به گزارش
باشگاه خبرنگاران به نقل از روابط عمومي رسانه ملي؛ حجت‌الاسلام عليرضا پناهيان، با اشاره به تأثير ادب در زندگي انسان‌ها عنوان كرد: ادب داراي چنان قدرتي است كه مي‌تواند زندگي انسان‌ها را متحول سازد كه اغلب نسبت به آن بي‌اعتنا هستيم، آدم بايد جزء كساني باشد كه حرف حساب در وجودشان تأثير مي‌گذارد.
حجت الاسلام عليرضا پناهيان بر اساس آنچه در سوره مباركه حجرات بيان شده گفت: خداوند مباحث مهمي را درخصوص آداب و رفتار و اخلاق مومنين در اين سوره بيان فرمودند كه در تفسير اين سوره در برنامه هاي پيشين درخصوص سبك زندگي مطالبي بيان شد كه به سبك زندگي ايراني هم اشاره شده چراكه به طور اساسي ادب مساله ضروري و مهم و مشخصه مهم فرهنگ اسلامي است.
وي در مفهوم سبك زندگي با اشاره به اهميت ادب بيان داشت: در حوزه سبك زندگي وقتي بررسي ديني انجام مي شود به مفهوم ادب مي رسيم و تا كنون ضرورت ها و لوازم آن تاحدودي بيان شده كه در اين بخش با توجه به چهارمين آيه سوره مباركه حجرات بخش ديگري مورد بررسي قرار مي گيرد.
حجت الاسلام عليرضا پناهيان با اشاره به چهارمين آيه از سوره مباركه حجرات گفت: در آيه شريفه" إِنَّ الَّذِينَ يُنَادُونَكَ مِن وَرَاء الْحُجُرَاتِ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ"خداوند مي فرمايد: كساني كه تو را از پشت اتاقها[ي مسكوني تو] به فرياد ميخوانند بيشترشان نميفهمند پس نسبت ويژه اي بين عقل و ادب است.
وي ضمن بيان واژه شناسي بخش از اين آيه تصريح كرد: خداوند در قرآن كريم حدود 9 بار درباره كفار و مشركين از واژه " لَا يَعْقِلُونَ" استفاده كرده، چند مرتبه در خصوص انسان هاي نادان اين واژه كاربرد داشته و تنها يكبار آن هم در اين آيه به مومنين "لَا يَعْقِلُونَ" اطلاق شده است كه اين امر بيانگر ادب نسبت به پيامبر(ص) است كه دچار حبط عمل مي شود.
پناهيان افزود: اين استفاده ازواژه لَا يَعْقِلُونَ مشخص مي كند كه ادب امر بسيار مهمي است و از سوي ديگر دربرابر اولياي خدا اين مساله اهميت بيشتري پيدا مي كند
استاد اخلاق اسلامي پس از آمار قرآني كه معناي " لَا يَعْقِلُونَ" را مطرح كرده بود در باره رابطه بين عقل و ادب گفت: جايگاه عقل در خلقت بسيار مهم است و هر معصيتي باعث از بين رفتن بخشي از عقل مي شود، عقل با علم متفاوت است يك عالم مي تواند عاقل نباشد و يك عامي در زمره عاقلان قرار گيرد و عقل رابطه نزديكي با دين دارد .
وي در ادامه عنوان كرد: ادب صورت عقل است و صورت زيبايي و ظاهر حالات انسان است كه به ديگران منتقل مي شود و براي هر لحظه و هر رفتاري حالات چهره تغيير كرده و نمايان مي شود و ويژگي هاي انسان در چهره نشان داده مي شود پس براي اينكه عقل هركس را بخواهيد بسنجيد به ادب شخص بنگريد.
پناهيان ضمن انتقاد به نوع آموزش ادب در جامعه گفت: در مدارس در كنارعلم بايد به عقل هم توجه كرد تا ادب هم شكل بگيرد و هرچه تعليم موفق تر و موثرتر باشد بايد شكل ادب تكميل يافته تر باشد.
