امروز در تاریخ؛
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 25 مهر 1392 خورشیدی برابر با 11 ذی الحجه 1434 هجری و 17 اكتبر 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
قتل "محمد فرخی یزدی" شاعر و روزنامه‌نگار مخالف استبداد رضاخانی (1318 ش)
میرزا محمد فرخی یزدی در سال 1267 ش در یزد به دنیا آمد. فرخی در نوروز 1289 ش در شعری خطاب به حاکم یزد، او را مورد انتقاد قرار داد و در پی آن به دستور حکمران، لبان وی را با نخ و سوزن دوختند و به زندانش افکندند. یکی دو ماه بعد به تهران گریخت و به صف مبارزان ملی پیوست. وی در سال 1300 ش روزنامه طوفان را منتشر ساخت و نسبت به اوضاع با انتقاد برخورد می‌کرد.
وی در دوره هفتم از طرف مردم یزد به وکالت مجلس شورای ملی انتخاب شد و مبارزاتش را ادامه داد ولی بعدها به دلیل فقدان امنیت جانی به مسکو و از آنجا به آلمان گریخت. فرخی بعدها به ایران بازگشت ولی به زودی دستگیر و زندانی شد و در 25 مهر 1318 ش در 51 سالگی به قتل رسید. وی روزنامه‌نگار و شاعری توانا، ملی و سیاسی بود که خود را عاشق آزادی می‌نامید و در تمام اشعار خود از این عشق مقدس دفاع و حمایت می‌کرد.
تأسیس بانک اقتصادی ایران (1328 ش)
بانک اقتصادی ایران به صورت بانکی صددرصد ایرانی و بدون حضور سهامداران بیگانه، در بیست و پنجم مهرماه 1338 ش با یکصد میلیون ریال سرمایه تأسیس گردید. این بانک به طور رسمی، بانک مجاز برای معاملات ارزی شناخته شده و هر نوع معاملات بانکی اعم از ارزی و ریالی را انجام می‌داد. عمر این بانک دوام چندانی نیافت و در حالی که در اکثر کشورهای اروپایی، آمریکایی و آسیایی کارگزارانی داشت، در سال 1341 ش منحل شد.
درگذشت استاد "سیدحسین خدیوجم" مترجم و محقق (1365 ش)
استاد سیدحسین خدیوجم در سال 1306 در مشهد مقدس به دنیا آمد. پس از اخذ لیسانس در رشته زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه مشهد، دکترای خود را از دانشگاه سن ژوزف بیروت در رشته ادبیات عرب دریافت نمود. او پس از سال‌ها تدریس در دبیرستان‌های مشهد، به عنوان محقق در کتابخانه ملی و بنیاد فرهنگ مشغول شد و مدتی رایزن فرهنگی ایران در افغانستان بود. از استاد خدیوجم بیش از 30 جلد کتاب در حوزه‌های تحقیق، تصحیح و ترجمه به جا مانده که تصحیح و ترجمه احیاء علوم‌الدین غزالی در هشت جلد، مهمترین اثر اوست. همچنین تصحیح کیمیای سعادت در 2 جلد، جواهر القرآن، وجد و سماع و... به همت وی صورت پذیرفت. خدیوجم، خدمت مطبوعاتی را از 1340 آغاز کرد و با نشریه‌های سخن، نگین و راهنمای کتاب همکاری داشت. حسین خدیوجم سرانجام در مهرماه 1365 ش در 59 سالگی در مشهد درگذشت و پیکرش در کنار بقعه‌ای که مشهور به گور غزالی است، به خاک سپرده شد.
درگذشت "محمدبن عمر واقدی" مورخ معروف (207 ق)
ابوعبداللَّه محمد بن عمر بن واقد معروف به واقدی از مشاهیر قدمای مورخین اسلامی است که در حدیث و اختلافاتی که در فقه و حدیث و احکام و اخبار گذشته موجود است بسیار آگاه بود. او از طرف مأمون عباسی قاضی بغداد بود. اخبارمکه، ذکر القرآن، فتوح الجزیره، المغازی و مقتل الحسین از کتب اوست. این گفته از واقدی است: کتابِ همه از حفظش بیشتر است ولی من، محفوظاتم از کتابم فزون‌تر می‌باشد و نیز گفته: وجود مقدس امام علی (ع) از معجزات پیامبر اکرم (ص) است. مثل عصای موسی (ع) و زنده کردن مردگان توسط عیسی (ع). واقدی ازقدیمی‌ترین مورخان جهان اسلام به شمار می‌رود. کتاب‌های متعدد او در باب غزوات پیامبر (ص) و فتوحات اعراب، گواه روشنی بر این مطلب است.
