این ورزش با تغییرات و پیشرفت های چشمگیری که در چند دهه اخیر مواجه بوده است، نه تنها در زمینه ورزش بلکه در صنعت و تجارت نیز جایگاه خاصی پیدا کرده است و توانسته انگیزه ای برای کسب و کار تولیدکنندگان بزرگ شود.
توپ یکی از اصلی ترین عناصر فوتبال است.
همانطور که اووه زیلر یکی از اسطوره های آلمانی فوتبال می گوید: "راز فوتبال در توپ آن است" که ممکن است برخی از فوتبال دوستان با او مخالف و یا موافق باشند.
در این گزارش با سرگذشت و نحوه ساخت اولین توپ های فوتبال تا به امروز آشنا خواهیم شد.
در سال 1862 میلادی یک مرد انگلیسی بنام آقای لیندان پس از آنکه خانم لیندان بر اثر بادکردن بیش از اندازه کیسه مثانه خوک به بیماری ریوی دچار گشت، موفق به ساخت اولین توپ لاستیکی قابل ارتجاع شد.
ظهور این توپ ها باعث ایجاد یک شکلی در اندازه توپ ها شد و از طرفی کیسه لاستیکی باعث محکم و گرد شدن توپ گردید. در سال 1872 میلادی انجمن انگلیسی فوتبال به طور رسمی در کتاب قانون خود اعلام نمود که توپ می بایست بصورت کروی بوده و محیط آن 27 تا 28 اینچ باشد.
توپ فوتبال توپی است که برای انجام انواع مختلف بازی فوتبال از آن استفاده می شود.
در انواع مختلف ورزش فوتبال از توپ های متفاوتی استفاده می شود که همگی آنها در دو طبقه توپ های کروی و تخم مرغی جای می گیرند.
* توپ های کروی: شکلی کاملا گرد دارند و در ورزش فوتبال و فوتبال گیلیک از آنها استفاده می شود.
*توپ های تخم مرغی مدور: این توپ ها بیضی شکل هستند و خود به دو نوع تقسیم می شوند:
توپ هایی که انتهای آن زاویه دار است و در فوتبال آمریکایی و فوتبال کانادایی استفاده می شوند.
توپ هایی که کاملا مدور هستند و در راگبی فوتبال و فوتبال استرالیایی از آنها استفاده می شود.
براساس قانون شماره 2 توپ بازی باید کروی شکل، پر از هوا و با محیط 68 تا 70 سانتی متر، با فشار هوای 8 تا 12 پوند در اینچ مربع، وزن 410 تا 450 گرم و پوشیده از چرم یا مواد مناسب دیگر باشد.
این نوع توپ، توپ استاندارد و یا توپ شماره 5 نیز نامیده می شود.
در مسابقات ویژه گروه های سنی و مسابقات داخل سالن از توپ های کوچکتر و سبکتری استفاده می شود. برای مثال توپ شماره 4 توپ استاندارد برای بازی فوتسال است.
آدیداس مهمترین سازنده توپ فوتبال است که توپ های جام جهانی فوتبال را از جام جهانی فوتبال 1970 میلادی به این سو و توپ های جام ملت های اروپا را از جام ملت های اروپا 1980 میلادی و همچنین لیگ قهرمانان یوفا را می سازد.
شرکت تولیدکننده کالاهای ورزشی "آدیداس" از جام جهانی 1970 مکزیک تاکنون مسئولیت تولید توپ رسمی این رقابت ها را برعهده داشته است، اما شاید خیلی از هواداران فوتبال ندانند که این توپ چگونه تولید می شود.
در اولین فینال جام جهانی در سال 1930 به خاطر اصرار دو تیم فینالیست به استفاده از "توپ های مخصوص تیم خود"، از دو توپ مختلف در هر دو نیمه استفاده شد.
اما از آن به بعد کشور میزبان اجازه یافت که توپ مسابقات را تامین کند.
در آن زمان توپ ها عمدتا از 12 تکه ساخته می شدند، اما در جام جهانی 1954 از یک توپ 18 تکه ای در بازی فینال استفاده شد و از آن به بعد تا سال 1966 میلادی انواع توپ ها مورد استفاده قرار می گیرد.
