به گزارش سرويس بين الملل باشگاه خبرنگاران، روزنامه "نیویورک تایمز" در مقاله‌ای به قلم "توماس اردبرینک" می‌نویسد: به گفته یکی از مقامات ارشد، مذاکره کنندگان هسته‌ای ایران، پیشنهاد جدیدی را با هدف متقاعد کردن قدرت‌های جهان، در مورد اینکه برنامه هسته‌ای این کشور، تنها به دنبال مقاصد صلح آمیز است، ارائه خواهند داد.
*** اعتماد سازی برای ایران، به معنای از میان برداشت تحریم‌ها خواهد بود
عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران و یکی از مذاکره کنندگان ایرانی در مذاکرات هسته‌ای که قرار است روز سه شنبه در ژنو آغاز شود، این خبر را به اطلاع عموم رساند. آقای عراقچی به رسانه‌های ایران گفت که تیم مذاکره کننده وی، قصد دارد که طی برنامه‌ای سه مرحله‌ای، اطمینان‌های لازم را به غرب، در خصوص اینکه ایران سعی در تولید سلاح اتمی ندارد، داده و در عین حال، استقلال این کشور را در برنامه هسته‌ای غیرنظامی خود، حفظ کند.
آقای عراقچی در مصاحبه با یکی از خبرگزاری‌های ایران گفت: «ما باید در راه اعتمادسازی با غربی‌ها گام برداریم؛ این اعتماد سازی از نظر آنها، بدان معنا خواهد بود که ایران، گام‌هایی را در رابطه با موضوع هسته‌ای بردارد، و از نظر ما نیز این اتفاق زمانی رخ خواهد داد که این تحریم‌ها از میان برداشته شود.»
*** ظریف از بقیه خواست که در خصوص جزئیات طرح پیشنهادی ایران به 1+5، گمانه زنی نکنند
حسن روحانی، رئیس جمهور جدید ایران به مردم ایران وعده داده است که وی به بن بست 10 ساله ایران و غرب، بر سر برنامه هسته‌ای این کشور، خاتمه خواهد داد. تحریم‌های اعمال شده علیه ایران، به طور جدی مانع فروش نفت این کشور شده است و این کشور را از سیستم بانکداری بین المللی محروم کرده است.
آقای عراقچی در مورد جزئیات این طرح جدید چیزی نگفت. محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، روز جمعه در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت که پیشنهادات جدید ایران در روز سه شنبه در ژنو ارائه خواهد شد؛ وی گفت: «لطفا در این خصوص گمانه زنی نکنید.»
در میان نگرانی‌های غرب، که به نظر می رسد ایران آماده است که در مذاکرات ژنو به آنها بپردازد، می‌توان به ذخایر روزافزون اورانیوم غنی سازی شده با غلظت 20 درصد، اشاره کرد.
*** خط قرمز ایران، ارسال ذخایر اورانیوم به خارج از کشور است
مقامات ایرانی پیشنهاد کرده‌اند که می‌توان این ذخایر را برای رسیدن به غلظت پایین‌تر رقیق کرده و یا به عنوان سوخت در رآکتورهای تحقیقاتی تهران، مورد استفاده قرار داد.
عراقچی در روز سه شنبه در تلویزیون ایران گفت: «البته ما در خصوص شکل، مقدار و سطوح مختلف غلظت اورانیوم مذاکره خواهیم کرد. خط قرمز ما، ارسال این مواد به خارج از کشور است.» اما به نظر می‌رسد که وی پیشنهاد غرب در مذاکرات اولیه را مبنی بر ارسال مقادیری از مواد هسته‌ای ایران به خارج از این کشور، برای فرآوری مجدد، نادیده گرفته است.
به علاوه، مقامات غربی از ایران می‌خواهند که غنی سازی اورانیوم تا غلظت 20 درصد را متوقف کرده و تاسیسات غنی سازی زیرزمینی در فوردو را نیز تعطیل کند.
*** ایران باید از حسن نیت غرب اطمینان حاصل کند
به نظر می‌رسد که دستگاه سیاسی ایران، برخلاف عقیده عده‌ای در داخل و خارج از مجلس، تصمیم دارد که تا زمانیکه «نشانه‌های مثبتی» از سوی غرب دریافت می‌کند، در جهت حل و فصل مسئله هسته‌ای ایران، گام بردارد.