رحلت استاد بزرگ اخلاق آیت اللَّه "میرزا جواد ملکی تبریزی" (1344 ق)
میرزا جوادآقا فرزند حاج میرزا شفیع، در تبریز متولد شد و پس از تحصیل مقدمات و سطوح به نجف اشرف عزیمت کرد و از محضر اساتید برجسته‌ای چون حاج آقا رضا همدانی، آخوند خراسانی، محدث نوری و آخوند همدانی استفاده نمود. میرزا جواد ملکی در سال 1320 قمری پس از مراجعت به ایران در تبریز سکنی گزید و در اوج مشروطیت به قم مهاجرت کرد. وی به تمام معنی اهل عبادت و تهجد بود.
آیت اللَّه بهاءالدینی، شیخ عباس تهرانی و حضرت امام خمینی از شاگردان برجستهٔ او می‌باشند. از مرحوم ملکی آثار ارزنده‌ای از جمله اسرار الصلاة، المراقبات، اعمال السنة، رساله‌ای در فقه و رسالهٔ لقاءاللَّه به جای مانده است. این عالم ربانی سرانجام پس از یک عمر تلاش در راه تهذیب انسان‌ها در سحرگاه یازدهم ذی‌الحجهٔ سال 1344 قمری به دیار باقی شتافت و در قبرستان شیخان قم به خاک سپرده شد.
وقف خانه و موزه محسن مقدم در مجموعه باغ نگارستان به دانشگاه تهران (1351 ش)
عمارتی
بزرگ به سبک معماری سنتی ایران در مجموعهٔ باغ نگارستان تهران قرار دارد
این عمارت از سه بخش شامل خانه‌ای بزرگ، حیاطی وسیع و باغی زیبا تشکیل شده
است. بخش مسکونی این منزل با ایوان‌ها، ستون‌ها و تاق‌های هلالی شکل به دو
بخش اندرونی و بیرونی تقسیم می‌شده است. در بخش بیرونی و یا بخش رسمی این
قسمت، سالنی بزرگ برای پذیرایی، اتاق نشیمن، راهروهای ورودی به اتاق نشیمن،
اتاق آتلیه و اتاقی در پشت سالن پذیرایی وجود دارد. تالارهای متعددی نیز
در بخش زیرزمین سالن پذیرایی قرار دارد. حیاط این خانه را استخری تشکیل
می‌دهد که اطراف آن را باغچه‌هایی دربر گرفته است. این خانهٔ بزرگ، متناسب
با آب و هوای تهران بنا شده و کاربری بخش‌های مختلف آن در فصول متنوع سال
در نظر گرفته شده است. عمده‌ترین آثار این مجموعه را نقاشی‌های رنگ و روغن
از بناهای باستانی و معماری دورهٔ اسلامی ایران و نیز طبیعت ایران و جهان
نقاشی پشت شیشه، پارچه، لباس، فرش، ظروف سفالی، فلزی و شیشه‌ای، مهر و
اسناد و فرامین تشکیل می‌دهند.
وفات فقیه امامی آیت اللَّه "سیدعلی ممتاز العلماء" (1355 ق)
ابوالحسن علی بن شمس العلما سیدابراهیم ملقب به ممتاز العلماء، از بزرگان علمای هند بود. وی پس از تحصیل مقدمات به فراگیری معقول و منقول پرداخت. وی در 1327 ق به نجف اشرف رفت و از محضر درس سیدمحمدکاظم یزدی، آخوند خراسانی، شیخ زین‌العابدین مازندرانی و آقا ضیاءالدین عراقی استفاده برد. ممتاز العلما پس از پنج سال به زادگاه خود، لکهنو برگشت و به تدریس و تالیف و ارشاد مردم پرداخت. اثبات النُّبُوَّه، الامامه و تجزی الاجتهاد از تالیفات اوست.
