به گزارش سرويس بين الملل باشگاه خبرنگاران، پایگاه تحلیلی "المانیتور" در مقاله‌ای به قلم "جین عزیز" می‌نویسد: تمام چشم‌ها، به سوی موضع ریاض نسبت به توافق روسیه و آمریکا در خصوص سلاح‌های شیمیایی سوریه متمرکز شده است تا ببینند که مرحله بعدی این توافق، لبنان را چگونه تحت تاثیر قرار خواهد داد. هرچند برخورد ریاض با این مسئله، تاثیر مستقیمی بر توافق صورت گرفته توسط جان کری و سرگئی لاوروف، وزاری امور خارجه آمریکا و روسیه نخواهد گذاشت، اما این کشور هنوز هم می‌تواند به طور غیرمستقیم و با مداخله در مسائل گوناگون، بر تحولات سوریه تاثیرگذار باشد.
*** واشنگتن نمی‌خواهد در رویارویی با سوریه بازنده باشد
موضع عربستان سعودی می‌تواند عراق را که همچنان موجی از بمب گذاری‌های فرقه‌ای در آن ادامه دارد، و همینطور ائتلاف ملی نیروهای انقلابی و مخالفان سوریه، به رهبری «احمد جربا»، که با ریاض در ارتباط است، تحت تاثیر قرار دهد. لبنان نیز بدون شک، تاثیر موضع گیری عربستان را احساس خواهد کرد.
دوستان ریاض در بیروت ــ در اصل اعضای فراکسیون حریری ــ اقرار کرده‌اند که در خصوص توافق صورت گرفته در مورد سوریه، و همینطور منابع اصلی مربوط به ابعاد و مؤلفه‌های آن، هیچ اطلاع دقیقی ندارند. یکی از نمایندگان برجسته فراکسیون حریری به «المانیتور» گفت که عربستان سعودی نسبت به شرایط موجود در لبنان، کاملا بی‌تفاوت است. دیدارهای صورت گرفته از عربستان سعودی توسط چندین هیئت نمایندگی از جانب فراکسیون حریری و برگزاری جلسات مکرر با مقامات سعودی، نمی‌تواند بلافاصله موجب تغییر رویکرد عربستان نسبت به لبنان گردد. با این حال، دیگر سیاستمداران وابسته به فراکسیون حریری، معتقدند که واشنگتن نمی‌خواهد که در رویارویی با سوریه بازنده میدان باشد.
*** لطمه‌هایی که توافق آمریکا و روسیه، به عربستان وارد می‌کند
مفاد این توافق هرچه که باشد، قطعا منافع واشنگتن در منطقه و در نتیجه منافع متحدان آن را نیز تضمین خواهد کرد. برخی از این سیاستمداران حتی ادعا می‌کنند که از توافق روسیه و آمریکا در مورد چنین مسئله بحث برانگیزی، و همچنین مسئله تسلیحات غیرمتعارف، باید به این نتیجه رسید که فضای باز بین المللی و توافق و سازش جهانی، باید لزوما در سایر موارد نیز منعکس شده و در مسائل مشابه، اعمال شود. انتظار می‌رود که ضرب العجل‌های این برنامه به هر میزان که باشد، در نهایت روی لبنان تاثیر مثبتی بر جای بگذارد.
مخالفان ریاض در بیروت نیز، با علاقه زیادی به بررسی موضع عربستان سعودی پرداخته‌اند. هرچند موضع عربستان نسبت به توافق صورت گرفته بین آمریکا و روسیه بسیار محافظه کارانه است، اما این سوال به وجود می‌آید که آیا ریاض اگر در خصوص جایگاه و نقش خود در این توافق بیشتر مطمئن بود، بازهم چنین موضع منفی و حاکی از بی‌میلی اتخاذ می‌کرد؟ مخالفان عربستان سعودی در بیروت، برمبنای همین سوال، به بررسی لطمه‌هایی که با توافق صورت گرفته در ژنو، به عربستان وارد می‌شود پرداخته‌اند. عربستان در سه سطح سوریه، منطقه و در نهایت در سطح بین المللی لطمه خواهد خورد که در ادامه این مقاله به آنها می‌پردازیم.
*** برخورد منفی نیروهای مخالف سوری و متحدان عربستان سعودی در بیروت، نسبت به توافق آمریکا و روسیه، حاکی از ناامیدی آنها است
اول در سطح سوریه. با وجود مزایای این توافق و توجیهاتی که در مورد آن صورت گرفته، کاملا روشن است که این اقدام، مایه ناامیدی متحدان آمریکا در حاشیه خلیج فارس شده است که به خاطر حمله آمریکا برای براندازی حکومت بشار اسد و به قدرت نشاندن مخالفانش در دمشق، موقعیت خود را به خطر انداخته بودند. به ویژه عربستان که در پی این توافق، امتیازات واضحی را از دست داد؛ این مسئله در برخورد منفی نیروهای مخالف سوری و متحدان عربستان سعودی در بیروت کاملا مشهود است.
*** پیامدهای منفی فضای باز ایجاد شده بین واشنگتن و تهران، بر نقش و موقعیت عربستان در منطقه
دوم آنکه عربستان سعودی، در سطح منطقه‌ای نیز متحمل شکست شده است. فضای بازی که بین واشنگتن و تهران شکل گرفته است، پیامدهایی منفی بر نقش عربستان سعودی و موقعیت منطقه‌ای ریاض خواهد داشت. به رغم نتایج احتمالی این موضوع، این احتمال می‌رود که شکل گیری چنین فضای بازی، ترس عربستان سعودی را از اینکه این شرایط به ضرر این کشور تمام شود، افزایش می‌دهد؛ به خصوص از آنجایی که اختلاف بین ایران و عربستان، در مسائل سیاسی و سطوح ژئواستراتژیک در خلیج فارس و همینطور در سراسر خاورمیانه، افزایش پیدا کرده است.
*** بی‌میلی ریاض نسبت به از سرگیری مذاکرات تهران و واشنگتن، کاملا مشهود است
هرچند ریاض سعی دارد که با دعوت از حسن روحانی، رئیس‌جمهور جدید ایران، برای انجام مناسک حج عمره در مکه در ماه آینده، و همچنین برگزاری نشستی با مقامات سعودی، خود را در این فضای باز دخیل کند، اما بی‌میلی ریاض نسبت به از سرگیری مذاکرات تهران و واشنگتن، کاملا مشهود است. با این همه، بزرگترین ترس عربستان سعودی این است که حل و فصل بحران سوریه، در نهایت به شکل گیری «دشمنی مشترک»، که همان مخالفان افراطی هستند، بین آمریکا و ایران منجر گردد. آمریکا و ایران می‌توانند درخصوص این گروه‌ها که در حال حاضر در تیتر روزنامه‌ها به «تروریست‌های افراطی سنی» موسوم هستند، به توافق برسند. حکومت سنی ریاض، از زمان حملات 11 سپتامبر در سال 2001 تاکنون، برای واشنگتن و غرب، در مقابل سازمان تندروی القاعده، نقش یک حکومت اسلامی میانه رو را ایفا کرده است؛ اما وقایع سوریه، ریاض و گروه‌های جهادی سنی را در مواجهه با بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه و متحدان شیعه آن در لبنان، عراق و ایران، متحد ساخته است.
*** تعامل دوجانبه آمریکا و روسیه، موجب تنزل نقش و جایگاه عربستان در منطقه خواهد شد
سومین نگرانی عربستان سعودی، در سطح بین المللی است. حل و فصل مسئله سوریه می‌تواند به تعامل دوجانبه آمریکا و روسیه در کنترل مسائل بین المللی و یا دست کم خاورمیانه، منجر گردد. این تعامل دوجانبه، آشکارا نقش عربستان سعودی و جایگاهش در منطقه را در مقایسه با دو دهه اخیر که قدرت به طور انحصاری در اختیار آمریکا قرار داشت و این کشور به تنهایی، امور کل منطقه و دولت‌های آن را کنترل می‌کرد، تنزل خواهد داد.
با تمام این مسائل، حقیقت این است که بحران سوریه در حال حل و فصل است؛ هرچند که به نظر میرسد این مسئله، به سود تعدادی از کشورها و به ضرر برخی دیگر تمام شود.