به گزارش گروه استانها باشگاه خبرنگاران از دیرباز تاکنون همه ساله اواخر مردادماه و اوایل شهریور با آغاز برداشت گیاهان دارویی یکی از سنت های قدیمی خانواده های آذربایجان غربی که عرق گیری از گیاهان دارویی است نیز آغاز و عطر و بوی خاصی به فضای شهرها می بخشد.
یکی از مهمترین این فعالیت ها عرق گیری از گیاه بادرشبو یا بادرنجبویه است که ازگیاهان دارویی است و در مناطق مختلف آذربایجان غربی به خصوص شهرستان ارومیه کشت می شود.
بادرشبو، بویی خوش و دلپذیر همچون بوی بادرنجبویه دارد، که آن را التیام بخش زخم می دانند و از عرق بادرشبو به عنوان تقویت کننده قلب و آرامبخش استفاده می شود.
گیاه بادرشبو دارای خواص آرامش بخش، اشتها آور و ضد نفخ است که در نواحی کوهستانی می روید ولی امروز به علت خواص دارویی و مزیت های اقتصادی در شرایط مزارع آبی نیز کشت می شود.
عرق گیری از این گیاه اغلب توسط بانوان و با حضور جمعی از همسایگان و خویشاوندان صورت می گیرد وحاصل تلاش بانوان پس از چند ساعت تبدیل به عرق خوشبوی بادرشبو و بادرنجبویه می شود که علاوه بر مصرف درمانی همراه با آب و شکر شربتی گواراست که درمجالس گوناگون کام میهمانان را شیرین می کند.
لزوم توجه مسئولان به صرفه های اقتصادی عرقیات گیاهی در آذربایجان غربی
اما صرف نظر از خاصیت دارویی و سنت قدیمی خانواده های آذری مزیت های فراوان اقتصادی است که می توان از این راه عاید استان آذربایجان غربی شود که متاسفانه تاکنون توجه چندانی در این خصوص صورت نگرفته است.
با توجه به خاصیت فراوان گیاهان دارویی از جمله بادرشوبو و بادرنجبویه صدور عرقیات آن به خارج از استان حتی کشور می تواند زمینه ساز اشتغال جوانان منطقه و نیز توسعه اقتصادی منطقه باشد.
آذربايجان غربي يکي از قطب هاي مهم گياهان دارويي در کشور است که با کشت، توليد و فرآوري علمي در نقاط مختلف استان زمينه صادرات اين نوع گياهان بصورت بسته بندي و علمي فراهم مي شود .
این استان سالانه با تولید بیش از یک میلیون و 500 هزار لیتر انواع عرقیات گیاهی مقام نخست کشور را در تولید این محصولات به خود اختصاص داده است ولی تاکنون از این ظرفیت به خوبی استفاده نکرده است.
ظرفيت هاي آذربايجان غربي دربخش گياهان دارويي درحالي است که از 10 سال پيش زمينه تحصيلات دانشگاهي گياهان دارويي هم در استان فراهم شده و صدها دانشجو در اين رشته ها فارغ التحصیل شده اند ولی از این ظرفیت به خوبی استفاده نشده است.
تهیه و تولید فله ای عرقیات گیاهی، بی توجهی به بسته بندی مناسب، صدور غیر اصولی عرقیات از دغدغه هایی است که با برنامه ریزی اصولی می توان این فعالیت را به سمت توسعه اشتغال و اقتصاد سوق داد.
بر اساس اعلام کارشناسان بيش از 460 گونه از گياهان جمع آوري شده در استان دارويي هستند که وجود اين تعداد گياه دارويي در يک محدوده جغرافيايي ظرفيت قابل توجهي براي توسعه اقتصادي ، اشتغـال و صـادرات محسوب مي شود.