به تدریج و با توجه به پیشرفت سریع فوتبال در چند دهه بعد، کارشناسان تلاش های مستمری را برای تولید "توپ های بی نقص" انجام دادند.
نخستین بار آدیداس در سال 1970 میلادی یعنی 43 سال پیش و در شهر مکزیکوسیتی توپ چرمی جام جهانی را تولید و برای اولین بار آن را نامگذاری کرد.
توپ "تلستار" توپی مرکب از 32 قطعه سیاه و سفید بود که به عنوان گردترین توپ آن دوره شناخته شد.
سپس توپ "اورست" ساخته شد و بعد از آن نوبت به توپ "تانگو" رسید که در جام جهانی آرژانتین 1978 میلادی مورد استفاده قرار گرفت.
این توپ به عنوان یک مدل، برای پنج جام جهانی بعد نیز به کار رفت.
توپ تانگو اسپانا در جام جهانی 1982 میلادی عرصه ظهور توپ هایی از جنس مواد بود که گرچه اصولا از چرم ساخته می شد، اما استفاده از یک لایه ضد آب مصنوعی پلی یورتن، آن را به یک محصول واقعی از عصر تکنولوژی تبدیل کرده بود.
توپ های "آزتکا"، "اتروسکو" و "تیمگیست" که در جریان مسابقات 2002 و 2006 میلادی مورد استفاده قرار گرفتند، به دلیل گردی ، دقت و مقاومت بیشتری که داشتند، انقلابی را در این زمینه به وجود آوردند.
توپ جام جهانی 2010 آفریقای جنوبی "جابولانی" نام داشت که به معنای "جشن" به زبان زولو از زبان های رسمی این کشور است.
توپ جابولانی یازدهمین توپ تولیدی آدیداس برای جام جهانی بوده و هریک از رنگ های یازده گانه روی آن نماینده یکی از بازیکنان تیم است.
طراحی این توپ 2 عنصر مهم مردم آفریقای جنوبی را می ستاید: تنوع و هارمونی.
جابولانی مزایای بسیاری داشت. این توپ فقط از هشت تکه ساخته شده و روی آن شیارهای بافتی نعلی شکلی حس می شود که بالاترین میزان کنترل را در هر شرایطی به بازیکن می دهد.
در حالی که هنوز تا آغاز رقابت های جام جهانی 2014 زمان زیادی باقی است ولی روز به روز جزئیات بیشتری در مورد این رقابت جهانی مشخص می شود.
مسئولان برگزاری این تورنمنت جهانی تصمیم گرفتند تا برای انتخاب نام توپ این مسابقات یک نظرسنجی را به راه بیندازد.
کمپانی آدیداس با طرح یک نظرسنجی که در وب سایت گلوبوسپورتر به راه انداخته بود از فوتبال دوستان خواست تا نام توپ فوتبال جام جهانی 2014 از میان گزینه‌های بوسسانودا، برازوکا و کارونا والسکا انتخاب شود.
نام‌هایی که بیش از سایر نام‌ها، بیانگر ویژگی‌های برزیل و آمریکای جنوبی است. این اولین بار است که کمپانی آلمانی آدیداس به هواداران این اجازه را داده تا در انتخاب نام توپ فوتبال نقش داشته باشند.
توپ جام جهانی 2010 آفریقا جنوبی یا همان جابولانی بود که به شدت مورد انتقاد بود نه فقط به خاطر اسمش بلکه به خاطر ویژگی‌ها و تاثیراتی که در زمین چمن داشت.
نام توپ جام جهانی 2014 پس از رای‌گیری انتخاب شد و بیش از 70 درصد، نام برازوکا را برگزیدند.
فدراسیون بین‌المللی فوتبال (فیفا) اعلام کرده است که کلمه «برازوکار» نماد احساس، غرور و حسن‌نیت است و رویکرد برزیل نسبت به فوتبال را نشان می‌دهد.
برازوکا همچنین اغلب برای برزیلی‌هایی استفاده می‌شود که در خارج از این کشور زندگی می‌کنند. براساس اعلام فیفا، این اولین بار بود که هواداران فوتبال مستقیما در نامگذاری توپ مسابقات جام جهانی شرکت کردند.
