امنیت به معنای حفظ قانون است ؛ نه اعمال خشونت

 به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران ، دکتر محمدباقر قالیباف روز گذشته درهمایش ملی "فرماندهی و مدیریت انتظامی ، چیستی ، افق ها و فرصت ها" که درمحل مجتمع فرهنگی غدیر برگزار شد ، با بیان این مطلب افزود: برای تحقق پلیس دانش بنیان مبارزه با فساد و تبعیض و همچنین تحقق عدالت باید به سه محور توجه کرد  واین مسائل را جدی گرفت .مساله نخست رویکرد کلی نسبته به مقوله امنیت است.
 
وی ادامه داد: مهمترین مشکل برای یک کشور وقتی به وجود می آید که درمحیط کار زندگی ، تحصیل و فضای عمومی جامعه مردم احساس امنیت نداشته باشند و مشخص است که امنیت مورد نظر ،امنیت در حریم قانون است . به این معنا که حریم قانون باید همیشه برای جامعه مصون بماند . بنابراین منظور ازامنیت برخورد خشن نیست بلکه حفظ قانون است.
 
قالیباف ادامه داد: برای تامین امنیت وجود شاخص ، هدف گذاری و برنامه ریزی اصل غیرقابل انکاری است. یعنی شما باید بدانید که اندازه گیری لسانی و زبانی کارایی ندارد چرا که نیازمردم که به امنیت یک نیازواقعی است و با تخمین ذهنی نمی توان درمورد امنیت اظهارنظر کرد . مجموعه امنیت و احساس امنیت برای مردم امری محسوس است حال ما به عنوان یک مسوول ومتولی امنیت چه کاری باید انجام دهیم؟
 
وی تاکید کرد: بی شک یک نگاه کارآمدتر به این مساله است که در زمینه کاهش آسیب ها اقدام کنیم .این رویکرد زمینه برای موفقیت قوانین را بازمی کند. مثلا درحوزه امنیت اجتماعی جوانان یکی ازاقشار حساس جامعه به شمارمی روند اگربخواهیم به صورت اصولی با امنیت روبروشویم باید نوع نگاهمان به جوانان و جایگاه آنان راتغییر دهیم . نگاه اجتماعی به حوزه امنیت با نگاه فرصت محور و نه تهدید انگار و با حداقل کردن محدودیتها و افزایش مسوولیت ها شرایط به ثمرنشاندن استعداد ها را فراهم می کند.
 
شهردار تهران از نگاه به مقوله عدالت اجتماعی به عنوان محور دوم یاد کرد و گفت : روحیه عدالت جویی و پیشرفت یک نقطه اتکا است ازاین رو مردم پلیسی که برابری درفرصت ها را تضعیف کند ازخودشان نمی دانند مردم وقتی به پلیس نگاه می کنند باید احساس کنند پلیس فرصت هایی که دراختیار دارد را عادلانه توزیع می کند.
 
وی با بیان اینکه عدالت هدف است و رشد وتوسعه مقدمه عدالت است گفت : در شرایطی که عدالت اجتماعی تحقق یابد ناجا نهادی است که در زمینه دادن حق مردم ، در زمینه  گرفتن آن توسط مردم ، در زمینه در اموزش آزادی و حتی درزمینه فرهنگ بهره مندی ازآزادی حرف برای گفتن دارد . اگر به این سمت حرکت کنیم مردم در مقابل نابهنجاری ها خواهند ایستاد .
 
او تاکید کرد : هدف ما کمال و کرامت انسانی است. عدالت است که زمینه تقوا را فراهم می کند و تقوا نیز سبب ارتقای کرامت خواهد شد .این محور از آن رو مهم است که امروز درزمینه تحقق عدالت اجتماعی ملاحظه پدیده شکاف نسلی مهم است . امروز میان نسل  جوان و نسل گذشته ما یک شکاف ایجاد شده است و توجه به این مساله و درنظرگرفتن آن موضوع مهمی است .
 
دکتر قالیباف درادامه از آزادی به عنوان محور سوم یاد کرد و ابرازداشت : آزادی درکنارامنیت و عدالت اجتماعی قراردارد به عنوان تجربه عرض می کنم که سیاست های دفعی و کنترلی نه تنها حجم آسیب ها را کم نمی کند بلکه همواره باعث افزایش حجم معضلات و گستره آسیب های اجتماعی می شود.
 
