به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران، مسئله ساماندهی کیوسک‌های مطبوعاتی از سال 87 آغاز شده است اما با گذشت پنج سال از طرح چنین مسئله‌‌ای هنوز همان دکه‌های قدیمی با پیشخوان‌های کوچک در سطح شهر فعال هستند و بساط روزنامهها را کف زمین و در اطراف دکه‌ها پهن کرده‌اند.
در نظر گرفتن جایگاه و منزلت مناسب برای کتاب و مطبوعات کشور است که موجب می‌شود به حوزه هنر، ادب و رسانه توجه و ارج نهاده شود؛ این در حالی است که برای روزنامه و نشریات تخصصی دکه‌هایی در نظر گرفته شده است که اسمش فقط دکه روزنامه فروشی است اما بیشتر شبیه سوپر مارکت است که در آن می‌توان سراغ هر چیزی از جمله چیپس، پفک، کمپوت، کنسرو، آدامس، شکلات، آبمیوه، کیک، نوشابه، آب معدنی و نیز مواد زیانبار و مخدری مانند سیگار، توتون، تنباکو و ... را بیش از روزنامه و نشریات تخصصی گرفت.
تغییر کاربری دکه‌های مطبوعاتی کاملاً مشهود است اما مسئولان تا این لحظه در مقابل آن بی‌تفاوت بودند و اجازه دادند که آدامس و سیگار جای روزنامهها و مطبوعات کشور را تصاحب کند.
طی سال‌های گذشته پیشنهاداتی مبنی بر بالابردن اجاره بهای کیوسک‌هایی که سیگار و چیپس را بر روزنامه ترجیح می‌دهند، مطرح شد اما می‌توان به وضوح مشاهده کرد که از این طرح استقابلی نشد، در ضمن باید گفت که این طرح خود نیز با اشکال روبرو است چون پیشبرد آن دردی از مطبوعات دوا نمی‌کند و فقط اجاره بیشتری از کیوسک‌داران دریافت می‌شود که این امر بیانگر این است که هرکسی به فکر جیب خودش است.
اینکه کیوسک‌داران، فعالیت در این حرفه را برای خود شغل محسوب می‌کنند و بر اساس آن برای زندگی خود برنامه‌ریزی کردند امری بدیهی است، بر همین اساس باید چاره‌ای اندیشید که فعالیت برای کیوسک‌داران با صرفه اقتصادی همراه باشد و در عین حال نیز جایگاه رسانه و مطبوعات حفظ شود.
طی سال‌های گذشته صحبت‌‌هایی درباره جایگزینی کیوسک‌های جدید شده بود؛ در کیوسک‌های جدید فضای فروش کافی برای روزنامهها فراهم شده و با رایج شدن آنها، دیگر خبری از چیدن روزنامهها روی زمین و سد معبر دکه‌داران نخواهد بود.
دکه‌های چیپس و سیگار محل عرضه نشریات تخصصی نیست/ از دکه سیگار انتظار عرضه نشریات علمی نیست
سید محمد حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت دهم با بیان اینکه دکه‌های چیپس و سیگار محل عرضه نشریات تخصصی نیست، اظهار داشت: باید جایگاه ویژه‌ای برای عرضه نشریات تخصصی در باغ کتاب در نظر گرفته شود.
وی همچنین با بیان اینکه نشریات و مقالات یکبار مصرف نیستند گفت: از دکه‌های چیپس و سیگار نمی‌توان انتظار عرضه نشریات تخصصی و علمی را داشت.
این در حالی است که از نظر بسیاری از کیوسک داران، ارزش فروش سیگار و آب میوه و مجلاتی که عکس هنر پیشه را چاپ می‌کند بیشتر از روزنامه‌هایی است که فرهنگ سازی و خبررسانی می‌کند.
برخی از این کیوسک‌ها تا درصد خوب نگیرند عملاً روزنامه را جای خوبی قرار نمی‌دهند، برخی از آنها روزنامه را به جای فروش تبدیل به کاغذ باطله می‌کنند و می‌فروشند. برخی دیگر، روزنامه مورد نظر خود را در جای مناسب و بقیه را لابلای بقیه و در جای نامناسب قرار می‌دهند.
در مجموع باید گفت که فروش روزنامه و مطبوعات با توجه به شرایط موجود، بیشتر از هرچیزی به رفتار کیوسک‌داران بستگی دارد تا به علمی و تخصصی بودن نشریات و روزنامهها.
برای اینکه با مشکلات و خواسته‌های کیوسک‌داران آشنا شویم به گفت‌وگو با برخی از فعالان این صنف پرداختیم.
*فروش مطبوعات سود ده نیست
مرتضی یکی از کیوسک داران و فروشندگان مطبوعات در این باره می‌گوید که مشکلات این صنف توسط مسئولان نادیده گرفته شده است.