امسال سطح زیر کشت بادرشبو در آذربایجان غربی به 55 هکتار رسید
مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی آذربایجان غربی در این خصوص، با بیان اینکه گیاهی که بعنوان گیاه دارویی در استان کشت می شود گیاه بادرشبو یا به زبان محلی بادرشبی است نه بادرنجبویه، افزود: این دو گیاه هم از نظر گیاه شناسی و هم از نظر خواص دارویی با هم فرق دارند.
عزیز امانی در گفتگو با خبرنگار ضمن اشاره به اینکه در این راستا سطح زیر کشت گیاه بادرنجبویه در آذربایجان غربی 0.35 هکتار است، اظهار داشت: این در حالی است که سطح زیر کشت گیاه بادرشبو در سطح زمین های زراعی استان به 55 هکتار می رسد.
وی با اعلام اینکه طی سال گذشته گیاه بادرنجبویه در آذربایجان غربی کشت نشده بود، ولی امسال در 0.35 هکتار کشت شده است، گفت: پیش بینی می شود از این میزان سطح زیر کشت این محصول با ارزش گیاهی و دارویی، 7 تن محصول برداشت شود.
مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی آذربایجان غربی سطح زیر کشت محصول بادرشبو طی سال گذشته در استان را 50 هکتار دانست و عنوان کرد: از این میزان 750 تن محصول برداشت شد که امسال سطح زیر کشت به 55 هکتار رسیده و پیش بینی برداشت 850 تن شده است.
امانی با اشاره به اینکه بادرنجبویه برای اولین بار در آذربایجان غربی و ارومیه کشت شده، ادامه داد: این محصول گیاهی چند ساله بوده و پیش بینی می شود سالانه 10 تا 20 تن محصول از هر هکتار برداشت شود و این در حالی است که بادرشبو گیاهی یکساله و میزان تولید به سطح زیر کشت بستگی دارد.
وی از تولید متوسط 700 تا 800 تن گیاه بادرشبو در آذربایجان غربی خبر داد و اعلام کرد: این گیاه بیشتر در شهرستانهای ارومیه، نقده، خوی و سلماس کشت و تولید می شود که با توجه به خواص دارویی بی نظیر توسط واحدهای خانگی و صنعتی فراوری می شود.
وی از فعال بودن 14 واحد صنعتی در زمینه فرآوری و تولید عرقیات گیاهی در آذربایجان غربی خبر داد و گفت: درآمد سالانه فعالیت در این حوزه بر اساس قیمت فروش محصول در هر سال می تواند متفاوت باشد، ولی به طور متوسط در گیاه بادرنجبویه سالانه از هر هکتار سطح زیر کشت 8 تا 10 میلیون تومان درآمد زایی دارد.
امانی در خصوص میزان فروش و درآمد حاصل از فروش محصول برداشت شده گیاه بادرشبو از هر هکتار نیز، گفت: از هر هکتار سطح زیر کشت 5 تا 7 میلیون تومان درآمد حاصل می شود ولی متاسفانه فروش سالانه این محصولات از ثبات برخودار نبوده و در نوسان است.
مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی آذربایجان غربی با بیان اینکه عدم کشت مکانیزه بادرنجبویه و بادرشبو در آذربایجان غربی منجر به افزایش نیروی کار برای مدیریت مزرعه می شود، یادآور شد: بیشترین محصول تولید عرق گیاه بادرشبو به خارج از استان صادر می شود.
مزیت های دارویی و اقتصادی گیاهان در استان منحصر به بادشبو و بادرنجبویه نمی شود. در استان آذربایجان غربی با وجود تنوع گونه هاي گياهي معطر ازجمله گل سرخ ، نعناع ، مرزه ، مريم گلي ، شاه اسپـرم ترخون، بيدمشک و ده ها گونه ديگر لزوم راه اندازی واحدهاي بزرگ اسانس گيري ضروری است.
به نظر مي رسد تشکيل تعاوني ها، حمايت دستگاه هاي مربوط و ايجاد واحدهاي فرآوري صنعتي در اين زمينه مي تواند کمک شاياني به کشت و توليد علمي و صادرات اين طلاي سبز در آذربايجان غربي کند./ش