وي ادب را مبحثي داري وجوه مختلف و در سطوح گوناگون برشمرد و افزود: ادب وجوه مختلف دارد ادب نسبت به خدا، نسبت به اولياي خدا، ادب نسبت به والدين، ادب به علما و... است.
حجت الاسلام عليرضا پناهيان در بحث بيان ادب رفتاري كه رسول خدا(ص) بر آن تاكيد داشتند گفت: مقداد پيامي براي حضرت علي (ع) مي برد حضرت رسول (ص) به مقداد توصيه كرد از پشت و يا چپ و راست صدا نزن لشكر را دور بزن جلو برو بايست تا برسد و از مقابل نامه را به علي (ع) تقديم كن و اينگونه ادب رفتاري را بيان مي كند.
وي ادامه داد: روايت ديگري مي فرمايد " افضل العقل الادب " با فضيلت ترين مرتبه عقل ادب است و يا امير المومنين(ع) مي فرمايد ادب در وجود انسان درختي است كه ريشه آن عقل است و اينگونه مي توان دريافت وقتي در برابر پيامبر(ص) ادب نداري يعني عقل نداري همه چيز به عقل نياز دارد و عقل به ادب نيازمند است.
استاد تفسير و اخلاق بيان داشت: عقل نه تنها جلوه اش در ادب است بلكه قوامش هم در ادب است و ادب نه تها تجلي گاه عقل انسان است بلكه سرچشمه عقل انسان است و ادب نباشد عقل نابود مي شود.
وي با اشاره به قواي سه گانه گفت: بخش اعظم فعاليت ها و رسالت هاي اين سه قوه اصلاح رفتارهاي نابهنجار است و بحث ادب در اين مساله هم مشخص مي شود.
پناهيان افزود: اسلام دوست ندارد بجاي اينكه ادب، رفتار را كنترل كند قانون و قوه قضائيه آن را كنترل كند بلكه اسلام مي خواهد انسان خود مودب به آدابي باشد كه راه سعادت را براي او هموار مي كند.
وي درباره اهميت سبك زندگي و تجلي ادب در زندگي گفت: ادب كنترل كننده رفتار است وبراي پياده سازي سبك زندگي قرآني بايد ادب را سرلوحه امور قرار دهيم تا نظم در شخصيت نهادينه شود، بعضي فكر مي كنند اقتصاد مهمتر از فرهنگ است در حالي كه اين اشتباه است بخشي از مشكلات و صدمات اقتصادي ناشي از بي توجهي به فرهنگ است ومديران فرهنگي در اين كشور فرهنگ خيز با منابع غني فرهنگي چون خصلت هاي دروني و دين برخوردار است چون نمي توانند ادب و فرهنگ را نهادينه كنند براي جبران راه هاي بسياري را بياد طي كنند كه گاهي هم موثر نيست.
پناهيان در تكميل سخنان خود با اشاره به روايتي از حضرت علي (ع) در توصيه به رفتار مودبانه گفت: امام علي (ع) مي فرمايد :"جز كساني نباش كه موعظه بر او اثر ندارد مگر اينكه الزام شود " پس پليس سر چهار راه ها، ثبت تردد در اداره ها و...كنترل غير انساني است بايد بر شخصيت افراد كار شود تا با قدرت ادب نظم ايجاد شود.
وي در بيان اهميت ادب گفت: اميرالمومنين در ادامه فرمودند: عاقل از ادب بهره مي برد (يعني ادب پذير است) و چهارپايان موعظه نميپذيرند مگر با چوب!!! پس كساني كه با الزام، ادب دارند را حضرت تلويحي با چهارپا برابر دانسته پس در تربيت بايد دقت كنيم و در جامعه بايد فضاي ديگري ايجاد كرد، فرزندان بدون الزام با شكل گيري ادب و به دنبال آن عقل رفتار درست داشته باشد و نظارت هاي قانوني ديگر لزومي نداشته باشد.