شهردار تهران اضافه کرد: آزادی برای یک جامعه فعال ، کوشاو پیشرویک ضرورت است و همانطور که از دست دادن آزادی برای یک جامعه فاجعه است ، آزادی یک امر فکری برای انسان ویک حق است اما حقی برتر از سایر حقوق ،بنابراین نیروی انتظامی باید زمینه خیانت ازآزادی و پایبندی به فرهنگ آن را فراهم کند. هنگامی که خداوند انسان را افرید و به این خلقت تبریک گفت دو چیز را در نهاد انسان قرار داد . آزادی و انسانیت ؛ این امر فکری در درون همه انسان ها فارغ ازهر  گرایش ،دین ، مکتب و مذهبی وجود دارد .باید توجه داشته باشیم امنیت، عدالت و آزادی چگونه باید در نظرگرفته شود ؟ چه معیار و شاخصی وجوددارد که به ما می گوید چگونه باید رفتارکنیم .
 
وی ادامه داد: پاسخ این سوال روشن است سه موضوع نظم اجتماعی ، امنیت روانی و رضایت شهروندی باید درسازماندهی خدمات مورد توجه قرارگیرد . بخشی از لوازم تحقق این مطالبات شهروندی در دورن نیروی انتظامی و باتوجه به عملکرد ناجا مطرح می شود . بخش دیگر آن درجامعه ؛ به این ترتیب باید درنظر گرفت که یکی ازنقاط قوت برای برنامه ریزی درباره ساختار نیروی انتظامی جامعه تلاش برای بالابردن جایگاه کارکنان است و ما زمانی در این کارتوفیق خواهیم داشت که منزلت اجتماعی افراد چه در محل کار، چه درجامعه ، چه ازنظر امکانات تامین شده باشد. باید بدانیم همزمان باپیشرفت جامعه تنوع و تغییر ماهیت جرم نیز اتفاق می افتد . ازسوی دیگر افق اینده این حوزه در سطح جهانی رویکردتعاملی است رویکرد تعاملی یعنی نگاه متولیان به تقویت هنجارها باشد و این هنجارها باشند که پلیس را قوی کند . یعنی اصطکاک اجتماعی ازبین برود و تماس عملیاتی با مردم سطح بندی شود . این همان اهدافی است که می توان بین بحث تبدیل شدن به یک نهاد اجتماعی از آنها یاد کرد.
 
دکتر قالیباف با خاطره ای ازحضور خود در نیروی انتظامی ابرازداشت: زمانیکه فرماندهی نیروی انتظامی را بر عهده داشتم به صورت سرزنده و ناشناس برای سرکشی به نقطه صفر مرزی در سیستان و بلوچستان رفتم .  من دقیقا درنقطه صفر مرزی ایستاده بودم و هیچ کس ازحضور من مطلع نبود یکی از دونفر ازدوستان ، ازتهران نیز همراه من بودند سربازی 18-19 ساله که اهل یکی ازروستاهای اردبیل بود چاله ای  درنقطه صفر مرزی کنده بود وتفنگ خودرا به صورت محکم دربغل گرفته بود .من از اوسوال کردم برای چه دراین چاله نشسته ای او پاسخ داد: اینجا نشسته ام که کسی ازاین مرز رفت وامد نکند اما همزمان با اینکه او این حرف رامیزد سه نفر ازکنار او رد شدند هنگامی که اطراف را نگاه کردم شاهد بودم جمعیتی بالای دوهزارنفر از آن نقطه ترددمیکنند این درحالی است که این سربازدر انجاایستاده بود تا قانون را حفظ کند . من به او گفتم تو در اینجا اسلحه خود را به سختی نگه میداری بااین شرایط چگونه میخواهی مراقب باشی کسی ازمرز تردد نکند اما ان سربازنجیب روستایی که شاید سواد خواندن و نوشتن هم نداشت ، چهار پنج ماه بود که به مرخصی نرفته و هیچ شناختی ازحوزه امنیت نداشت به من به عنوان فرمانده ناجا پاسخ داد که این موضوع را من میدانم اما بالاسری های من این مساله را متوجه نمیشوند! این درحالی است که او هنوزنمی دانست که من فرمانده نیروی انتظامی هستم. من صورت این سرباز را بوسیدم و از او پرسیدم: چرا اسلحه خود را انقدرمحکم دربغل گرفته ای؟ پاسخ داد : دوستم دیروز میخواست دراینجا اعمال قانون بکند ولی او را محکم زدند و اسلحه او راگرفتند بعدازانکه به پاسگاه رفته بود صورت جلسه کردند و از او امضا گرفتند که اسلحه خود راگم کرده است الان هم در بازداشتگاه پاسگاه است .
 
