نقش رسانه ملي در خلق حماسه سياسي

به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران،روزنامه رسالت (یکشنبه)که تا ساعاتی دیگر توزیع می شود،مطلبی با عنوان «نقش رسانه ملي در خلق حماسه سياسي»منتشر کرد:

 1- در مدار انتخابات

شبکه يک سيما به عنوان يکي از اصلي ترين کانال هاي تلويزيوني، در زمينه انتخابات رياست جمهوري، برنامه هاي متنوعي را توليد و پخش کرد. حجم بالاي برنامه هاي انتخاباتي و تنوع اين برنامه ها، شبکه يک را به يکي از پر بيننده ترين شبکه هاي تلويزيوني طي ماه هاي اخير تبديل ساخت. علاوه بر برنامه هاي انتخاباتي که از سوي شبکه يک سيما روي آنتن رفت، ديگر برنامه هاي اين کانال هم رنگ و بوي انتخاباتي به خود گرفته بود.

با هدف افزايش شور و نشاط انتخاباتي در کشور، ويژه برنامه اي تحت عنوان نوبت مردم از اين شبکه توليد و پخش شد که هدف اصلي آن دعوت مردم به مشارکت سياسي در انتخابات بود. در اين برنامه نه از زبان مسئولين و نه از زبان مجريان برنامه، بلکه از زبان خود مردم، مردم را به حضور گسترده در انتخابات دعوت مي کردند. يعني دعوت مردم از يکديگر.

همه با هم، عنوان برنامه ديگري بود از شبکه يک سيما که در اين برنامه هم دعوت به مشارکت حد اکثري، محور اصلي رويکرد برنامه بود. همچنين برنامه هايي همچون مدرسه در دست بچه ها و مستند سراج و ويژه برنامه اي با موضوع شوراها و... همگي از برنامه هايي بود که از شبکه يک سيما پخش شدند و همگي در راستاي خلق حماسه سياسي، توليد و پخش گرديدند.

اما آنچه اين شبکه را در بين ساير کانال هاي تلويزيوني در آستانه انتخابات متمايز ساخت، مناظره هاي تلويزيوني بود؛ مناظره هايي که اگر چه حرف و حديث زياد به همراه داشت ولي اکثر ملت ايران را با تلويزيون همراه کرد تا در انتخاب خود دقت بيشتر و شناخت بهتري داشته باشند. بي شک با آغاز مناظرات انتخاباتي که به صورت هشت نفره برگزار شد، فضاي شور و نشاط سياسي و انتخاباتي در کشور بيشتر شد و تأثير زيادي هم روي نظرسنجي ها داشت.

در اين بين، ديگر برنامه هاي شبکه يک سيما همچون گفتگوهاي نامزدها با مردم از طريق اين کانال، از جمله برنامه هاي پرمخاطب تلويزيون بود. اما ساير برنامه هاي شناخته شده شبکه يک همچون برنامه هاي صبح بخير ايران و سيماي خانواده و پايش و حرف حساب و نگاه يک و... هم طي آن روزها، حسابي حال و هواي انتخاباتي به خود گرفته بودند و همين مسئله باعث شد شبکه يک به يک شبکه کاملاً انتخاباتي تبديل شود.

 البته همه برنامه هايي که ذکر شد مستقيماً به موضوع انتخابات نمي پرداختند و فقط برخي همچون پايش و حرف حساب و نگاه يک و يکي دو برنامه ديگر به صورت مستقيم به موضوع انتخابات مي پرداختند و بقيه، عمدتاً غير مستقيم، اين رسالت را انجام مي دادند.

نکته مهم ديگري که بايد در مورد برنامه هاي انتخاباتي شبکه يک عنوان کرد، در خصوص انتخابات شوراهاست. با توجه به اهميت غير قابل انکار شوراهاي شهر و روستا و لزوم جلوگيري از مغفول ماندن اين انتخابات مهم و کليدي، شبکه يک سيما به صورت ويژه روي اين انتخابات هم تمرکز نمود و ويژه برنامه هايي را هم تدارک ديد، ولي بايد اعتراف کنيم که کافي نبود.

 آنچه به نظر مي رسد اين است که با وجود  برنامه هاي متنوعي که ارائه شد، شوراها کاملاً در حاشيه بودند و بيش از اينها بايد کار مي شد. چرا که انتخابات رياست جمهوري اگر با يک انتخاب آگاهانه همراه شود ولي شوراها با نا آگاهي و بي انگيزگي مردم مواجه گردد، يقيناً کشور آسيب خواهد ديد. لذا در حالي که روزهاي پر تب و تاب و داغ انتخاباتي را در شبکه يک سيما سپري کرديم و تعداد زيادي از هموطنان به رصد اوضاع انتخاباتي از اين کانال و ديگر شبکه هاي تلويزيوني پرداختند، لازم بود بيش از پيش به موضوع انتخابات شورا ها توجه شود./حسين زينليان بروجني
 
2- سراج انتخابات

ويژه برنامه سراج، مجموعه اي مستند با موضوع انتخابات رياست جمهوري بود که از شبکه يک سيما پخش شد. اين مستند، کاري از گروه حماسه و دفاع شبکه يک سيما بود که در 15 قسمت از اوايل خرداد ماه روي آنتن شبکه ملي رفت.

