به گزارش باشگاه خبرنگاران بیرجند
در این دیار مردم با "پیشواز" كه روزه گرفتن در روز پایانی ماه شعبان است به استقبال رمضان می روند تا ثوابی بزرگ را كسب كنند.
از گذشته های نه چندان دور مردم بیرجند و روستاهای این شهرستان از فردای شبی كه هلال ماه رمضان رویت می شود با مراسم و آیین هایی روزه داری را آغاز می كنند.
با آغاز نخستین روز رمضان در وضع زندگی مردم تغییراتی حاصل می شود زیرا مردم بیشتر از هر كاری به عبادت پرداخته و مساجد رونق مضاعف می یابند.
مناجات و شب خوانی ( شوخانی) از نخسین شب رمضان آغاز می شود بدینسان كه هر شب برخی مردان خوش صدا پس از نیمه شب سه نوبت بر بالای بام خانه رفته و با صدای بلند به خواندن ادعیه و نیایش می پردازند كه با این عمل، مردم با شنیدن صدای آنان از خواب بیدار شده و تدارك سحری را می بینند.
این آیین هنوز در روستاهای بیرجند رواج دارد. مجالس پر رونق افطاری بویژه دعوت افراد مسكین، فامیل و همسایگان دور و نزدیك از نمودهای بارز احیای سنت زیبای "صله رحم" در ماه مبارك رمضان در این شهرستان است.
شب نشینی های معنوی همراه با ختم قرآن و قرائت نهج البلاغه در قبل و بعد از اذان صبح، اقامه نماز مستحبی و صرف سحری در جمع نیز جلوه ای از پاكی و نورانیت را در این شب ها در منظر هر بیننده نمایان می سازد.
علاوه برآن در این مجالس بزرگان خانواده بعد از افطار با بیان رشادت های مولای متقیان و فضایل اخلاقی حضرت علی(ع) به مجلس حال و هوای معنوی می بخشند رفت و آمدهای خانوادگی و شب نشینی تا سحر در ماه رمضان دراین منطقه رونق بیشتری می یابد.
در این ماه زنان و دختران خانواده نیز برای پختن شیرینی های محلی و آماده كردن موادغذایی ماه رمضان به منزل یكدیگر می روند.
جمع آوری خیرات و كمك های نقدی مردم هر منطقه برای كمك به یتیمان و بی سرپرستان و تعمیر و توسعه مساجد از دیگر برنامه های ماه مبارك رمضان در مناطق مختلف بیرجند است.
مردم این شهرستان در زمان افطار از آش رشته، نان، پنیر و سبزی، حلوا، خرما، فرنی، شله زرد، زولبیا و بامیه برای افطار كردن استفاده می كنند و ساكنین برخی مناطق روستایی بیرجند نیز به یاد حضرت علی(ع) روزه خود را با نمك افطار می كنند.
برخی مردم این شهرستان با رفتن به آسایشگاه ها و پرورشگاه ها دست محبت بر سر كودكان بی سرپرست می كشند و دل های چشم به راه مادران و پدران بزرگسال را شاد می كنند.
كودكانی هم كه هنوز به سن تكلیف نرسیده اند با تمرین تعظیم و تسلیم در مقابل امر حق تعالی و با گرفتن روزه های به اصطلاح "كله گنجشكی" والدین خود را در این آزمون الهی همراهی می كنند.
یكی دیگر از مراسم قدیمی ماه مبارك رمضان در بیرجند خواندن "رمضانی" است این مراسم بدین گونه است كه در شبهای رمضان پس از نماز و افطار، جمعی از پسران و نوجوانان در دسته های چهار تا شش نفری به راه افتاده و به در خانه های همسایه بویژه سرشناسان و توانگران می روند و به قصد گرفتن انعام برنامه ویژه ای اجرا می كنند.
آنان با خواندن اشعاری معروف به "رمضانی" با لهجه بیرجندی از صاحب خانه طلب انعام می كنند. برخی ابیات اشعار مزبور به این شرح است:
رمضو یارب، یارب رمضو رمضو آمد خوشنام خدا. رمضو آمد، مهمانش كنید بز و بزغاله قربانش كنید رمضو آمد خود سیصد سوار چوبی وردشته كه آی روزه بدار رمضو آمد، مهمانش كنید بز و بزغاله رو قربانش كنید بز و بزغاله كه چیزی نمشو گاو و گوساله را قربانش كنید این سرا ازكیه رو ور باده دو پسر داره كه نو داماده این سرااز كیه رو ور روزه دو دختر داره كه مخمل دوزه این سرا از كیه رو ور قبرستو پدر مو گفته برو دو قرو بستو.
رمضانی خوانی با یك مقدمه دعایی كه از سوی استاد خوانده می شود آغاز شده و با آمین شاگردان ادامه پیدا می كند.
خواندن اشعاری در مدح حضرت محمد (ص) و حضرت علی (ع) و رباعی هایی در مرثیه ائمه اطهار از دیگر اشعار خوانده شده در مراسم "رمضانی خوانی" است.
گروه مزبور با خواندن اشعاری مبنی بر تشكر و آرزوی توفیق برای صاحبخانه برای خواندن رمضانی به خانه بعدی مراجعه می كنند.
علاوه بر آن شركت در نماز جمعه و جماعت، مجالس قرآن، استفاده از محضر علمای دین، برگزاری دعاهای توسل، كمیل و ندبه، قرائت سی جزء قرآن، زیارت امام زاده های شهرستان، غبارروبی مساجد و اماكن مقدسه و ادای نذر و نیاز از دیگر برنامه های روحانی مردم بیرجند در ماه مبارك رمضان است.
سرزدن به مزار رحلت كنندگان از دنیای فانی به جهان باقی در روزهای پنجشنبه هر هفته در این ماه از رونق فزونتری برخوردار می شود و برخی نیز در سر قبر عزیزان از دست رفته خود روزه را افطار می كنند.
برنامه ریزی مردم شهرستان بیرجند در ماه مبارك رمضان بگونه ای است كه تا حد امكان از مسافرت و برپایی مجالس عروسی اجتناب می كنند تا با فراغت خاطر، از بركات بیشمار این ایام بیشتر بهره مند شوند.
مردم با شركت گسترده درآیین های شب های قدر و برگزاری مراسم سوگواری ایام شهادت مولای متقیان حضرت علی (ع)، سینه زنی و تعزیه خوانی، همزمان با سراسر كشور به سوگ نخستین امام خود می نشینند./س