به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران قم، صحن عتیق حرم حضرت معصومه(س) (واقع در شمال روضه مبارکه) اولین صحنى است که در بارگاه حضرت معصومه(س) بنا شده است.
این صحن را چهار ایوان فرا گرفته است، ایوانى در جنوب که همان ایوان طلا (ورودى صحن به روضه مطهره) است و ایوانى در شمال که ورودى فیضیه به صحن را تشکیل مى‌دهد که ساختمان نقاره خانه روى آن بنا شده است و ایوانى در غرب که ورودى مسجد اعظم به صحن است و در شرق، ایوان ورودى صحن عتیق به صحن نو واقع است.
این صحن و ایوان‌هاى اطراف آن را "شاه بیگى" همسر شاه اسماعیل صفوى در سال 925 هجرى قمرى بنا کرد این صحن به عنوان پلی ارتباطی، قسمت غربی حرم را به قسمت شرقی متصل می‌کند و با توجه به مساحت کمی که دارد محل مناسبی برای اقامه نماز و برگزاری مراسم‌های مذهبی نیست.
از سال 1388 بود که زمزمه‌های مسقف کردن این صحن با ساخت و سازهایی که در آن انجام شد به گوش رسید و بنابر تصمصیم گیری‌های صورت گرفته مقرر شد که این صحن مانند آنچه که در مدینه منوره مشاهده می‌شود با چتر مسقف شود.
نصب چهار چتر در ارتفاع 18 متر
اقدامی که انجام آن سر و صدای فراوانی را در آن زمان به همراه داشت و بسیاری از دوستداران میراث فرهنگی و مردم را مجبور به مخالفت کرد هر چند که مخالفت‌ها سودی نداشت و چهار چتر در ارتفاع 18 متر در این مکان نصب شد که فضایی در حدود ۳۰۰ مترمربع از صحن را می‌پوشاند.
به گفته سعید بلوری که آن زمان مدیریت پروژه چترهای سایبان حرم حضرت معصومه(س) را بر عهده داشت مقرر شده بود که پروژه احداث چترها در صحن مسجد اعظم قم نیز اجرا شود.
چترهای نصب شده با وجود مخالفت‌ها برای اولین بار در سال 1390 سایه خود را بر سر صحن عتیق حرم حضرت معصومه(س) گسترانید اما با گذشت زمان اشکالات اجرای این پروژه نمایان شد و نظر برخی از افراد و کارشناسان حاکی از وجود نقص های فراوان در اجرای این طرح بود که یکی از مهمترین مطالب طرح شده تکنولوژی استفاده شده در این چترها بود که به علت عدم استفاده از تکنولوژی چترهای مدینه منوره، قابلیت استفاده چندانی را نداشتند.
از سویی دیگر با توجه به شرایط جوی استان قم چترها قدرت مقاومت در برابر باد و بارندگی را نداشته و عملا در 9 ماه از سال بلا استفاده بودند و از سویی دیگر حجم وسیعی از صحن عتیق که محل عبور و مرور مردم بود را اشغال کرده، بدون اینکه کارایی لازم را داشته باشند.
گفته‌های مردم و زائران نیز حاکی از عدم رضایت از نصب چترهایی است که در بیشتر ایام سال نه تنها قابلیتی ندارند بلکه عبور و مرور را نیز دچار مشکل کرده‌اند.
انتقال به مکانی مناسب
مدیر فنی و مهندسی آستانه مقدسه حضرت فاطمه معصومه(س) در زمان نصب این چترها در گفتگو با خبرنگار مهر، از انتقال سایبان‌های صحن عتیق حرم مطهر در آینده نزدیک به مکانی مناسب خبر داده بود.
حسین سروش با بیان اینکه محلی مناسب برای انتقال سایبان‌های صحن عتیق پیش بینی شده است اظهار داشته بود: این سایبان‌ها در آغاز فعالیت تولیت جدید آستانه مقدسه قم در مرحله ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی قرار داشته و ۹۰ درصد هزینه آن نیز پرداخت شده بود.
وی افزوده بود: با توجه به پیشرفت و هزینه قابل توجه این طرح در مشورت با مسئولان و کارشناسان امر تصمیم گرفته شد اجرای این طرح ادامه پیدا کند و پس از تکمیل با بررسی کار‌شناسی به محل دیگری انتقال پیدا کند.
استفاده از سنسورهای بادی و پارچه‌های فرانسوی و ضد آب
مدیر پروژه چترهای سایبان حرم مطهر حضرت معصومه(س) نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، عنوان کرده بود پارچه‌های به کار رفته در این چترها فرانسوی و ضد حرارت و ضد آب است و تا ۱۰ سال ضمانت دارند و در این سیستم سنسورهای بادی نصب شده که در صورت افزایش وزش باد به صورت خودکار دستور جمع آوری چترها داده می‌شود و سیستم جمع آوری آب هم بر روی این چترها نصب شده که در صورت بارش باران، آب‌ها به فاضلاب هدایت خواهد شد.
سعید بلوری وعده داده بود که سیستم‌های روشنایی نیز بر روی این چترها نصب خواهد شد که فضای زیبایی به صحن خواهد بخشید.
مدیر پروژه چترهای سایبان حرم مطهر حضرت معصومه(س) در آن گفتگو اعلام کرده بود، در آینده قرار است در صحن حیاط مسجد اعظم قم و تعدادی از صحن‌های حرم امام رضا(ع) نیز این چترهای سایبان نصب شود./س
سیده مرضیه میر قادری