به گزارش سرويس بين الملل باشگاه خبرنگاران به نقل از روزنامه النهار ؛ ازسرگیری مذاكرات بين ايران و نمايندگان گروه 5+1 (اعضاي شوراي امنيت به علاوه آلمان) بعد از چند ماه توقف با نتایج مطلوب و مناسبی که از سوی هر دو طرف نیز تائید شده به پایان رسید.
این دور از گفتگوها منجر به گشايش ديپلماتيك میان ايران و ايالات متحده و كشورهاي غربي در حاشيه مذاکرات هسته ای و نشست مجمع عمومي سازمان ملل نیز شده است . غرب اين شرایط را اولين گام براي رسيدن به كاهش تحريم هاي بين المللي ضدایران دانسته است.
در اين چهارچوب ، هماهنگي بين كشورهاي گروه 5+1 قبل از نشست، بخاطر حفظ هماهنگي داخلي مواضع در برابر آنچه كه در ازاي نشانه هاي گشايش ديپلماسي كه تهران نشان مي دهد، ونيز بخاطر وجود تفاوت آشكار بين سلسله اقدامات گذشته و پيش بيني آنچه كه ايران به عنوان بسته پيشنهادي ارائه مي دهد، در ازاي در خواست كاهش برنامه هسته اي و ازآنطرف برداشتن تحريم هاي اقتصادي، صورت گرفت.
*** همكاري و ادامه شك و ترديدها
ايران در سال 2003 اجازه ورود بازرسان سازمان بين المللي انرژي هسته اي را براي بازديد از سايت هايش داد.
ايران تاكيد دارد كه برنامه هسته اي اش مطابق پيمان منع گسترش سلاح هاي هسته اي ( ان پي تي) كه در سال 1970 به تصويب رسيده است مي باشد . اين پيمان اجازه غني سازي اورانيوم بر طبق اهداف صلح آميز زير نظر آژانس را مي دهد. و ايران با اين نظارت بر طبق ضوابط معيني موافقت كرده است ، و بازرسان از ده سال گذشته اقدام به بازرسي هاي منظمي از سايت نطنز بعنوان اولين تاسيسات غني سازي و نيز فردو كرده اند.
غرب و اسرائيلمدعي اند كه ايران تحت پوشش غني سازي، اهداف نظامي را دنبال مي كند. آژانس بين المللي انرژي اتمي نيز براي اولين بار در گزارش خود در سال 2011 نگراني هاي جدي در مورد ابعاد نظامي محتمل برنامه هسته اي ايران را بيان كرد. و شوراي امنيت نيز ادعا كرد كه تا زماني كه ايران مقاصد صلح آميز خود را نشان ندهد بايد فعاليت هاي هسته اي خود را متوقف كند.
ايران مي گويد كه غني سازي اورانيوم 3.5 درصد بخاطر تأمين برق در نيروگاه بوشهر مي باشد.
*** پيشنهادهاي گروه 5+1 چيست؟
گروه 5+1 در خلال نشست بغداد در ماه مه 2012 متوقف كردن غني سازي 20 درصدي و انتقال ذخائر موجود به خارج و بستن مركز غني سازي فردو و توسعه كار نظارتي بازرسان آژانس و دادن ضمانت از اينكه برنامه ايران صلح آميز است را خواستار شد و در مقابل گروه 5+1 پيشنهاد كرده اجازه غني سازي 3.5 و 5 درصد با تضمين قرار دادن رآكتور تهران در مصارف پزشکي ونيز كمك هاي فني براي تأسيسات هسته اي و تامين قطعات يدكي هواپيماهاي غيرنظامي را بدهد.
در خلال گفتگوهاي اخير در فوريه 2013 گروه 5+1 در الماتي پيشنهادات خود را مقداري تعديل كرد و درخواست تعطيلي فردو را نكرد ، اما خواست تا حدي را براي غني سازي در اين مركز تا آستانه 20 درصد معين كند. و اين پيشنهاد به ايران اجازه مي داد كه مقدار اورانيوم ذخيره غني شده تا 20 درصد براي نيازهاي تحقيقاتي رآكتور تهران را نگه دارد ، و در عين حال تحريم هاي انجام شده بر محصولات پتروشيمي و فلزات گرانبها لغو مي شد. در خلال گفتگوهايي كه به دنبال آن در آوريل 2013 انجام شد ، ايران "نقشه راهي "كه پيشرفتي را در تحريم ها درخواست مي كرد بدون دادن ضمانتي براي وضع حد معيني براي غني سازي تا مقدار 20 درصد پيشنهاد داد.