وی ادامه داد: ماکه نمی توانیم با این شرایط ، باهمه چیز درگیر شویم و قانون را اجراکنیم ازاین رو وجود این رویکرد تعاملی بسیارمهم است تا نیرو باهمه چیز اصطکاک پیدا نکند . البته ازدیدی دیگر برای مقابله با این معضلات و ایجاد یک امنیت پایداردرجامعه بایدهمزمان حل مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم مخصوصا درمناطق محروم جامعه مورد توجه قرار گیرد وبه گسترش زیرساخت های فرهنگی واجتماعی جامعه توجه شود . این یعنی ما به یک ساختار بهم پیوسته احتیاج داریم و امنیت متشکل ازیک زنجیره به هم پیوسته است که ازتعامل سازمان ها ،نهادها، دستگاه ها و مردم محقق میشود .پیشنهاد من ان است که برای میل به اهداف چشم انداز یک برنامه ریزی مبتنی بر قانون گرایی ، کلی نگری و تعامل اثربخش باسایردستگاههای اداری کشور صورت گیرد و تغییراتی در قوانین نیز به وجودبیاید .
 
قالیباف افزود:  باید یک هم افزایی و اثربخشی میان دستگاه های درگیر درکاربه وجود بیاید . اگر بخواهیم اسیب شناسی داشته باشیم باید گفت : دستگاه ها و ارگان های متعددی در نهادینه سازی نظم و انضباط و نهادینه کردن رفتارمطلوب شهروندی در فضای عمومی جامعه دخیل هستند و این تداخل به گونه ای شده است که هماهنگی سیستمی و یکپارچگی مطلوب میان انها سهل و ممتنع  شده است . یعنی در تصور و سخن مقدور است اما در تحقق خود را بسیار دشوار می نمایاند.
 
شهردار تهران تاکید کرد : به عنوان فردی که دراین زمینه تجربیاتی دارم عرض می کنم که جامعه و کشور ما در حوزه های گوناگون از جمله حوزه بسیارمهم انتظامی نیازمند پرورش رفتار پایداراست . این مقوله را باید بیشتر شناخت و مکانیزم های ان رابه کارگرفت چراکه بدون آن همیشه با شکاف تدبیر و تغییر مواجه هستیم .که این موضوع خودمنشا بسیاری ازمسائل ومشکلات است .
 
وی ابرازداشت: قدرت های اقناعی – تغییری و الزامی – تنبهی باید به صورت هم راستا و با یک فرایند به پایدارسازی رفتارها و نهادینه ساختن نظم و انضباط و انتظام و امنیت بینجامد.
 
قالیباف ادامه داد: تجارب بنده می گوید بسیاری ازمعضلات حوزه اجتماعی و چالش ها معضلات سایرحوزه ها به خصوص در حوزه اقتصادی ریشه دارد . اما ابعاد چالشهای اقتصادی تنها در حوزه اقتصاد محدود نخواهدشد و حتما به خود را به شکل معضلات اجتماعی نظیر جرم و جنایت ، طلاق ، فساد و اعتیاد و غیره نشان خواهد داد. ازاین رو همانطور که این هم تنیدگی درمشکلات و معضلات وجود دارد اگر سیستم قضایی، پلیس وشهرداری به عنوان سه رکن موثر به هم افزایی برسند و بر این اساس برنامه ریزی و اقدام کنند درحوزه های فرهنگ و رفتارشهروندی نیز ازجمله حوزه نظم و انضباط اجتماعی و همچنین رعایت حقوق اجتماعی ثمرات خوبی را شاهد خواهیم بود .
 
شهردارتهران ادامه داد: ما حداقل در شرایط فعلی قادر نیستم تمامی سازمان ها و ارگان ها را با یکدیگر تنظیم کرده و بر همه ناکارامدی ها ومخصوصا چالش های اقتصادی فائق بیایم . اما نظمیه و بلدیه و عدلیه درگام اول میتوانند با یکدیگر هم محور و هم جهت بوده و هم افزایی ایجاد کند . مطمئن باشید آغاز مبارزه با فساد و تبعیض در هماهنگی این  سه ارگان است .
 
شهردارتهران تاکید کرد: اگر امروزحتی مشکلات اقتصادی ما حل شود اما بازهم برای فائق آمدن به مسائل ومشکلات لازم است که این سه ارگان بایکدیگر هم راستا باشند. البته باید توجه داشت ما ازبعضی نظریه پردازی هایی که صورت می گیرد و درآن ازالگوی غربی دور از مسائل بومی و مسائل جامعه استفاده می شود ما را به جایی نمی رساند .
 
