در این گزارش تصمیم سازی نظامی در سطح عملیاتی ایران با توجه به مطالعات موردی تاریخ بررسی میشود. به طور خاص این گزارش عوامل و فرایندهای مختلفی را تحلیل میکند که فرماندهان نظامی ایران را در جریان چهار عملیات مهم جنگ ایران و عراق تحت تأثیر قرار داد و اینکه این عملیاتها در مورد تصمیم سازی نظامی امروز ایران چه چیزی را برای ما مشخص میسازند. با اینکه زمان قابل توجهی از زمان جنگ ایران و عراق گذشته است، بیشتر فرماندهان ارشد نظامی ایران در این جنگ شرکت داشتند که به مثابه دورهای تعیین کننده در تاریخ جمهوری اسلامی ایران است. این جنگ همچنین تنها نمونه منازعه عمده کشور با کشور است که در دوران پس از انقلاب در ایران دیده میشود. بنابراین، آکادمیها و مراکز آموزشی نظامی ایران، به طور خاص به مطالعه جنگ میپردازند تا از این طریق تجربههای سودمند برای امروز را کشف و تحلیل کنند. بنابراین، به رغم گذشت زمان، جنگ ایران و عراق همچنان برای درک طرز فکر فرماندهان نظامی امروز ایران، کارآمد است.
مهمترین یافتههای این ارزیابی به قرار زیر است:
• فرماندهان نظامی ایران، بر خلاف برخی از همتایان منطقهای خود، نسبتاً انعطاف پذیر بوده و در جریان منازعات از خود ابتکار عمل نشان میدهند.
• مشکلات مربوط به هماهنگی همچنان نیروهای مسلح ایران را آزار میدهد، اما ایرانیها از این مسائل باخبر بوده و اقداماتی را برای از میان بردن شکاف میان سرویسهای مختلف خود انجام دادهاند.
• ایرانیها در جایی که لازم شود از سرزمین، زمان و آب و هوا برای تعادل بخشیدن به ضعفهای مادی خود و بالا بردن توان حیات نیروهای خود، بهره میبرند.
• عملیاتهای ممانعتی و فریب یکی از کلیدیترین عوامل در نقشههای عملیاتی ایرانیها است.
• بازیگران سیاسی داخلی و عوامل خارجی میتوانند نقشی مهم ـ و گاهی اوقات تعیین کننده ـ در تصمیم سازی عملیاتی ایران داشته باشند.