وی می‌افزاید: سود کم فروش مطبوعات، توقیف و جابجایی کیوسک فروش مطبوعات باعث شده دکه داران شغل خود را به شغل دیگری تغییر دهند و کالا‌های دیگری نیز به غیر از نشریات به فروش برسانند.
وی ادامه می‌دهد: لازم است مسئولان مشکلات این صنف را به صورت جامع بررسی و آنها راحل کنند در غیر این صورت امکان فعالیت برای کیوسک‌ها در سطح شهر وجود نخواهد داشت.
*وجود تنقلات و دخانیات در فروش روزنامه تأثیر دارد
احسان 25 ساله صاحب کیوسک مطبوعاتی در منطقه 6 تهران در پاسخ به این سؤال مبنی بر اینکه آیا تاکنون در مورد ساماندهی کیوسک‌های مطبوعاتی از سوی شهرداری منطقه مواردی به شما اعلام شده است، گفت: من حدود 2 ماه است که این کیوسک را تحویل گرفتم در این مدت یکبار از طرف شهرداری آمدند و گفتند این کیوسک نیاز به رنگ آمیزی جدید دارد، خودشان کیوسک را رنگ کردند. اما در این مدت به جز این مورد، مسئله دیگری در خصوص ساماندهی کار ما عنوان نشده است.
وی همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه روزنامه و نشریات فروش بیشتری دارند یا تنقلات و دخانیات؟ بیان داشت: بیشتر فروش روزانه من روزنامه است. البته وجود تنقلات و دخانیات هم در فروش تأثیر دارد. مثلا صبح افرادی مراجعه می‌کنند که شیرکاکائو و کیک می‌خرند در کنار آن یک روزنامه هم می‌خرند. اما فروش روزنامه از فروش مجلات و حتی تنقلات و دخانیات بیشتر است.
وی درباره تاثیر افزایش قیمت کاغذ در کسب درآمدش بیان داشت: خب بعضی روزنامهها و مجلات قیمتشان بیشتر شده و این مسئله روی فروش آنها تأثیر گذاشته، آنهایی که فروششان کم م‌شود میزان عرضه شان نیز کم می شود ولی آنقدر تنوع در عرضه روزنامهها و مجلات هست که این مسئله خیلی روی درآمد ما تأثیر نداشته است. شاید بیشتر روی درامد خود روزنامه ها تأثیرگذار باشد.
*صبح تا ظهر روزنامه و ظهر و تا بعدازظهر، تنقلات
همچنین حمید 29 ساله صاحب کیوسک مطبوعاتی در منطقه 12 تهران درباره میزان فروش مطبوعات و تنقلات، ابراز داشت: از صبح تا ظهر مردم بیشتر روزنامه می‌خرند، از بعد از ظهر تا شب نیز بیشتر مراجعات برای تنقلات و دخانیات است.
از وی برای بهتر دیده شدن مطبوعات و افزایش میل مردم به خواندن روزنامه سوال پرسیدم که گفت: به نظر من این موضوع ربطی به کار ما ندارد. بیشتر به دولت و سیاست گذاری‌های عرصه مطبوعات برمی‌گردد. اگر آزادی عمل در انتشار مطالب به روزنامهها بدهند و آنها نیز حقایق را بازگو کنند مطمئنا مردم بیشتر به سراغ روزنامه می‌آیند.
*با وجود فروش روزنامه و دخانیات در کنار هم،چرخ ما لنگان لنگان می‌چرخد
عوض 54 ساله صاحب کیوسک مطبوعاتی در منطقه 3 تهران نیز بیان داشت: فروش روزنامه و تنقلات و دخانیات در کنار هم چرخ ما را لنگان لنگان می چرخاند. وقتی همه چیز برای فروش داریم بالاخره مراجعه کننده چیزی از ما می‌خرد اما اگر فقط روزنامه داشتیم، مطمئنا بسیاری از افراد از ما خرید نمی‌کردند. برخی مردم روزنامه می‌خرند، برخی تنقلات و سیگار و برخی هر دو.
وی درمورد میزان درآمدش از فروش روزنامه بیان داشت: روزنامه که درآمدی ندارد، مثلاً یک روزنامه 200 تومانی که سود فروش آن 20 تومان است در طول روز با فروش 200 نسخه‌ای 4000 تومان برای من درآمد دارد. این پول به جایی نمی‌رسد وقتی قبض برق 158 هزار تومانی برای مصرف دوماهه یک کیوسک کوچک می‌آید.
وی از پیشنهادش برای بهتر دیده شدن مطبوعات و افزایش میل مردم به خواندن روزنامه سخن گفت و ادامه داد: هر وقت به جای پرداختن به مسائل حاشیه‌ای و تیترهای زرد، حقیقت را بنویسند هم دیده می‌شوند و هم مردم بیشتر روزنامه می‌خوانند.
اکنون باید منتظر بود و دید در دولت جدید برای ساماندهی کیوسک‌های مطبوعاتی و به طورکلی ارج نهادن بر مطبوعات چه اقداماتی در دستور کار قرار می‌گیرد.