به گزارش
خبرنگار دفاعی - امنیتی باشگاه خبرنگاران،
حضور دشمن روی ارتفاعات منطقه سردشت، به ویژه ارتفاع "دوپازا"، نه تنها
استقرار نیروهای خودی را در منطقه با مشکلات زیادی مواجه می‌کرد، بلکه با
زیر پوشش قرار دادن عناصر ضد انقلاب، باعث تسهیل تردد آن‌ها نیز می‌شد. بر
همین اساس، انجام عملیات به منظور رفع این معضل در دستور کار فرماندهی
سپاه پاسداران قرار گرفت.
محسن
رضایی، فرمانده وقت سپاه به همراه دیگر همرزمان خود دستور تشکیل جلسه‌ای
را برای بررسی بیشتر و دقیق منطقه سردشت و چگونگی عملیات و اجرای
تاکتیک‌های نظامی صادر کرد.
تیم‌های مختلف عملیاتی با بررسی منطقه، موقعیت منطقه عملیاتی نصر ۷ را اینگونه ارزیابی کردند:
سلسله
ارتفاعات دوپازا (۲۷۹۱)، که از بلندترین ارتفاعات منطقه محسوب می‌شود، در
۱۳ کیلومتری جنوب سردشت و در نوار مرزی واقع است. این ارتفاعات از شمال به
دو ارتفاع اسپیدان و به لفت؛ از جنوب به ارتفاعات لک‌لک، شهید زین‌الدین،
فرفری و کله قندی؛ از شرق به کوه‌های رستم آلیان و کانی رش و از غرب به دشت
و شهر قلعه دیزه عراق محدود می‌شود.
استعداد دشمن
مسئولیت
پدافند از این منطقه بر عهده تیپ ۹۷ پیاده از لشکر بیست و چهار عراق بود
که بعد از عملیات نصر ۵، این تیپ با چند گردان از تیپ‌های ۸۱ و ۱۸ پیاده و
نیز گردان ۴۹ تانک – که در احتیاط لشکر ۲۴ بود – تقویت شد.
با شروع عملیات، یگان‌های زیر نیز وارد منطقه عملیات شدند:
- تیپ‌های ۷۱، ۲۹، ۷۸، ۵۰۵ و ۴۳۹ پیاده.
- تیپ ۱۷ زرهی.
- یک گردان کماندویی از سپاه یکم.
- ۲ گردان کماندویی از سپاه پنجم.
- یک گردان کماندویی از سپاه ۲۴.
- یک گروهان کماندویی از سپاه ۲۸.
همچنین، توپخانه دشمن به استعداد حدود شش گردان بود.
همزمان با انجام عملیات نصر ۴ در محور ماووت،
نیروی زمینی سپاه پاسداران
نیز به قرارگاه قدس مأموریت داد تا عملیات نصر ۷ را در منطقه عمومی سردشت و
بر روی ارتفاعات جنگلی بانی گدار، منافقین (نام‌گذاری ارتفاع به وسیله
سازمان رزم خودی انجام شده) و چهارقلو با هدف مسدود کردن تنگه و رسیدن به
رودخانه گلاس، انجام دهد.
اهداف عملیات
- خارج کردن منطقه عمومی سردشت از دید و تیر دشمن.
- ایجاد خط مناسب پدافندی در نوار مرزی.
- زیر دید و تیر قرار دادن شهر قلعه دیزه عراق.
- مهار تردد عناصر ضد انقلاب در محور سردشت.
سازمان رزم خودی
قرارگاه قدس:
- لشکر ۲۷ محمد رسول الله (ص) به استعداد پنج گردان.
- لشکر ۳۱ عاشورا به استعداد سه گردان.
- تیپ مستقل ۱۸ الغدیر به استعداد ۲ گردان.
- تیپ مستقل ۲۹ نبی اکرم (ص) به استعداد سه گردان.
همچنین، هفت گردان توپخانه از سپاه و دو گردان توپخانه از ارتش تحت امر قرارگاه قدس بودند.