*** پيشنهادات ايران
در شروع مذاكرات ژنو، ايران براي 5+1 بسته اي پيشنهادي تحت عنوان "پايان بحران غير ضروري و شروع افق هاي تازه" ارائه كرد و هر دو طرف مذاكره كننده خود را ملزم به پنهان ماندن آن كرد.
ايران مي گويد كه انها اميد تحقق گشايش دارند اگر غربي ها عاقلانه رفتار كنند و طرح ايران شامل دو مرحله اصلي مي شود : مرحله اول كه شش ماه به طول مي انجامد براي بازگرداندن اعتماد است و مرحله دوم و پاياني، اجراي اقدامات راستي آزمايي و شفافيت براي برنامه هسته اي ايران را مهيا مي كند و پروتكل الحاقي از جانب ايران را به اجرا در مي آورد؛ مسأله اي كه اشاره به عمليات بازرسي ناگهاني در مراحل پاياني از تاسيسات و پايگاههاي هسته دارد و آن چيزي است كه عباس عراقچي رئيس مذاكره كنندگان ايران به عنوان اصلاح بيانيه سابق برآن تاكيد كرده است.
وزير خارجه ايران چند روز قبل از نشست ژنو برخي از اصول ايران را كه شامل قراردادن سقفي براي برنامه هسته اي ايران است چه در سطح غني سازي و چه براي تأسيسات هسته اي و در آخر تضمين نظارت بر آنها از سوي بازرسان آژانس مي باشد را بيان كرد.
اما عراقچي به درخواست غربي ها براي انتقال ذخائر اورانيوم غني شده تا حد 20 درصد به خارج از ايران اعتراض كرد و گفت : به هيچ وجه اجازه تعليق غني سازي اورانيوم يا توقف آن را نمي دهيم. اما مي توانيم در مورد سطح ، شكل و مقدار غني سازي مذاكره كنيم .
*** موضع غرب و تل آويو در اين ميان چيست؟
واشنگتن معتقد به پيشنهاداتي است كه به ايران خلال نشست آلماتي ارائه شده است و مدعي است که توپ اکنون در زمين ايران است.
اوباما گفته است: ما به حق ملت ايران در دستيابي به انرژي صلح آميز هسته اي احترام مي گذاريم البته در چهارچوب اينكه ايران نيز به آن پايبند باشد.
اما در مورد موضع فرانسه، پاريس پيشنهادي كه خلال نشست آلماتي داده شده را تأييد كرده، جز اينكه به نظر مي آيد اين پيشنهاد كمتر به ايران اجازه غني سازي مي دهد و از آن طرف امتيازهايي درباره لغو تحريم هاي اقتصادي و مالي بدون اينكه اقدامات قاطعانه اي از جانب تهران درباره مصوبات شوراي امنيت كه تعليق و نه ممنوعيت برنامه ي هسته اي است انجام شود نمي دهد. وزير خارجه ي فرانسه در 6 اكتبر در مورد اسباب نگراني فرانسه كه تأسيسات اراك اعلام موضع كرد و گفت كه پاريس آماده پاسخ به دور از اضطراب وسازش در مورد پيشنهادهاي ايران است.
اما تل‌آويو از زبان نخست وزير آن بنيامين نتانياهو گفت: لغو تحريمها بدون توقف كامل برنامه هسته اي از "خطاهاي تاريخي" است و اسرائيل هرگز اجازه دستيابي به قابليت هاي هسته اي به ايران نخواهد داد و از تصميم كشورش براي حمله نظامي بر ضد پايگاههاي هسته اي ايران سخن گفت.
در پايان اين گزارش آمده است: و مي توان اذعان كرد دعوت به برگزاري نشستي جديد در ژنو پيرامون مسأله ي هسته اي ايران در خلال اين چند هفته براي تداوم مذاكرات و رسيدن به نتيجه، گام مثبتي است براي رسيدن همه طرفها به توافقي كه اعتماد را به طرفين و شفافيت را به برنامه برنامه هسته اي ايران باز مي گرداند.