سایر زبان ها

صفحه نخست

سیاسی

بین‌الملل

ورزشی

اجتماعی

اقتصادی

فرهنگی هنری

علمی پزشکی

فیلم و صوت

عکس

استان ها

شهروند خبرنگار

وب‌گردی

سایر بخش‌ها

امروز در تاریخ؛

از لغو کاپیتولاسیون تا فرار زنانۀ بنی صدر و رجوی خائن

طرح استیضاح دولت «رضا خان» در مجلس، لغو کاپیتولاسیون، فرار بنی صدر رییس جمهور مخلوع ایران و رجوی، رحلت عالم مجاهد شیخ محمد تقی بهلول و ... از مهم‌ترین رخدادهای تاریخ امروز است.

به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز  است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:

فرار بنی صدر رییس جمهور مخلوع ایران و رجوی سردسته منافقان به فرانسه (1360 ش)
پس از آن‌که مجلس شورای اسلامی به دلیل همسویی و همکاری بنی صدر رییس جمهور وقت، با گروهک منافقین، دامن زدن به تشنجات و درگیری‌ها در کشور، کوتاهی در دفاع از مرزهای ایران در دوران جنگ و عدم ممانعت از تجاوز ارتش بعث عراق به مرزهای کشور، رای به عدم کفایت سیاسی وی داد و حضرت امام خمینی (ره) نیز، او را از ریاست جمهوری عزل کردند، او به یک زندگی مخفی روی آورد و همواره توسط نامه و نوار، مردم را به شورش و آشوب دعوت می‌کرد؛ اما زندگی مخفی او چندان به طول نیانجامید و در نهایت با حالت سرخوردگی و ذلّت تمام، همراه با مسعود رجوی سرکرده منافقین و با چهره و لباس زنانه از کشور فرار کرد.

او با یک هواپیمای بویینگ 707 ربوده شده، به طور غیر مجاز به سوی قبرس پرواز کرد و پیش از آن که هواپیماهای شکاری نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران که در تعقیب هواپیمای ربوده شده بودند به این هواپیما برسند، از مرز ایران خارج شد. همچنین پس از آن‌که وی در پاریس مستقر شد، مقامات فرانسه به تقاضای ایران برای استرداد بنی‌صدر ترتیب اثر ندادند و او در آن جا با همکاری رجوی، تشکیلاتی بانام «شورای مقاومت» برای مبارزه با جمهوری اسلامی و سران آن تشکیل داد. عمر این شورا چندان نپایید و به زودی متلاشی گردید.

درگذشت «هادی اسلامی» بازیگر تئاتر و سینما (1372 ش)
هادی اسلامی در سال 1318 در محله پامنار تهران به دنیا آمد و فعالیت هنری خود را از دوره دبیرستان شروع کرد. سپس در دانشکده تئاتر به تحصیل پرداخت و با مدرک فوق‌دیپلمِ این رشته، در سال 1342 فارغ‌التحصیل شد. در همان سال با بازی در نمایشنامه روسری قرمز به جرگه هنرمندان حرفه‌ای تئاتر پیوست و در سال 1346 با اجرای نمایشنامه زیر گذر لوطی صالح به عنوان نویسنده و کارگردان هم مطرح شد. او در سال‌های پس از انقلاب اسلامی به سینما پیوست و در فیلم‌هایی چون: دست شیطان، اتوبوس، آوار، سرب، مستأجر، طعمه و... به ایفای نقش پرداخت. هادی اسلامی در طرح ارزشیابی هنرمندان به کسب درجه دکترای تئاتر نائل گردید. او در چهارمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر در سال 1364 در تهران، برنده جایزه بهترین بازیگر مرد برای فیلم اتوبوس شد. وی در هفتم مرداد ماه 1372 در تهران درگذشت.

