به گزارش باشگاه خبرنگاران خوزستان؛ با ایجاد منطقه آزاد اروند در آبادان و خرمشهر که با هدف بازگشت رونق مجدد اقتصادی به دو شهر مهم استان خوزستان و همچنین محرومیت‌زدایی از آنها و افزایش فعالیت‌های اقتصادی انجام شد امیدهای بسیاری به بازگشت این دو شهر به دوران باشکوه پیش از جنگ برای مردم آبادان و خرمشهر متصور شد.
بسیاری تصور می‌کردند با ایجاد منطقه آزاد اروند آبادان و خرمشهر نیز همچون جزایر قشم و کیش به محلی برای حضور مسافران و گردشگران داخلی و حتی خارجی تبدیل و شهرهایشان از مهجوریت پس از جنگ به رونق دوباره می‌رسد.
وجود زیرساخت‌های مناسب همچون راه‌های ارتباطی چهارگانه زمین، هوایی، دریایی و ریلی و قرار گرفتن در کنار بزرگ‌ترین و مهمترین بنادر کشور یعنی بندر امام و بندر خرمشهر شرایطی ایده‌آل را برای منطقه آزاد اروند ایجاد کرده بود.
یکی از مهمترین مزایایی که طبق قانون برای مناطق آزاد در زمینه صادرات و واردات وجود دارد کالای همراه مسافر یا همان کالای ملوانی است بر این اساس و طبق ماده 31 آئین نامه اجرایی مقررات صادرات و واردات:
مسافران ایرانی و غیرایرانی که از خارج از کشور یا از مناطق آزاد تجاری، صنعتی به کشور وارد می‌شوند علاوه بر اسباب سفر و اشیای شخصی مستعمل همراه خود که به شرط غیر تجاری بودن از پرداخت حقوق گمرکی وسود بازرگانی معاف است، می‌توانند ارسال یک بار کالا به ارزش حد اکثر 80 دلار با معافیت از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و مازاد بر ارزش مذکور با پرداخت حقوق گمرکی و دو برابر سود بازرگانی وارد و ترخیص کنند، مشروط بر اینکه کالاهای مزبور از نوع کالاهای ممنوع شرعی و قانونی نبوده و جنبه تجاری نداشته باشند.
این مصوبه برای نخستین بار در منطقه آزاد کیش اجرا شد و اجرای آن منافع بسیاری را برای آن به همراه داشت به‌گونه‌ای که کیش به یکی از پربازدیدترین و مهمان‌پذیرترین نقاط کشور تبدیل شد که هر ساله تعدادی زیادی مردم اقصی نقاط کشورمان به این جزیره سفر می‌کنند.
سپس این مصوبه به دو جزیره قشم و چابهار نیز تعمیم داده شد اما به دلایل نامعلومی منطقه آزاد اروند از مزیت این مصوبه بی‌بهره مانده بود.
در طول سالیان اخیر اقدامات و پیگیری‌های زیادی چه ازسوی مدیران و مسئولان وقت منطقه آزاد اروند و چه از سوی مسئولان و نمایندگان آبادان و خرمشهر برای رفع ممنوعیت مصوبه کالای همراه مسافر و بهره‌مندی منطقه آزاد اروند از مزایای آن انجام شد اما با وجود وعده‌های داده شده هیچگاه این مصوبه در آبادان و خرمشهر اجرا نشد.
*مصوبه دولت دهم
دولت دهم در آخرین روزهای عمر سیاسی خود در خرداد ماه 92 مصوبه‌ای را به تصویب رساند که بر اساس هیئت وزیران به استناد تبصره ماده (1) قانون ایجاد یک منطقه آزاد تجاری - صنعتی و 23 منطقه ویژه اقتصادی -مصوب 1389 تصویب کرد؛ اجرای مقررات ورود کالای همراه مسافر به داخل کشور مندرج در ماده (14) قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری - صنعتی جمهوری اسلامی ایران -مصوب 1372- و ماده (9) تصویب نامه موضوع تعیین مقررات مربوط به مبادلات مرزی و بازارچه‌های مرزی و واردات کالا توسط کارگران ایرانی شاغل در خارج از کشور و مسافرانی که به کشور وارد می‌شوند، در مناطق آزاد تجاری - صنعتی ماکو، بندرانزلی، ارس و اروند مجاز است.
با تصویب این مصوبه از سوی دولت دهم بار دیگر امیدها برای اینکه بالاخره ممنوعیت کالای ملوانی در منطقه آزاد اروند رفع و کالای همراه به مسافران آبادان و خرمشهر برسد بار دیگر زنده شد.
