به گزارش
باشگاه خبرنگاران، به نظر می‌رسد گسیل نیرو به صف مخالفان دولت سوریه از اقصا نقاط دنیا از آمریکا تا اروپا، مخصوصا از کشورهای عربی و آسیای مرکزی، در حال تبدیل شدن به یک موضوع امنیتی نگران کننده است.
در همین حال، سایت تحلیلی cacianalyst.org در گزارش اعلام کرد، مقامات کشورهای آسیای مرکزی که در مورد اتفاقات و درگیری‌های سوریه چندان موضع گیری انجام نداده و به عبارتی اعلام بی طرفی داشتند در این روزها نگران بازگشت شبه نظامیانی هستند که به سوریه رفته و در جنگ علیه دولت «بشار اسد» شرکت داشتند.
بنابر اعلام برخی منابع دولتی در کشورهای آسیای مرکزی، دولت‌های عربی منطقه از جمله عربستان و قطر و امارات که در جنگ سوریه مسئول تامین منابع مالی و تسلیحاتی این درگیری‌ها هستند با حمایت همه جانبه از گروه‌های شبه نظامی تندرو و سلفی‌هایی که در آسیای مرکزی حضور دارند، نسبت به اعزام آنها به سوریه برای درگیری با دولت اسد اقدام کرده‌اند.
در همین حال، پس از گذشت نزدیک به سه سال از آغاز درگیری‌ها در سوریه و با کاهش حجم درگیری‌ها و موفقیتی که این روزها دولت اسد و متحدان آن در فضای سیاسی و نظامی سوریه بدست آورده‌اند، کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که روند اتفاقات در سوریه به سمت صلح حرکت کرده و با توجه طولانی شدن جنگ و فرسایشی شدن آن، شبه نظامیانی که از کشورهای آسیای‌مرکزی با وعده‌های مختلف و عناوین گوناگون از جهاد مقدس و جهاد نکاح تا وعده بهشت و همچنین جنگیدن در مقابل دریافت حقوق، این روزها در حال بازگشت به کشورهای خود هستند.
بازگشتی که دولت‌های آسیای مرکزی ترس از تکرار وقوع حوادث مربوط به بازگشت شبه نظامیان، پس از جنگ در افغانستان هستند.
cacianalyst ادامه می‌دهد، از سوریه تنها در نیمه اول سال 2013 بیش از 600 نفر از شبه نظامیان خارجی در سوریه کشته شدند، که بخش قابل توجهی از کشته شدگان اتباع کشورهای آسیای مرکزی هستند.
منابع اطلاعاتی روسیه در گزارشی اعلام کردند، بیش از 200 نفر از شبه نظامیان قفقاز در سوریه در حال جنگ هستند.
همچنین یک وب سایت جهادی قفقاز بانام «تی سنتر»، در ماه مارس 2013 ادعا کرد که «جیش مهاجرین و انصار» شامل شبه نظامیانی از روسیه، اوکراین و دیگر کشورهای مستقل مشترک المنافع در حال جنگ با حکومت اسد هستند.
«هفته نامه نیگو» که در شهر دوشنبه چاپ می‌شود نیز در ماه می 2013، در گزارشی تایید کرد که شهروندانی از تاجیکستان به سوریه اعزام شده‌اند.
در همین رابطه، وب سایت «حرکت ازبکستان» گزارش داد که حزب «تولد دوباره اسلامی»، جوانان را به مبارزه علیه دولت سوریه فرستاده و همچنین بنابر اعلام مشاهدات و گزارشات رسیده از منابع مختلف، کارگران مهاجر تاجیک و روس و ازبک را در قبال دریافت حقوق ماهیانه برای جنگ علیه دولت اسد به استخدام خود درآورده و به سوریه اعزام می‌کند.
رئیس علمای دینی قزاقستان هم چند ماه پیش گزارش داد، جوانان ناراضی از وضعیت مالی خود، در قبال دریافت پول به سوریه رفته اند. در همین حال دولت قرقیزستان در ژوئن 2013 در گزارشی از سفر تعدادی از شهروندان خود به سوریه خبر داد که برخی از آنها در هنگام خروج از کشور دستگیر شدند.
بر اساس گفته منابع خبری «حزب اسلامی ترکستان» نیز در حال اعزام نیرو برای کمک به شبه نظامیان مخالف دولت سوریه است.
بنا بر گزارشات رسیده، به نقل از سوری‌هایی که کشور را ترک نکرده‌اند، شبه نظامیان آسیای مرکزی، که عمدتا با لهجه عربی کلاسیک، بجای لهجه عربی محلی صحبت می‌کنند، بیشتر از شورشیان عرب تمایل به بد رفتاری با مردم محلی سوریه دارند. عدم آشنایی با فرهنگ و لهجه سوری‌ها باعث شده است تا آنها رفتاری شبیه یک ارتش اشغال گر داشته باشند.
آنان همچنین ادعا کرده‌اند، این رفتار باعث ایجاد بدبینی و تنفر مردم سوریه از شبه نظامیان آسیای مرکزی شده است.
بر اساس گزارش منابع چینی، خبر بازگشت اولین گروه شبه نظامیان آسیای مرکزی را جولای 2013 اعلام کرده، زمانی که یک شبه نظامی «اویغور» که در استانبول تحصیل و پس از حضور در سوریه در شهر حلب در حال جنگ بوده، هنگام برنامه ریزی و تلاش برای انجام حملات خشونت آمیز در استان «سین کیانگ» دستگیر شده است.