طرح استیضاح دولت «رضا خان» از سوی نمایندگان اقلیت مجلس به رهبری «مدرس» (1303 ش)
اقلیت مجلس شورای ملی به دلیل سوء سیاست داخلی و خارجی رضاخان و قیام بر ضد قانون اساسی و حکومت مشروطه و توهین به مجلس و... او را استیضاح کردند و قرار شد تا در 7 مرداد 1303 ش، رضاخان به مجلس برود و توضیح دهد. او که از این امر بسیار می‌ترسید تمام کوشش خود را به کار برد تا از استیضاح رهایی یابد. سرانجام با تهدید و تطمیع نمایندگان، جلسه مجلس را برهم زد. بعضی نمایندگانِ مخالف را به حبس کشید و بعضی دیگر را به وسیله مزدورانش مضروب ساخت. سرانجام در جلسه 17 مرداد، تیمورتاش عنوان کرد که مجلس از سردار سپه حمایت می‌کند و در یک قیام و قعود، رضاخان، از مجلس رای اعتماد گرفت و استیضاح، کارگر نیافتاد.

لغو کاپیتولاسیون، به فرمان «صمصام السَّلطنه» صدر اعظم احمد شاه قاجار (1297 ش)
یکی از اقدامات دولت صمصام السلطنه صدر اعظم احمدشاه، لغو کاپیتولاسیونی بود که در نتیجه قراردادهای بین ایران و روسیه تزاری پدید آمده بود. این اقدام جسورانه، در پی انقلاب کبیر روسیه و خلاص شدن ایران از شر دولت تزاری روس صورت گرفت. باید متوجه بود که لغو قراردادهای دو جانبه به خواست یک طرف صورت نمی‌بندد و اقدام یک جانبه صمصام‌السلطنه، بیشتر متکی بر تظاهر و مردم‌فریبی بود تا براساس حقوق بین‌الملل و منطق سیاسی.

تولد مسعود کیمیایی نویسنده و کارگردان (1320 ش)
مسعود کیمیایی (۷ مرداد ۱۳۲۰، تهران) کارگردان و فیلمنامه‌نویس سرشناس ایرانی است. اغلب آثار کیمیایی در ژانر اجتماعی-سیاسی است. او علاوه بر فعالیت‌های سینمایی، نوشتن رمان و شعر را نیز تجربه کرده‌است. کیمیایی بعد از انقلاب کارگاه آزاد فیلم را بنیان نهاد. وی در سال ۱۳۸۹ برای فیلم جرم اولین جایزه سینمایی خود را از جشنواره فیلم فجر دریافت کرد.

رحلت عالم مجاهد شیخ محمد تقی بهلول (1384 ش)
نام شیخ بهلول این مجاهد راه حق و حقیقت در تاریخ معاصر ایران با قیام خوش و آزادی خواهانه قیام مسجد گوهرشاد علیه واقعه کشف حجاب قرین شده به طوری که با صحبت از یکی به ناگزیر باید از دومی نیز سخن به میان آورد. شیخ محمدتقی بهلول گنابادی فرزند نظام الدین در سال 1297 شمسی در روستای بیلندگناباد چشم به جهان گشود. وی در سالهای پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی در خراسان به سر می برد و به وعظ هدایت و راهنمای مشغول بود. این عارف ربانی علاوه بر تسلط بر ادبیات عرب از ذوق سرودن اشعار نغز و طنز نیز برخوردار بود.

بیش از 200 هزار بیت شعر سروده بود و 50 هزار بیت شعر از دیگر شاعران از برداشت. این مجاهد فی سبیل الله حتی در روزهای آخر عمر نیز دست از تلاش و کوشش برنداشت و همواره با وجود کهولت سن به ورزشهایی چون شنا، کوهنوری، پیاده روی های زیاد می پرداخت. شیخ بهلول در روزهای آخر عمر در بیمارستان خاتم الانبیاء بستری شد و بالاخره در روز یکشنبه 7 مرداد 1384 پس از 105 سال عمر با برکت چشم از جهان فرو بست و رخ در نقاب خاک کشید. یاد و خاطره اش گرامی و راهش پررهرو باد.

