به گزارش
باشگاه خبرنگاران، پس از فروپاشی شوروی و تجزیه آن، ایدئولوژی کمونیسم به حاشیه رانده شد، هر چند ساختار سیاسی، فرهنگی و اقتصادی روسی کماکان در کشورهای تازه استقلال یافته آسیای مرکزی دیده می‌شود.
در حوزه دینی و اعتقادی در کنار اسلام معتدل که مورد خواست و توجه اکثریت دنیای اسلام است، اسلام دیگری به نام اسلام رادیکال هم دیده می‌شود.
با توجه به همسایگی کشورهای آسیای‌مرکزی یعنی ترکمنستان، تاجیکستان، ازبکستان و قرقیزستان، که در مجاورت افغانستان قرار دارند و در طول سه دهه اخیر، با رشد اسلام‌گرایان رادیکال مواجه بوده‌اند، به ویژه آنکه وجود شبه نظامیان طالبان و سپس حضور القاعده در افغانستان و پاکستان تقویت اندیشه اسلام‌گرایان رادیکال در آسیای مرکزی را باعث شده است.
با وقوع جنگ در افغانستان در سال 2001، این گروه‌ها رشد بسیار زیادی داشته و در بعضی از مقاطع زمانی با حمایت‌هایی که از طرف برخی کشورهای عربی از آنها شد، توانستند در جهت اشاعه تفکرات خود موفقیت‌هایی در راهبردهای خود کسب کنند.
در چنین فضایی و پس از شروع جنگ داخلی سوریه در سال 2011، در کنار استخدام و پرداخت حقوق ماهیانه به شبه نظامیان و تروریست‌ها برای جنگیدن در سوریه، شبه نظامیان بسیاری هم با نگرش‌های مذهبی و قومیتی و گاهاً سیاسی پا در جنگ سوریه گذاشتند.
در همین حال، «موسسه گزارشگری صلح و جنگ» در گزارشی در صفحه آسیای مرکزی خود مقاله‌ای را به همین موضوع اختصاص داده است که در ادامه آمده است.
سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی از نزدیک شاهد خروج تعدادی از جوانان از کشورهای آسیای مرکزی، قرقیزستان و تاجیکستان برای مبارزه در کنار نیروهای شبه نظامی سوریه بوده‌اند. رئیس آژانس امنیت ملی تاجیکستان در گزارشی اعلام کرد تعدادی از شهروندان این کشور در حال جنگ با سوریه هستند و برخی از آنها کشته شده‌اند.
در این گزارش وی هیچ اشاره‌ای به این موضوع نکرده که شهروندان تاجیک چگونه از کشور خارج و چرا دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی از خروج آنها جلوگیری نکردند.
در همین گزارش به بررسی خطرات گرایش جوانان به اسلام گرایان رادیکال اشاره و نسبت به تحصیل 1000 نفر از اتباع کشورهای آسیای مرکزی در مدارس کشورهای همسایه با گرایشات رادیکالی هشدار می‌دهد.
در همین رابطه، کارشناس امور امنیتی «علی‌اکبر عبدالله‌اف» گفت: محصلانی که در حال آموزش در موسسات آموزش اسلامی خارج از کشور هستند، در معرض خطر پذیرش مبانی اسلام رادیکالی قرار دارند.
وی در کنار پذیرش حضور اسلام گرایان تندرو در جنگ سوریه به جهت دیدگاه‌های اعتقادی بر موضوع جنگیدن در قبال پول نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: من فکر نمی‌کنم این جوانان به سوریه می‌روند تا تروریست شوند، اما آنها به آسانی توسط گروه‌های تروریستی به دام می‌افتند، و آنها را با مقدار زیادی پول وسوسه می‌کنند.
در همین رابطه، سخنگوی آژانس امنیت تاجیکستان، «نذیر جان باریف» به موسسه جنگ و صلح گفت که او تابه حال اطلاعاتی در مورد اتباع این کشور که در مناقشه سوریه درگیر هستند، نداشته است، ولی ادعا کرد به آنها برای مبارزه در سوریه پول پرداخت شده است.
او در ادامه بیان می‌کند، مثل یک واکنش زنجیره‌ای، وقتی ۲ نفر به مکانی خاص می‌رود، دیگران از او پیروی می‌کنند. دلیل اصلی این است که به آنها پول خوبی پرداخت می‌شود.
همچنین در ماه‌های اخیر، گروهی از جوانان شهر «قزل کیا» در منطقه باتکن در جنوب قرقیزستان، برای رسیدن به سوریه و جنگ در مقابل حکومت سوریه به ترکیه رفته‌اند، تا از مرز این کشور به سوریه اعزام شوند.
در همین رابطه، مفتی اعظم منطقه قزل کیا در قرقیزستان «حاجی کجونیازف»، به موسسه گزارشگری جنگ و صلح گفت: پلیس می‌گوید 14 یا 15 مرد جوان برای پیوستن به شبه نظامیان مخالف در سوریه از طریق خاک ترکیه، خانه‌های خود را ترک کرده‌اند.
وی همچنین به این موضوع اشاره کرد که او این جوانان را می‌شناخته چون به طور منظم در مسجد حضور می‌یافتند، همچنین اظهار داشت غیر ممکن است که آنها در سوریه استخدام شده باشند.
کجونیازف گفت: هرگز هیچ بحثی در مورد سوریه در مسجد نبوده و آنها از طریق اینترنت و یا از طریق دیگران اینکار را انجام داده و تصمیم به رفتن گرفته‌اند.
کجونیازف اینگونه استدلال کرد که شورشیان اسلام‌گرا در سوریه جهاد نمی‌کنند زیرا طرف مقابل آنها (سوریه) نیز مسلمان هستند.
منابع خبری گزارش می‌دهند که علما و بزرگان دینی این مناطق هم از رشد اسلام رادیکال و خشونت در کشورهای خود ناراضی بوده و نسبت به عواقب ناگوار آن نگران هستند.
در همین رابطه، آژانس امنیت ملی قرقیزستان در اطلاعیه‌ای اعلام کرد تعدادی از اتباع این کشور که در جنگ سوریه شرکت داشتند به شهرهای خود بازگشته‌اند.
همچنین به جهت تلاش برای تشویق بازگشت اتباع این کشور از سوریه اعلام کرد که، در صورت بازگشت، امنیت این جوانان تامین می‌شود. در همین راستا یکی از نمایندگان مجلس، «امور بیگ صابروف» به همراه تعدادی از پدر و مادرها به استانبول سفر کردند.
همچنین این گزارش می‌افزاید، برانگیختن احساسات مذهبی و قومی یکی از موارد مهمی است که افراد را بدون دریافت حقوق و به خاطر دیدگاه‌های تند مذهبی به جنگ با سوریه می‌روند.
همچنین این گزارش اضافه می‌کند در قزل کیا، بیشتر مردان مذهبی کسانی که ریش بلند دارند، جوانانی را که توانستند به سوریه بروند تحسین می‌کنند و می‌گویند اگر چنین امکانات مالی داشتند آنها هم به سوریه می‌رفتند.
«قدیر مالیکوف» کارشناس امور مذهبی گفت واضح است این گروه به خاطر آرمان‌گرایی و نه بخاطر پول رفته‌اند.
وی گفت که آنها برای پول نرفتند، هیچ وعده‌ای به آنها داده نشده، آنها یک هدف مشخص دارند و به طور کلی نشانه‌هایی از اینکه جوانان بیشتری در قرقیزستان به سمت اسلام گرایان رادیکال جذب شوند، وجود دارد.
مالیکوف معتقد است که افزایش اسلام‌گرایان رادیکال به خاطر افزایش ارسال اطلاعات در وب سایت‌ها، توسط حامیان شورشیان در سوریه است.
او گفت فیلم‌های زیادی برای داوطلبان بر روی اینترنت به زبان روسی، ترکی، عربی و انگلیسی وجود دارد که مشخص نیست چه کسی آنها را فرستاده است.
مالیکوف دلایل روی آوردن به اسلام گرایی رادیکال را فقدان رهبری محلی، حس از خود بیگانگی، ناامیدی نسبت به دولت و احساس همبستگی با مسلمانان دیگر می‌داند.
او گفت: زمانی که افکار اسلام گرایان رادیکال به جوانان القا می‌شود، این همه منجر به ایجاد یک تصویر خاص از دشمن می‌شود و آنها را به شدت مستعد ابتلا به اشکال مختلف از استخدام برای شورشیان می‌کند.
کارشناسان معتقد هستند که رواج تفکرات و گرایشات اسلام رادیکالی در موضوعات مختلف، که این روزها در درگیری‌های کشور سوریه خود را نشان می‌دهد، بسیار خطرناک‌تر از استخدام از طریق دریافت پول جهت پیاده کردن اهداف شوم و خطرناک این گروه‌ها است.
انتهای پیام/
منبع:فارس