اگر چه نمی‌توان ارزیابی جداگانه‌ای از بازار طلا و ارز به شکل خاص در کشور داشت، اما با این وجود در تلاش بودیم طی گزارشی به بیان تأثیر قیمت این دو مؤلفه در بازار کردستان و مقایسه واقعیات و وضع موجود بپردازیم.
* اثر طلا بر بازار کاذب است
یک طلا فروش در خصوص اینکه قیمت طلا و ارز تا چه حد بر روی محصولات مختلف تأثیر دارد، می‌گوید: به طور قطع نوسان نرخ ارز بر روی تمامی محصولات اثر می‌گذارد.
فرزاد رحیمی اما درباره میزان اثرگذاری قیمت طلا بر روی اجناس مختلف در بازار، اعتقاد دارد: این امر نباید تغییر چندانی بر روی قیمت کالاها بگذارد اما متأسفانه اینگونه نیست و با افزایش نرخ طلا شاهد صعود قیمت در بازارهای دیگر نیز هستیم.
وی عمده تأثیرگذاری قیمت طلا بر روی اجناس مختلف را ناشی از بعد روانی مسئله می‌داند و می‌گوید: به جرئت می‌توان گفت اینگونه اثرگذاری شکل کاذب دارد و باید تصحیح شود.
رحیمی با یادآوری این مسئله که مردم در گذشته در فصول مختلفی از سال اقدام به خرید سکه به عنوان هدیه و کادو برای اقوام و فامیل می‌کردند، اظهار می‌کند: اما این رویه مدت‌ها است منسوخ شده است.
این طلافروش خاطرنشان می‌کند: همواره اواخر سال و به ویژه در اسفند ماه تکاپوی شهروندان برای خرید سکه نمود بارزی داشت، اما نوسانات شدید این چند سال اخیر در بازار طلا، قدرت خرید را از مردم گرفته است.
وی با اشاره به این موضوع که در گذشته خرید "خرد" زیاد بود، تصریح می‌کند: در مجالس و میهمانی‌های مختلف کمترین هدیه‌ای که بین مردم رد و بدل می‌شد، ربع سکه بهار آزادی بود.
*عادت‌ها تغییر کرده است
رحیمی با تأکید بر اینکه دیگر وضعیت به روال گذشته نیست، معتقد است اکنون دیگر مردم تنها برای اقوام درجه یک خود ناچار به خرید سکه می‌شوند و در سایر موارد از خرید طلا به عنوان هدیه گریزانند.
از نظر این طلا فروش، توجه به طلا از بعد زیبایی آن خارج شده است و دید همگانی به این کالا، سرمایه‌ای شده است به گونه‌ای که حتی افراد متمول نیز خواستار طلای بدون اجرت هستند.
وی با بیان اینکه مرم ترجیح می‌دهند سرمایه خود را در بازارهایی پرسود انباشته کنند گفت: همه تلاش دارند سرمایه خود را ابتدا در بخش مسکن و در صورتی که توان آن را نداشته باشند به سمت بازار طلا و سرمایه‌گذاری در آن متمرکز کنند.
رحیمی می‌گوید: دیگر هیچ کس حاضر نیست پول خود را در جاهایی با ریسک بالا و سود پائین سرمایه‌گذاری کند و فکر می‌کنم همه ما به نوعی منفعت طلب شده‌ایم.
وی در پاسخ به این سؤال که نوسانات نرخ طلا تا چه اندازه بر روی خرید و فروش مردم در این بازار تأثیر می‌گذارد، می‌گوید: به صورت طبیعی زمانی که نرخ طلا افزایش پیدا کند، تقاضا برای خرید کاهش و در مقابل فروش آن بیشتر است، ضمن آنکه در زمانی که نرخ طلا کاهش می‌یابد، عکس این قضیه را شاهد هستیم.