در همین ارتباط مدیرعامل وقت سازمان منطقه آزاد اروند در این خصوص اظهار کرد: هیئت وزیران به استناد تبصره ماده 1 قانون ایجاد مناطق آزاد تجاری صنعتی مصوب سال 1389 برای ورود کالای همراه مسافر به داخل کشور و همچنین تعیین مقررات مربوط به مبادلات مرزی و بازارچه‌های مرزی و واردات کالا در منطقه آزاد اروند را مجاز اعلام کرد.
مهدی نیک‌پی با اشاره به ابلاغ این مصوبه از سوی معاون اول رئیس جمهور افزود: شهرهای آبادان و خرمشهر پیش از جنگ از مهمترین شهرهای اقتصادی و تجاری کشور بودند و احیای سیمای تجاری این دو شهر یکی از ضروریت‌های منطقه آزاد اروند است.
وی افزود: در شرایطی که بسیاری از مردم برای خرید کالا به مناطق مختلف کشور می‌روند این مصوبه می‌تواند شرایط را در منطقه آزاد اروند بهتر و موجب رونق گردشگری و تجارت در این منطقه شود.
نیک‌پی اظهار کرد: کالای همراه مسافر یکی از مواردی بود که در سال‌های گذشته تلاش زیادی برای اخذ مجوز آن در آبادان و خرمشهر انجام شد و در جلساتی که با مسئولان وزراتخانه‌های مختلف صورت گرفت، موافقت ورود کالای همراه مسافر در منطقه آزاد اروند صادر شد.
نیک‌پی گفت: اجرایی شدن این قانون با هدف پویایی بازارهای مرزی، نقش به‌سزایی در توسعه اقتصادی و تجاری منطقه آزاد اروند خواهد داشت.
وی با اشاره به ماده 14 تا 17 قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری صنعتی جمهوری اسلامی ایران خاطرنشان کرد: معتقدم زمان مناسبی برای اجرایی شدن قانون ورود کالای همراه مسافر در راستای توسعه بیشتر منطقه آزاد اروند و پیشرفت وضعیت اقتصادی مردم منطقه است.
نیک‌پی افزایش اشتغال‌زایی و گسترش تردد مسافر از نقاط مختلف کشور به شهرهای آبادان و خرمشهر را از دیگر پیامدهای مثبت اجرای این مصوبه برشمرد.
وی افزود: اجرای قانون کالای همراه مسافر به تولید آسیب نمی‌زند بلکه موجب سوددهی بیشتر تولید در محدوده منطقه آزاد اروند نیز خواهد شد و زمینه گرایش تولید به سمت این منطقه را فراهم خواهد کرد.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد اروند وجود مسیرهای ارتباطی هوایی، دریایی، زمینی و ریلی را از ویژگی‌های متمایز منطقه آزاد اروند نسبت به سایر مناطق عنوان کرد و افزود: ارزان بودن دسترسی به منطقه آزاد اروند امکان سفر به این منطقه را برای هر ایرانی بسیار ارزان‌تر از مناطق دیگر مهیا کرده است.
مدیرعامل وقت منطقه آزاد اروند حتی محل عرضه این کالاهای را اعلام و بازار موسوم به بازار چینی‌ها را برای این منظور در نظر گرفت و وعده اجرای این مصوبه ظرف 10 روز را داد.
اما در عمل آنچه اتفاق افتاد به‌گونه‌ای دیگر بود چراکه عمر دوران مدیریتی نیک‌پی و دولت دهم به پایان رسید اما کالای ملوانی به آبادان و خرمشهر نرسید.
*وعده استاندار سابق
با روی کار آمدن دولت جدید بار دیگر بحث مربوط به رفع ممنوعیت کالای ملوانی مطرح شد و استاندار وقت خوزستان به نگاه ویژه دولت به استان خوزستان و به ویژه آبادان و خرمشهر اشاره کرد.
سیدجعفر حجازی این خصوص گفت: دولت یازدهم درصدد بازگشت رونق به آبادان و خرمشهر است.
وی ادامه داد: در این راستا دولت درصدد برنامه‌ریزی‌هایی است که کاستی‌های گذشته در آبادان و خرمشهر جبران شود.
حجازی با بیان اینکه این اقدامات و برنامه‌ریزی‌ها برای بازگشت رونق مجدد به این دو شهر مهم استان خوزستان است اضافه کرد: بر این اساس توسعه شهرهای آبادان و خرمشهر با توجه به زیرساخت‌های موجود در آنها از جمله این برنامه‌هاست.
وی تصریح کرد: مصوبه مربوط به خرده‌فروشی یا همان کالای ملوانی که ویژه مناطق آزاد است برای شهرهای آبادان و خرمشهر ممنوعیت دارد.
