مجله شبانه باشگاه خبرنگاران-دخترم کلاس پنجم دبستان است بيشتر از سنش مي فهمد ، اصرار دارد برايش تلفن همراه بخرم، آيا بايد به حرفش گوش کنم؟زهرا حسين زاده ملکي روان شناس: گوشي تلفن همراه ابزار جذابي است که امروزه علاوه بر بزرگسالان نظر کودکان را نيز به خود جلب کرده است. اما آيا بايد اين وسيله حتماً براي کودکان تهيه شود و يا اين که به طور کلي بايد از خريد آن اجتناب کرد؟ همچنين کودک چقدر مي تواند در استفاده از اين ابزار آزادي عمل داشته باشد؟
در واقع، پاسخ به اين سوال که " آيا مي توان براي کودکان تلفن همراه تهيه کرد" تنها به يک آري يا نه ختم نمي شود. زيرا تملک يک گوشي براي کودکان، داراي جنبه هاي پيچيده مثبت و منفي گوناگوني است. انواع بازي ها، ارسال پيام کوتاه، دريافت بلوتوث، استفاده از اينترنت و امکانات فيلم برداري و عکس برداري و... هم مي تواند به فعاليت هايي لذت بخش منجر شود و هم مشکلات زيادي را به همراه داشته باشد.
در واقع، زماني که از منظر سلامت روان به اين امکانات توجه مي شود، استفاده نامناسب از گوشي تلفن همراه مي تواند به يک تهديد جدي تبديل شود. بازي هاي موجود در گوشي ها، اغلب بخش زيادي از اوقات کودک را به خود اختصاص مي دهد، که اين خود مشکل جديدي را براي والدين به وجود مي آورد و به خصوص در انجام تکاليف مدرسه اختلال ايجاد مي کند. همچنين اين بازي ها معمولاً خشونتي بي پروا و هيجاني بيش از حد را در کودک برمي انگيزد.
بلوتوث هاي نامطلوب نيز از طريق گوشي ممکن است در دسترس کودک قرار گيرد، در اين زمينه بيشتر پژوهشگران تاکيد دارند ديدن تصاوير نامناسب، به بلوغ زودرس کودک منجر مي شود يا پرخاشگري را در او تشديد مي کند. همچنين برقراري تماس هايي که با ارزش هاي خانواده هم سو نيست مي تواند دردسرهاي ناشي از اين تعاملات را تشديد کند.
در مقابل اطلاعات اندک والدين نسبت به امکانات اين فناوري يا حتي ناآگاهي از معضلات جو اجتماعي، همگي از جمله مواردي است که به گفته دانشمندان مي تواند اين ابزار را به اسباب بازي خطرناک نسل امروز تبديل سازد و مشکلات متعددي را براي کودک ايجاد کند که والدين حتي اندکي از آن مطلع نباشند.
۷ نکته براي والديني که مي خواهند براي کودک خود تلفن همراه بخرندبا اين حال ساعات طولاني دور بودن کودک از خانواده به دليل شرکت در کلاس ها يا شغل والدين، ارتباط با او از طريق تلفن را ضروري مي سازد. علاوه بر اين بايد زماني وجود داشته باشد که کودک استفاده صحيح از فناوري را بياموزد و اين امر محقق نخواهد شد مگر آن که اين آموزش ها به او ارائه شود. بنابراين شايد بتوان با رعايت نکات ذيل از امکانات سودمند اين فناوري بهره گرفت:
1- بررسي کنيد و دريابيد که فرزند شما به چه علتي براي داشتن اين وسيله اصرار مي ورزد؟! آيا او تنها به دنبال وسيله اي براي بازي است؟ آيا مي خواهد از اين طريق به جلب نظر دوستان خود بپردازد؟ يا آن که مي خواهد حريم خصوصي بدون نظارتي را براي مکالماتش فراهم کند؟! چنانچه هدف کودک شما در بر گيرنده اين موارد است بايد در تهيه تلفن همراه ترديد کنيد و در گام نخست به دنبال راه حل مشکل زير بنايي کودک خود باشيد؛ مثلا مشکلات مربوط به اعتماد به نفس در کودک را مورد توجه قرار دهيد يا اگر فرزندتان تلفن همراه را براي بازي هاي هيجان انگيز آن مي خواهد؛ در اين صورت مي توان يک وسيله مخصوص بازي که مناسب سن او باشد، تهيه کرد.
2- گاهي اين خود والدين هستند که نيازهاي کاذبي را براي کودک شان ايجاد مي کنند؛ مثلا هر گاه والدين حوصله رسيدگي به کودک را ندارند تلفن همراه خود را به عنوان يک ابزار بازي در اختيار او قرار مي دهند و از اين طريق او را عادت مي دهند که به عنوان ابزاري سرگرم کننده به آن نگاه کند.
3- سن کودک در استفاده از اين ابزار حائز اهميت است اما بايد رشد رواني، اجتماعي و عقلي کودک را هم در نظر داشت. در واقع نمي توان يک مرز واضح سني را در تعيين صلاحيت کودک براي داشتن تلفن همراه مشخص کرد. ممکن است کودکي در 10 سالگي از قدرت تاثيرپذيري و تاثيرگذاري خود در يک مکالمه تلفني آگاه باشد اما کودک ديگري در همان سن، نتواند زمان خود را براي استفاده از تلفن همراه مديريت کند. در حقيقت بايد کودک به حدي از بلوغ فکري رسيده باشد که تفکر منطقي در او پيشرفت هايي را داشته باشد.
4- همان گونه که در تمامي امور کودکان نيازمند نظارت والدين هستند در اين زمينه خاص نيز بايد قدرت و درايت والدين اعمال شود. بنابراين در ابتدا اطلاعات خود را از امکانات نوع گوشي تهيه شده، افزايش دهيد سپس اصول صحيح استفاده از اين فناوري را به کودک خود بياموزيد زيرا نظارت عالمانه و از روي آگاهي بسيار مفيد است.
5- بهتر است قواعدي براي کاربرد تلفن همراه تعيين کنيد و به اين قواعد نيز با مهرباني و در عين قاطعيت پايبند باشيد. ثبات داشتن در ارائه پاداش يا بر عکس ممنوعيت استفاده از تلفن همراه در صورت رعايت نکردن قوانين مي تواند مفهوم اهميت رعايت قوانين را براي کودک آسان سازد.
6- در صورت تهيه تلفن همراه، مدل و امکانات آن را با توجه به نياز کودک تعيين کنيد و صرفاً بر اساس در خواست کودک اقدام به خريد نکنيد. زيرا چشم و هم چشمي در اين زمينه بين کودکان شايع است. در ضمن استفاده بي حد و مرز از امکانات جانبي گوشي تلفن همراه است که مي تواند مضراتي داشته باشد و نه صرفاً خود تلفن.
۷- ضرورتي وجود ندارد که در ابتداي امر، در هر شرايط و هر زماني گوشي تلفن در اختيار کودک باشد. يا حتي ضروري نيست که کودکان تلفن همراه اختصاصي داشته باشند. در واقع شما مي توانيد تلفن را به صورت مقطعي در اختيار او قرار دهيد؛ مثل زمان هايي که کودک به کلاس هاي فوق برنامه مي رود.