این طلافروش البته به نکته دیگری نیز اشاره و اظهار می‌کند: طی سالیان اخیر رفتار مردم در قبال این موضوع تغیر یافته به صورتی که در زمانی که نرخ طلا بالا است بسیاری با امید به افزایش هر چه بیشتر قیمت آن و در نتیجه افزایش سرمایه خود از فروش آن خودداری می‌کنند.
رحیمی با بیان اینکه این مسائل در خرید و فروش طلا به صورت مقطعی مبان مردم اثرگذار است، تأکید می‌کند: پس از عبور از این دوره در بلند مدت باز هم افزایش خرید و فروش اتفاق می‌افتد.
وی با اشاره به اینکه طلا شاخص قیمت گذاری در جامعه است اظهار می‌کند: برخی مشاغل در بازار از این مسئله سوء استفاده کرده و با هر تکانی در بازار طلا، اقدام به افزایش نرخ اجناس خود می‌کنند.
این طلافروش اعتقاد دارد: برخی اجناس که قیمت آن‌ها وابسته به نرخ طلا در بازار است می‌توانند تا حدی برای تغییر قیمت‌های خود توجیه داشته باشند اما قرار نیست همه محصولات اینگونه باشد.
وی با بیان اینکه قیمت طلا در صبح و بعدازظهر با یکدیگر تفاوت دارد مدعی است، برخی کسبه به مانند قیمت طلا، نرخ اجناس خود را بالا و پائین می‌برند.
از نظر رحیمی برخی میلیاردرها که در شهرهای بزرگ هستند در قضیه قیمت‌گذاری طلا دخیل هستند و اینگونه افراد با ایجاد حاشیه امنیت در پیرامون خود، برای واکنش به موقع در برابر هرگونه تغییر قیمت طلا در بازارهای جهانی حاضر هستند.
* بازار ارتباط مستقیم با ارز دولتی دارد
یک فروشنده لوازم خانگی نیز در ارتباط با قیمت طلا و ارز و تأثیر این دو کالا بر روی این محصولات می‌گوید: حقیقت این است که نرخ بسیاری از تولیدات در کشور ما بستگی مستقیم با نرخ ارز دارد.
هادی وحدانی اظهار می‌کند: ساخت بسیاری از کالاهای کشور به نوعی با خارج ارتباط دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به نیاز این کالاها به مواد اولیه اشاره کرد.
وی قیمت طلا را در این بازار چندان مؤثر نمی‌داند و می‌گوید: تنها مسئله روانی و جو کاذب قیمت این کالا بر روی محصولات اثرگذاری دارد.
این فروشنده وسایل خانگی به قمیت برخی اجناس اشاره می‌کند و می‌گوید: نرخ این محصولات در حال حاضر نسبت به مدت مشابه در سال گذشته تا 220 درصد نیز افزایش داشته است.
وحدانی می‌گوید: برای نمونه شرکت پ.خ تولید کننده یک هزار نوع کالا در ایران و 6 هزار نوع کالا در جهان، قیمت اجناس خود را در چند روز گذشته به میزان 18 درصد افزایش داده است.
وی در رابطه با قیمت لوازم خانگی خارجی نیز، تصریح می‌کند: به عنوان نمونه ماشین لباسشویی 7 کیلویی با مارک سامسونگ 1 میلیون و 720 هزار تومان به فروش می‌رسد، در حالی که سال گذشته این موقع قیمت آن 700 هزار تومان بود.
این فروشنده با اذعان به بالا و کاذب بودن بسیاری از این نرخ‌ها می‌گوید: اینگونه نیست که همه سود این افزایش قیمت به جیب مغازه‌دار برود، چرا که ما هم با افزایش قیمت اجناس ناچاریم با مبلغ بیشتری آن‌ها را تهیه کنیم.
وحدانی با بیان اینکه باید نظارت بر سوءاستفاده‌های احتمالی در قضیه طلا و ارز از افراد تأثیرگذار و تاجران کلان آغاز شود، اظهار می‌کند: برخورد قهری با فروشندگان جزء، انصاف نیست.