به گفته مقامات، هدف ایران این است که غرب را به پذیرفتن حقایق موجود و حق غنی سازی اورانیوم توسط ایران، وادار کند. از سال 2002 که غرب به برنامه هسته‌ای ایران پی برد، ایران به رغم تحریم‌ها و فشارها، ناوگان سانتریفیوژهای غنی سازی خود را از تعدادی ناچیز، به نزدیک به 17000 عدد رسانده است؛ به علاوه، این کشور می‌تواند به مدت چندین سال، از ذخایر اورانیوم غنی سازی شده با درصد پایین، در تنها رآکتور هسته‌ای نیمه عملیاتی خود، استفاده کند.
عراقچی می‌گوید: «ما زمانی برنده خواهیم بود که به برنامه‌های هسته‌ای صلح آمیز خود ادامه دهیم. طرف دیگر نیز زمانی برنده خواهد بود که مطمئن شود ایران در برنامه هسته‌ای خود، مقاصد نظامی را دنبال نمی‌کند.» به گفته تحلیلگران، ایران نیز باید در مقابل، از حسن نیت غرب مطمئن شود.
*** ایران یک برنامه زمانی نیاز دارد تا بتواند فعالیت‌های هسته‌ای خود را شفاف تر کند
محمد علی شعبانی، یکی از تحلیلگران در تهران که به مذاکرات هسته‌ای ایران، آشنایی کامل دارد، گفت: «واضح است که همه چیز به این مسئله مربوط می‌شود. ایران آماده است که گام‌های مهمی بردارد اما برای اینکه آنها به این کار راضی شوند، باید ببینند که در پایان کار، حقوق هسته‌ای آنها پذیرفته شده است و از این بابت مطمئن شوند.»
در اینجا منظور از پایان کار، این است که ایران برای برداشتن برخی از گام‌ها، به یک برنامه زمانی نیاز دارد تا بتواند فعالیت‌های هسته‌ای خود را شفاف تر کند؛ چرا که این مسئله در نهایت به پذیرش برنامه مستقل و غیرنظامی هسته‌ای ایران توسط غرب، و لغو تحریم‌ها منجر خواهد شد.
حمیدرضا ترقی، تحلیلگر محافظه کار گفت: «ما در حال حاضر دارای تیم مذاکره کننده جدیدی هستیم که دارای اختیار کامل برای رسیدن به یک توافق است. ما به غنی سازی ادامه خواهیم داد اما می‌توانیم در مورد سطح و درصد آن، صحبت کنیم؛ ما همچنان ذخایر خودمان را خواهیم داشت اما می‌توانیم در مورد میزان و اندازه این ذخایر مذاکره کنیم.»
*** پروتکل الحاقی، جزو مسائلی خواهد بود که در ژنو به آنها پرداخته خواهد شد
به گفته عراقچی، اگر قدرت‌های جهان جدی باشند، باید سطح مذاکرات را به سطح وزرای امور خارجه ارتقا دهند. وی گفت که ایران توقع پاسخ فوری به پیشنهاد جدیدش را ندارد و تمایل دارد که در خصوص جزئیات این طرح، جلساتی فنی برگزار کند. بزرگترین نگرانی ما این است که ما می‌خواهیم با از میان برداشتن تحریم‌ها، اعتماد را به مردم ایران بازگردانیم.»
شعبانی گفت که وی معتقد است ایران آماده امضای چارچوبی قانونی با عنوان پروتکل الحاقی است که به بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی، برای بازرسی از سایت‌های هسته‌ای ایران، جمع آوری نمونه‌ها و گفت و گو با دانشمندان هسته‌ای ایران، آزادی عمل بیشتری می‌دهد. هنگامی که در سال 2003، آقای روحانی، مذاکره کننده ارشد ایران بود، این کشور با اجرای داوطلبانه پروتکل، موافقت کرد اما در سال 2005، پس از شکست در مذاکره با قدرت‌های اروپایی و وضع تحریم‌ها توسط سازمان ملل، این کار متوقف شد.
به گفته شعبانی، «پذیرش کامل پروتکل الحاقی، گام بسیار بزرگی توسط ایران به شمار خواهد آمد. من پیش بینی می‌کنم که این موضوع، جزو مسائلی خواهد بود که در ژنو به آنها پرداخته خواهد شد.»