به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران گرگان ، افزایش
عملکرد با تولید ارقام پربازده، مبارزه با آفات وافزایش ماندگاری محصولات کشاورزی
از کاربردهای انرژی هسته ای است که برای کشاورزی استانی مانند گلستان اهمیت زیادی
دارد. از این رو به کارگیری فناوری های نوین نه فقط برای گلستان حاصلخیز امری
تشریفاتی و لوکس نیست، بلکه برای توسعه بخش کشاورزی این استان ضروری است.
تحقیقات در مورد دانه های روغنی کلزا و سویا
2 طرح تحقیقاتی10 ساله دراین زمینه در استان دردست مطالعه قرار گرفته
است، تا ارقامی از دانه های روغنی کلزا و سویا برای تحمل نسبی در برابر شوری خاک،
اصلاح ژنتیکی شود. در حال حاضر با همکاری مرکز تحقیقات پزشکی هسته ای کشاورزی کشور
و مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گلستان خط جدیدی از ارقام تغییر یافته و
مقاوم به تنش های محیطی در مزرعه مرکز تحقیقات برای مطمئن شدن از نتایج، کشت شده
است.
رحمت الله بهمرام، عضوهیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گلستان در
این باره تصریح کرد: تنوع اقلیمی در این استان و خشکی و شوری بخش وسیعی از خاک
ایجاب می کند برای هر منطقه رقم های خاص آن اقلیم استفاده شود که این امر نیاز به
تنوع ژنتیکی دارد، تا رقم های مناسب برای تحمل شوری و خشکی به کار رود. اما از
آنجایی که تنوع ژنتیکی کمی وجود دارد با استفاده از ایزوتوپ هایی که اشعه گاما
پرتاب می کند جهش های ژنتیکی روی بذر ارقامی از سویا و کلزا با هدف ایجاد ارقام
متحمل به خشکی و شوری ایجاد شده است.
بهمرام با بیان این که روی کلزا به مدت 8 سال و برای رقمی از سویا 6 سال است که در
این استان تحقیق می شود،گفت: زمانی که ژن های مورد نظر در ارقام و منابع ژنی موجود
وجود نداشته باشد روش ایجاد موتاسیون (جهش) با استفاده
از ایزوتوپ های تولید کننده اشعه گاما راهی دیگر برای ایجاد ژن های جهش یافته و
اصلاح صفت مورد نظر است؛ بعد از آن 4 نسل جهش های ایجاد شده در گیاه، پایداری و
خلوص کافی را پیدا می کند و گیاهان جدید حاصل شده برای آزمایش تحمل به خشکی و شوری
با کشت در مزارع با ارقام معمول منطقه مقایسه می شود. اگر نتایج مقایسه عملکرد
نشان دهد ارقام ایجاد شده جدید از ارقام منطقه عملکرد بالاتری دارد، تحقیق موفقیت
آمیز خواهدبود.
وی اظهار کرد: قسمت نخست این 2طرح انجام شده است و به این منظور در ابتدا ایجاد
جهش در بذرها، در مرکز تحقیقات هسته ای کرج انجام شده است و قسمت دوم که ارزیابی
تحمل به شوری و خشکی است در گلستان در دستور کارقرار دارد.
عضوهیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گلستان افزود: اصلاح نباتات با
استفاده از پرتو گاما که شاخه ای از انرژی هسته ای است در بسیاری از کشورها انجام
می شود تا ژن های مقاوم پیدا شود. در کشور ما نیز که برخی محصولات کشاورزی از جمله
سویا از خارج مرزها وارد می شود، منابع ژنتیکی این بذر محدود است و به این علت به
دست آوردن تنوع ژنتیکی را ضروری می سازد.
محمدرضا عباسی، مدیر زراعت جهاد کشاورزی گلستان نیز درباره اهمیت این تحقیقات گفت:
به کارگیری روش جهش ژنتیکی زمان را برای رسیدن به ارقامی با کیفیت بهتر کوتاه تر
می کند. رسیدن به ارقام مقاوم دانه های روغنی با توجه به تولید روغن در این استان
و کشور ضروری است.
عباسی افزود: کشورمان باتوجه به جمعیت روزافزون در تولید روغن و تامین غذایی طیور
خودکفا نیست، ضمن این که روغن های خوراکی که از خارج وارد می شود براساس
استانداردهای داخل کشور تولید نمی شود وهمه اینها ایجاد ارقام پرمحصول دانه های
روغنی و مقاوم به آفات را ضروری و طرح های مطالعاتی را برای کشور الزامی می کند.
پرتودهی هسته ای در بخش آفات، منابع آب و خاک کشاورزی نیز کاربرد دارد، اما
گلستان روی اصلاح نباتات و ژنتیک گیاهی متمرکز شده است و در این زمینه نتیجه
تحقیقات در مورد سویا به مرحله نهایی شدن نزدیک می شود.
ابراهیم هزار جریبی، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گلستان
هم اعلام کرد: کار محققان، پرتودهی به دانه و بذر برای تغییر ژنتیکی است تا گیاهی
با ویژگی های جدید تولید شود، این کار چند سال وقت می برد. در خصوص
کلزا که 8 سال زمان برد نتایج آزمایشگاهی نشان از موفقیت تحقیقات دارد و اکنون رقم
به دست آمده برای اصلاح در مزرعه کشت می شود، اما در خصوص سویا سنجش های داخل
مزرعه ایستگاه تحقیقاتی حاکی از سودمند بودن رقم است که انتظار می رود، از سال
آینده بذر سویای مزبور تکثیر و در اختیار کشاورزان پیشرو قرار گیرد که در صورت
جوابدهی قطعی، کار نامگذاری و رونمایی و توسعه کشت بذر جدید انجام خواهدشد.
به گفته وی باتوجه به دیررس بودن کلزای مورد استفاده در مزارع گلستان خصوصیت این
رقم جدید زودرس بودن آن است/س