یورش سپاهیان استعمارگر ایتالیا به کشور لیبی در شمال افریقا (1911 م)
لیبی از اوایل قرن 16 میلادی بخشی از قلمرو امپراتوری عثمانی بود و تا سال 1835 مستقیماً تحت نظارت دولت عثمانی قرار داشت تا این‌که در هفدهم اکتبر 1911 ایتالیایی‌ها لیبی را از چنگ عثمانی‌ها درآودند. درفاصله بین جنگ جهانی اول و دوم آن را تحت سلطه خود گرفتند. پس از پایان جنگ جهانی اول، ایتالیا فقط برمناطق محدودی از لیبی تسلط داشت و در سایر نواحی، حکومت‌های خودمختار تشکیل شده بود. اما در سال 1934 ایتالیا بخش‌هایی از لیبی را به تصرف کامل خود درآورد و در سال 1939 آن را ضمیمه خاک ایتالیا کرد. پس از پایان جنگ، پادشاه وقت لیبی که دست نشانده انگلستان بود لیبی رابه دو منطقه تحت نفوذ انگلیس و فرانسه تقسیم کرد. درسال 1949 م نواحی مزبور در هم ادغام شدند و استقلال لیبی در سال 1951 م از سوی سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته شد.
روز جهانی ریشه کنی فقر
بدون تردید فقر و نابرابری‌های اقتصادی از زمره مهمترین معضلات جامعه بشری است که از جایگاه ویژه‌ای در بین دیگر مسائل اجتماعی برخوردار است. فقر از بنیادی‌ترین مشکلات و ناهنجارترین دردهای زندگی انسان است که با وجود پیشرفت و توسعه گسترده در جوامع بشری، میزان آن نه تنها کاسته نشده بلکه بر طبق آمارهای موجود در حال افزایش است. بخش مهمی از فقر در جهان معلول ظلم و بهره‌کشی و استعمار است. از میان بیش از 180 کشور جهان حدود 25 کشور دارای بالاترین درآمد هستند.
ایران در زمره کشورهای با درآمد متوسط به بالا قرار می گیرد. اما به رغم داشتن درآمد سرانه متوسط به بالا و همچنین اقدامات صورت گرفته در زمینه فقر زدایی و مبارزه با فقر، بیش از 10 میلیون نفر از جمعیت ما زیر خط فقر مطلق و بیش از 30 میلیون نفر آنها زیر خط فقر نسبی به سر می‌برند.
مرگ "رِنِه آنْتْوان رئومور" دانشمند فرانسوی (1757 م)
رِنه آنتوان فِرشولْتْ دو رئومور، دانشمند فرانسوی در 28 فوریه 1683 م در فرانسه به دنیا آمد. رئومور در سال 1710 م ماموریت یافت تا رساله‌ای در باب هنر، صنایع و کارخانجات مفید و بارآور فرانسه بنویسد. رئومور پس از مدتها آزمایش به این نتیجه رسید که عمل هضم فرایندی شیمیایی است. از آن هنگام تاکنون، هیچ کس نتوانسته است در صحت این نظریه تردید به خود راه دهد. وی علاقه زائد الوصفی به تکمیل دستگاه دماسنج داشت و در سال 1731 م، موفق به اندازه‌گیری دما از طریق انبساط و تراکم سیالی از مخلوط الکل و آب گردید.
درجه‌بندی رئومور مدتی بر درجه‌بندی فارِنْهایْتْ و سیلیسیوس نیز برتری یافت ولی به تدریج، موقعیت خود را از دست داد. او کتابی در شش جلد در باب حشرات نگاشت و نخستین کسی است که ثابت کرد مرجان‌ها در زمره حیوانات هستند نه نباتات و گیاهان. رئومور را فردی مبدع و خلاق و در عین حال فیزیک‌دان و مهندس نیز گفته‌اند که در فنّ فلزشناسی تحقیقات فراوانی انجام داده است. رِنِه رئومور سرانجام در هفدهم اکتبر 1757 م در هفتاد و چهار سالگی درگذشت.