وی گفت: در این راستا پیگیری‌های انجام شده و قرار است در آینده‌ای نزدیک این مصوبه مورد موافقت قرار گیرد و آبادان و خرمشهر نیز از مزایای آن بهره‌مند شوند.
استاندار خوزستان تصریح کرد: در صورتی که مصوبه مربوط به کالای ملوانی در آبادان و خرمشهر اجرایی شود تاثیر بسیار مثبتی بر روی درآمدزایی، ایجاد اشتغال و افزایش گردشگری در این دو شهر خواهد داشت.
با این وجود عمر سیاسی استاندار خوزستان نیز به پایان خود رسید اما باز هم خبری از کالای همراه مسافر در منطقه آزاد اروند نبود.
با انتخاب هیئت مدیره جدید منطقه آزاد اروند پیگیری موضوع رفع ممنوعیت کالای همراه مسافر وعده‌ای بود که مسئولان جدید این سازمان جزو برنامه‌های خود قلمداد می‌کردند به گونه‌ای که عضو موظف هیئت مدیره منطقه آزاد اروند نیز بر اجرایی شدن این مصوبه در شهرهای آبادان و خرمشهر تاکید کرد.
*مجوز ورود کالای ملوانی حق مردم آبادان و خرمشهر است
عضو هیئت مدیره منطقه آزاد اروند با اشاره به اینکه مجوز ورود کالای ملوانی حق مردم آبادان و خرمشهر است گفت: کالای ملوانی تنها مزیت دیگر مناطق آزاد نسبت به اروند است.
عبدالله کعبی اظهار کرد: کالای ملوانی یکی از مهمترین مسائلی است که در مدیریت جدید منطقه آزاد اروند دنبال خواهد شد.
وی افزود: این مصوبه در همه مناطق آزاد در حال اجراست و با وجود تلاش‌های انجام شده در این سال‌‌ها منطقه آزاد اروند از آن محروم بوده است.
عضو موظف هیئت مدیره منطقه آزاد اروند ادامه داد: این در حالی است که مجوز ورود کالای ملوانی حق مردم آبادان و خرمشهر است که در منطقه آزاد قرار دارند.
کعبی تصریح کرد: بر این اساس ما نیز پیگیر این موضوع هستیم و امیدواریم با حمایت و همکاری دولت شاهد اجرایی شدن این مصوبه برای آبادان و خرمشهر باشیم.
وی اضافه کرد: در واقع تنها مزیتی که دیگر مناطق آزاد کشور به منطقه آزاد اروند دارند همین مصوبه کالای همراه مسافر است که در آنها اجرایی شده است.
عضو موظف هیئت مدیره منطقه آزاد اروند خاطرنشان کرد: منطقه آزاد اروند به لحاظ وجود زیرساخت‌ها و امکانات از بسیاری دیگر از مناطق آزاد برتر است.
کعبی افزود: در صورتیکه این مصوبه در منطقه آزاد اروند اجرایی شود شاهد رونق بسیار مناسبی در منطقه خواهیم بود.
به نظر می‌رسد هیئت مدیره جدید منطقه آزاد اروند که از سوی دولت یازدهم انتخاب شده است می‌تواند با انجام رایزنی‌ها و پیگیری‌های متعدد این مصوبه را به سرانجام برساند و کالاهای همراه مسافر را به منطقه آزاد اروند وارد کند.
*مشکل کالای ملوانی در منطقه آزاد اروند حل شد
نماینده مردم آبادان در مجلس شورای اسلامی نیز در این خصوص اظهار کرد: در روزهای گذشته نمایندگان آبادان و خرمشهر در مجلس به همراه مدیرعامل و هیئت مدیره منطقه آزاد اروند جلسه‌ای را با مسئولان گمرک کشور داشتیم.
محمدسعید انصاری افزود: در این جلسه بحث‌ها و تبادل نظرهای فراوانی انجام و سرانجام موافقت گمرک را با رفع ممنوعیت ورود کالای ملوانی به منطقه آزاد اروند را دریافت کردیم.
وی ادامه داد: اجرای این مصوبه می‌تواند تاثیر بسیار مهمی را در رونق مجدد شهرهای آبادان و خرمشهر و جذب گردشگر به این دو شهر داشته باشد.
نماینده مردم آبادان در مجلس تصریح کرد: احتمالاً ظرف یک یا دو ماه آینده ساز و کارهای لازم فراهم و کالای ملوانی نیز به منطقه آزاد اروند وارد خواهد شد.
انصاری خاطرنشان کرد: البته در صورتی که مسئولان منطقه آزاد پیگیر این موضوع باشند می‌توان در مدت کوتاه‌تری نیز شاهد اجرایی شدن کالای همراه مسافر در آبادان و خرمشهر باشیم./س