حوزه «لباس‌های دیجیتالی» که از حدود دو دهه پیش مطرح شده پیشرفت‌های زیادی را پشت‌سر گذاشته و البته امیدهای زیادی را نیز بوجود آورده است. خلاصه این که شاید روزی دیگر نیاز به حمل تبلت یا تلفن همراه هوشمند نباشد و همه امکاناتی که به آن نیاز داریم در لباس‌هایمان جاسازی شده باشد.
یک لباس هوشمند شاید از نظر خیلی‌ها یک کالای لوکس و سرگرم‌کننده ارزیابی شود تا یک نیاز جدی. اما باید اعتراف کرد با وجود این که برخی از حوزه‌های کاربرد این لباس‌ها بیشتر جنبه سرگرمی داشته، اما برخی کاربردهای جدی هم برای لباس‌های هوشمند در نظر گرفته شده است؛ کاربردهایی که می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی کمک شایانی کند. در ادامه نگاهی به برخی از دستاوردهای بشر در ساخت لباس‌های دیجیتالی و هوشمند خواهیم داشت.
نخستين لباس هوشمندی برای پایش سلامت فرد ارائه شد
این لباس که شاید بتوان آن را جزو نخستین لباس‌های دیجیتالی نامید، حدود دو دهه گذشته از سوی پژوهشگران موسسه فناوری جورجیا در ایالات متحده برای استفاده‌های نظامی طراحی شد. اندازه‌گیری ضربان قلب و میزان تنفس فرد با استفاده از فیبرهای نوری و حسگرهای موجود در پارچه این لباس، از اصلی‌ترین کارکردهای آن است.
همچنین این لباس هوشمند می‌تواند موقعیت گلوله را در بدن سرباز زخمی شده در نبرد نشان دهد. در این لباس یک سیگنال نوری از یکسو به سوی دیگر لباس ارسال می‌شود. اگر تابش نور نتواند به سوی دیگر برسد، می‌توان نتیجه گرفت که سرباز تیر خورده است. در این صورت نور تابیده شده بازگشته و محل اصابت گلوله و سوراخ شدن لباس را نشان می‌دهد. این لباس همچنین علایم حیاتی نظیر تپش قلب و میزان تنفس سرباز را اندازه‌گیری می‌کند.
لباس دیجیتالي كه اوضاع روحي شما را بررسي مي كند
با گسترش چشمگیر گوشی‌های همراه هوشمند، راه برای بسیاری از نوآوری‌ها هموارتر گردیده است. تولید لباس‌های هوشمند نیز از این امر مستثنی نبوده است. چندی پیش گروهی از دانشمندان موفق به طراحی نوعی لباس شدند که می‌تواند با شناسایی وضع روحی فرد، اقداماتی برای بازگرداندن او به حالت تعادل انجام دهد.
حسگرهای بسیار ریز موجود در این لباس می‌تواند ضربان قلب، دمای بدن و حتی میزان رسانایی پوست را (که از مهم‌ترین شاخص‌های فیزیولوژیکی برای تعیین حالت روانی فرد است) اندازه‌گیری نماید. سپس این داده‌ها از طریق گوشی تلفن همراه به یک پایگاه داده ارسال شده و پایگاه داده نیز با توجه به وضع فعلی و نیز علاقه‌مندی‌های کلی فرد، پاسخ مناسب را ارسال می‌نماید.
در این لباس یک صفحه نمایش مجهز به لامپ‌های LED وجود دارد که می‌تواند جملاتی امیدبخش را در مواقعی که فرد غمزده و ناراحت است، نمایش دهد. همچنین بلندگوهای قرارگرفته در کلاه این لباس می‌تواند موسیقی مناسب، یک پیغام امیدبخش و حتی چند لطیفه بامزه را پخش کند.
اين جليقه هوشمند از سلامت قلب شما مراقبت مي كند
نوعی جلیقه ویژه‌ای با نام Magic را که از سوی گروهی از پژوهشگران ایتالیایی طراحی شده است، می‌توان یکی از کاربردی‌ترین لباس‌های دیجیتالی طراحی شده تاکنون دانست. این جلیقه که از پارچه‌ای رسانا ساخته شده می‌تواند ضربان قلب و میزان تنفس فرد را اندازه‌گیری کرده و اطلاعات را به یک مرکز پردازنده ارسال کند. این جلیقه در شرایط مختلف مورد آزمایش قرار گرفته است. برای نمونه، از کسانی که بعد از مراقبت‌های اولیه و پس از حمله قلبی در بیمارستان بستری شده بودند خواسته شد این جلیقه را به مدت چند روز به تن کنند. اطلاعات دریافتی از وضع سلامت فرد برای پزشک متخصص قلب ارسال می‌شد و به این ترتیب امکان بررسی سلامت فرد حتی پس از مرخص شدن از بیمارستان فراهم شد.
همچنین این جلیقه از سوی گروهی از کوهنوردانی که قصد صعود به قله اورست را داشتند نیز مورد استفاده قرار گرفت. به این ترتیب وضع جسمی این کوهنوردان در هنگام فعالیت و نیز خواب به یک مرکز پزشکی ارسال می‌شد. راحت بودن این جلیقه و نیز قابلیت انطباق با اندازه‌های مختلف بدنی افراد و قابل شست‌وشو بودن، از اصلی‌ترین ویژگی‌های این لباس هوشمند است.
