به گزارش خبرنگار حوزه سينما
باشگاه خبرنگاران، نشست نقد و بررسی فيلم «گناهكاران » در غالب چهل و پنجمين برنامه خانه فیلم فردوس با حضور فرامرز قريبيان(كارگردان و تهيه كننده)،سام قريبيان(نويسنده و مجري طرح)،حسن مصطفوي(مدير توليد)،رضارويگري، بهاره كيان افشار و محمد متوسلاني(بازيگران) و محمدرضا لطفی مجری و منتقد در فرهنگسرای فردوس برگزار شد.
در ابتداي اين نشست فرامرز قريبيان ،كارگردان فيلم "گناهكاران"، عنوان كرد: من بعد از فيلم "چشمهايش" دوست نداشتم در زمينه كارگرداني با وقفه اي دوازده،سيزده ساله مواجه بشوم و در تمام اين مدت به دنبال فيلمنامه خوب بودم و متاسفانه آن چيزي كه مرا درگير كند را پيدا نمي كردم تا اينكه پسرم سام از آمريكا برگشت و فيلمنامه اي را كه نوشته بود به من داد تا بخوانم.نه صرفا به اين جهت كه سام پسر من است،بلكه خود فيلمنامه آن قدر برايم جذاب آمد كه ديدم اين همان چيزي است كه من در طول اين سالها به دنبال آن بودم و به همين دليل ساخت آن را شروع كرديم.
وي ادامه داد: ژانر پليسي گونه مورد علاقه من است.من در نوجواني به عشق سينما با سينماي آمريكا آشنا شدم و در آن سالها فيلم ها و گونه هاي مختلفي مانند وسترن،موزيكال و غيره در دوره اي آمدند و گل كردند و بعد هم تمام شدند.اما فيلم پليسي به دليل محبوبيتي كه همواره نزد مردم داشته از همان زمان ساخته مي شده و هنوز هم باقدرت به راه خود ادامه مي دهد.پس اين يعني اين ژانر موج نيست و چيزي دارد كه قابليت ماندگار شدن و بقا دارد،از آن سو در ايران در بيشتر فيلم هاي پليسي من به عنوان پليس ايفاي نقش كرده ام،اما هيچ كدام كاري نبودند كه ماندگار شوند و به همين خاطر در طول اين سالها دوست داشتم فيلم پليسي بسازم كه دين خود را به سينماي پليسي ادا كرده باشم و براي همين "گناهكاران" را با سرمايه شخصي خودم و همسرم تهيه كردم و از همان گام اول هم در نظر داشتم تا فيلم به شكل مستقل ساخته شود،چراكه اگر ارگان يا تهيه كننده ديگري وسط مي آمد قطعا نظراتي به كار اعمال مي شد كه من مجبور به قبول آن مي شدم و دلم نمي خواست اين اتفاق براي "گناهكاران" رخ مي داد.
پس از اين توضيح "قريبيان" بيان داشت: من ديگر در سني نيستم كه بخواهم بازيگري را به شكل شغل و بي وقفه ادامه بدهم.دوست دارم بعد از اين بيشتر تمركزم به كارگرداني و تهيه كنندگي باشد.البته قطعا اگر نقش خوبي پيشنهاد شود آن را بازي خواهم كرد،اما بي شك در نقشي كه مرا وسوسه نكند و برايم استثنا نباشد و متوسط باشد حضور پيدا نخواهم كرد،چراكه همه آنها را در جواني انجام داده ام و نيازي به تكرار خودم ندارم.
همچنين فرامرز قريبيان درباره تفاوت پايان فيلم در نسخه جشنواره با نسخه اكران عنوان كرد: اساسا متولي حرفه سينما وزارت فرهنگ و ارشاد و اسلامي است،اما فيلم ما در دو ارگان مورد بازبيني قرار گرفت.ارشاد و نيروي انتظامي كه در ابتدا بايد نيروي انتظامي فيلم را تاييد مي كرد تا به ارشاد برود.بعد از جشنواره، پليس به سراغ ما آمد و ما مجبور شديم كه پايان را تغيير بدهيم،البته آنها موارد بيشتري مد نظرشان بود،اما من بر سر آن ايستادگي كردم و حتي گفتم به جز سكانس آخر دست به فيلم نمي زنم حتي اگر فيلم توقيف شود و از آنجايي كه در حين فيلمبرداري فكر اين روز را كرده بودم يك پلان اضافي و زاپاس گرفته بوديم كه آن را در نسخه نمايش عمومي وارد كرديم.وگرنه سكانس پاياني از نظر ما و در فيلمنامه همان چيزي است كه در ايام جشنواره وجود داشت.
پس از فرامرز قريبيان نوبت به بهاره كيان افشار رسيد كه وي در صحبت هاي خود گفت: اولين دليل حضور من در اين فيلم شخص فرامرز قريبيان بود كه همواره برايم يك شخصيت مثال زدني در سينما بود و بعد از اين همكاري هم همه چيز پررنگ تر شد.اما نقش من در اين فيلم به شدت سخت و حساس بود و نگران اش بودم.چرا كه با وجود تمام محدوديت هايي كه براي بازي در چنين نقش هايي وجود دارد بايد سعي مي كردم از كليشه هاي رايج فاصله مي گرفتم،در عين حال كه يكسري ويژگي هاي معمول اين نوع آدم ها در اين نقش حفظ مي شد.
وي ادامه داد: اين كه اين شخصيت به هيچ وجه دروني نبود،اما نبايد هم غلو مي شد و در واقع در عين نو بودن براي تماشاگر آشنا بود و با خصوصيات اين فرد احساس غريبه گي نمي كرد.اين موضوع كار را دشوار مي كرد و اينكه ما چيزي از گذشته اين شخصيت نمي ديديم و عملا مانند يك اسلايد كوتاه بايد مي امد و تاثير خود را مي گذاشت بدون انكه بيرون بزند.اينها مواردي بود كه بر سر آن با قريبيان صحبت كرديم و با راهنمايي هاي ايشان و شخصيت پردازي خوب در فيلمنامه به كمك ساير عناصر مانند تدوين و گريم و لباس توانستم اين مرز را رعايت بكنم.
كيان افشار عنوان كرد: علاوه بر ان نيز جو حاكم در كار واقع طوري پر انرژي بود كه فضا براي من بازيگر تا روز آخر تازه و بديع و جدي و در جريان بود كه اين نتيجه مديريت و تجربه زياد فرامرز قريبيان در طول اين سالها در سينما حاصل شده بود.
محمد متوسلاني هم در اين جلسه گفت: زماني كه فيلمنامه "گناهكاران" به دست من رسيد در همان بازخواني اول متوجه شدم كه اين فيلم اثر متفاوتيبا ديگر آثار پليسي در سينماي ايران است و به نوعي برايم غريب بود.من به فرامرز قريبيان سالهاست كه ارادت دارم و مي دانم كه ايده آل هايي در سينما و كارگرداني دارد و همواره خواسته فيلم خوب بسازد و همين موضوع برايم من يك دلگرمي بود تا در كار حضور داشته باشم و نظراتي هم داشتم كه در چند جلسه ابتدا با سام و سپس با فرامرز قريبيان در ميان گذاشتم و بعد به تفاهم كامل رسيديم و همفكر و نظر جلوي دوربين رفتم.
وي ادامه داد: اما اگر حقيقت را بخواهيد آن زمان در ذهن خود نتيجه نهايي را از لحاظ ساخت و پرداخت به اين قدرت نمي پنداشت و فكر مي كردم كه در نهايت يك فيلم پليسي آبرومند اما معمولي از كار در مي آيد.آن هم به دليل محدوديت هايي كه همواره سر راه سينماي پليسي در كشور ما وجود دارد.اما زماني كه محصول نهايي را ديدم به شدت ذوق كردم و ديدم كه فراتر از تصورم شده است.
متوسلاني در مورد فيلم عنوان كرد: "گناهكاران" به جرات در ژانر پليسي يكي از آثار شاخص به حساب مي آيد و اين فيلم به طرف فيلم نوآور مي رود و منطق خودش را دارد و با منطق كارهاي رئاليستي سر و كار ندارد و نمي توان با آنها سنجيده شود.مضاف براينكه از امتيازات فيلم يك دستي اثر است كه همواره در طول كار حفظ مي شود و پيش مي رود.متاسفانه يكي از مشكلات سينماي ايران اين است كه دوستان مثلا تصميم مي گيرند يك فيلم خوب بسازند و بعد براي آنكه بعد روشنفكرانه و هنري آن را هم حفظ كنند تا در جشنواره ديده بشود و منتقدان هم تعريف بكنند چندتا فضاي معناگرايانه به فيلم سنجاق مي كنند و بعد از اين واهمه پيدا مي كنند كه نكند فيلم از لحاظ تجاري شكست بخورد و به چندتا صحنه اكشن مي رسند و آن قدر اين فضاها شكل مي گيرد كه فيلم يك آش شلم شوربا مي شود كه نه خاصيت سرگرم كنندهگي و تجاري دارد و نه خاصيت فرهنگي و هنري.
متوسلاني در ادامه در خصوص رشد پيدا نكردن سينماي پليسي در ايران اظهار داشت: فراموش نكنيم كه يكي از دلايل رشد نداشتن سينماي پليسي در كشور ما ايجاد محدوديت هايي است كه بر سر راه اين گونه وجود دارد.اينكه شما هر حركتي كه انجام بدهي ممكن است به پليس بربخورد و فيلم توقيف شود و براي همين آثار اين ژانر آن قدر دست و پا بسته هستند كه در آنها قضيه اي اتفاق مي افتد و پليس وارد مي شود و موضوع را حل مي كند و بعد هم همه چيز به خير و خوشي تمام مي شود و حداكثر جسارتي هم كه به خرج داده مي شود اين است كه در بعضي كارها به خانواده پليس و مشكلات او توجه مي شود و نشان داده مي شود كه پليس هم در زندگي خود مي تواند داراي مشكلاتي باشد.با اين وضع نبايد انتظار بيشتري از آثار پليسي داشت.
در ادامه نشست رضا رويگري بازيگر اين فيلم در پاسخ به اين پرسش كه هوشمندي "گناهكاران" درست چيدن تيپ ها در كنار شخصيت ها است و كاركتر شما اساسا بايد تيپ مي بود و شما هم بدون ترس و به درستي به سمت تيپ رفتيد،آيا از اين موضوع نگران نبوديد گفت: من با قريبيان افتخار همكاري در دو فيلم طعمه و كاني مانگا را داشتم و همان دو كار و آشنا شدن با ايشان از نزديك براي من بعث شد تا ابد شيفته شخصيت ايشان بشوم.روزي كه فيلمنامه را خواندم متوجه شدم كه با قصه متفاوت و به شدت قصه گويي طرف هستم.هرچند كه من هم مانند متوسلاني فكر نمي كردم نتيجه كار تا اين حد خوب بشود و حتي اصلا به سرانجام برسد.اما با اين وصف به اين موضوعات فكر نكردم و به عنوان بازيگر شيفته پروژه شدم و در اولين نمايش واقعا جا خوردم كه محصول نهايي با اين كيفيت و رنگ و لعاب از آب درآمده است.گناهكاران يك ويژگي بزرگ دارد و ان اينكه براي مخاطب است و ساخته شده است تا مردم از ديدن آن لذت ببرند.
وي ادامه داد: راستش عده اي دوست نداشتند من اين نقش را بازي كنم و به فرامرز قريبيان گفتند كه رويگري ممنوع الكار است و اين نقش را به او ندهيد. خدا را به سر شاهد مي گيرم كه من در زندگي ام هيچ وقت براي گرفتن هيچ نقشي اصرار و تلاش نكرده ام و با خود گفته ام كه اگر قسمت ام باشد به من مي رسد و اگر هم نباشد نمي رسد و برايم هم مهم نبوده است.اما در اين فيلم براي اولين بار براي گرفتن اين نقش بلند شدم و از آبروي خودم دفاع كردم،مصرانه از قريبيان خواستم كه اين نقش را به من بدهد و براي گرفتن آن اصرار كردم.امروز خيلي خوشحال هستم كه اگر يك بار دست به اصرار و تلاش براي يك نقش زدم براي چنين فيلمي بوده است و مردم در سينماها از ديدن آن لذت مي برند.
همچنين حسن مصطفوي در اين نشست درباره شرايط توليد فيلم اين طور توضيح داد كه: من بي تعارف بگويم كه در طول سالها فعاليت در سينما در سمت مديرتوليد براي اولين بار در فيلم گناهكاران معناي واقعي تهيه كننده را متوجه شدم.اين فيلم 56 لوكيشن داشت كه به جرات مي توانم بگويم هشتاد درصد اين لوكيشن ها غير تكراري هستند و تاكنون در هيچ فيلم ديگري ديده نشده است.ما براي اين كار با تركيه 58 جلسه فيلمبرداري و دوماه پيش توليد داشتيم و در حدود 650 ميليون تومان نيز هزينه توليد اين فيلم شد.