طرح عملیات
عملیات
می‌بایست در حد فاصل ارتفاعات دوپازا و تپه شاه مراد و در دو مرحله انجام
شود. در مرحله اول، تصرف ارتفاعات دوپازا و یال‌های آن، تپه شاه مراد و یال
ارتفاعات بلفت – واقع در خاک ایران – مورد تأکید قرار گرفت. در مرحله دوم
نیز تصرف ارتفاعات بلفت – واقع در خاک عراق – در دستور کار بود. همچنین،
نیروها می‌بایست از سه محور زیر وارد عمل شوند:
محور ۱: شمال تپه شاه مراد.
محور ۲: از قله اصلی دوپازا به سمت جنوب.
محور ۳: از سمت راست قله دوپازا تایال بلفت خودی در شمال دوپازا.
شرح عملیات
عملیات نصر ۷ در تاریخ ۱۴ مرداد ۱۳۶۶ با رمز "یا فاطمه الزهرا (س)" در منطقه عمومی "سلیمانیه" عراق به اجرا درآمد.
این
عملیات که به تصرف ارتفاع مهم "دوپازا" و انسداد معبر ضد انقلاب در غرب
کشور همراه بود. شامل منطقه‌ای به وسعت ۳۰ کیلومتر مربع می‌شد. تهاجم وسیع
نیروهای خودی سبب شد که علی‌رغم هوشیاری نسبی دشمن کلیه اهداف عملیات در
مرحله نخست به دست آید.
ساعت ۲۴ روز ۱۳۶۶.۵.۱۳ یگان‌های عملیاتی از
خط پدافندی خودی حرکت کرده و بر اساس طرح مانور می‌بایست رأس ساعت ۲ بامداد
درگیری را آغاز می‌کردند. در ساعت مقرر، به علت پرتاب منور و نیز
تیراندازی دشمن درون شیارها هیچ یک از یگان‌ها برای شروع درگیری آماده
نبودند. این وضعیت ادامه داشت تا این که در ساعت ۳۰: ۲ عملیات با رمز مبارک
«یا زهرا (س)» در محور ۳ آغاز شد. پنج دقیقه بعد نیروهای دو محور دیگر نیز
با دشمن درگیر شدند.
در حالی که نیروهای دشمن پس از اندک مقاومتی
عقب‌نشینی می‌کردند، قوای خودی با موفقیت در سراسر خط به پیش می‌رفتند. در
این میان، نیروهای محور ۳، ساعت ۵۰: ۲ هنوز نتوانسته بودند ارتفاع سمت راست
قله اصلی را که نقطه الحاق آن‌ها با نیروهای محور دو بود، تصرف کنند.
نیروهای محور یک نیز قسمت عمده‌ای از اهداف خود را تصرف کرده و در حال
پاک‌سازی بودند.
در ساعت ۴۰: ۳ با تصرف ارتفاعات سمت راست قله
دوپازا، الحاق محورهای ۲ و ۳ انجام شد. این در حالی است که دشمن روی سه
ارتفاع دیگر محور ۳ همچنان در حال مقاومت بود. حدود ساعت شش یکی از
ارتفاعات مذکور (چهارمین ارتفاع در منتهی‌الیه شمال دوپازا) توسط نیروهای
محور ۳ تسخیر شد. در همین زمان، قوای محور ۱ نیز مابقی اهداف خود را تأمین
کرده و سپس روی یال دوپازا مستقر شدند.
در
ساعت ۸ نیروهای محور ۲ ضمن درگیری شدید با دشمن، ارتفاع پشت قله اصلی را به
تصرف در آوردند. نیروهای محور ۳ نیز توانستند اهداف باقی‌مانده در جناح
راست دوپازا و روی یال به لفت خودی را تأمین کنند. به این ترتیب، مرحله اول
عملیات با موفقیت به پایان می‌رسد و یگان‌ها با استقرار روی ارتفاعات به
تحکیم مواضع خود می‌پردازند.
در ساعت ۱۰ صبح، نیروهای دشمن پس
از اجرای آتش سنگین توپخانه، با حمایت تانک‌ها و هلی‌کوپترهای خود پاتک
کرده و با نیروهای خودی در محورهای ۱ و ۳ درگیر می‌شود و نهایتاً در ساعت
۱۱ ضمن تحمل تلفات عقب‌نشینی می‌کنند.