در اين مستند با نگاهي گذشته نگر نسبت به انتخابات هاي قبلي در جمهوري اسلامي ايران، به زمينه هاي مختلف سياسي و اجتماعي و مشارکت مردمي در آن انتخابات ها نگريسته شد و در هر قسمت به يکي از انتخابات هاي گذشته پرداخت، اعم از انتخابات هاي مجلس و رياست جمهوري و شوراهاي شهر.

سابقه مستند سراج به چند سال گذشته برمي گردد که به فراخور مناسبت هاي مختلف، با نگاهي عبرت آموز و روشنگرانه و از زاويه نگاه انقلابي به مباحث تاريخي و سياسي ايران اسلامي مي پردازد و اين بار هم با توجه به موضوع انتخابات رياست جمهوري، به بررسي تاريخ انتخابات هاي گذشته و حوادث جاري آنها خصوصاً حوادثي که نبايد از حافظه تاريخي ملت حذف شود، پرداخت.

 نوع رويکرد سراج به حوادث تاريخي در انتخابات هاي گذشته، صرفاً يک مرور تاريخي نبود. بلکه سراج، گلوگاه هاي تاريخي و حوادث سرنوشت ساز و عبرت آموز را به ترازوي منويات امام و رهبري مي گذارد تا بر اساس آن امکان قضاوت صحيح و دريافت عبرت هاي تاريخي مهيا شود.

در اين مجموعه علاوه بر همه پرسي تعيين نظام سياسي، انتخابات خبرگان، انتخابات دوره اول تا نهم رياست جمهوري و مجلس و... به يکي از حساس ترين نقاط و کليدي ترين مسائل انتخابات که همان نگاه امام خميني (ره) به نهادهاي انتخاباتي همچون شوراي نگهبان و نهادهاي اجرايي ديگري که در انتخابات است، توجه ويژه شده است.

خصوصاً اينکه با توجه به نقش برجسته شوراي نگهبان در تأييد و رد صلاحيت ها، اين شورا که از جايگاه هاي انقلابي و نهادهاي حساس و ارکان کليدي نظام است، آماج حملات و دشمني ها و کينه ورزي هاي دشمن قرار گرفته و مي گيرد و به نوعي از سوي دشمن، مظهر نقض آزادي بيان و آزادي انتخابات معرفي مي شود.

لذا بررسي جايگاه تاريخي اين نهاد حساس و نگاه به مواضع امام راحل (ره) و مقام معظم رهبري در طي انتخابات هاي گذشته به اين نهاد و نيز نقشي که شوراي نگهبان و ديگر نهادهاي نظارتي در هر انتخابات ايفا کرده اند، از جمله مهمترين بخش هاي اين مستند بوده که با بيانات روشنگرانه و صريح امام و رهبري، مردم را نسبت به اين شبهه هاي دشمنان بيمه مي کند. لذا وجه اصلي مستند سراج، بصيرت افزايي آن است.

البته در اين برنامه مستند، بخش‌هايي از سخنراني‌ هاي تاريخي حضرت امام (ره)، آيت‌ الله مهدوي کني، آيت‌ الله مشکيني، آيت‌ الله ري شهري و شهيد آيت‌ الله بهشتي در مورد وظيفه حساس و خطير شوراي نگهبان در بررسي صلاحيت کانديداي رياست جمهوري پخش شد که به اهداف بزرگ اين مستند، کمک بيشتري نمود.

سراج تا برگزاري انتخابات رياست جمهوري به مقوله هاي بنياديني که اشاره شد، پرداخت و با نگاهي موشکافانه نسبت به تاريخ انتخابات هاي گذشته، علاوه بر شبهه زدايي و افزايش آگاهي عمومي نسبت به بسياري از مفاهيم سياسي، موجب افزايش قوت قلب ملت در حمايت از ارکان نظام و قانون اساسي گرديد و در کنار ساير برنامه هاي انتخاباتي سيما خصوصاً برنامه هاي شبکه اول، به بسترسازي براي افزايش مشارکت مردمي و افزايش ميل و رغبت عمومي به حضور در انتخابات، منجر شد. مسئله اي که هدف اصلي نظام است و البته مخالف با اهداف اساسي دشمن.

به تعبيري حماسه سياسي اي که مقام معظم رهبري بر آن تأکيد ويژه دارند، در انتخابات رياست جمهوري به اوج رسيد و برنامه هاي تلويزيوني اي، همچون سراج يقيناً جاده صاف کن و زمينه ساز چنين رخدادهايي بودند. رخدادها و حماسه آفريني اي که سکوي پرتاب ملت ايران به سمت قله هاي رفاه و عزت و پيروزي و سرافرازي و رفاه و حل مشکلات اقتصادي و... در دهه هاي آينده خواهد بود. /ابوالقاسم رحيمي
 
3- نمره رسانه ملي در خلق حماسه سياسي

مهم ترين حادثه سياسي سال و چه بسا يکي از مهم ترين حوادث سياسي کشور تا 4 سال آينده، انتخابات رياست جمهوري 92 بود. انتخاباتي که نه فقط از حيث مسائل داخلي و موضوعات مربوط به کشور، بلکه در ابعاد بين المللي، در سطح منطقه و سطح دنيا از اهميت فوق العاده اي برخوردار بوده و چشم دنيا را به خود خيره کرد.