بر همین اساس، منابع امنیتی قرقیزستان گزارشی را منتشر کردند که در آن نشان می‌دهد در 12 سپتامبر گروهی از شبه نظامیان کشورهای قرقیزستان و قزاقستان که از سوریه بازگشته بودند در حال تلاش برای خرابکاری در اجلاس سازمان همکاری‌های شانگهای بوده، که البته با تلاش نیروهای امنیتی تلاش آنان با شکست مواجه شده است.
این سایت مدعی است، تهدید برای آسیای مرکزی به جهت بازگشت شبه نظامیان از سوریه بدین خاطر است که در حال حاضر گروه‌هایی از آنان که از سوریه بازگشته‌اند در حال ایجاد درگیری در مرزهای افغانستان هستند. از جمله «حزب اسلامی ازبکستان» که بنا بر گزارشات متعدد نهادهای بین المللی این گروه در شمال افغانستان در نزدیکی مرز ازبکستان و تاجیکستان در حال انجام عملیات‌های خرابکارانه است.
در همین حال حزب اسلامی ازبکستان در اطلاعیه ای اعلام کرد که در آینده به آسیای مرکزی نیز حمله خواهد کرد.
بر همین اساس، «ابوذر ال بومی» یکی از مقامات جنبش اسلامی ازبکستان در پیامی ویدئویی خطاب به شبه نظامیان قزاقستان و قفقاز و حزب اسلامی ترکستان، کشور چین را دشمن شماره یک خوانده است.
به عقیده کارشناسان، شبه نظامیان جنبش اسلامی ازبکستان قبل از سال 2001 تحت کنترل طالبان افغانستان بودند، اما در حال حاضر تحت سلطه طالبان پاکستان قرار دارند.
ژنرال «نیکلای بوردیوژا»، دبیرکل سازمان پیمان امنیت جمعی چند روز گذشته در جمع خبرنگاران در مسکو گفت: در سوریه امروز نه تنها جنگجویانی از خاورمیانه حضوری فعال دارند بلکه بسیاری از افراط گرایان مناطق قفقاز و آسیای مرکزی نیز در این کشور در حال مبارزه با حکومت اسد هستند.
در همین حال، «عبدالفتاح شریف‌اف» رئیس دفتر مطبوعات ریاست جمهوری تاجیکستان در گفت‌وگو با رسانه‌ها گفت: حضور اتباع این کشور در ترکیب نیروهای جبهه مخالف دولت سوریه، تأثیر و پیامدهای منفی در روابط دوجانبه خواهد داشت.
وی تصریح کرد: شرکت اتباع هر کشور از جمله شهروندان تاجیکستان در مقاومت با نیروهای دولت کشور دیگر، دخالت در امور آن کشور بوده و پیامدهای نامطلوبی در روابط سیاسی ایجاد می‌کند.
همچنین، «امیرقول عظیم‌اف»رئیس کمیته دفاع و امنیت پارلمان تاجیکستان با اشاره به حضور اتباع تاجیک، که در جنگ علیه دولت اسد در سوریه شرکت می‌کنند، به رسانه‌ها گفت: با توجه به اهمیت مسئله، این موضوع را با مقامات نهادهای امنیتی کشور نیز در میان گذاشته است.
در همین حال، منابع امنیتی حضور صدها نفر از تروریست‌های متعلق به کشورهای شوروی سابق در سوریه، را نگران کننده خوانده و هشدار دادند که در صورت حل بحران سوریه بیشتر آنها به‌کشورهایشان باز خواهند گشت و تجربه اندوخته خود، تحت مدیریت سازمان‌های اطلاعاتی کشورهای غربی و عربی را به کار خواهند گرفت.
به باور کارشناسان نیز، بازگشت شبه نظامیان آسیای مرکزی در سوریه به کشورهای خود، تهدیدی جدی برای دولت‌های آسیای مرکزی و حتی فراتر از آن خواهد بود.
کنترل اطلاعاتی و شناسایی شبه نظامیان، در خارج از کشورها و نظارت بر آنها در صورت بازگشت و یا تلاش آنها برای ارتباط برقرار کردن با افراط گرایان از طریق اینترنت و یا دیگر شبکه‌ها، برای کشورهای آسیای مرکزی امری ضروری و حیاتی به شمار می‌آید.
علاوه بر این، عدم شناسایی و کنترل این گونه گروه‌ها، خصوصا جلوگیری از تزریق منابع مالی که از طرف کشورهای عربستان و قطر در حال تامین است، باعث تقویت، و الهام بخش دیگر گروه‌ها و شبه نظامیان افراطی می‌شود. به طوری که شبه نظامیان درگیر در سوریه آنان را به عنوان الگویی موفق، برای خود در نظر گرفته، که این امر باعث بروز حوادث ناگواری در آسیای مرکزی، منطقه خاورمیانه و حتی جهان خواهد شد.
کارشناسان معتقدند، به نظر می‌رسد شبه نظامیان مخالف در سوریه پس از نزدیک به 3 سال جنگ و خون‌ریزی در این کشور، تبدیل به جنگجویان و قاتلان حرفه‌ای شده‌اند، که نامی غیر از «تروریست» نمی‌توان برای آنها انتخاب کرد، تروریست‌هایی که حتی حامیان آنها، بیم انجام عملیات تروریستی در کشورهای خود را دارند.
انتهای پیام/
منبع: فارس