امروز در تاریخ؛
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 17 شهریور 1392 خورشیدی برابر با 2 ذی القعده 1434 هجری و 8 سپتامبر 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است: روز شهدا (یادواره شهدای به خون خفته هفدهم شهریور 1357 در تهران)
با استعفای جمشید آموزگار در چهارم شهریور سال 1357 ه ش محمدرضا شاه جعفر شریف امامی را مامور تشکیل کابینه کرد. شریف امامی، اما برنامه دولت خود را آشتی ملی نام نهاد. اما اینگونه عوام فریبی ها در تحمیق مردم موثر نیفتاد و در سیزدهم شهریور همان سال راهپیمایی بزرگی پس از نماز عید سعید فطر در تهران بر گزار شد و همین راهپیمایی مقددمه ای شد بر قیام هفدهم شهریور. ماموران رژیم از شب قبل هفدهم شهریور، در میادین مهم شهر مستقر شده بودند و با هرگونه حرکت مقابله می کردند. در نخستین ساعات روز هفدهم شهریور ارتشبد اویسی از رادیو تهران اعلام حکومت نظامی کرد و بر اساس آن اجتماع بیش از دو نفر در تهران ممنوع شد.
مردم تهران اما بدون توجه به این اخطارها سیل آسا به خیابانها روی آوردند و در میدان ژاله (شهدای فعلی) اجتماع کردند. ماموران مسلح چندین بار به مردم اخطار کردند و آنگاه ناجوانمردانه مردم بی سلاح را هدف رگبار مسلح خود قرار دادند. رژیم در حال اضمحلال تعداد کل شهدای هفده شهریور را 58 نفر اعلام کرد اما شمار دقیق قربانیان آن روز هیچگاه مشخص نشد. به گفته بر خی از شاهدان رقم شهدای این روز بالغ بر چهار هزار نفر می شد.امام خمینی ره در هجدهم شهریور همان سال با صدور بیانیه ای ضمن محکوم کردن کشتار وحشیانه مردم، دولت شریف امامی را دولتی غیر قانونی و تحمیلی خواند ند. به مناسبت همین واقعه عظیم، چنین روزی در تاریخ ایران زمین به عنوان روز جمعه سیاه نام گرفت
اعلان جنگ ایران به آلمان و الحاق ایران به اعلامیه ملل متحد (1322 ش)
با آغاز جنگ جهانی دوم، ایران بی طرفی خود را اعلام کرد و وارد جنگ نشد. این عمل ایران با واکنش تند دولت‌های متفق مواجه گردید و به سرنگونی رضاخان و تبعید او انجامید. پس از روی کار آمدن محمدرضا پهلوی، متفقین، ایران را تحت فشار قرار داده که علیه آلمان اعلان جنگ دهد. بنابراین، کشور اشغال شده ایران، طبق نظر و خواست متفقین باید وارد جنگ می‌شد و به دول متفق ملحق می‌گشت. از این رو در بامداد هفدهم شهریور 1322 ش (9 سپتامبر 1943 م) فرمان اعلام حالت مخاصمه بین دولت ایران و دولت آلمان صادر گردید. با اعلان جنگ ایران علیه آلمان، دولت ایران به اعلامیه ملل متحد ملحق گردید. براساس این اعلامیه دولت‌های متحد متعهد شدند که با استفاده از همه وسایل و منابع اقتصادی و نظامی خود، جنگ را تا پیروزی نهایی ادامه دهند. ایران تا پایان جنگ و مدتی پس از آن نیز در اشغال قوای روس و انگلیس بود و در طول مدت حضور استعماری آنان در کشور، خسارات و صدمات فراوانی به ایران وارد شد.
بمباران اماکن و تأسیسات ایران توسط هواپیماهای رژیم بعث عراق (1366 ش)
پس از آن که چندین موشک "کرم ابریشم" به کویت اصابت کرد و دولت کویت در 13 شهریور 1366 ایران را متهم به شلیک آنها نمود، مقامات ایران مسؤولیت پرتاب موشک‌ها را تکذیب کردند. در این میان دولت بعث عراق که پیوسته برای ضربه زدن بیشتر به ایران و وادار کردن آن به پذیرش آتش‌بس در انتظار بهانه بود، با تکیه بر برتری هوایی خود در آسمان ایران و به بهانه دفاع از خاک کویت، در 17 شهریور 1366 ش، بیش از دوازده هدف را که شامل شهرها، تأسیسات نفتی ایران و نفت‌کش‌ها در خلیج فارس بود، بمباران کرد و آن را در اعلامیه خود، روز انتقام نامید. به دنبال این حمله‌ها، موشکی از طرف ایران به سوی کویت پرتاب شد و به کشتی کویتی که پرچم آمریکا روی آن نصب بود اصابت کرد و آسیب دید.