درگذشت استاد عبدالله فرادی (1375 ش)
عبدالله فرادی در سال ۱۳۰۶ در خانواده‌ای اهل دانش و فرهنگ متولد گردید. وی بعد از اخذ لیسانس، به سوربن رفته و به تحصیل در رشته زبان و ادبیات فرانسه مشغول گردید. فرادی در کنار تحصیل هنر به خوشنویسی نیز علاقمند گردید و این هنر را تا سرحد کمال نزد اساتید بزرگ زمان خود فرا گرفت. فرادی خوشنویسی را از سنین کودکی و از کلاس چهارم ابتدایی شروع کرد و تعلیم خط را ابتدا نزد غلامرضا خوشنویس آغاز کرد و بعدها از عماد طاهری ملقب به «عمادالشریعه» سرمشق گرفت.
او خوشنویسی را در محضر علی مخصوص، فرزند خلف میرزا حسین‌خان مستوفی معروف به کاتب خاقان، علی آقاحسینی و علی اکبر خان کاوه دنبال کرد اما این برای او کافی نبود به همین خاطر در سال ۱۳۲۳ نزد سید حسن میرخانی ملقب به «سراج الکتاب» رفت و تا واپسین روزهای زندگی استاد، از تعالیم او استفاده کرد. عبدالله فرادی پس از عمری فعالیت فرهنگی و هنری، در هفتم مرداد ۱۳۷۵ هجری شمسی دار فانی را وداع گفت و در بهشت زهرا قطعه هنرمندان به خاک سپرده شد. سنگ قبر او به خط عباس اخوین نوشته شده است.

فتح مکه معظمه توسط سپاهیان اسلام به فرماندهی پیامبر اسلام بنا به روایتی (8 ق)
به دنبال نقض پیمان صلح حدیبیه توسط کفار قریش - که در سال ششم هجری میان پیامبر و قبیلهٔ قریش امضاء شده بود - سپاه ده هزار نفری اسلام به فرماندهی حضرت محمد (ص) شهر مکه را فتح کرد. پیامبر اسلام (ص) پس از فتح مکه، اهالی آن را امان دادند، در حالی که آن‌ها در مقابل گسترش اسلام مقاومت کرده و پیامبر اکرم و بسیاری از مسلمانان را آزار و شکنجه داده بودند. این رفتار محبت‌آمیز پیامبر، باعث شد تا قبیلهٔ قریش به اسلام ایمان آورد. بدین ترتیب، مکه بدون هیچ گونه درگیری و خونریزی فتح شد. سپس حضرت محمد (ص) گروهی را به اطراف مکه فرستاد تا بتخانه‌ها را ویران کنندو خود نیز به همراه امام علی (ع) بت‌های داخلِ خانهٔ کعبه را درهم شکستند. فتح مکه را در دوم ماه رمضان سال هشتم هجری نیز گفته‌اند.

وفات «ابن شجری بغدادی» ادیب و نحوی مسلمان (542 ق)
ابوالسّعادت هِبَةُ اللَّه بن علی عَلَوی حَسَنی، نحوی، لغوی، ادیب و شاعر شیعی در سال 450 ق به دنیا آمد. نَسَبِ ابن شجری به امام حسن مجتبی (ع) می‌رسد و به همین سبب علوی حسنی نامیده شده است. وی از نوجوانی به فراگیری ادب، نحو، حدیث و علوم زمانه پرداخت و هرگز از دانش‌اندوزی نیاسود، چنان‌که در سن پیری نیز در درس بزرگان حاضر می‌شد، هرچند که او خود در فنون ادب، تجارب بسیار اندوخته و در بغداد، سروَرِ نحودانان گشته بود. ابن شَجَری مدت هفتاد سال به تدریس علم نحو اشتغال داشت و در این مدت طولانی، بسیاری از مشاهیر نحو و لغت از او دانش آموختند. از این عالم بزرگ، آثار فراوانی برجای مانده که از میان آن‌ها می‌توان به الاَمالی، الحماسه و منظومهٔ ابن الشجری اشاره کرد. ابن شجری سرانجام در 92 سالگی در بغداد چشم از جهان فرو بَست و در کَرْخ که محلهٔ شیعه‌نشین بغداد بود به خاک سپرده شد.

درگذشت «یاقوت حِمَوی» جغرافیدان شهیر اسلام (626 ق)
عبداللَّه یاقوت بن عبداللَّه رومی معروف به یاقوت حِمَوی از ادبای شهیر قرن هفتم هجری در سال 539 ق در بغداد به دنیا آمد. او سفرهای بسیار کرد و ضمن این سفرها به مطالعه نیز می‌پرداخت تا این که در جریان حملهٔ چنگیز خان مغول به ماوراءالنهر، او به موصل و سپس به حلب در سوریه گریخت و سرانجام در همان شهر نیز درگذشت. از آثار برجسته و ماندنی این ادیب می‌توان به مُعْجَمُ البُلدان و مُعْجَمُ الاُدَبا اشاره کرد.

پیروزی قیام ضد سلطنتی ملت فرانسه برضد «شارْلْ دهم» پادشاه فرانسه (1830 م)
شارل دهم در سال 1824 م پس از لویی هجدهم، پادشاه فرانسه شد و کوشید تا حکومت مطلقه سلطنتی را باز گرداند. این اقدام خشم بسیاری از مردم را برانگیخت و موجب گردید تا سلطنت طلبان در سال 1827 م اکثریت خود در مجلس را از دست بدهند. از طرف دیگر نارضایتی کارگران پاریس روز افزون می‌گردید. این امر موجب قیام مردم گشت و منجر به انقلاب ژوئیه و خلع شارل دهم از سلطنت در سال 1830 شد. قیام سه روزه مردم پاریس، در 29 ژوئیه 1830 م به پیروزی انجامید و در 2 اوت همان سال، شارل دهم پس از شش سال سلطنت استعفا داد و 6 سال بعد از آن هم درگذشت. عدم متانت از خصایص اخلاقی شارل دهم بود. تصویب هتک حرمت مقدسات، قانون ضد آزادی مطبوعاتی و نفوذ دادن انجمن کاتولیکان و مواردی از این قبیل از علل قیام مردمی علیه شارل دهم می‌باشند. هم‌چنین اشغال الجزایر و معاهده سه جانبه با روس و انگلیس علیه عثمانی از اقدامات دوره سلطنت شارل دهم بود.

تشکیل آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای در سازمان ملل متحد (1957 م)
آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای فعالیت خود را در 29 ژوئیه 1957 م با عضویت هشتاد کشور آغاز کرد. این آژانس که از مؤسسات تخصصی سازمان ملل به شمار می‌رود، وظیفه دارد در مورد روش‌های بهتر و امن‌ترِ استفاده از انرژی هسته‌ای در مصارف صلح جویانه تحقیق و مطالعه نموده و با در اختیار گذاردن تجارب خود، کشورهای در حال توسعه را در راه استفاده‌های صنعتی صلح‌جویانه از انرژی هسته‌ای، از جمله تولید نیروی برق هسته‌ای، یاری نماید.

این سازمان پس از امضای قرارداد منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای در سال 1968 م، علاوه بر وظایف قبلی خود، به صورت بازوی اجرایی سازمان ملل متحد برای جلوگیری از تولید و پخش سلاح‌های هسته‌ای در کشورهای امضا کننده این قرارداد درآمد. سازمان بین‌المللی انرژی هسته‌ای، به موجب این قرارداد، حق بازرسی از تاسیسات هسته‌ای کشورهای عضو را دارد. آژانس هم‌چنین وظیفه دارد با نظارت خود، از تبدیل زباله‌های نیروگاه‌های هسته‌ای و استفاده از آن‌ها در صنایع نظامی جلوگیری نماید. تاسال 2002 م، تعداد 131 کشور از جمله ایران، عضو این آژانس بوده‌اند. مقر آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای در شهر وین پایتخت اتریش واقع است. البته این سازمان بارها بر خلاف وظیفه ذاتی اش عملکرده است.

تولد «داگْ هامر شولْدْ» دبیر کل پیشین سازمان ملل متحد (1905 م)
داگْ هامِرْ شولْدْ، دومین دبیرکل سازمان ملل متحد در 29 ژوئیه سال 1905 م در سوئد به دنیا آمد. هامر شولد در آوریل 1953 م نامزد دبیر کلی سازمان ملل متحد شد و به عنوان دومین دبیرکل این سازمان، رای اکثریت را به دست آورد. وی مجدداً در 1957 م به این سمت برگزیده شد. او در ماجرای بحران کانال سوئز در سال 1956 از مصر دفاع کرد و برای حل و فصل حوادث کشور افریقایی کنگو همت گماشت.
هامر شولْدْ به درخواست پاتْریس لومومْبا، نخست‌وزیر کنگو، هزاران نیروی حافظ صلح سازمان ملل را برای پایان دادن به فعالیت‌های گروه‌های شورشی کنگو، روانه این کشور ساخت و سپس برای میانجی‌گری بیشتر در منازعات کنگو در تابستان سال 1960 م عازم این کشور شد؛ اما در روز 17 سپتامبر آن سال، هواپیمای هامر شولد در آسمان کنگو هدف آتشبار ضدهوایی گروه‌های شورشی این کشور به رهبری موسی چومبه قرار گرفت و سرنگون گردید که به کشته شدن هامر شولد و کلیه همراهان انجامید. او پیش از مرگ به سبب فعالیت‌های صلح‌دوستانه‌اش در ماجرای کنگو، موفق به دریافت جایزه صلح نوبل شده بود. پس از هامر شولد، اوتانْتْ به دبیرکلی سازمان ملل منصوب گردید.

پیاده شدن نیروهای ژاپن در سواحل هند و چین در جریان جنگ جهانی دوم (1941 م)
ژاپن طی سال‌های 1941 تا 1942 م توانست کشورهای تایلند، مالزی، سنگاپور، فیلیپین، اندونزی و میانمار را که تحت الحمایه انگلیس، فرانسه و هلند بودند، تصرف کند. در این راستا و در جریان جنگ دوم جهانی، در روز 29 ژوئیه 1941 م دولت ژاپن به عنوان متحد آلمانِ نازی، سربازانِ خود را برای تصرف کشورهای هند و چین، در سواحل جنوبی این منطقه پیاده کرد؛ اما با ورود امریکا به عرصه جنگ جهانی دوم و سازماندهی قوای متفقین، ژاپن به تدریج از کشورهای تحت اشغالش عقب رانده شد و حتی برخی از جزایر خود را از دست داد. سرانجام ژاپن، به دنبال بمباران هسته‌ای شهرهای هیروشیما و ناکازاکی توسط امریکا، تسلیم متفقین شد و جنگ جهانی دوم پایان یافت.

آغاز کنفرانس صلح پاریس (1946 م)
بعد از جنگ جهانی دوم، کشورهای پیروز، برای بررسی نحوه تقسیم غنائم و نیز تعیین تکلیف کشورهای اشغال شده و اخذ تصمیم پیرامون نحوه دریافت غرامت‌های جنگی و... جلسات متعددی برگزار نمودند. یکی از این جلسات با عنوان کنفرانس صلح پاریس در 29 ژوئیه 1946 م در کاخ لوکزامبورگ پاریس آغاز به کار نمود و با حضور نمایندگان 21 کشور متفقین رسمیت یافت. دستور جلسه، تصویب پیش‌نویس قراردادهای صلح با ایتالیا، رومانی، مجارستان، بلغارستان و فنلاند بود.
این قراردادها توسط شورای وزرای خارجه امریکا، انگلستان، شوروی و فرانسه تهیه شده بود. کنفرانس صلح پاریس دو ماه و نیم به طول انجامید و خودخواهی‌ها و سهام‌طلبی‌های بعضی از کشورهای حاضر در آن باعث شد تا این جلسات بیشتر به بحث و مشاجره و نسبت‌های توهین‌آمیز و نیز کنایات و دشنام در لفافه سخن بگذرد. با این حال کنفرانس پاریس با بستن قرارداد صلح با کشورهای دول محور موافقت نمود و در مسئله غرامات نیز توافقاتی صورت گرفت. کنفرانس صلح پاریس در نهایتْ در 15 اکتبر 1946 م خاتمه یافت.