جلوگیری از زخم بستر
بسیاری از افرادی که به‌دلیل برخی سوانح یا بیماری‌ها مجبور به دراز کشیدن پیوسته بر روی تخت هستند و توانایی جابه‌جا شدن روی تخت را ندارند، با مشکلی به‌نام زخم‌بستر روبه‌رو می‌شوند. در واقع فشار مستمر بر روی برخی بخش‌های پوست و بدن، به آسیب آن نواحی منجر می‌شود. در این وضع پرستاران هرازگاهی فرد را بر روی تخت جابه‌جا می‌کنند.
اما طراحی لباس هوشمند شاید بتواند پایانی بر این داستان دردناک باشد. دانشمندان در پروژه‌ای طولانی توانستند لباسی طراحی کنند که می‌تواند میزان گردش خون، اکسیژن و نیز مواد مغذی موردنیاز بخش‌های مختلف بدن را ارزیابی کند. این لباس مجهز به مجموعه‌ای از الکترودهاست که در صورت نیاز، شوک‌های خفیفی را به بخش‌های مشخصی از بدن وارد کرده تا سبب افزایش گردش خون در آن ناحیه شود. به این ترتیب احتمال بروز زخم بستر بشدت کاهش می‌یابد.
با لباست موسیقی بنواز
لباس هوشمند می‌تواند کاربردهای گوناگونی داشته باشد که نواختن موسیقی نیز یکی از آنهاست. در حال حاضر چند نمونه از این پیراهن‌ها به تولید صنعتی رسیده و با قمیتی بین 50 تا صد هزار تومان در اختیار عموم قرار گرفته است. پیراهن دارای طرح گیتار و نیز طبل، از جمله معروف‌ترین این لباس‌ها هستند. فردی که پیراهن را به تن دارد می‌تواند با لمس بخش‌های مخلتف روی آن، صدای مربوط به آن بخش را بشنود.
غول‌های صنعت دیجیتال هم به تکاپو افتاده‌اند
جذابیت حوزه لباس‌های هوشمند تا حدی است که غول‌هایی نظیر اپل و گوگل هم به فکر طراحی و تولید فناوری‌های مرتبط به این حوزه افتاده‌اند. پروژه‌های متعددی از سوی این شرکت‌ها در حال انجام است. در ادامه به بررسی دو نمونه از جدیدترین فناوری‌های ساخته‌شده آنها می‌پردازیم.
لطفا مرا دور بیندازید!
پای انسان را قلب دوم او می‌نامند. به همین دلیل در طراحی کفش، ملاحظات مختلف پزشکی مدنظر قرار می‌گیرد. با فرسودگی بخش‌های مختلف کفش، این قابلیت‌ها کاهش یافته و در نتیجه احتمال بروز برخی آسیب‌ها به فردی که آن را به پا می‌کند، وجود دارد. مشکل اینجاست که در برخی موارد، شناسایی فرسودگی‌های جزئی ولی تاثیرگذار کفش و بخصوص بخش‌هایی که زیاد دیده نمی‌شود، دشوار است. در واقع در این حالت، کفش از نظر ظاهری چندان فرسوده به نظر نمی‌رسد، اما از نظر ساختاری دیگر نمی‌تواند از سلامت پا حفاظت کرده و حتی می‌تواند به بروز آسیب‌های جدی به فرد منجر شود.
در این میان شرکت اپل نوعی کفش با حسگرهای داخلی طراحی کرده است. این حسگرها که در پاشنه یا کف کفش قرار می‌گیرد می‌تواند اطلاعاتی در مورد وضع کفش را به دستگاه مبتنی بر iOS شما ارسال نماید. به این ترتیب در صورت فرسودگی بیش از استاندارد پاشنه یا کف کفش، کاربر را از این مساله آگاه می‌کند.
زودباش بدو
بتازگی گوگل از نوعی کفش هوشمند رونمایی کرده که می‌تواند از طریق بلندگوهای قرار گرفته در زبانه خود، پیغام‌هایی ویژه به فردی که آن را به پا دارد، اعلام کند. این کفش مجهز به شتاب‌سنج، ژیروسکوپ است و از قابلیت برقراری ارتباط با تلفن همراه با استفاده از بلوتوث نیز برخوردار است. این کفش پس از بررسی سرعت و میزان تحرک فرد، یکی از 250 پیغام ضبط شده را برای تشویق فرد به ادامه فعالیت فعلی یا غرزدن برای دست کشیدن از تنبلی و افزایش سرعت را پخش می‌کند. این فناوری با همکاری شرکت آدیداس ساخته شده، اما به نظر می‌رسد این شرکت‌ها برنامه‌ای برای عرضه این محصول به بازار ندارند.
لباس‌های هوشمند در آینده
کوچک شدن حجم ابزارهای دیجیتالی از یکسو و گسترش چشمگیر دسترسی همگان به برخی فناوری‌ها نظیر گوشی‌های همراه هوشمند، سبب شده طراحی لباس‌های هوشمند شتاب بیشتری بگیرد.
شاید برای شما هم پیش از خواندن این مطلب،
لباس‌های هوشمند کالایی لوکس و تجملی به نظر می‌رسید، اما همان‌طور که دیدید، برخی
کاربردهای این لباس‌ها بویژه در حوزه سلامت، آنها را به گزینه نخست در برخی حوزه‌های
کاربردی تبدیل کرده است. شايد در آينده اي نه چندان دور استفاده از لباس هاي هوشمند همانند گوشي هاي هوشمند رواج خيلي زيادي پيدا كند.