نقدي بر تازه ترين اثر "وودي آلن"

باشگاه خبرنگاران- روايت مدرن  وودي آلن از نمايشنامه كلاسيك شده اي كه  در زمانه  خود يك اثر مدرن محسوب مي شد. تراموايي به نام هوس  تنسي ويليامز اينجا باتركيبي از آلمان هاي آلنيو بازي درخشان بازيگران به ويژه كيت  بلانشت  به اثر جذاب  ديگري از كارگرداين كه در 78  سالگي همچنان پر انرژي و متفكر است تبديل شده است.

جاسمين ياسمين با نام  واقعي جينت ژانت كه در گذشته با اهل  زندگي  بسيار لوكس و گران قيمتي را تجربه كرده پس ازخود كشي  هل دربار داشتگاه  و آشكار شدن فعاليت هاي متقلبانه ي وي در امور مسكن،  در حالي كه آه در بساط نداري بهسان فرانسيسكو نزد خواهر ناتني اش جينجره ، مي رود كه زندگي نسبتا فقيرانه اي دارد و بعد از جدايي از انجي به فكر آغاز زندگي با چيلي يك كارگر ساده است

جاسمين تلاش دارد تا اوضاع در هم پاشيده ي خود را با كار پاره وقت درمطب دندان پزشكي و گرفتن مدرك طراحي داخلي  به صورت آنلاين سامان دهد اما بايد قبل از آن در كلاس هاي كامپيوتر ثبت نام كند و شايد آشنايي با يك مرد پولدار كه روياهاي زيادي در سر دارد را ه حل مشكلات عديده ي وي باشد

اين فيلم چنين موفق نمي شد اگر كس ديگري غير از كيت بلانشت نقش اصلي آن را بازي  مي كرد البته حضور موفقيت آميز  و تحسين  شده ي او در اجراي صحنه ي تراموايي به نام هوش در سال 2009 به كارگرداني ليواولمان  كمك زيادي به او در اجراي اين نقش دشوار كرده و قاعده تا  يكي از دلايل انتخاب آلن هم همين بوده اما از سوي ديگر  همين نكته مي تواند سبب دشوار تر شدن كار بلانشت شده باشد چرا كه در فيلم وظيفه ي انتقال همان سبك نگاه و بازي را به درون فيملي داشته كه نه يك درام تراژيك از زندگي  امروزه ي جامعه آمريكا بلكه كمدي سياه است كه حفظ همان بازي  را بسيار دشوار تر مي كند مثلا نگاه كنيد به سكانس ايجاد مزاحمت دكتر كارفرما يا گفت و گوي چيلي ودوستش  با جاسمين در ساحل درباره ي آينده  جاسمين در حالي كه هيچ تصور ي حتي از رشته ي تحصيلي او ندارد لحن گزند و تلخ آلن حالا كه بعد از  تور طولاني كمدي سازي خود در اروپا،  به آمريكا برگشته حتي تلخ تر هم شده واين كه او بر خلاف نيويورك يا لسن آنجلس اين بار در سان فرانسيسكو فيلمش را ساخته كمكي به كاهش  اين تلخي نكرده است او در جاي جاي فيلم در حال حمله به  روابط ظاهرپسندانه خانواده هاي كلاس بالاي آمريكايي است مثلانگاه كنيد به روابط جاسمين با همسرش و چشم پوشي   كامل او بر آنچه در مورد همسر  نانجيبش در جريان است فقط به اين دليل  كه ثروت  هل تامين كننده ي همهي بريزو بپاش هاي اوست جاسمين به عنوان قهرمان قصه خود پيش از همه  مورد هجمه ي آلن است كسي كه  به وقت خوشي  حاضر نيست ميزبان خواهرش  باشد با او رابه جشن تولد دعوت كند چونزيادي دهاتي و امبل است اما بعد ازورشكستگي كامل اولين جايي كه سراغ مي گيرد منزل اوست  در حالي كه  در اوج فلاكت و بي پولي با بليت درجه يك پرواز مي كند و بعد از آن هم كماكان در حال ايراد گيري به روابط  خصوصي و شخصي  خواهر ناتني اش است درس مهملي كه پيش تر  خوانده كه هيچ كاربردي ندارد يا روياهاي آينده اش كه حتي مقدمات  ضروري آن را هم ندارد نمونه اي ديگر از تحقير چنين شخصيتي  از سوي آلن است  كسي كه فقط وقتي  چون مجانين در حال گفت و گو با خود توجه ديگران را جلب ميكند يا به دليل  روشن شدن  دروغش تحقير مي شود تا حدودي  مورد الطاف كارگردان قرار مي گيرد.

 در مقابل و تا حدودي بر عكس تراموا... فيلمي آشكارا طرفدار  الگوي زندگي  طبقه ي فرودست جامعه است عشق  واقعي كه در انديشه ي آلن همواره باساده گيري درلذت جويي همراه است در اين  طبق بدون هيچ غل و غش و دروغي وجودد ارد و مي بينيم كه جينجر در همين زندگي فروشندگي زندگي دريك آپارتمان ساده كوچك  و گذر عمر بادوستان به مراتب بيشتر از زندگي پر تجمل وپر ريخت و پاش جاسمين احساس خوشبختي  دارد اگر چه مادرشان  كه هر دورا به عنوان فرزندخوانده بزرگ كرده هميشه تاكيد داشته  كه فقط جاسمين ژنس رادارد و مي بينيم كه بيان چنين عبارتي  ازسوي جينجر كه توام بانوعي گزندگي همهست اينجا در  تضادباوضعيت فعلي جاسمين  و آنچه درنهايت سرش مي آيد چقدر سياه ترو تلختر مي شود.

 فيلم همچنين يكي از تلخ ترين پايان بندي هاي آلن رادارد كه بلافاصله بعد از سكانس مشخص شدن  عامل اصلي همه ي  اين بحران ها و مشكلات جاسمين راغرق درغرور جنون و  بلاتكليفي  رها مي كند تا مخاطب تا مدتي  لذت آنچه را در نيمه شب در پاريس تجربه كرده بود از ياد ببرد.

ياد آوري:  در موردترجمه ي اسم فيلم لازم به توضيح عبارت  blue jasmine   اينجا هم مي تواند به رنگ پريدگي  گل ياس پژمرده اشاره داشته باشد كه به همين دليل جاسمين پژمرده  ياجاسمين غميگين البته  پژمردگي چون صف متداول تري براي گل هاست انتخاب بهتري است ترجمه مناسبي بهنظر مي رسد از سوي ديگر فيلم اشارات متعددي بهترانه ي مشهور بارها اجرا شده ماه آبي  دارد كه ضمن اشاره  به زمان آشنايي جاسمين و هل،بر محتواي تلخ ترانه هم تاكيد دارد در نتيجه مي توان عنوان فيلم را با توجه محتواي  ترانه جاسمين تنها هم تعبير  كرد./ي2