وفات "ابن خزیمه" محدث و فقیه (311 ق)
ابوبکر
محمد بن اسحاق بن خزیمه معروف به ابن خزیمه، در سال 223 ق متولد شد و از
دوران جوانی برای کسب علوم مختلف دینی به سرزمین‌های دیگر سفر کرد.
ابن‌خزیمه سپس به تالیف کتب متعدد همت گماشت وآثار زیادی از خود بر جای
گذارد. مهمترین اثر چاپی او کتاب التوحید و اثبات صفات الرّب نام دارد که
در زمینهٔ بحث‌های اعتقادی اسلام نگاشته شده است. ابن خزیمه در این کتاب
مفصلاً عقاید خود را در باب یگانگی خداوند بر مبنای آیات قرآن مجید و
روایات نقل شده از اهل بیت پیامبر گرامی اسلام بیان کرده و سپس صفات خداوند
را شرح داده است. ابن خزیمه به هنگام مرگ، 88 سال داشت.
درگذشت "میرخواندخاوند شاه" نویسنده و محقق (903 ق)
محمد
بن برهان الدین خاوندشاه بلخی معروف به میرخواند در سال 837 ق در بلخ به
دنیا آمد. درجوانی به هرات رفت و در دستگاه وزیر امیرعلیشیر نوایی وارد شد
واز کمک‌های وی برخوردار گردید. میرخواند از طرف "سلطان حسین بایقرا" به
ریاست خانقاه منصوب گردید و به نوشتن تاریخ جامعی مأمور شد. نام این کتاب
روضةالصفا می‌باشد که از آفرینش عالم تا جلوس سلطان حسین به تخت سلطنت را
در بر گرفته است. میرخواند پس از یک بیماری طولانی، در سال 903 ق در 67
سالگی در خانقاه هرات درگذشت.
تأسیس مؤسسه تنظیم و نشر آثار "امام خمینی"(ره) (1368 ش)
مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) به منظور جمع آوری، طبقه بندی، حفظ و نگهداری، تنظیم، ترجمه و نشر آثار و اندیشه‌های حضرت امام خمینی، بنیانگذار کبیر جمهوری اسلامی ایران و همچنین فراهم آوردن امکانات لازم جهت ارایه خدمات تحقیقاتی و آموزشی پیرامون انقلاب اسلامی و سیره آن قائد عظیم الشأن تأسیس گردید.
در طی سال‌های پس از آغاز به کار، این مؤسسه علاوه بر چاپ و نشر کلیه آثار و کتب حضرت امام، به تهیه و توزیع کتب و منابع متعدد در مورد ابعاد شخصیتی امام راحل پرداخته و آنها را در تیراژهای میلیونی منتشر کرده است. همچنین کلیه دست خطها و دست نوشته‌های آن امام بزرگوار نیز در آن مؤسسه نگهداری می‌شوند.
محاصره شهرِ لنینگرادِ شوروی توسط ارتش‌آلمان درجریان جنگ‌جهانی‌دوم (1941 م)
شهر لنینگراد که تا قبل از انقلاب کمونیستی، سن پِتِرزبورگ و پتروگراد خوانده می‌شد، در شمالِ غربی شوروی سابق قرار دارد و از سال 1712 م تا زمان فروپاشی نظام تزاری و تشکیل اتحاد جماهیر شوروی، پایتخت آن کشور بود. با حمله نیروهای آلمانی به شوروی در جریان جنگ جهانی دوم، در ابتدای امر پیروزی‌های بزرگی نصیب نیروهای آلمان نازی گردید و با تصرف شهر شلوسْلبِرْگْ در شرق لنینگراد، این شهر در 8 سپتامبر 1941 م به طور کامل به محاصره در آمد. محاصره شهر لنینگراد که سه ماه پس از حمله به خاک شوروی صورت گرفت، علی‌رغم پیش‌بینی هیتلر و فرماندهانش، به سقوط آن منجر نگردید و مردم این شهر تا پایان شکست حلقه محاصره در ژانویه 1942 به مقاومت ادامه دادند. در مدت محاصره نظامی لنینگراد، مردم از کم‌ترین امکانات برخوردار بودند و تنها مقداری آذوقه، از راه ایران به وسیله هواپیما به آنها می‌رسید. به همین دلیل نزدیک به یک میلیون غیر نظامی در جریان محاصره این شهر کشته شدند. سرانجام در پی ضربات ارتش شوروی به نیروهای آلمان و نیز سرمای شدید هوا در شوروی، ارتش آلمان مجبور به عقب‌نشینی از اطراف لنینگراد شد.