از
ساعت ۱۶ مقدمات مرحله دوم آغاز می‌شود. در این ساعت، ابتدا روی مواضع دشمن
اجرای آتش شده، سپس در ساعت ۱۸ نیروهای پیاده به صورت آتش و حرکت از دو
محور جاده و یال بلفت به سمت دشمن حمله‌ور می‌شوند. نیروهای عراقی که تا
این زمان زیر آتش پرحجم خودی متحمل تلفات زیادی شده بودند، پس از مقاومت
اندکی تسلیم شدند. به این ترتیب، در اولین ساعات درگیری قله اول بلفت سقوط
می‌کند. ساعتی بعد، پس از اجرای آتش سنگین روی قله اصلی بلفت، نیروهای
پیاده پیشروی کرده و ضمن درگیری با دشمن به تدریج منطقه را آزاد می‌کنند.
دشمن که می‌دانست با از دست دادن ارتفاع بلفت می‌بایست خط پدافندی‌اش را در
فاصله دورتری تشکیل دهد، سعی می‌کرد با اعزام نیروهای احتیاط، پیشروی
نیروی مقابل را متوقف کند.
پس از ساعت‌ها درگیری، نیروهای خودی موفق
شدند تا صبح روز بعد آخرین قله بلفت را فتح کرده و آن را پاک‌سازی کنند.
به این ترتیب، مرحله دوم عملیات نیز با موفقیت به پایان می‌رسد.
با
توجه به اهمیت این منطقه، دشمن طی ۱۰ شبانه روز با پاتک های سنگی خود کوشید
تا مناطق متصرف را باز پس گیرد، لیکن تنها موفق شد در نهمین پاتک، که در
نزدیک‌های صبح روز ۱۳۶۶.۵.۲۳ انجام شد، قله اصلی بلفت را تصرف کرده و تا
نیمه این ارتفاع پیش رود.
با
اقدام به موقع و سریع فرماندهی عملیات جهت تمرکز آتش روی قله اصلی، دشمن
در ساعت ۴۰: ۷ با تحمل تلفاتی از این قله عقب نشست. در ساعت ۱۰:۱۰ مجدداً
دشمن با سازماندهی و تقویت سریع نیروهای خودی و با حمایت آتش توپخانه و
پشتیبانی چندین هلی‌کوپتر به قله اصلی بلفت یورش برده و برای دومین بار در
این روز قله مذکور را تصرف کرد. از ساعت ۱۱ الی ۳۰: ۱۱ آتش متمرکز خود را
روی این قله ریخته و سپس نیروهای پیاده جهت بازپس‌گیری مجدد قله وارد عمل
شدند و در نتیجه، بار دیگر قله اصلی بلفت از تصرف دشمن خارج شد.
نیروهای
عراقی همچنان به تلاش خود برای دستیابی به این قله ادامه دادند، به طوری
که در ساعات بعد قله مذکور در چندین بار مورد هجوم آن‌ها قرار گرفت. بر
همین اساس و به منظور جلوگیری از وارد آمدن تلفات به قوای خودی و نیز
دستیابی به خط پدافندی مطمئن فرمان عقب نشینی از قله مذکور صادر می‌شود.
نتایج عملیات
- تصرف سلسله ارتفاعات دوپازا.
- قطع دید و تیررسی دشمن از منطقه عقبه خودی و متقابلاً در دید و تیررس قرار گرفتن عقبه دشمن.
- دستیابی به میدانی وسیع جهت ادامه عملیات.
- به اسارت درآوردن ۲۵۹ نفر و کشته و زخمی شدن حدود هفت هزار نفر از دشمن.
- انهدام ۹ انبار مهمات.
- انهدام ۱۰ تانک و چند عراده توپ.
- انهدام ۱۴ خودرو.
وارد آوردن ۵۰ تا ۶۰ درصد خسارت به یگان‌های دشمن:
- تیپ ۸۱ پیاده با ۴ گردان.
- گردان ۲ از تیپ ۱۸ (این گردان تحت امر تیپ ۹۷ بود).
- تیپ ۹۷ با ۴ گردان.
- تیپ ۲۹ پیاده.
- گردان کماندویی از لشکر ۲۴.
عقيل توحيديان
انتهای پيام/