درگذشت "فردریک شوپِن" آهنگ‌ساز شهیر لهستانی (1849 م)
فردریک فرانسوا شوپِن، در 22 فوریه سال 1810 م در نزدیکی ورشو پایتخت لهستان به دنیا آمد. وی دارای روحیه ملی و وطن‌پرستانه بود اما وضع آشفته لهستان و مبارزات لهستانی‌ها علیه روسیه تزاری برای به دست آوردن استقلال، شوپن را مجبور به ترک کشور و سفر به فرانسه نمود. شوپن، سبک نواختن پیانو را زنده کرد و ارزش این ساز را در اُرْکِسْتر به حد کمال رسانید، به طوری که شاعر پیانو لقب گرفت. در آثار شوپن، جنبه شاعرانه و رمانتیک قوی وجود دارد. تصنیفات او، عموماً پرهیجان و غم‌انگیز است. سال‌های پایانی عمر شوپن به تنگ‌دستی و بیماری شدید سپری شد و سرانجام در هفدهم اکتبر 1849 م در 39 سالگی بر اثر بیماری سل درگذشت.
آغاز جنگ های چهار ساله بین پرو و شیلی در امریکای جنوبی (1879 م)
کشورهای منطقه امریکای جنوبی، از اولین سال‌های شکل‌گیری، دچار اختلافات مرزی بوده و مشکلات داخلی نیز بر آن افزوده می‌شد. در این میان کشمکش‌ها و تنش‌های موجود میان شیلی و بولیوی در طول قرن نوزدهم به جنگ‌های متعددی منجر گردید. در سال 1879 م دولت بولیوی، قراردادی را که با یک شرکت شیلیایی منعقد کرده بود نقض نمود. در عکس‌العمل نسبت به این مسئله، شیلی بندر آنتو فاگستا را که در اختیار بولیوی بود اشغال نمود. به این ترتیب در 17 اکتبر همان سال جنگ میان دو کشور آغاز شد. کشور پرو نیز که با بولیوی قرارداد تدافعی امضاء نموده بود، علیه شیلی وارد جنگ شد. با این حال نتیجه جنگ چهار ساله، به نفع شیلی تمام شد و این کشور علاوه بر مناطق به تصرف درآورده، تمام سواحل بولیوی و قسمتی از پرو را نیز به دست آورد. این مسئله بر اساس قرارداد صلح موقت که در سال 1884 م به امضاء طرفین رسید، عملی گردید. از آنجا که این جنگ‌ها در سواحل اقیانوس آرام به وقوع پیوست به جنگ‌های پاسیفیک به معنی آرام منجر شد.
اختراع تلگراف تصویری در فواصل دور (1906 م)
تلگراف تصویری یا فوتوتلگراف دستگاهی است که با آن تصویر نوشته ها و اسناد به فاصله دور مخابره می شود. با اساس کار فرستنده و گیرنده تلگراف تصویری دستگاه نمابر (فاکس، فاکسی مایل یا پست تصویری) وسیله مخابره و انتقال نوشته، مکتوب و تصویر به نقاط دور به روش الکترونیکی است.
برخی از رخدادهای امروز
1244: صلیبیون که بیت المقدس را در دست داشتند در جنگ «حربیه» در منطقه غزه از نیروهای ائتلاف مسلمانان شکست خوردند و 5000 کشته و 800 اسیر دادند. گروههایی از خوارزمیان نیز در این ائتلاف مشارکت داشتند.
1604: یوهانس کپلر فضا شناس آلمانی مرگ یک ستاره را مشاهده کرد که قبلا می درخشید و ناگهان ناپدید شد.
1860: نخستین میدان گلف که بازی ثروتمندان خوانده شده است در انگلستان آغاز بکار کرد.
1914: 16 اکتبر 1914 محمدظاهر شاه (افغانستان) به دنیا آمد. وی در سال 2007 درگذشت
1915: آرتور میلر نمایشنامه نویس شهیر متولد شد و 90 سال عمر کرد.
1918: نظام حکومتی کنفدراسیون یوگوسلاوی جمهوری شد.
1919: شرکت «آر سی ا (آمریکا)» به عنوان نخستین کمپانی سخن پراکنی رادیویی آغاز بکار کرد.
1921: در تهران گروهی متهم به طرح توطئه برضد دولت وقت شدند و به زندان افتادند. این اتهام دو روز پس از قتل میرزا کوچک خان گیلانی (جنگلی) وارد آمده بود.
1967: پی یی آخرین امپراتور چین که مدتها به کار باغبانی اشتغال داشت در 60 سالگی درگذشت.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید