* مشکلی برای دیدار با طرف آمریکایی نداشتیم
در ادامه خبرنگار آسوشتیتدپرس با طرح این سوال که شما اشاره به لحن متفاوت اوباما داشتید که قدم روبه جلوست، ولی از این موقعیت استفاده نکردید و وی را ندیدید. گفتید شاید زمانش نیامده. چه گامهایی باید برداشته شود که این نشست دوجانبه بین شما برگزار شود؟
حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر روحانی در پاسخ به این خبرنگار گفت: همانطور که اشاره کردید برنامه مقدماتی برای این کار فراهم شده بود که بین من و اوباما دیداری برگزار شود. طرف آمریکایی اظهار تمایل کرده بود برای این دیدار. ما هم علی الاصول مشکلی برای این دیدار نداشتیم اما در برنامه ریزی برای نحوه این دیدار و بخصوص نتایجی که میخواهد دیدار اول داشته باشد وقت و زمان کافی نبود.
در واقع دو طرف قانع بودند که این زمان برای برنامه ریزی ملاقات دو رئیس جمهور شاید کافی نباشد. برای ما آنچه مهم است نتیجه اینگونه دیدارهاست. بعد از 35 سال تنش های فراوان بین ایران و آمریکا و مسائل بسیار زیاد بین دو کشور ملاقات در سطح دو رئیس جمهور آن هم برای اولین بار خودبخود با پیچیدگی هایی همراه است.
دوطرف میخواستند دیدار کاملا موفق و موثری داشته باشند اما فکر میکنم فضایی که امروز بوجود آمده کاملا با گذشته متفاوت است. البته آنها که این فضا را بوجود آوردند ملت ایران، صدای رسای ملت ایران در انتخابات 24 خرداد امسال بود. این انتخابات بسیار شکوهمند فضای بسیار نویی را در ایران و جهان به وجود آورد.
اولین قدم دیروز برداشته شد که همانا اجلاس 5+1 در سطح وزرای خارجه بود. در سطح این چند روز و برنامه ای که یکی دو هفته قبل طراحی شده بود، من از نتیجه راضی هستم. ما قدم ها را باید بسیار حساب شده و دقیق برداریم. هدف ما منافع مشترک دو ملت و حل و فصل مشکلات است. هدف ما قدم به قدم ایجاد بنای اعتماد بین دو ملت و دو دولت خواهد بود.
* شرایط برای بنای اعتماد بسیار تسهیل شده است
در ادامه خبرنگار سی‌بی‌اس پرسید: بعد از جلسه دیروز آیا احساس میکنید آمریکایی ها و اروپایی ها متقاعد شدند که ایران آمده مذاکره کند برای حل و فصل پاره ای مسائل. آیا ایران میتواند جواب درست و شفافی برای مسائل هسته ای اش داشته باشد؟
که دکتر روحانی در پاسخ گفت: در جلسه 5+1 که برای همین است، بحث‌ها پیرامون مسئله هسته ای است. اینکه چگونه ملت ایران از حقوق مسلم خود بهره برداری کند و در کنار آن اعتماد لازم ایجاد شود. در دیداری که با مقامات عالیرتبه اروپایی داشتم نظر آنها کاملا این بود که فضای بوجود آمده امروز در دولت جدید و بعد از انتخابات کاملاً با گذشته متفاوت است. شرایط به گونه ای است که راه برای بنای آن اعتماد بسیار تسهیل شده است. امیدوارم در چنین فضایی که امیدوارم اراده کافی در دوطرف باشد؛ البته اراده در طرف ایران هست. امیدوارم مسئله هسته ای در زمان کوتاه حل شود. معتقد هستم که در زمان نه چندان زیادی ما بتوانیم مسائل هسته ای را قدم به قدم به حل و فصل برسانیم و زمینه را برای روابط ایران با غرب و توسعه روابط اقتصادی و فرهنگی مخصوصاً میان ملت های غرب و ایران بتوانیم بخوبی فراهم کنیم.