برازوکا احتمالا نخستین توپ جام جهانی خواهد بود که فناوری خط دروازه (گل لاین) مجهز می‌شود.
فیفا قصد دارد این فناوری را پیش از مسابقات جام کنفدراسیون‌ها مورد آزمایش قرار دهد.
**تست‌های فیفا برای تایید نهایی یک توپ فوتبال به این شرح است:
محیط دایره: استاندارد فیفا 68.5 تا 69.5 است.
گردی: قطر توپ در 16 مرکز مختلف اندازه‌گیری می‌شود. استاندارد فیفا حداکثر 1.5درصد اختلاف است.
جذب آب: توپ 250 بار در زیر آب فشرده شده و چرخانده می‌شود. استاندارد فیفا حداکثر 10 درصد افزایش وزن است.
وزن: استاندارد فیفا برای وزن یک توپ فوتبال 420 تا 445 گرم است.
یکنواختی جهش توپ:
تنها تست حرکتی فیفا که در آن توپ 10 بار از ارتفاعی دومتری بر روی سطحی فولادی پرتاب می‌شود.
تفاوت میان پایین‌ترین سطح جهش و بالاترین سطح جهش نباید بیش از 10 سانتی‌متر باشد.
افت فشار:
فشار هوای توپ پس از باد شدن 3 روز مورد بررسی قرار می‌گیرد. استاندارد فیفا حداکثر 20 درصد افت فشار است.
نگاهی به ویژگی‌های فیزیکی توپ‌هایی که در انواع مسابقات فوتبال مورد استفاده قرار می‌گیرند:
فوتبال استرالیایی:
توپ استاندارد فوتبال استرالیایی بیضی شکل و شبیه به توپ‌های مورد استفاده در راگبی است.
رنگ توپ مسابقاتی که در روز انجام می‌شود قرمز و بازی‌هایی که در شب انجام می‌شود زرد است.
استانداردهای آن:
-محیط 72 الی 73 سانتی‌متر.
-فشار هوا 9 الی 11 پوند در اینچ مربع
فوتبال گیلیک
در فوتبال گیلیک از یک توپ چرمی کروی شبیه به توپ والیبال با این استانداردها استفاده می‌شود:
-قطر: 25 الی 26 سانتی‌متر.
-محیط: 74 الی 69 سانتی‌متر.
-وزن: 370 تا 425 گرم.
-فشار هوا: 9 الی 11 پوند در اینچ مربع.
توپ اتحادیه راگبی
توپ استاندارد راگبی 13 نفره که سایز 5 نامیده می‌شود، این شرایط را داراست:
-قطر: 25 الی 26 سانتی‌متر.
-محیط: 60 سانتی‌متر در طولانیترین قسمت.
-محیط: 27 سانتی‌متر در عریض‌ترین قسمت.
-وزن: 383 تا 440 گرم.
توپ‌های راگبی لیگ کمی زاویه‌دارتر از توپ‌های اتحادیه راگبی هستند که پرتاب و گرفتن آنها را ساده‌تر و شوت کردن آنها را مشکل‌تر می‌‌کند و نسبت به توپ فوتبال آمریکایی هم کمی بزرگ‌تر هستند.
توپ استاندارد راگبی 15 نفره این شرایط را داراست:
-طول: 28 سانتی‌متر.
-محیط: 56 سانتی‌متر در طولانیترین قسمت.
-محیط: 28 تا 30 سانتی‌متر در عریض‌ترین قسمت.
-وزن: 410 تا 460 گرم
-فشار هوا: 9.5 تا 10 پوند در اینچ مربع.
فوتبال آمریکایی:
توپ‌هایی که در فوتبال آمریکایی استفاده می‌شوند، بایستی این شرایط را دارا باشند:
-قطر: 25 الی 26 سانتی‌متر.
-محیط: 58 تا 62 سانتی‌متر در طولانیترین قسمت.
-محیط: 28 تا 30 سانتی متر در عریض‌ترین قسمت.
-وزن: 397 تا 425 گرم.
-فشار هوا: 12.5 الی 13.5 پوند در اینج مربع.
پايان متن/آق