وي ادامه داد: يكي از سختي هاي اين كار بخش تركيه بود كه من به همراه سام قريبيان قبل از شروع فيلمبرداري سفري به آنجا كرديم و فضاها و لوكيشن ها مشخص شد.يكي از لوكيشن هاي سخت ما در تركيه نايت كلاب بود،چراكه در تايمي كه ما مي خواستيم كار كنيم نايت كلاب هاي آنجا باز و فعال بود و ما بايد آنجا را تعطيل مي كرديم و در نهايت هم به اين نتيجه رسيديم كه فضا را كاملا اجاره كنيم و در اختيار بگيريم.تمام افراد و خانم ها و آقاياني كه شما در صحنه هاي نايت كلاب مشاهده مي كنيد اصطلاحا به نوعي هنرور هستند كه دستمزد آنها روزي 75 دلار بود و ما با آوردن آنها اين صحنه ها فيلمبرداري كرديم.
مصطفوي عنوان كرد: من همه جا گفته ام كه با شرف ترين تهيه كننده اي كه با او كار كرده ام فرامرز قريبيان بوده،ايشان از روز اول شرط كرده بودند كه تمام دستمزدها به موقع و راس تايم داده شود حتي يك روز هم عقب و جلو نشود و عوامل به موقع چك هايشان را به همراه يك شاخه گل از ايشان مي گرفتند.باور كنيد كه در سينما كمتر تهيه كننده اي پيدا مي شود كه با سرمايه شخصي خود جلو بيايد و اين چنين دل بسوزاند و به فكر منافع گروهش باشد.حتي در تركيه با آن هزينه هاي سرسام آور آقاي قريبيان يك روز را در نظر گرفتند تا گروه با هزينه ايشان تفريح كند و به خريد سوغاتي برود.فقط مي توانم بگويم ايكاش چنين رفتارهايي در سينماي ايران همه گيرتر بود.
سام قريبيان هم در صحبت هاي خود عنوان كرد : اميدوارم به كسي بر نخورد،اما مني كه سالها در آمريكا زندگي كرده ام و به سينما و قواعد و قوانين اين هنر در آنجا آشنايي دارم فكر مي كنم بزرگترين مشكل و ضعف سينماي ايران نبود دانش در حرفه تهيه كنندگي است.متاسفانه اين طور باب شده است كه تهيه كننده يعني يك فرد سرمايه دار و كسي كه پول مي آورد و عملا هم در قانون يكي از بهترين و مهمترين راه تهيه كننده شدن شما سرمايه گذاري است.پس همين مي شود كه هركس پول داشت و در چند فيلم سرمايه گذاري كرد كارت تهيه كنندگي مي گيرد،بدون آنكه دانش كافي در مورد تدوين،انتخاب بازيگر،شناخت فيلمنامه صحيح و غيره داشته باشد و در نتيجه همه چيز روي دوش كارگردان و يا نهايتا بازيگر نقش اول مي افتد و آنها هم كه در اين شرايط قادر به معجزه نيستند.
قريبيان پس از اين بحث در مورد فيلمنامه فيلم "گناهكاران" گفت: اين فيلمنامه را در آمريكا نوشتم و سعي داشتم هم كه آنجا ساخته شود و اصلا قرار نبود كه در ايران كار بشود.اما بعد از اينكه تصميم به بازگشت به ايران گرفتم اين فيلمنامه را به همراه چندكار ديگر را به پدرم دادم تا بخواند و نظر بدهد.از آنجايي كه همواره در زندگي بزرگترين مشوق من پدرم بوده و هست تنها مي خواستم ببينم نوشته هايم چه ايرادات يا قوت هايي دارد.اما خوشبختانه ايشان اين فيلمنامه و يك اثر ديگر را به شدت پسنديدند و گفتند كه فضاي اين كارها دقيقا همان چيزي است كه ايده آل من است و براي ساخت اين فيلم اقدام به پروانه ساخت كرديم.