* دولت در زمینه مذاکرات هسته‌ای دارای اختیارات کامل است
رئیس جمهور کشورمان در پاسخ به خبرنگار راشاتودی که پرسید طی اقامت شما در نیویورک بیانات خوبی راجع به مسائل هسته ای و آمریکا و اروپا داشتید. آیا در خود ایران این حمایت لازم را دارید؟، گفت: من قبلا هم در یک مصاحبه ای اعلام کردم که دولت همه اختیارات لازم برای گفتگو با طرفهای خارجی اش را دارد. دولت در زمینه مذاکرات هسته‌ای دارای اختیارات کامل است. و من هم در مذاکرات هسته ای وزیر امور خارجه ام را انتخاب کرده و به او مسئولیت دادم. فکر میکنم به هر نتیجه ای در مذاکرات برسیم از پشتیبانی سایر قوا و ملت برخوردار است. اساساً در مذاکرات سرنوشت ساز و مهمی مثل چنین مذاکراتی نمیتواند دولت ایران بدون پشتوانه کامل و اجماع داخلی وارد عمل شود. بنابراین دولت اختیار کافی برای اینکه پای میز مذاکره به نتیجه مورد نظر برسد را دارد.
* روابطمان را بر اساس منافع ملی و منافع ملت‌های منطقه تنظیم میکنیم
دکتر روحانی در پاسخ به این سوال که اخضر ابراهیمی راجع به گفتگوهای ژنو 2 و سوریه صحبت کردند. آیا شما در ژنو 2 شرکت میکنید؟ سیاست شما در بحث حماس و حزب الله چیست؟ چگونه میتوانید با توجه به حمایتتان از اینها به مصالحه برسید؟ تاکید کرد: مسائل منطقه ما بسیار حائز اهمیت است بویژه مسئله سوریه. سوریه در جنگ خطرناک داخلی گرفتار آمده. معتقدیم همه باید دست به دست هم دهیم و این جنگ را متوقف کنیم و زمینه را برای آینده فراهم کنیم تا در فضای آزاد و امن مردم سوریه بتوانند برای آینده کشور خود تصمیمات لازم را اتخاذ کنند. ارتباط ما با کشورهای منطقه در تناقض و تنافی با ارتباط ما با غرب نیست.
سیاست خارجی ما در چارچوب یک اصول است. ما بر اساس منافع ملی و منافع ملت های منطقه و بر اساس منافع مشترک با سایر بازیگران جهانی و از جمله غرب روابطمان را تنظیم میکنیم. ما در منطقه خواهان ثبات و صلح و از بین رفتن زمینه های جنگ هستیم. مخالف دخالت خارجی هستیم. مخالف حضور نیروهای بیگانه در منطقه هستیم و معتقدیم روابط کشورهای منطقه باید دوستانه تر و نزدیک تر باشد. در مسئله سوریه مشغول مذاکره با همسایگانش مانند عراق و ترکیه و لبنان هستیم. ژنو2 یا هرگونه فعالیت بین المللی که از ایران دعوت شود بخاطر منافع مردم سوریه ایران حضور فعال خواهد داشت.
راه حل سوریه را نظامی نمیدانیم بلکه سیاسی میدانیم. کشورهای تاثیرگذار باید دست به دست هم دهند و برای پایان رنج مردم تلاش کنند. ما کاربرد سلاح شیمیایی را در منطقه بسیار خطرناک میدانیم و قویاً محکوم میکنیم و از اینکه دولت سوریه به کنوانسیون منع سلاح های شیمیایی پیوسته بسیار خوشحالیم و امیدواریم همه کشورهای منطقه به این معاهده بپیوندند. رژیمی که دارای زرادخانه های سلاح های کشتار جمعی است هم تحت فشار جامعه جهانی به این معاهده ها بپیوندد.
