به گزارش
خبرنگار حقوقي قضايي باشگاه خبرنگاران، مهريه رایج‌ترین واژه‌ای است كه در روایات و اصطلاحات فقها و میان مردم كاربرد داشته و همچنين در قرآن مجید واژه مهریه به كار نرفته بلكه از لغات معادل آن استفاده شده است.
در دایره المعارف اسلام مهریه زن، از كلمه عبری موهار و از ریشه سریانی مهر گرفته شده است كه به معنای هدیه عروسی است و در مصر باستان و بابل مرد مبلغی را به عنوان جبران خسارت از این رو كه با ازدواج، یكی از اعضای خانواده را از آنان جدا نموده به پدر دختر پرداخت مي‌كرد.
در واقع پرداخت مهریه زن بابت تسكین و كاهش دادن درد و رنج ناشی از جدایی دختر از پدر صورت می‌گرفت.
پس از اسلام با تغییر بنیاد دینی كه در این سنت اجتماعی پدید آمد، اختصاص دادن پرداخت مهریه به خود زن صورت پذيرفت.
مهریه زن قرآن كریم از مهریه با لفظ صداق و نحله یاد كرده است و به كار بردن ریشه صدق، مهریه را نشانه صادق بودن مرد در برابر علاقه زن جهت تشكیل زندگی مشترك دانسته است.
مهریه توافق مالی فی مابین زن و مرد به هنگام عقد بوده و نوعی الزام قانوني و شرعی است كه بر شوهر تحصیل می‌شود و به عنوان صداق، صداقیه، كابین، قرض و مهریه زن نامیده می‌شود.
قانون مهریه زن قانون مهریه زن: طبق ماده 1078 ق.م. هرچیزی را كه مالكیت داشته و قابل تعلیك نیز باشد می‌توان مهریه قرار داد.
انواع مهریه مهر السمی: مهریه‌ای را كه زن و شوهر فسخ عقد نكاح یا پس از آن به تراض معین می‌كنند در اصطلاح مهرالسمی نامیده می‌شود.
مهرالصقعه: مهری است كه حضرت محمد (ص) برای دخترش حضرت فاطمه (س) تعیین كردند.
مهرالمثل: به مهریه زنی اطلاق می‌شود كه قبل از تراض به انتخاب و تعیین مهریه نزدیكی فی مابین وی و همسرش واقع شده است.
مهرالعقله: هرگاه در عقد مهریه زن ذكر نشده باشد و شوهر قبل از نزدیكی و تعیین مهریه زن خود را طلاق دهد زن منحق مهرالعقد است.
نکاتی در خصوص مهریه زن:مهریه زن طلبی است كه زن می‌تواند از همسر خود مطالبه نماید كه می‌تواند به چند صورت باشد:
- مهریه كه در حین ازدواج با تعامل و توافق یكدیگر مشخص می‌شود كه محدودیتی ندارد.
- مهریه زن مورد توافق باید قابل تملك و ارزش باشد.
- منافع و حقوق مالی را می‌توان مهریه زن قرارداد.
- سهم مشاع از املاك و اعیان آن‌ها را می‌توان مهریه زن قرار داد.
- مهریه زن می‌تواند انجام عملی باشد كه دارای هزینه‌های مالی است.
قانون مهریه زن باید دارای شرایط زیر باشد -مالكیت داشته ودارای ارزش مالی باشد.
- قابل تملك و نقل و انتقال باشد.
- مهریه باید معین و معلوم باشد.
- قدرت بر تسلیم مرد نیز شرط است كه با عنایت به ماده 1082قانون مدنی به مجرد عقد، زن مالك مهریه می‌شود و می تواند هر نوع تصرف كه لازم است در آن انجام دهد.
بنابراین زن همزمان با ایجاد عقد، مالك تمامی قانون مهریه زن می‌شود و طبق ماده 1078ق.م. هرچیزی را كه مالكیت داشته و قابل تملك نیز باشد می‌توان مهریه قرار داد كه عبارتند از:
مهریه ای كه در حین انعقاد عقد با توافق طرفین معین می‌شود، مهریه مورد قرارداد باید قابل تملك باشد، اعیان ، منافع و حقوق مالی را مطلقاً می‌توان مهریه قرار داد، سهم مشاع از املاك و اعیان را نیز می‌توان مهریه قرار داد، مهریه می‌تواند انجام عملی باشد كه دارای هزینه مالی است، شروط مالی به نفع زن می‌تواند جدا از مهریه و افزون به آن باشد.
پرداخت مهریه زن مهریه به دو طریق از طرف زوجه قابل مطالبه است:
الف)وصول مهریه از طریق مراجع قضایی و دادگستری در دادگاه خانواده
ب) وصول مهریه از طریق اجرای ثبت اسناد در اداره ثبت اثناد و املاك در دعوی پرداخت مهریه كه زن مدعی، باید ضمن تهیه و تدوین دادخواست مزبور در دادگاه محل اقامت زوج و یا به دادگاه محل وقوع عقد تقدیم شود كه در خواست به صدور مختلف قابل طرح است كه عبارتند از:
-دادخواست صدور قرار تامین خواسته مهریه ( توقیف اموال خوانده)
- دادخواست مطالبه مهریه با توجه به قرار تامین خواسته
- دادخواست صدور قرار تامین مطالبه مهریه
محاسبه مهريه به نرخ روزمهریه زن همیشه باید بروز محاسبه شود مگر در ابتدا بطور صریح قید شده باشد که باید عینا پرداخت شود.
محاسبه مهریه زن و پرداخت مهریه زن عبارت است از ردمالی كه مرد برای عقد به
همسر خود تملیك می‌نماید و به عبارت دیگر مهریه مالی است كه مرد به مناسبت
عقد ازدواج، مرد ملزم به دادن آن به زن می‌شود.
محاسبه مهریه زن چنانچه مهریه وجه نقد باشد و زوجین هنگام وقوع عقد برای وصول آن به ترتیب خاصی توافق نكرده باشد به ترتیب زیر عمل می‌گردد:
متوسط شاخص بهای سال قبل تقسیم بر متوسط شاخص‌های سال وقوع عقد، نتیجه حاصل ضربدر مبلغ مهریه مندرج در عقد نامه بنابراین چنانچه مهریه وجه رایگان باشد متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تادیه نسبت به سال اجرای عقد كه توسط بانك مركزی تعیین می‌شود.
اگر مرد فوت كند، تاریخ فوت مبنای محاسبه مهریه زن خواهد بود كه بر اساس ماده 2 آیین نامه اجرای قانون الحاق یك تبصره به ماده 1082ق.م. مصوب مورخ 13/2/77هیئت محترم وزیران نحوه محاسبه ارزش فعلی مهریه به ترتیب ذیل است:
مبلغ مهریه مندرج در عقدنامه × عددشاخص در سال قبل =ارزش مهریه درحال حاضر عددشاخص در سال وقوع
مهریه 110 سکه قانونی استدر اوایل سال 91 تصویب شده است که طبق آن فقط مرد تا 110 سکه را می‌تواند بپردازد و احکام کیفری شامل بیشتر از آن نيست و به همین ترتیب باید محاسبه مهریه زن در مورد قوانین اموال منقول و غیر منقول صورت گيرد.
اموال منقول وغیر منقول قابل توقیف عبارتند از:
- زمین
- آپارتمان
- حساب سپرده
- سهام
- تلفن همراه
- حقوق پرسنلی
- مطالبات خوانده از اشخاص ثالث و مانند آنان
- توقیف حقوق ماهیانه خوانده توسط خواهان تا میزان یك چهارم حقوق خوانده مادام كه مرد متاهل و مهریه 110 سکه تا میزان یك سوم آن در صورت متاركه و عدم اختیار همسر دیگر.
انتهاي پيام/