به گزارش
خبرنگار سیاسی باشگاه خبرنگاران، فرصت‌ها و چالش‌های دومین نشست ژنو، شب گذشته (19 آبان ماه) در برنامه گفتگوی ویژه خبری با حضور ابراهیم متقی تحلیلگر مسائل سیاسی و فواد ایزدی کارشناس مسائل آمریکا مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
ابراهیم متقی در ابتدا در پاسخ به سوال اول مجری برنامه مبنی بر اینکه نشست ژنو چه تفاوت‌هایی با نشست‌های قبلی دارد گفت: مذاکرات چند روز گذشته ژنو به لحاظ موضوع جدی‌تر و مغایر با مذاکرات قبلی به حساب می‌آید.
وی با اشاره به اینکه مسئله اصلی در مذاکرات سه روزه ایران و گروه 1+5 توافق جنبی بود افزود: تیم مذاکره‌کننده ایرانی مسئله‌اش را در ارتباط با دغدغه‌های کشورهای گروه 1+5 ا علام کرده است.
این تحلیلگر مسائل سیاسی با بیان اینکه راهبرد متوازن می‌تواند حرکت‌های یک طرفه را در مقابل حرکت‌های طرف دیگر قرار دهد، اظهار داشت: واقعیت این است که شاید این توازن وجود نداشته باشد و یا اینکه در نهایت غربی‌ها به نگاه مافوق و ماورا توازن توجه داشته باشند.
* تیم مذاکره‌کننده ایرانی تکنیکال عمل کرد متقی با اشاره به اینکه تیم مذاکره‌کننده ایرانی کاملا تکنیکال با موضوع برخورد کرده است، گفت: تیم مذاکره‌کننده ایرانی از بحث‌های تکراری اجتناب کرد به طوری که وقت‌گذرانی در روند مذاکرات صورت نگرفت.
وی با اشاره به اینکه تیم مذاکره‌کننده ایران نگاهش معطوف به حل مسئله بود افزود: واقعیت این است که در زیربنای تفکر راهبردی و دیپلماتیک ایران و آمریکا تفاوت‌های بسیاری وجود دارد.
* تفاوت جدی در زیربنای تفکر امنیتی ایران و 1+5 وجود دارد این تحلیلگر مسائل سیاسی اظهار داشت: تفاوت جدی در زیربنای تفکر امنیتی و موضوعات هسته‌ای ایران و کشورهای گروه 1+5 وجود دارد.
متقی با بیان اینکه حوزه رفتاری ایران معطوف به یک نوع شفاف‌سازی و اعتمادسازی است، ادامه داد: بحث اصلی در این دوره از مذاکرات اعتمادسازی است.
وی با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران به هیچ وجه انگیزه و نیت لازم را برای تولید سلاح‌های هسته‌ای ندارد، اضافه کرد: اولین انتظار تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران این است که حقوق هسته‌ای ملت شریف و شهیدپرور ایران به رسمیت پذیرفته شود.
این تحلیلگر مسائل سیاسی با اشاره به اینکه نگاه ایران و کشورهای عضو 1+5 در خصوص موضوع حقوق هسته‌ای متفاوت است، تصریح کرد: نگاه غربی‌ها در رابطه با مسئله هسته‌ای ایران این است که کشورمان بتواند از بانک‌های سوخت بین‌المللی برای حوزه‌های علمی و انرژی استفاده کند. این در حالی است که نگاه جمهوری اسلامی در این خصوص این گونه است که ما در دوران‌های گذشته نیازهای خودمان را برطرف کرد‌ه‌ایم.
* خودکفایی یک کشور در حال توسعه، از دید غربی گناه نابخشودنی است وی با اشاره به اینکه ما ناچاریم به خودکفایی مبادرت ورزیم بیان کرد: خودکفایی در یک کشور در حال توسعه از دید و تفکر غربی‌ها گناه نابخشودنی است.
متقی با اشاره به اینه نگاه 1+5 به موضوعات فرادستی است گفت: تفکر آمریکا سیاست معطوف به قدرت است در حالی که نگاه ایران سیاست معطوف به عدالت محسوب می‌شود به طوری که مقامات ایرانی معتقد هستند که دیگر تبعیضی نباید وجود داشته باشد.