* از هر کشوری که برای حل و فصل مسئله هسته‌ای تلاش کند استقبال میکنیم
رئیس جنبش عدم تعهد در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر اینکه شما دیروز دیداری با نخست وزیر ایتالیا داشتید که از آن خبرهای خوبی بیرون آمد که شما نگاه کردید به دورنمای تاریخی روابط روم و تهران. در بحث هسته ای هم صحبت هایی داشتید. فکر میکنید ایتالیا چه نقشی میتواند درحل و فصل مسائل هسته‌ای ایران بازی کند؟ خاطرنشان کرد: دیدار با نخست وزیر ایتالیا بسیار مفید بود. نسبت به مسائل مورد علاقه دوطرف گفتگو کردیم. هر کشوری که کمک کند برای حل و فصل سریعتر مسئله هسته‌ای، از تلاشش استقبال میکنیم. اما موضوع این نبود که ایتالیا در 5+1 شرکت کند. چنین پیشنهادی مطرح نبود. بحث این بود که این کشور به عنوان کشور مهم در اتحادیه اروپا در این اتحادیه تلاش کند روند حل و فصل موضوع هسته‌ای ایران سرعت بیشتری یابد. خود آنها میگویند جمع آنها 3+3 است. قائدتا نمیخواهند 3+4 شود.
* به دنبال خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای هستیم
رئیس جمهورکشورمان همچنین در پاسخ به سوال خبرنگار شبکه خبر مبنی بر اینکه سه پیشنهاد برای خلع سلاح اتمی در نشست نم مطرح کردید. برنامه شما در دو سال آینده ریاست بر نم برای تحقق این هدف چیست؟ گفت: خاورمیانه منطقه بسیار حساسی است. و وجود سلاح‌های کشتار جمعی بسیار خطرناک است. حداقل در دو نوبت و طبق برخی خبرها در سه نوبت در مجموع در منطقه ما سلاح های غیرمجاز و کشتار جمعی به کار رفته. یک مورد که حمله شیمیایی عراق به ایران است که مجروح و کشته فراوانی داشته. کاربرد دیگر در سوریه است. و مواردی هم در زمینه کاربرد سلاح های غیرمجاز در آزادسازی کویت مطرح بوده است.
رقابت تسلیحاتی در منطقه ما در زمینه سلاح های کشتار جمعی میتواند بسیار خطرناک باشد. سالهاست این طرح را پیشنهاد و دنبال کردیم. خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای. الان هم دنبال این پیشنهاد هستیم. همان زمان که با سه وزیر اروپایی صحبت میکردیم با این سه توافق کردیم برای کمکشان در این زمینه که برسیم به خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای. در کنفرانس اخیر هم اعلام کردیم که میخواهیم خاورمیانه جزو مناطقی باشد که عاری از سلاح هسته‌ای است. فعلا در منطقه ما یک رژیم است که دارای سلاح هسته‌ای است. همه باید تلاش کنیم کل منطقه از سلاح هسته‌ای عاری بماند. علاوه بر این برخی کشورها که نیروهای نظامیشان در منطقه است، برخی از اطلاعات میگوید که آنها هم از سلاح های کشتار جمعی برخوردارند که اگر درست باشد منطقه اگر عاری شود، ورود و حضور اینگونه کشتی ها در منطقه ممنوع خواهد بود. ما همچنان از این طرح حمایت کرده و از ظرفیتمان به عنوان رئیس نم حداکثر استفاده را میکنیم.
* امیدوارم در اجلاس ژنو برای حل و فصل مسائل هسته‌ای قدم موثرتری برداشته شود
رئیس جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به خبرنگار یکی از خبرگزاری‌های ژاپن که پرسید در باب مذاکرات هسته ای که در ژنو انجام خواهد شد، دیدگاهتان مثبت است؟ گفت: مذاکرات 5+1 در دولت جدید دیروز شروع شد. خود این یک قدم مهم بود. اینکه مکان اجلاس بعدی و مذاکرات بعدی مشخص شد و زمان تقریبی آنهم تقریبا مورد بحث قرار گرفت نقطه مثبتی بود. در جلسه دیروز بحث های کلی که 5+1 یعنی مجموعا 7 وزیر مطرح کردند مثبت بوده فضایشان. نقاط مشترک فراوانی هم در سخنان وجود داشته. نکته دیگری هم که توافق شده این است که در اجلاس بعدی ایران طرحش را مطرح کند. ایران طرحش را آماده خواهد کرد و در ژنو مطرح خواهد شد. امیدوارم قدم موثرتری در اجلاس ژنو برای حل و فصل مسائل هسته‌ای برداشته شود.