وی افزود: هرکار بزرگی را باید از نقطه صفرش آغازکرد باید درحوزه امنیت ، ساختارهای سیالی را ایجاد کرد که امکان حفاظت ازقانون فراهم شود .براساس یافته ها و تجربیات خود اطمینان  دارم اگرسه موضوع محیط سازی ، نظارت و جهت دهندگی به فرهنگ و رفتارشهروندان در کنارتامل نزدیک تر و انسجام نظری و عملی بیشتر انجام شود این شیوه اثارو برکات چشمگیر و مشهودی خواهد داشت .
 
دکتر قالیباف یادآور شد : هنگامی که چنین کل منسجمی از این سه رکن شکل بگیرد به بنیانی برای تقویت حیات شهری ، کرامت و منزلت شهروندان تبدیل میشود . وقتی این هم افزایی محقق شد میتواند به عنوان الگوی گسترش هم راستایی و یکپارچگی در سایرحوزه ها مورد توجه قرار گیرد. البته برای به وجود اوردن امنیت اجتماعی باید شرایط فنی ، روحی و مقاومت در برابر فساد را بالا برد و انگاه با عوامل انتظامی خواست تا این ملاحظه قانون را اجرا کنند . باید ازبرنامه ریزان زمینه ارتقای این مباحث را فراهم بیاورد .
 
وی ادامه داد: بار دیگرتاکید می کنم که جامعه ما نیازمند یک ساختار نهادمند ، منسجم ، چابک و بامدیریتی شجاعانه است ،نباید ازخلاقیت ترسید و باید با ثبات در برنامه ریزی به سمت تحول اساسی در سبک زندگی حرکت کرد .
 
 شهردارتهران ابراز داشت: هم اکنون بسیاری از اتفاقاتی که درشهرتهران میافتد را براساس عادت انجام می دهیم . این در حالی است که جامعه به یک تلنگر احتیاج دارد و نیازدارد تا به آن نشان دهیم برخی اقدامات تنها براساس عادت انجام می شود این درحالی است که میشود تغییر را ایجاد کرد .به عنوان مثال زمانی که می خواستیم پروژه 15 خرداد را به سرانجام برسانیم فشارهای زیادی وجود داشت که با اجرای این پروژه، بازار اعتصاب می کند ، اقتصاد دچار اشکال می شود و تبعات زیادی به دنبال دارد. اما من با همه وجودم احساس میکردم این حرفها حرفهای گزافی است ما تا پیش ازاین درانجا براساس عادت کارخود را انجام میدادیم درآن زمان به سردار رادان که فرمانده نیروی انتظامی تهران بودند گفتم " آقای رادان مقاومت کنید تا ما این خیابان را ببندیم و اگر مردم ده روز از این فضا استفاده کنند ، احساس می کنند که نفس راحتی کشیده اند این یک تغییر بود و هیچ اتفاقی نیفتاد اما امروز همه کسبه و مردم به من فشار می اورند که چه زمانی سایر خیابان ها را می بندیم ؟ مردم میپرسند : چرا این پروژه را تا حسن آباد و میدان بهارستان گسترش نمیدهیم ؟ چرا که مردم احساس میکنند راحت شده اند .
 
وی ادامه داد: یکی از زمینه های شجاعت، حرکت به سمت رفتارعلمی است . بزرگترین فرصت نیروی انتظامی در کشورما وجود جوانان و افراد تحصیل کرده توانمند و کارآزموده است . یکی ازشاخص های ابلاغی مقام معظم رهبری درسندچشم انداز پیشرفت علمی و فناوری است ، همین که پلیس به این سمت حرکت کند اقدامات مناسبی به او خواهد داد.
 
وی  گفت: شایسته نیست بین جامعه و پلیس شکاف فن آورانه وجود داشته باشد این شکاف اگر طوری باشد که مردم جلوترباشند اقتدارانتظامی خدشه دار می شود و اگر پلیس بیش ازاندازه جلوباشد ممکن است امنیت به ضد خود تبدیل شود . تفاوت ما با کشورهای منطقه همین است که امنیت جز رضایت مردم نیست و شکل غیرانسانی و غیرشهروندی نیز ندارد .
 
شهردار پایتخت درپایان به بیانات مقام معظم رهبری اشاره کرد و گفت : ایشان فرموند:" اگر عقلانیت نشد عدالت اصلا تحقق پیدا نمی کند وآن چیزی که انسان تصور می کند که عدالت است می آید و جای عدالت واقعی رامی گیرد." بنابراین معنویت و عقلانیت شرط تحقق عدالت است و بدون عدالت پیشرفت نیزمفهوم درست پیدا نمی کند باید پیشرفت و عدالت در کنار هم باشد.