استاد اخلاق و تفسير، ادب را پيش زمينه رشد و تعالي دانست وافزود: از فوايد ادب پذيرش چارچوب است كه مقدمه اي براي رشد است و اصلي ترين محور تربيتي در اسلام و حيات انساني ادب است.
حجت‌الاسلام پناهيان با اشاره به نقش ادب و تأثيرات آن در روابط اجتماعي تصريح كرد: اگر جامعه‌اي زينت ادب داشته باشد ديگر هيچ‌گونه قوانيني نياز نيست و صرف هزينه‌هاي هنگفت براي قوه‌هاي نظارتي همچون پليس و قوه قضاييه امري بيهوده است زيرا جامعه سالم و باادب، نياز به پليس ندارد.
وي با اشاره به يكي از فوايد رعايت ادب در زندگي بشري و فردي انسان‌ها تصريح كرد: شخصيت انساني اقتضا مي‌كند با ادب، رفتار خود را اصلاح نمايد و يكي از فوايد اين عنصر پذيرفتن بدون چون و چراي چيزي است كه انسان به دلخواه خودش عمل نمي‌كند.
حجت‌الاسلام پناهيان با اشاره به اين نكته كه ادب بايد در وصف چه كساني رعايت شود، خاطرنشان كرد: طبق آيات قرآن ادب بايد نسبت به خدا، اولياي خدا، پدر و مادر و علما ابراز شود و هر كس عالمي احترام كند گويي خدا را محترم شمرده است. ادب رعايت نسبت به اوليا در بزرگان ما متجلي بود.
وي در بخش ادب نسبت به ادب به علما با بيان روايت از پيامبر (ص) گفت: رسول گرامي (ص) مي فرمايد: هركس عالمي را احترام گذارد من را احترام گذاشته و اگر كسي من را احترام كند خدا را احترام كرده است ودر اسلام حتي ادب به كفار هم مطرح شده پس بايد روي اين مساله تامل كرد.
در چگونگي برخورد با بي ادبي جوانان گفت: امام صادق (ع) مي فرمايد : اگر جواني در قومي زندگي كند و معصيت كند و ادبش نكنند اولين عقوبت خدا براي آن قوم كاستي رزق است پس صحيح نيست اقبال جامعه اي را به اين قيمت كه به معصيت جوانان بي اعتنا باشيم به دست آوريم.
حجت‌الاسلام پناهيان با اشاره به نقش ادب و تأثيرات آن در روابط اجتماعي تصريح كرد: اگر جامعه‌اي متخلد به ادب شود و زينت ادب در جامعه فراگير باشد ديگر هيچ‌گونه قوانيني نياز نيست و صرف هزينه‌هاي هنگفت براي قوه‌هاي نظارتي همچون پليس و قوه قضاييه امري بيهوده است زيرا جامعه سالم و باادب نياز به پليس ندارد.
وي با اشاره به يكي از فوايد رعايت ادب در زندگي بشري و فردي انسان‌ها تصريح كرد : شخصيت انساني اقتضا مي‌كند با ادب، رفتار خود را اصلاح نمايد و يكي از فوايد اين عنصر پذيرفتن بدون چون و چراي چيزي است كه انسان به دلخواه خودش عمل نمي‌كند پس نبايد فراموش كرد زماني كه در جامعه اي، جوان معصيت كرد بايد ادبش كرد تا هم جامعه و هم فرد اصلاح شود.
لازم به ذكر است؛ علاقمندان به مباحث تفسيري براي دريافت آموزه هاي اخلاقي سوره حجرات مي توانند برنامه تفسير اين سوره را به كارشناسي حجت الاسلام عليرضا پناهيان هرروزساعت 13:30 برروي موج اف ام رديف 100مگاهرتزاز راديو قرآن بشنوند.