* جامعه جهانی باید روی گروه‌های تروریستی حساس باشد
در ادامه خبرنگار شبکه الجزیره پرسید، شما ابراز تمایل کردید برای میانجیگری بین دولت بشار اسد و معارضین. در صورتی که با میانجیگری شما موافقت شود چه پیشنهادی خواهید داشت؟ گفت: اساس این است که در نهایت باید بین دولت سوریه و گروه‌های معارض توافق حاصل شود.
البته میدانید که در زمینه سوریه امروز از یک طرف دولت است و از طرفی گروه‌های معارض که اختلاف نظرهایی بین معارضین هست. از طرف دیگر گروه های تروریستی در سوریه فعال هستند. کمک به گروه های تروریستی را همه باید متوقف کرده و این گروه ها باید سوریه را ترک کند.
این گروه ها از کشورهای مختلف منطقه در سوریه تجمع کردند. جامعه جهانی باید روی گروه های تروریستی و بخصوص القاعده حساس باشد. من در نطق سازمان ملل طرح WAVE را پیشنهاد کردم. همه باید با افراطی گری و تروریسم و خشونت مبارزه کنیم. هیچ کشوری به تنهایی قادر نیست این مسئله را حل کند. تروریست ها همانند میکروبی هستند که مرتب از نقطه ای به نقطه ای دیگر در حال حرکتند. باید جامعه را از این میکروب خطرناک دور کنیم. تروریسم برای صلح و امنیت جهانی میتواند خطرناک باشد.
موضوع دیگر موضوع معارضین سوری و دولت است که باید پای میز مذاکره بنشینند. در سوریه همه باید بپذیریم که باید فضای امنی تشکیل شود و مردم پای صندوق آرا در آن فضای امن بیایند و انتخاب مردم سوریه باید انتخاب همه باشد و همه باید از آن پشتیبانی کنند. آینده سوریه متعلق به مردم سوریه خواهد بود.
* رابطه با کشورهای همسایه از اولویت‌های دولت است
حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر روحانی در پاسخ به سوال خبرنگار ایرنا مبنی بر اینکه چه برنامه‌ای برای بهبود روابط با کشورهای منطقه و بویژه کشورهای عربی دارید؟ تصریح کرد: یکی از اولویت های دولت رابطه بیشتر و بهتر با همسایگان است. دولت اهمیت ویژه ای برای رابطه با آنها، چه عربی و چه غیرعربی قائل است. در این ایام با بسیاری از رهبران کشورهای همسایه دیدار داشتم. از روسیه تا ترکیه، تا عراق و پاکستان و افغانستان و کشورهایی که از منطقه ما هستند مانند لبنان و تاجیکستان و قزاقستان. در این چند روز در نیویورک هم با چند مقام کشورهای عربی و شمال آفریقا دیدار داشتم.
در این دیدارها به مناسبت‌هایی راجع به روابط ایران با کشورهای همسایه طرح بحث شد. اساس برنامه ما ایجاد ارتباط بیشتر بین ما و همسایگان، توسعه روابط اقتصادی و فرهنگی، حل و فصل مسائل و مشکلات احتمالی و موضوع توریسم است. ما در سطح وسیعی با عربستان و عراق و بحرین و عمان و ... روابط توریستی خوبی داریم.
البته نسبت به عربستان و عراق رقم بسیار بالاست. بحث چند میلیون نفر در سال. یکی از اهداف این دولت روابط صمیمی‌تر با همسایگان است. دولت این هدف را دنبال میکند. به همین دلیل ملاقات‌هایی تنظیم شده با همه همسایگان و از جمله کشورهای عربی.
* دولتم متعهد است همه ارقام و آمار به صورت شفاف به اطلاع مردم برسد
وی در پاسخ به سوال خبرنگار وال‌استریت ژورنال که پرسید، درباره بهبود اوضاع اقتصادی در ایران با توجه به تحریم های 5-6 سال گذشته؛ بهرحال وضعیت اقتصاد ایران را در طول مبارزات انتخاباتی‌تان گفتید که سعی میکنید بهتر شود. در این باره چه نظری دارید؟ خاطرنشان کرد: اقتصاد ایران کاستی‌هایی داشت و این را کم‌وبیش همه ما می‌‌دانستیم. البته میدانید که من قبل از ریاست جمهوری مسئولیت یک مرکز تحقیقاتی را برعهده داشتم و از بسیاری از آمارها و ارقام بیخبر نبودم. خودم و رقبای انتخاباتی‌ام، بر مشکلات اقتصادی و راه حل برای آن تاکید میکردیم. البته باید اذعان کنم بعد از آنکه مسئولیت را برعهده گرفتم و با آمارها و ارقام‌ها آشناتر شدم و امروز هم ادامه دارد آشنایی‌ام، من به مردم قول دادم که بعد از 100 روز گزارشی از واقعیت های کشور به مردم ارائه میکنم. امیدوارم در این مدت همه ابعاد مختلف مسائل اقتصادی و سایر مسائل اجتماعی و فرهنگی را به مردم به صورت دقیق ارائه کنیم. دولتم متعهد است همه ارقام و آمار به صورت شفاف به اطلاع مردم برسد. این را برای ایجاد اعتماد بیشتر بین دولت و مردم میدانم و برای اینکه اقتصاددانان و سایر مسئولان بهتر بتوانند برای آینده کشور برنامه ریزی کنند ضروری میدانم. به همین دلیل به سخنگوی دولت دستور داده شده اطلاعات لازم از شرایطی که دولت با آن مواجه می شود را با مردم در میان بگذارد. رییس جمهور هم موظف است در هر فرصتی گزارشاتی را مستقیما به مردم ارائه کند که امیدوارم فاصله این گزارش ها طولانی نباشد.
اگر بخواهم در یک کلمه جواب شما را بدهم آنچه امروز می بینم کمی بدتر از آنچیزی است که قبلا می دیدم و می گفتم. اما مشکلات اقتصادی ما قابل حل و فصل است. امید من آن است که با حمایت و حضور مردم هر مشکلی را میتوانیم حل کنیم. امید من به مراتب بیش از مشکلات است. و حمایت مردم از دولت هم بیش از حد انتظار است. بنابراین آینده ما روشن و آینده‌ای خواهد بود که مردم در رفاه و راحتی بیشتری باشند.
* در دکترین دفاعی ما چیزی به نام سلاح کشتار جمعی وجود ندارد
دکتر روحانی در پاسخ به خبرنگار پی‌بی‌اس مبنی بر اینکه در زمانی که در سال 2003 رئیس تیم مذاکره کننده ایران در مسئله هسته‌ای بودید، گفتگوهای خوبی با سران اروپایی در تهران داشتید. حتی در اصفهان اتفاقاتی افتاد و رضایتمندی بوجود آمد. به نظر شما آیا باز میتوانید با شرکای آمریکایی و اروپایی خود همکاری مشابه سال 2003 داشته باشید که شفاف سازی بیشتری شود؟ گفت: هر کاری که در آن دوره انجام گرفت، بر مبنای توافقات دو طرف بود. ما هیچ وقت به شرکای اروپاییمون نگفته بودیم که اصفهان را تکمیل نمیکنیم. اصفهان از روز اول تاسیسش تحت نظارت دقیق آژانس بوده. حتی قبل از اینکه ساختمانش ساخته شود ماه ها قبل به اطلاع آژانس رسیده بود. ما هیچگاه راه فریب را انتخاب نکردیم. هیچگاه راه مخفی کردن را انتخاب نکردیم. شفاف حرف زدیم و سخن گفتیم و عمل کردیم. الان هم به آنچه میگوییم متعهد خواهیم بود. هیچ موردی نخواهید دید که دولت به وعده اش چه به مردم و چه به طرف هایش عمل نکند. ما به صراحت میگوییم که میخواهیم فناوری هسته ای داشته باشیم و تحت نظارت آژانس باشد و به مقررات از جمله ان‌پی‌تی متعهدیم. به صراحت میگوییم دنبال بمب نیستیم و شفاف هستیم و ساخت بمب را خطرناک میدانیم برای خود و منطقه خودمان. به صراحت میگوییم در دکترین دفاعی ما چیزی به نام سلاح کشتار جمعی وجود ندارد.
هیچ جا برخلاف تعهدات عمل نکردیم و نخواهیم کرد. در مذاکرات 5+1 به طرفهای خود اطمینان بیشتر میدهیم که فناوری هسته‌ای صلح آمیز خواهد ماند و آنها به ما اعتماد خواهند داد که علیه پیشرفت ایران اقدام نکنند. هر دو باید اعتمادسازی کنیم.
* افکار افراطی طالبان در دنیای امروز قابل قبول نیست
خبرنگار دیگری پرسید که راجع به مسائل امنیتی در افغانستان و پاکستان چه نظری دارید؟ که رئیس جمهور کشورمان پاسخ داد؟ از هم اکنون باید آنها که در منطقه تاثیرگذارند به فکر همکاری و کمک بیشتر به دولت افغانستان باشد. من در مدت کوتاه چند هفته‌ای که مسئولیت دولت را به عهده گرفتم دوبار با کرزی بحث و گفتگو داشتم. یک بار در تهران و یک بار در بیشکک قزاقستان. خود کرزی هم برای آینده افغانستان نگرانی های فراوانی دارد. بحث این است که هرگروهی که بخواهد پای میز مذاکره بیاید و به چارچوب های دموکراسی متعهد باشد، میتواند مفید باشد. در بحث طالبان این است که طالبان گروه هایی که عملیات انجام میدهند و برخی عملیاتشان تروریستی است آیا میخواهند آن را کنار بگذارند و به صورت یک حزب و فعال سیاسی در جامعه افغانستان فعال باشند یا خیر؟ البته هنوز در قدم های اولیه مذاکره اند. اگر این مذاکرات منتهی شود به حضور سیاسی طالبان در افغانستان و نه حضور نظامی در این کشور. بالاخره در یک کشور امنیت باید در اختیار نیروهای رسمی کشور باشد. اگر طالبان سلاحشان را زمین بگذارند، چنین صلحی میتواند برای آینده افغانستان و ثبات منطقه مفید باشد.
فکر نمیکنم در دنیای امروز آن افکار افراطی طالبان قابل قبول باشد. نمیتوانیم بگوییم زنان نمیتوانند در عرصه های اجتماعی فعال باشند. نمیتوانیم از آزادی های فرهنگی یک جامعه جلوگیری کنیم. تکثرهای فرهنگی، اندیشه‌ای را باید بپذیریم و قبول کنیم. امیدوارم طالبان در فکری نو در چارچوب یک تشکل سیاسی در آینده افغانستان حضور داشته باشد. صلح در این مبنا و در مبنای خواست ملت افغانستان می تواند مفید باشد چرا که جنگ برای افغانستان ویرانگر است و مردم خسته شده اند و تروریسم موجب شده در افغانستان یک فعالیت باثبات اقتصادی پانگیرد.
رئیس جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه شما اشاره کردید که ما طرحی را میخواهیم ارائه کنیم در گفتگوهای ژنو. میتوانید توضیح بیشتری دهید درباره اینکه طرحتان چیست؟ گفت: اولا همه کشورها بر یک اصولی توافق کنیم. اگر بتوانیم روی اصولی توافق کنیم فکر میکنم بتوانیم به طرح و نقشه راه مشترکی برسیم. من به رئیس جمهور فرانسه که بحث مفصلی داشتیم چارچوب طرح هایی که مورد نظر ایران است به عنوان اصول را مطرح کردم. باید بر مبنای اصولی که همه توافق میکنیم بتوانیم به راه آینده و نقشه راه آینده دست یابیم. مثلا معتقدیم سوریه نباید تجزیه شود. تجزیه سوریه را بسیار خطرناک میدانیم برای منطقه. معتقدیم تروریست ها باید سوریه را ترک کنند. معتقدیم جنگی نباید از طرف قدرتهای خارجی بر سوریه تحمیل شود. همه باید بپذیریم راه حل سوریه، حتما سیاسی است و نه چیز دیگر. باید بپذیریم که باید شرایط را برای مذاکره بین معارضین و دولت سوریه فراهم کنیم. اصولی که مورد نظر ماست اگر مورد توافق کشورهای مذاکره کننده طرف مقابل باشد میتوانیم راحت تر به هدف برسیم.
انتهای پیام/