روز استقلال کشور «لیتوانی» از اتحاد جماهیر شوروی سابق (1991 م)
لیتوانی تا قبل از جنگ جهانی دوم به صورت یک کشور مستقل اداره می‌شد؛ اما با آغاز جنگ جهانی دوم و حمله ارتش آلمان نازی به شوروی، نظامیان ارتش سرخ به مقابله با آلمان برخاسته و آن‌ها را عقب راندند. در حین این پیشروی، نیروهای شوروی نواحی وسیعی از کشور رومانی را اشغال کردند. هم‌چنین کشورهای مستقل استونی، لتونی و لیتوانی به تصرف شوروی درآمدند و به جمهوری شوروی سوسیالیستی ملحق شدند. سرانجام با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در اوایل دهه 1990 میلادی این کشورها به استقلال رسیده و حکومت مستقلی را تأسیس کردند. لیتوانی در شرق اروپا و در همسایگی لهستان، روسیه سفید و لتونی واقع شده است.

آغاز عملیات متوسط والفجر 3 در مهران (1362 ش)
دشمن بعث پس از شکست تلخ در خرمشهر، مهران را تخلیه کرد و با موضع‌گیری در ارتفاعات حساس اطراف تسلط خود را بر مهران حفظ نمود. با این اقدام، ارتش عراق قادر بود با کمترین نیرو به منطقه تسلط داشته باشد و تعدادی از نیروهایش را در جبهه‌های دیگر به کار گیرد. از این‌رو، عملیات متوسط والفجر 3 در تاریخ 7 مرداد 1362 با رمز مبارک یا فاطمة الزّهرا (س) در جبهه میانی مهران در منطقه‌ای به وسعت 100 کیلومتر مربع، با همکاری ارتش و سپاه در دو مرحله صورت گرفت و تا 20 مرداد ادامه یافت.

اهداف این عملیات، تصرف و تامین برخی از ارتفاعات منطقه، شکستن محاصره مهران و انهدام نیروهای دشمن، ایجاد سهولت در برقراری ارتباط بین مهران و شهرهای همجوار، ایجاد خط پدافندی جدید و راندن دشمن به پشت مهران بود. نتایج عملیات متوسط والفجر 3: تلفات نیروی انسانی: 500 نفر اسیر، 8000 نفر کشته و زخمی؛ تجهیزات و امکانات: تانک و نفربر: 165 دستگاه انهدامی و 3 دستگاه اغتنامی، هواپیما: 1 فروند انهدامی، هلی‌کوپتر: 3 فروند انهدامی، خمپاره‌انداز: 16 قبضه انهدامی و 31 قبضه اغتنامی، خودرو: 33 دستگاه انهدامی و 15 دستگاه اغتنامی، دستگاه مهندسی: ده‌ها دستگاه انهدامی و 5 دستگاه اغتنامی.

برخی دیگر از رخدادهای امروز
1696: پتر اول تزار روسیه «آزوف» را از دست عثمانی ها خارج ساخت.
1858: میان آمریکا و ژاپن نخستین قرارداد بازرگانی امضاء شد که در آن آمده بود که اتباع آمریکا از آن پس می توانند در هر نقطه ژاپن که بخواهند زندگی کنند.
1922: فاتحان جنگ جهانی اول به یونانی ها اخطار کردند که از تصرف استانبول خودداری کنند.
1968: پاپ وقت وسائل مصنوعی جلوگیری از حامله شدن را برای کاتولیکها غیر شرعی اعلام کرد.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید

تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.