امضای معاهده صلح کشورهای جهان با ژاپن در کنفرانس سانفرانسیسکو (1951 م)
با پایان یافتن جنگ جهانی دوم و تسلیم ژاپن به متفقین، این کشور به اشغال قوای امریکا درآمد. این وضعیت در سال‌های بعد نیز ادامه داشت تا این که کنفرانس چهار روزه‌ای در سانفرانسیسکوی امریکا با حضور 49 کشور برگزار گردید و در جریان این کنفرانس، پیمان صلح با ژاپن در هشتم سپتامبر 1951 م به امضا رسید. بر اساس این قرارداد، ژاپن تمام متعلقات و متصرفات ماوراء بحار خود را از دست داد اما در عین حال از پرداخت غرامت معاف شد. همچنین به موجب این پیمان، ژاپن درسال 1952 م، حاکمیت دوباره خود را به دست آورد، هرچند برخی از نواحی کشور در اشغال نیروهای نظامی امریکا باقی ماند. در کنار پیمان سانفرانسیسکو، ژاپن و امریکا در همین روز در مورد یک پیمان امنیتی به توافق رسیدند که بر اساس آن ایالات متحده اجازه می‌یافت تا برای مدتِ نامحدودی، سربازانِ خود را در خاک ژاپن مستقر سازد. این مسئله به ویژه در دو دهه پایانی قرن بیستم اعتراضات گسترده مردم ژاپن را در پی داشته است.
امضای پیمان دفاع مشترک آسیای جنوب شرقی "موسوم به سیتو" (1954 م)
سازمان پیمان آسیای جنوب شرقی موسوم به سیتو، سازمانی است که به موجب پیمان دفاعی جمعی آسیای جنوب شرقی به وجود آمد. این پیمان در هشتم سپتامبر سال 1954 م توسط نمایندگان استرالیا، امریکا، فرانسه، انگلستان، زلاند نو، پاکستان، فیلیپین و تایلند به امضا رسید و مقر آن در بانکوک پایتخت تایلند قرار داشت. هرچند پیمان سیتو، همانند پیمان سنتو در خاورمیانه، ظاهری دفاعی و نظامی داشت اما در واقع در راستای جلوگیری از گسترش نفوذ کمونیسم در آسیای جنوب شرقی منعقد گردید. براساس پیمان سیتو، هشت دولت امضا کننده، موافقت کرده بودند که در موارد تجاوز خارجی یا خرابکاری داخلی، دست به اقدام جمعی بزنند. پیمان سیتو در طول عمر خود از کارآیی لازم برخوردار نبود و مشکلات موجود در آن، اعضا را به خروج از پیمان واداشت به طوری که در سال 1965 م، پاکستان به دلیل عدم حمایت اعضای سیتو از این کشور در مقابل هند، از این پیمان خارج شد. همچنین پس از سرنگونی رژیم دست نشانده ویتنام جنوبی در سال 1975، این سازمان عملاً کارآیی خود را از دست داد و در نهایت در 30 ژوئن 1977 م منحل گردید.
افتتاح بانک ملی ایران (1307 ش)
در 14 اردیبهشت 1306 قانونی از مجلس شورای ملی گذشت که به موجب آن، دولت، مأمور تأسیس بانکی برای پیشرفت امور بازرگانی و کشاورزی و پیشه و هنر گردید. سرمایه این بانک، طبق قانون 150 میلیون ریال پیش بینی شده بود که پس از مدتی 20 میلیون ریال از طرف دولت به این امر اختصاص یافت.
پس از آن، بانک ملی ایران در 17 شهریور 1307 ش رسماً افتتاح شد. در خرداد 1309، دولت حق نشر اسکناس را از بانک شاهنشاهی متعلق به انگلستان باز خرید نمود. حق انحصار چاپ اسکناس در 23 اسفند 1310 به بانک ملی ایران واگذار گردید. در نهایت از اول فروردین 1311، اسکناس‌های بانک ملی ایران منتشر شد.
برخی دیگر از رخدادهای امروز
1644: انگلیسی ها با چند کشتی توپدار و 300 تفنگدار منطقه «نیو آمستردام» را در آمریکای شمالی از دست هلندی ها خارج ساختند و آن را به افتخار دوک آو یورک به «نیویورک» تغییر نام دادند.
1886: شهر یوهانس بورگ (ژوهانسبورگ) در فدراسیون افریقای جنوبی در پی کشف معدن طلا بنا نهاده شد.
1951: 49 کشور که در زمان جنگ دوم جهانی به ژاپن اعلان جنگ داده بودند در نشست سانفرانسیسکو با این کشور قرارداد صلح امضاء کردند.
1943: ایتالیا تسلیم متفقین شد، ولی نیروهای آلمانی در خاک ایتالیا تا اپریل 1945 به نبرد ادامه دادند.
1954: سازمان پیمان آسیای جنوب شرقی (سیتو SEATO) تاسیس شد.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید