به گزارش خبرنگار گروه استانهاباشگاه خبرنگاران قم وارد شرایط تنش آبی شده است، بیش از 91 درصد آورد رودخانه‌های قم طی سال‌های اخیر کاهش یافته است، شرایط بسیار خشکی بر قم حاکم است و ... این ها تنها گوشه‌ای از هشدارهای مسئولان استان در خصوص عمق نفوذ خشکسالی در قم است که حکایت از شرایط سخت برای تامین آب استان دارد.
به گفته کارشناسان یکی از دلایل خشکسالی های اخیر در قم تغییر در اقلیم و آب و هوای این استان بوده است، در این خصوص سید حسن رضوی، مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای قم می‌گوید: طی سال‌های اخیر تغییرات وسیعی در زمینه بارندگی در قم و حوزه مرکزی ایران روی داده است.
رضوی در این خصوص تصریح می‌کند: به این ترتیب که بارندگی‌ها در یک یا حداکثر دو فصل صورت می‌گیرند و در دو فصل دیگر بارشی وجود ندارد؛ بیشترین بارش‌ها طی سال‌های گذشته در قم در پاییز و در آذرماه صورت گرفته است در حالی که بر اساس پیش‌بینی‌ها این بارندگی‌ها باید در بهار رخ می‌داد.
آورد رودخانه‌های قم بیش از 91 درصد کاهش یافته است
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای قم با بیان اینکه آثار این اتفاق، در میزان آورد رودخانه‌ها به خوبی نمایان است، یادآور می شود: بیش از 91 درصد آورد رودخانه‌های قم طی سال‌های اخیر کاهش یافته که گویای شرایط بسیار خشکی در استان است، ضمن اینکه بارندگی‌های قم در دشت‌ها افزایش یافته اما در کوهپایه‌ها با کاهش بارش مواجه هستیم.
وی همچنین تصریح می کند: آمار 67 ساله در حوزه آبریز قمرود نشان می‌دهد که حدود 27 سال در قم خشکسالی رخ داده است که بخشی از این سال‌ها شامل سه دوره متوالی 5 ساله در دهه‌های 30، 70 و 80 بوده است.
سرانه تامین آب در قم نصف سرانه ملی است
به گفته رضوی سرانه تامین آب در استان قم زیر 800 متر مکعب در سال است و این در حالی است که سرانه ملی در این زمینه 1600 متر مکعب است و طبق گفته وی، در حال حاضر قم وارد شرایط تنش آبی شده و جزو سه استان نخست کشور در زمینه رویارویی با مشکلات تامین آب است.
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای قم اضافه می کند: قم از نظر بالا بودن حجم کاهش آورد رودخانه‌ها رتبه اول را در کشور داراست و حتی میزان آورد رودخانه‌های اصفهان - با وجود خشک شدن زاینده‌رود - حدود 53 درصد کاهش یافته است.
سرانه مصرف آب در قم بسیار بالاتر از سرانه مصرف جهانی است
اما این هشدارها در خصوص چالش جدی کم آبی در قم در حالی است که به گفته عبدالحمید توکلی بینا، مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان قم، سرانه مصرف آب در قم به ازای هر نفر در روز 169 لیتر است که در کشورهای توسعه یافته جهان این میزان، بین 80 تا 120 لیتر است.
توکلی بینا با ابراز تاسف از مصرف بی رویه آب از سوی مردم، یادآور می شود: امسال با وجود آنکه دما نسبت به سه ماه اول سال گذشته افزایش چندانی نداشته ولی رشد مصرف آب در قم به 28 میلیارد لیتر و هفت و نیم درصد بیشتر از سال قبل رسیده و این یک هشدار جدی است كه به نظر مي‌رسد بخشي از اين افزايش مصرف به دلیل اثرات رواني ناشی از شيرين شدن آب باشد.