از ابتداي نامگذاري سال به عنوان حماسه سياسي، جهانيان فهميدند يکي از مهم ترين حوادث سياسي منطقه خاورميانه و حتي در سطح دنيا در حال رخ دادن است و يکي دو ماه اخير هم ابرقدرت ها و دشمنان براي جلوگيري از وقوع اين حماسه، يا به انحراف کشاندن آن، تمام تلاش خود را به کار بستند. اما چه عواملي باعث شد تا حماسه 24 خرداد جاودانه شود؟

حماسه حضور با شکوه و دشمن شکن و غرورآفرين ملت ايران در روز 24 خرداد 92 آن قدر مهم است که هر کس در اين راستا کوچک ترين گامي برداشته باشد، يقيناً سهم تاريخي در آينده ايران اسلامي و انقلاب اسلامي داشته است.

 در اين بين مهم ترين نقش را در درجه اول، مقام معظم رهبري داشته اند که با وجود اين همه مشکلات در کشور و با وجود سيل عظيم و وحشتناک تحريم هاي ناجوانمردانه غرب عليه ملت ايران، يک تنه، تکيه گاه مردم شدند تا توفان هاي توطئه آميز سياسي و اقتصادي غرب عملاً خنثي شود. در درجه بعدي هم خود مردم نقش مهمي در اين حماسه داشتند و در واقع مردم، عنصر اصلي اين حماسه آفريني بودند که با حضور خود تکليف دشمنان را با اين کشور معلوم کردند.

اما حلقه واسط و عامل تنظيم کننده و تهييج کننده و روشن کننده مردم در اين حماسه آفريني بي شک رسانه ملي بود. رسانه ملي حقيقتاً در اين انتخابات، حماسه آفريد و در حماسه آفريني مردم هم نقش بي بديلي داشت. راديو و تلويزيون جمهوري اسلامي ايران که مدت هاست مورد هجمه بيگانگان و دشمنان و بدخواهان نظام قرار گرفته است به خوبي رسالت تاريخي خود را انجام داد و به عقيده اکثريت ملت ايران در هدايت افکار عمومي به سمت مشارکت حد اکثري نقش بسزايي داشته است.

ضمن آنکه طي هفته هاي اخير و منتهي به انتخابات، با برنامه هاي متنوع و بصيرت افزاي رسانه ملي شاهد رشد آگاهي و افزايش بصيرت سياسي در بين مردم بوديم که در فضاي تشابه فکري و گفتماني اکثر کانديداها، بستري را فراهم کرد تا وجه تمايز هر کدام از ديگري به نحو نسبتاً مطلوبي براي مردم روشن شود. تلاش هاي رسانه ملي طي هفته هاي آخر فرصت تبليغاتي، واقعاً ستودني است.

اگر چه خيلي ها سعي کردند برنامه هاي شبکه هاي مختلف تلويزيون را به نوعي جهت دار به سمت يک کانديداي خاص جلوه داده يا ناعادلانه و غير مساوي نشان دهند و يا حتي وانمود کنند که در اين برنامه ها مواردي همچون سانسور و... وجود داشته است وليکن نظر قاطبه مردم چيز ديگري است و اکثريت قريب به اتفاق مردم معتقدند که رفتار رسانه ملي کاملاً عادلانه و بي طرف و البته در راستاي روشنگري و کمک به انتخاب اصلح توسط مردم بود.

يکي از شروط تحققق حماسه ملي، وجود انگيزه و اعتماد بين مردم با نظام و مسئولين و انتخابات بود. به نظر نگارنده، رسانه ملي در خلق انگيزه و هيجان و نشاط سياسي و انتخاباتي، فوق العاده بود. در بعد ايجاد اعتماد هم همين طور. خصوصاً که بعد از انتخابات رياست جمهوري 88 با حاشيه هايي که دشمن براي انتخابات پديد آورد، خيلي ها تصور مي کردند نوعي بي اعتمادي و دلسردي در بخشي از فضاي جامعه حاکم شده است.

ولي انتخابات 92 صحنه اوج اعتماد مردم با سازوکارهاي انتخابات بود که بخشي از اين امر، حاصل طراحي خوب و حساب شده رسانه ملي بود. شبکه هاي مختلف سيما و خصوصاً شبکه يک، در اين راستا با حجم بالاي برنامه هاي گوناگون و مختلفي که داشتند به خوبي اين اعتماد را در بالاترين سطح خود قرار دادند و لذا در کل بايد به رسانه ملي در اين انتخابات نمره عالي داد و نقش آن را در خلق حماسه سياسي ستود./ایوب توکلیان