این روز یکی از خاطره‌انگیز‌ترین روزهای تاریخ انقلاب اسلامی است که شاهد حضور و آزادی مردانی بود که در راه عهد و پیمانی که با خدا بسته بودند، مجاهدت و استقامت ورزیدند و آنها توانستند در سال‌های زجر و شکنجه، با وجود درد و بیماری جسمی، روح و روان خود را حفظ کنند و تقوا و مردانگی خود را مضاعف کنند تا در بازگشت به ایران اسلامی در صحنه‌های مختلف اجتماعی، سرمشق و نمونه‌ای از صلابت و استقامت مردان و زنان ایران اسلامی باشند.
امام خمینی(ره) بنیانگذار عظیم‌الشان انقلاب اسلامی در مورد آزادگان می‌فرمایند: اگر روزی اسرا برگشتند و من نبودم، سلام مرا به آنها برسانید و بگویید خمینی در فکرتان بود.
ایشان در جای دیگری می‌فرمایند: آزادگان عزیز در چنگال اسارت دشمن سرود آزادی سردادند و بعد از بازگشت به میهن اسلامی، این مردان صبور و خدمتگزار به نظام مقدس اسلامی در جای جای این میهن پهناور منشا خیر و خدمت به اسلام و نظام مقدس اسلامی هستند.
مقام معظم رهبری نیز درباره آزادگان چنین گفته‌اند: یکی از چیزهایی که دلهایتان را در دوران اسارت زنده و پر امید نگه می‌داشت، یاد آن چهره و روحیه پرصلابت امام عزیزمان بود. آن بزرگوار هم خیلی به یاد اسرا بودند. حال پدری که فرزندانش به این شکل از او دور شده باشند را می‌توان درک کرد.
رهبر معظم انقلاب همچنین در جای دیگری می‌فرمایند: مسئله اسارت طولانی فرزندان این ملت به نوبه خود امتحان دیگری بود که ملت ما با موفقیت آن را به انجام رسانده و اسرای ما همانند ملت ایران از خود آزادمردی نشان دادند و سرانجام با موفقیت و سرافرازی به وطن بازگشتند.
ایشان در جای دیگر در مورد آزادگان فرمود‌اند: شما در دوران اسارت شرایط سختی را گذراندید، اما در عین حال با حفظ دین و اعتقادات و دلبستگی خود به اسلام، امام و انقلاب موجب افتخار و آبرومندی ملت خود در برابر دشمن شدید.
یوسف زمانه‌هایی که به کنعان بازگشتند
مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران کردستان با گرامیداشت 26 مرداد ماه سالروز بازگشت آزادگان به میهن اسلامی گفت: تمام دوران اسارت و مشقت آزادگان سرافراز کشورمان و به تبع آن در استان کردستان را که بهترین دوران عمر خویش را در اردوگاه‌های رژیم بعث عراق سپری کردند را گرامی می‌داریم.
محمد سلیمانی افزود: آزادگان سرافراز میهن اسلامی در دوران اسارت دشمن از حقانیت اسلام و ارزش‌های دینی دفاع کردند بدون اینکه خم به ابرو بیاورند.
وی اضافه کرد: 26 مرداد ماه هر سال یادآور بازگشت اولین کاروان آزادگان عزیز به میهن اسلامی در سال 1369 است، رادمردانی که غالبا با تنی خونین و پس از دفاع تا آخرین توان و امکان به اسارت دشمن درآمدند و به گواهی خود این آزادگان تعداد زیادی از آنها قبل از رسیدن به اردوگاه و ثبت‌نام در لیست اسرا بر اثر فرط تشنگی و عدم توجه نیروهای رژیم بعث، شربت گوارای شهادت را نوشیدند.
به گفته مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران کردستان، بسیاری از اسرای ایرانی بر اثر شرایط نامناسب اردوگاه‌های رژیم بعث عراق و سوءتغذیه و عدم امکانات بهداشتی و درمانی در زمان اسارت به شهادت رسیدند.