این تحلیلگر مسائل سیاسی با اشاره به اینکه تیم جدید هسته‌ای ایران با انگیزه هر چه تمام‌تر برای همین موضوع وارد ژنو شده است، اظهار داشت: از دیپلماسی می‌توان برای تامین منافع و حقوق ملت ایران در حوزه هسته‌ای استفاده کرد.
*روند مذاکرات به صورت فرسایشی شکل گرفت وی با بیان اینکه روند مذاکرات به صورت فرسایشی شکل گرفت گفت: روند مذاکرات دچار فرسایش شد به طوری که دیگر اعتماد و اطمینانی وجود نداشت.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه تیم مذاکره‌کننده ایرانی به صورت تکنیکی صحبت می‌کرد، افزود: تیم مذاکره‌کننده ایران بر اساس مقدورات و طبق انتظاری که طرف مقابل داشت به طراحی و تنظیم نقشه راه می‌پرداخت.
متقی با اشاره به اینکه تیم ایرانی ذهنیت و ادراک طرف مقابل را به خوبی درک کرده است، خاطرنشان ساخت: هنوز مشخص نیست که حقوق هسته‌ای ایران بر چه مقیاسی مورد پذیرش قرار می‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه فضای مذاکرات بسیار جدی بود، تصریح کرد: طبعا خط قرمز ایران صرفا غنی‌سازی اورانیوم نخواهد بود.
این تحلیلگر سیاسی گفت: فضای مذاکرات به سمتی پیش می‌رفت که شرایط به سمت توافق برای طرفین به وجود می‌آمد، این در حالی است که در دوران‌های گذشته کشورهای غربی مشکلاتی را در روند مذاکرات به وجود می‌آوردند.
متقی با اشاره به اینکه انگلیسی‌ها در دوره‌های قبل دارای نگاه غیرمسئولانه‌ای بودند افزود: نگاه این دوره انگلیس به این موضوع معطوف به حل مسئله بود.
وی با اشاره به اینکه اوباما معتقد است که توافق زودهنگام برای جهان غرب پرمخاطره است، ادامه داد: تیم دیپلماتیک ایران برای رسیدن به توافق امیدوار بود.
متقی با بیان اینکه تیم مذاکره‌کننده ایران به صورت ممتد برای حل موضوع تلاش می‌کرد افزود: تیم دیپلماتیک ایران متاسفانه در وضعیت فروریختگی قرار گرفت به طوری که آنها انتظار بوجود آمدن چنین وضعیتی را نداشتند.
این تحلیلگر سیاسی با اشاره به اینکه روند جدید گروه 1+5 معطوف به همکاری
است، خاطرنشان ساخت: این همکاری به معنای نادیده گرفتن الگوهای رفتاری و
نادیده گرفتن مطلوبیت‌های جهانی غرب محسوب نمی‌شود.
* نگاه تیم دیپلماتیک به مذاکرات باید فرایندی باشد وی
با اشاره به اینکه نگاه تیم دیپلماتیک به مذاکرات باید فرایندی باشد اظهار
داشت: باید فرایند مذاکرات به گونه‌ای باشد که موضوعات به صورت گام به گام
و مرحله‌ای پیش رود.
متقی افزود: نگاه مجموعه کشورهای 1+5 به موضوعات به صورت پکیجی بود.
این
تحلیلگر مسائل سیاسی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه چرا فرانسه در
این مقطع زمانی روند مذاکرات را دچار سنگ‌اندازی کرد، گفت: گروه‌های
تروریستی که در سال 1980 در ایران حضور داشتند، به فرانسه رفتند به طوری که
آنها محدودیت‌هایی را برای ایران در حوزه‌های مختلف دیپلماتیک و اقتصادی
اعمال کردند.
وی با اشاره به اینکه تفکر راهبردی فرانسه نسبت به
موضوعات منطقه‌ای تا حدودی متفاوت با سایر کشورهای اروپایی از جمله آلمان است اظهار داشت: دولت سوسیالیست حساسیت‌های زیادی را نسبت به
اسلام‌گرایان دارد این در حالی است که سوسیالیست‌ها گرایشات‌شان به
سکولارها بیشتر است.
متقی با بیان اینکه دولت سوسیالیست اعتقاد
دارد که ایران باید در وضعیت مهار و محدودیت قرار گیرد گفت: در سال 1980
عراق در خط مقدم مقابله با منافع و امنیت راهبردی ایران در تمامی حوزه‌ها
قرار داشت، این در حالی است که اکنون این ائتلاف به سمت عربستان شکل گرفته
است.
این تحلیلگر مسائل سیاسی با اشاره به اینکه عربستان ائتلاف
همه‌جانبه‌ای را با اسرائیل برقرار کرده است، تصریح کرد: در دوران
سوسیالیست‌ها این قابلیت‌ها علیه ایران تشدید پیدا کرده است.
وی
با بیان اینکه نمی‌شود گفت که اختلاف میان کشورهای گروه 1+5 به وجود آمده
است اظهار داشت: نگاه فرانسوی‌ها با نگاه روس‌ها، انگلیس‌ها، آلمان‌ها فرق
می‌کند به طوری که آمریکا، روسیه و چین از این اختلاف نظر بوجود آمده
کاملا استقبال می‌کنند.
* آمریکا به دنبال فرسایشی کردن مذاکرات بود متقی
با بیان اینکه بحث اصلی آمریکا در ارتباط با مذاکرات فرسایشی کردن مذاکرات
است، ادامه داد: امتیازاتی را که کشورهای گروه 1+5 به ایران می‌دهند،
قطره‌چکانی است بنابراین ایران هم باید در این فضا به صورت قطره‌چکانی
امتیاز بدهد.
*علت اصلی تحریم‌ها علیه ایران غنی‌سازی 20 درصد است این
تحلیلگر مسائل سیاسی با اشاره به اینکه ما نمی‌توانیم صحبت از کاهش درصد
غنی‌سازی اورانیوم و یا اکسیده کردن آن کنیم، ا فزود: علت اصلی تحریم‌ها
علیه ایران غنی‌سازی 20 درصد است.
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی
بر اینکه آیا اراده سیاسی در طرف مقابل برای حل موضوع وجود دارد، گفت:
آمریکا معتقد است که ایران نباید قابلیت‌های لازم برای غنی‌سازی اورانیوم
برخوردار باشد.
متقی با اشاره به اینکه بنده اراده سیاسی برای حل
زودهنگام موضوع را نمی‌بینم اظهار داشت: ایران به یک کشور با درایت در
منطقه تبدیل شده است این در حالی است که این موضوع در تفکر جهان غرب،
آمریکا، روسیه و چین مطلوبیت چندانی ندارد.
ایزدی کارشناس مسائل آمریکا در ابتدا در پاسخ به سوال اول مجری برنامه مبنی
بر اینکه چرا چندصدایی میان کشورهای عضو گروه 1+5 وجود دارد، گفت:
اختلاف‌نظرهای بسیاری در سیستم‌های حقوقی کشورهای 1+5 وجود دارد، به
گونه‌ای که این کشورها در این دوره از مذاکرات با هم هماهنگ نبودند.
کارشناس مسائل آمریکا با اشاره به اینکه آلمان به صورت سنتی در
این دوره از مذاکرات خیلی صحبت نمی‌کرد، اظهار داشت: آلمان در جلسات بیشتر
به دنبال منافع اقتصادی خودش است.
وی با اشاره به اینکه انگلیس و امریکا به صورت سنتی در حوزه‌های
اصلی سیاست خارجی با یکدیگر هماهنگی دارند، افزود: موضع این کشورها در
مقابل ایران گویی قرار است که تغییر پیدا نکند.
ایزدی با اشاره به اینکه فرانسه تنها کشوری است که در صدد است به
ایران فشار بیاورد، خاطرنشان ساخت: فرانسه دارای نگاه سکولار ویژه‌ای است
به گونه‌ای که دولت این کشور مخالف مسلمانان است.
کارشناس مسائل آمریکا با بیان اینکه مقامات آمریکا لزوما حرکت
فرانسه را برای ایجاد مشکل در روند مذاکرات خیلی بدشان نمی‌آمد، گفت: به
نظر می‌رسد که حرکت فرانسه بدون هماهنگی با دولت اوباما نبوده است.
وی اتفاق بوجود آمده در ژنو را برای کشورمان مثبت ارزیابی کرد و
اظهار داشت: در طی چند سال گذشته در حوزه دیپلماسی عمومی رسانه‌ها و
طرف‌های غربی اینگونه وانمود می‌کردند که ایران در روند مذاکرات مشکل ایجاد
می‌کند، این در حالی است که در این دوره ما شاهد هستیم که فرانسه روند
مذاکرات را دچار خدشه کرده بود.
ایزدی با اشاره به سختی کار تیم مذاکره‌کننده ایرانی در قبال
سایر اعضا گفت: پشت سر تیم مذاکره کننده ایران، مردم و رهبری وجود دارند.
کارشناس مسائل آمریکا با اشاره به اینکه بحث‌هایی که در حوزه
هسته‌ای ایران وجود دارد تنها مختص به وجود یک صنعت نیست، افزود: ایران به
مسئله هسته‌ای نیاز دارد زیرا این موضوع برای کشور دارای وجهه ملی است.
وی با اشاره به اهمیت استقلال کشور خاطرنشان ساخت: هیچ سیاستمداری
نمی‌تواند برخلاف نظر مردم در این حوزه قدم بردارد و امتیازی را که طرف
مقابل می خواهد لزوما نمی‌توانند از طرف ایرانی بگیرند.
ایزدی با بیان اینکه هدف تیم ایرانی حفظ حقوق حقه مردم ایران در
موضوع هسته‌ای است، اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران به دنبال این است که
از طریق مذاکرات بتواند تحریم‌ها را بردارد، این در حالی است که در طرف
مقابل کشورهایی وجود دارند که به صورت 180 درجه مخالف این اقدام ایران
هستند و می‌خواهند تحریم‌ها بر سر جای خود باقی بماند.
کارشناس مسائل آمریکا با اشاره به مشکلاتی که کشورهای عضو 1+5 با
نظام جمهوری اسلامی دارند، افزود: کشورهای بیگانه می‌خواهند که تحریم‌ها بر
سر جای خود باقی بماند تا برگ برنده‌ای را در اختیار داشته باشند، این در
حالی است که برگ برنده جمهوری اسلامی ایران در حوزه هسته‌ای بسیار ارزنده
است و هرگز حاضر نخواهیم بود از این حقوق خود دست برداریم.
وی گفت: کشورهای 1+5 در صدد گرفتن امتیازات بیشتر از ایران هستند.
ایزدی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه چشم‌انداز این دوره از
گفتگوها از دیدگاه جنابعالی چیست؟ اظهار داشت: ما با برخی از کشورهای عضو
1+5 مشکلی نداریم این در حالی است که برخی از این کشورها در طول 35 سال
گذشته حرکات ناشایستی را در قبال ایران انجام دادند.
کارشناس مسائل آمریکا با اشاره به اینکه امتیازاتی که در دست
ایران وجود دارد به عنوان برگ برنده برای ایران به حساب می‌آید که باید به
اندازه کافی افزایش پیدا کند، افزود: باید در راستای برداشتن تحریم‌ها بر
علیه ایران تلاش‌های بسیاری را انجام دهیم.
وی با اشاره به اینکه اگر ایران بخواهد برگ‌های برنده خود را به
طرف مقابل بدهد در وسط راه دستش خالی می‌ماند، ادامه داد: این موضوع در
حوزه مباحث دیپلماتیک به معنای شکست است و برای طرف مقابل به معنای پیروزی
به حساب می‌آید.
ایزدی با اشاره به اینکه ایران باید تا قدم آخر در این حوزه‌ها
مقاومت کند، خاطرنشان ساخت: هدف تحریم‌ها فشار بر مردم ایران است تا مردم
از این طریق و سیاستمداران خود اعتراض کنند اما باید گفت که کشورهای غربی
این مسئله را تنها در خواب خواهند دید.