پیرو حذف کتیبههای فارسی اشعار نظامی گنجوی از مقبره اين شاعر صورت گرفت؛
به گزارش
باشگاه خبرنگاران، پیرو حذف کتیبههای فارسی اشعار نظامی گنجوی از مقبره این شاعر نامی ایران در شهر گنجه در جمهوری آذربایجان و جایگزینی آنها با ترجمه اشعار نظامی به زبان ترکی، دکتر محمدرضا سعیدآبادی دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو-ایران به عنوان اعتراض به این عملکرد، نامهای به خانم گونای افندیهوا دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو - آذربایجان به شرح زیر تهیه و به وی ارسال کرده است:
سازمان جهانی یونسکو با درک دستاوردهای ارزشمند تقارب فرهنگها و شناخت تبعات ویرانگر تقابل فرهنگها، برای ساختن جهانی مهربانتر، دوستانهتر و همدلانهتر سال 2010 را که به نام سال تقارب فرهنگها نامیده شده بود، به دهه تقارب فرهنگی 2013-2022 تبدیل کرد تا از رهگذر آن، دولتها و ملتها رایحه خوش همدلی و همکاری را اشاعه و ارتقا بخشند.
با توجه به این اقدام ارزشمند یونسکو، کمیسیونهای ملی یونسکو در کشورهای عضو که مانند بازوهای اجرایی این بزرگترین سازمان فرهنگی جهان هستند؛ متولیان بسترسازی نزدیکی و تقارب هر چه بیشتر ملتها میباشند.
بر این اساس، مایلم نکاتی را در خصوص اقدام اخیر دولت آذربایجان در تخریب هویت اصلی مقبره نظامی ارائه نمایم:
1- وجود مشاهیر در هر حوزه جغرافیایی، بستری برای تعامل و تقارب فرهنگهاست. تمدن و فرهنگ ایرانزمین یکی از چهار حوزه تمدنی جهان است که دستاوردهای شگرفی در حوزههای مادی و معنوی تمدن بشری به ارمغان آورده است. یکی از دستاوردهای دیرینه و ارزشمند تمدن ایران، زایش و پرورش شخصیتها و مفاخر جهانی است که همواره برای بشریت قابل احترام و ستایش بودهاند.
مولانا، حافظ، سعدی، خیام، عطار، فردوسی، نظامی، ابن سینا، ابوریحان بیرونی، جامی، رودکی، ناصرخسرو ... و دهها شخصیت فرهنگی ممتاز این تمدن دیرپا، رایحه خوش دوستی و همدلی را از دامن فرهنگی ایرانزمین به دورترین نقاط جهان پراکندهاند و ما افتخار میکنیم که وجود این مفاخر، آغوش ملتها را به روی یکدیگر باز کرده است.
دیدن تصاویر تخریب کاشیهای مقبره نظامی، شاعره پرآوازه و پارسیگوی ایرانزمین و از بینبردن هویت اصیل این شخصیت برجسته ادبی، به هیچ روی از منظر اصول تقارب فرهنگها که ما اصحاب یونسکو مدعی آن هستیم قابل درک و پذیرش نبوده و نیست.
شاید بتوان با حذف اشعار فارسی کتیبهها و کاشیهای مقبره نظامی و جایگزینکردن اشعار به زبانی دیگر، تعریفی کاذب از شخصیتها نزد جهانیان ارائه کرد اما به هیچ وجه نمیتوان روح حاکم بر هویت و جایگاه اصیل آن شخصیت را مخدوش کرد (زیرا تاریخ، خود قضاوتگری صادق و بیریاست).
نظامی شخصیتی است که تمام آثارش را به زبان پارسی و در نهایت جمال و کمال آراسته است؛ پس اگر بنا به تغییر هویت ملی و تاریخی این شخصیت فرهنگی باشد، بهترین راهکار از بینبردن کلیه آثار اوست. زیرا همه آنها به زبان پارسی است و هر کسی که اندکی ذوق و ظرافت فرهنگی داشته باشد میتواند تشخیص دهد که شاعری که به زبان مادری و سرزمینی خود شعر سروده، تمام آمال و آرزوها و روحیات خود را بر مدار آن زبان انعکاس و اشاعه داده و بدیهی است که هیچ زبانی قادر به جایگزینی و بازنمایی رموز و اسرار ادبی و عرفانی نخواهد بود.
در تحلیل محتوای این اقدام باید اضافه کرد که از بینبردن کاشیهای چند صدساله به زبان پارسی مقبره نظامی، به منزله دلیل و برهانی قاطع بر هویت اصیل این شاعر است و این اقدامی است غیر قابل درک و متأسفانه به مثابه رویکردی غیر فرهنگی و بدون اهمیت به تقارب فرهنگی از سوی دولت آذربایجان است.
ما بر این باوریم که تولد نظامی در ایران و وفاتش در آذربایجان اتفاقی مبارک و شایسته برای همدلی و تقارب فرهنگی میان دو کشور است، پس چرا با اقدامی غیر دوستانه و خارج از اصول و معیارهای تقارب فرهنگی یونسکو، اقدام به مصادره شخصیتی مینماییم که خود از تاریخ و هویت آن به خوبی آگاهیم.
ما امیدواریم متولیان حوزه فرهنگ کشور آذربایجان با تغییر رویکرد خود نسبت به نزدیکی و همدلی میان هر دو ملت گام بردارند.
در پایان چند بیت از منظومه هفتپیکر نظامی تقدیم میگردد:
همه عالم تن است و ایران دل نیست گوینده زین قیاس خجل
چون که ایران دل زمین باشد دل ز تن به بود، یقین باشد/ي2