سلیمانی اضافه کرد: آزادگان سرافراز کشورمان که نمادی از اسوه‌های صبر و استقامند در دوران اسارت سخت‌ترین شکنجه‌ها را به جان خریدند و یک بار هم اظهار ندامت و پشیمانی نکردند.
وی وجود آزادگان را یکی دیگر از برگ‌های زرین در تاریخ انقلاب اسلامی خواند و عنوان کرد: بسیاری از آزادگان با تنی زخمی و مجروح به اسارت دشمن بعثی درآمده بودند و تعدادی هم در اثر شکنجه به شهادت رسیدند.
مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران کردستان تصریح کرد: آزادگان بخشی از تاریخ افتخارآمیز دفاع مقدس را تشکیل می‌دهند که در اسارت ثابت کردند که تا آخرین لحظه وفادار به امام و رهبری بودند.
این مسئول تصریح کرد: بسیاری از آزادگان در بهترین شرایط زندگی خود و در سنین جوانی به اسارت دشمن درآمدند و به واسطه اسیر بودنشان سختی‌ها و رنج‌های بسیاری را متحمل شدند.
سلیمانی یادآور شد: آزادگان کسانی بودند که با لبیک به فرمان امام راحل (ره) به جبهه‌های حق علیه باطل رفتند تا از ناموس و شرف و عزت ملت ایران و نظام اسلامی دفاع کنند.
مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران کردستان به نقل از گفته‌های یکی از آزادگان کردستان می‌گوید: بدترین و تلخ‌ترین روز در دوران اسارت ما روزی بود که خبر رحلت امام راحل (ره) را به ما اعلام کردند که ناخودآگاه اشک از چشمان اسرا جاری شد و در فقدان امام و مراد خویش عزاداری کردیم.
سلیمانی افزود: امروز جامعه اسلامی به وجود آزادگان سرافراز کشورمان افتخار می‌کند چرا که وجود آنان سرمایه‌های معنوی نظام مقدس اسلامی هستند.
805 آزاده در کردستان وجود دارد
وی ابراز داشت: طبق ضوابط قانون و مقررات گذشته کسانی که حداقل شش ماه در رژیم ستم‌شاهی به دلیل فعالیت‌های انقلابی در زندان بودند و یا در اسارت گروهک‌‌های ضد انقلاب و یا رژیم بعث عراق بودند به عنوان آزاده شناخته می‌شدند.
سلیمانی ادامه داد: طبق قانون و ضوابط جدید کسانی که سه ماه در اسارت رژیم بعث عراق بودند به عنوان اسیر شناخته می‌شوند.
این مسئول با بیان اینکه در حال حاضر بیش از 45 هزار آزاده سرافراز در سطح کشور زیر پوشش سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران هستند، افزود: از این تعداد بیش از 805 آزاده مختص به استان کردستان است که غالبا علاوه بر آزادگی، دارای درصد جانبازی نیز هستند.
مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران کردستان تصریح کرد: شهرستان بانه دارای 95 آزاده، بیجار 62 آزاده، دیواندره 44 آزاده، سروآباد پنج آزاده، سقز 135 آزاده، سنندج 283 آزاده، قروه 90 آزاده، کامیاران 35 آزاده و مریوان 56 آزاده سرافراز است.
سلیمانی درباره خدمات بنیاد شهید و امور ایثارگران استان به آزادگان سرافراز متذکر شد: بر اساس ضوابط و مقررات جدید و درصد جانبازی آنان به آزادگان و همسران و فرزندانشان خدمات فرهنگی، اجتماعی و معیشتی و امتیازاتی که در قانون برای آنها پیش بینی شده توسط دستگاه‌های اجرایی محل خدمتشان اعمال می‌شود.
وی در مورد اشتغال آزادگان استان نیز بیان کرد: آزادگان استان غالباً پس از بازگشت به میهن اسلامی در دستگاه‌های دولتی و اجرایی استخدام شدند و فرزندان آنها نیز به موجب قانون و بر اساس درصد جانبازی پدرانشان از امتیاز سهمیه استخدامی بهره‌مند هستند./ج1