وی در ادامه با تشریح وضعیت منابع آب قم به تلاش‌های صورت گرفته برای تامین آب این شهر از ابتدای انقلاب تاکنون اشاره می کند و می گوید: انتقال آب از دشت علی آباد در دهه شصت، ساخت سد 15 خرداد در دهه هفتاد، اجرای شبکه دوم آب قم در دهه هشتاد و انتقال آب از سرشاخه‌های دز به قم در دهه نود از جمله این اقدامات است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان قم با بیان این که انتقال آب از سرشاخه‌های دز آخرین اقدام برای تامین آب قم بوده است، تصریح می کند: این آب با مشکلات و سختی فراوان و تلاش و پیگیری مدیران مربوطه پس از چهار دهه متوالی اقدامات صورت گرفته و با هزینه‌ای بالغ بر هزار و 300 میلیارد تومان به قم رسیده است.
وی با بیان این که این گرانترین آب موجود است که هر مترمکعب آن 2 هزار تومان هزینه داشته که از مردم 250 تومان دریافت می شود، یادآور می شود: متاسفانه هرچه قدر هم آب با هزينه‌هاي گزاف تامين شود باز هم مردم سخاوتمندانه از آن استفاده مي‌كنند.
در صورت مصرف بی رویه، پروژه انتقال آب دز به قم تنها 10 سال دیگر جوابگوست
به گفته توکلی بینا افق در نظرگرفته شده براي پروژه انتقال آب سرشاخه‌هاي دز به قم سال 1420 است که اگر روند مصرف به همين شدت ادامه داشته باشد تنها 10 سال ديگر مي‌توانيم از اين آب سالم و گوارا بهره‌مند باشيم.
وی در ادامه با تاکید بر این که کمبود منابع و مشکلات و چالش‌های تامین آب رویکرد جامعه جهانی را در مسئله آب به سمت مدیریت مصرف و صرفه جویی معطوف ساخته است، تصریح می کند: مدیریت مصرف، نهادینه کردن فرهنگ صرفه جویی و استفاده صحیح از آب ضرورتی همیشگی است.
اما پیروی از فرهنگ صرفه جویی و استفاده صحیح از منابع آبی خود نیازمند توجه به نکاتی است که شاید از دید برخی افراد چندان هم تاثیرگذار نباشد اما توجه به همین نکات ظریف از سوی فرد فرد جامعه، در مجموع باعث می شود تا در بخش زیادی از منابع آبی صرفه جویی و این منابع برای آینده و آینده گان ذخیره شود.
در این خصوص مهدی نظرزاده، معاون بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب استان قم با تاکید بر محدودیت جدی منابع تامین آب در قم و لزوم صرفه جویی در مصرف این منابع یادآور می شود: برای صرفه‌جویی در مصرف آب باید از دو رویکرد رفتار فرهنگی و اقدامات تجهیزاتی بهره برد.
معاون بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب استان قم ادامه می‌دهد: برای بهره گرفتن از رفتار فرهنگی باید به مسائلی نظیر بستن به موقع شیر آب، استفاده از لیوان آب در هنگام مسواک کردن، حذف فلاش تانک در موارد غیر ضروری و.... توجه کرد.
وی با بیان این که اقدامات تجهیزاتی نیز دو دسته‌اند، تصریح می‌کند: برخی اقدامات مانند کم کردن نشتی شبکه را شرکت آب و فاضلاب عهده‌دار است و برخی دیگر مانند استفاده از شیرهای آب مناسب و سردوش برای مصرف کم آب، برعهده مشترکان است.
نظرزاده یادآور می شود: با بهره گرفتن از این روش‌ها مصرف آب تا 50 درصد کاهش یافته و منفعت مشترک را به دنبال خواهد داشت.
منابع تامین آب در قم بسیار محدود است
وی در پایان با اشاره به این که قم یک شهر خشک است که از سال‌های دور با مشکل کم آبی مواجه بوده است، متذکر می شود: منابع تامین آب در قم بسیار محدود است و در صورتی که این دفعه بحران آب در استان قم به وجود بیاید قابل برطرف کردن نیست./ش