وي اظهار داشت: راستش فكر مي كردم كه پدرم ته دلش آن يكي فيلمنامه را بيشتر دوست دارد و نيت ساخت آن در ايشان بيشتر است.حدسم هم درست بود،چراكه بعد از گرفتن پروانه ساخت "گناهكاران" به اين نتيجه رسيديم كه اين كار هم پربازيگر است و هم پر لوكيشن و پرهزينه و با توجه به فضا و سوژه اش ممكن است كه به مشكل بربخورد،پس در ابتدا فيلمنامه ديگر را كه نامش قتل(سهامي خاص) بود را به ارشاد داديم كه هم جمع و جورتر بود و هم سوژه اش چيزي نداشت.اما در كمال تعجب به آن پروانه ساخت ندادند و ردش كردند.ما هم پروانه ساخت "گناهكاران" را تمديد كرديم و استارت توليد را زديم.
همچنين سام قريبيان درباره شكل و فضاي پليس در اين فيلم توضيح داد: عده اي همواره از ما مي پرسند كه چرا در فيلم شما پليس اين شكلي هست؟كجاي ايران اين شكلي است و چرا اثر شما واقع گرايانه نيست؟پاسخ من به اين دوستان اين جمله است:چرا بايد واقع گرايانه باشد؟مگر شما وقتي بت من نگاه مي كنيد واقع گراست؟بحث فضاسازي است.اين كه ما بياييم يك فضايي خلق كنيم براي اينكه داستان بگويمم.حال اين فضا الزاما نبايد واقعي باشد.در سينماي ايران فيلم رئال و واقع گرا زياد ساخته شده است و متاسفانه عنصر قصه گويي در اين سالها هر روز كمرنگ و كمرنگ تر مي شود.دليل اين موضوع اين است كه متاسفانه فيلم ها در خلق فضا عاجزند.
در پايان نشست محمدرضا لطفي ،منتقد برنامه، درباره فيلم "گناهكاران" عنوان كرد: ژانر پليسي در تمام دنيا يكي از گونه هاي محبوب به شمار مي رود كه طرفداران زيادي هم دارد.خيلي از مجموعه ها و فيلم هاي نفس گير و پرمخاطب در اين ژانر ساخته شده اند و از پيدايش سينما تا كنون بارها پوست انداخته و پيشرفت كرده است.كشور ما نيز از اين قاعده مستثني نيست وفيلم هاي پليسي از همان دهه سي طرفداران زيادي داشت و دوران اوج و افول زيادي را طي كرده است.
وي ادامه داد: "گناهكاران" چهارمين فيلم فرامرز قريبيان در مقام كارگردان پس از سيزده سال وقفه در اين امر بهترين فيلم او به شمار مي رود.فيلمي كه در طبقه بندي فيلم هاي پليسي جاي مي گيرد و در دوره اي توليد و ساخته شده است كه گونه پليسي خصوصا در سينما به ورطه كامل فراموشي سپرده شده است و آخرين محصولات را بايد در ذهن ها جستجو كرد.
لطفي عنوان كرد: ساخت فيلم پليسي سختي هاي بسياري هم دارد و به شدت هم پيچيده است،شايد اين يكي از دلايلي باشد كه فيلمسازان كمتر به اين نوع فيلم گرايش پيدا مي كنند،گونه اي كه به شدت هم مبتي بر قصه است و هم ساخت و اين كار را دشوار مي كند.
وي با اشاره به ريتم و ساخت فيلم افزود: "گناهكاران" فيلم خوش آب رنگي است و ريتم كه يكي از عناصر و لازم براي اين شكل كارهاست به خوبي در اثر لحاظ شده است.ضمن آنكه قصه گو است و به زعم يك فيلم خوب براي مخاطب عام و مردم است كه به سينما بروند و فيلم ببينند و سرگرم شوند.اين مهم مدتهاست كه به واسطه بودجه هاي بي حساب دولتي از سينماي ايران به ورطه فراموشي سپرده شده است و همين يعني خطر.
وي خاطر نشان كرد: خوشبختانه "گناهكاران" ادا در نمي آورد و در كنار اين موارد بايد به شخصيت خود قربيان اشاره داشت كه به شدت نو و بكر محسوب و كاملا يك شخصيت تازه به حساب مي آيد تا يك پليس كليشه اي تكراري و همين طور انتخاب بازيگران در نوع خودش داراي جسارت مي باشد و پر از طروات و تازگي است.قريبيان در اين اثر خود سعي داشته تا هرآنچه در طول اين سالها اندوخته و كسب كرده را در كار مورد استفاده قرار دهد و ساخت يك اثر غير كليشه اي و جسارت آميز در تك تك سكانس ها مشهود است،كه اين امر در مواردي موفق عمل كرده است و در مواردي نيز به بيراهه رفته است.
انتهاي پيام/