*افزایش قیمت‌ها و ارتباط با نرخ‌های جهانی
یک صاحب نظر مسائل اقتصادی پیرامون وضعیت طلا و ارز و تأثیر آن بر بازار می‌گوید: بخشی از این قضیه مربوط به اقتصاد جهانی و به ویژه اقتصاد کشور آمریکا است.
حسین کریمی اظهار می‌کند: اینگونه کشورها شاخص‌های معینی در اقتصاد برای توسعه و کارآفرینی دارند، به گونه‌ای که پیش‌بینی می‌کنند به عنوان مثال باید در فلان تاریخ، به تعداد مشخصی اشتغال ایجاد شود.
وی تصریح می‌کند: در این اقتصاد قیمت اونس جهانی تأثیر بالایی دارد.
این کارشناس با اشاره به اجرای برنامه محرک اقتصادی آمریکا، مبنی بر خرید اوراق قرضه تا پایان سال 2013 توسط بانک مرکزی امریکا اظهار می‌کند: در این برنامه قرار است به اقتصاد آمریکا پول تزریق شود.
کریمی با اشاره به اینکه افزایش تقاضا، قیمت اونس جهانی را بالا می‌برد اظهار می‌کند: طی چند ماه گذشته طلا به میزان 200 دلار در هر اونس کاهش یافته است.
این صاحب نظر در خصوص وضعیت طلا و ارز در بازار ایران با بیان اینکه در حال حاضر به طلا به عنوان یک کالای سرمایه‌ای نگاه می‌شود می‌گوید: اگر قیمت طلا تثبیت شود، سرمایه‌ها به این سمت هجوم نخواهد آورد.
وی با تأکید بر اینکه بازار آشفته، سرمایه‌گذاران را فراری می‌دهد تصریح می‌کند: این آشفتگی سود کاذب در بازار ایجاد کرده و افزایش تقاضا، افزایش قیمت را به دنبال دارد.
کریمی با بیان اینکه ثبات در بازار طلا موجب ایجاد امنیت اقتصادی در جامعه می‌شود، خاطرنشان می‌کند: در چنین وضعیتی سرمایه از این بازار کاذب خارج و به سمت افزایش تولید و رونق بخش صنعت سرازیر خواهد شد.
کارشناس مسائل اقتصادی با تأکید بر اهمیت بازار ارز نیز می‌گوید: قیمت طلا و ارز نسبت مستقیم با یکدیگر دارند به گونه‌ای که هر گاه یکی از آن‌ها روند صعودی بگیرد، دیگری نیز از این قاعده پیروی می‌کند.
وی در خصوص کاهش نسبی قیمت ارز در مدت اخیر و پس از افزایش شدید قیمت آن، چند عامل را در این ارتباط مؤثر می‌داند.
کریمی اظهار می‌کند: در چند ماه گذشته دولت اقدام به ثبت سفارش برای واردات کالاهای خارجی نکرده است.
این کارشناس می‌افزاید: وجود این نکته کلیدی موجب پائین آمدن قیمت ارز شده است، چرا که عدم واردات کالا و نیز عدم انجام سفر به دلیل مشکلات اقتصادی در این مقطع تقاضا برای ارز را در جامعه کاهش داده و در نهایت کاهش قیمت آن را موجب شده است.
به گفته وی این مسئله در کنار فضای مثبت روانی ایجاد شده در خصوص تغییر دولت، زمینه‌ساز کاهش قیمت ارز و به ویژه دلار به عنوان مرجع تأمین ارز تاجران و مسافران در این دوره شده است.
کریمی با بیان اینکه ریشه قیمت‌ها، نرخ ارز است می‌گوید: هر اندازه در متعادل نگاه داشتن این بازار و ساماندهی قیمت‌ها بیشتر بکوشیم از ورود شوک‌های ناگهانی به بازار و فشار بر مردم کاسته می‌شود./ج1