به گزارش سرويس بين الملل باشگاه خبرنگاران ، حجم تجارت آنها طي يک هفته اخير يعني از زمان آغاز اعتراضات برضد رجب طيب اردوغان نخست وزير ترکيه ، هفتاد درصد کاهش يافته است.
شاهين اوز چتين غايا صراف پنجاه و سه ساله مي گويد همه از اين اعتراضات آسيب ديده اند، بانکها، بازار بورس، کارگران و روساي شرکت ها. اقتصاد هيچ کشوري با اغتشاش و ناآرامي توسعه نمي يابد.
اين تنها مشتريان صرافيها نيستند که با توجه به درگيريهاي روزهاي اخير در قلب اقتصادي ترکيه تحت تاثير قرار گرفته اند و از حضور در اين منطقه خودداري مي کنند. شاخص بازار بورس ترکيه نيز طي يک هفته اخير به شدت کاهش يافته است و تحليلگران هشدار داده اند در صورت ادامه اين وضع سرمايه گذاريهاي خارجي که عمده ترين محرک اقتصادي ترکيه طي يک دهه اخير بوده است، احتمالا به شدت کاهش خواهد يافت.
نيل شيرينگ تحليلگر مستقر در لندن مي گويد ترکيه به شدت براي تامين سرمايه گذاري هاي مورد نياز خود به سرمايه هاي خارجي نيازمند است.
با توجه به اعتراضات چندين هزار نفري معترضان برضد سياست هاي محافظه کارانه اردوغان، خطري که ترکيه با آن روبرو است کاهش اعتماد و فرار سرمايه هاي خارجي از اين کشور است.
اردوغان که طي سه انتخابات گذشته به طور متوالي پيروز بوده است، اقتصاد ترکيه را با رشدي سريع توسعه داده است، به طوريکه از سال 2002 تاکنون رشد اقتصادي ترکيه به طور ميانگين سالانه پنج درصد بوده است.
وي همچنين پس از چندين دهه بي ثباتي حزبي و سياسي در ترکيه و موج کودتاها در دهه 1960، ثبات را به طور نسبي در اين کشور برقرار کرده است. البته منتقدان مي گويند اين ثبات با زنداني کردن صدها افسر نظامي همراه بوده است.
معترضان که بيشتر جوانان طبقه مياني جامعه هستند در خيابانها با شعارهاي خود خواستار استعفاي اردوغان شده اند، آنها از اقتصاد ناراضي نيستند بلکه مشکل آنها شيوه ديکتاتوري حکومت اردوغان است.
اما در طرف ديگر، اردوغان ريشه مشکلات را در گروههاي مختلف خارجي جستجو مي کند. وي اغتشاشگران، تروريست ها و نيز افرادي که آنها را لابي هاي منفعت طلب توصيف مي کند، عامل ناآراميها مي داند.
اردوغان روز جمعه در سخنراني خود گفت: اين افراد در تلاش براي برهم زدن نظم بازار و سود بردن هستند اما بايد بدانند که اجازه نمي دهيم اهداف آنها تحقق يابد.
پس از اين سخنراني اردوغان، ميزان بهره اوراق قرضه ترکيه از شش و دو دهم درصد به شش و نه دهم درصد افزايش يافت که به اين ترتيب هزينه هاي استقراض دولت ترکيه افزايش يافته است.
تحليلگران مي گويند اين لحن اردوغان که بسيار شديدتر از لحن وزراي کابينه وي است درست مانند ناآراميهاي خياباني در متلاطم کردن بيشتر بازار موثر بود.
همان روز، شاخص بازار بورس استانبول نيز نزديک به پنج درصد و ارزش ليره ترکيه نيز در برابر دلار کاهش يافت. گفتني است اين درحالي است که شاخص بازار بورس ترکيه روز دوشنبه در اوج اعتراضات ده درصد سقوط کرد. دنيز چيچک تحليلگر موسسه فايننس بانک ترکيه مي گويد لحن اردوغان بازارها را نااميد کرد.
چيچک هشدار داد ادامه اين موضع و احتمال از سرگيري واکنش شديد نيروهاي پليس به اعتراضات مي تواند به سرمايه گذاري خارجي در ترکيه به شدت آسيب بزند.
با اين حال پس از آنکه اردوغان روز جمعه اظهاراتي آشتي جويانه گفت و از درخواست هاي دموکراتيک استقبال کرد، شاخص بورس و نيز ارزش ليره افزايش يافت.
با اين حال موسسه رتبه بندي اعتباري فيچ اعلام کرده اند واکنش شديد پليس به اعتراضات مي تواند آسيب هاي شديد به چشم انداز اقتصادي اين کشور وارد کند هر چند تاثير اقتصادي تحولات اخير در ترکيه بسيار کم بوده است و در رتبه اعتباري اين کشور تاکنون هيچ تاثيري نداشته است.
وزارت کشور ترکيه روز پنجشنبه در تازه ترين تخمين خود هزينه اي که اعتراضات اخير در ترکيه براي اين کشور داشته است را 37 ميليون دلار اعلام کرد که در مقايسه با اقتصاد 770 ميليارد دلاري اين کشور بسيار جزيي به نظر مي رسد.
اين وزارت خانه با اين حال هشدار داد محدود شدن اين هزينه تاحد زيادي به واکنش مسئولان به اعتراضات بستگي دارد و در صورت هر گونه اشتباه در مهار اعتراضات هزينه سنگيني به اين کشور وارد خواهد شد.
عثمان ارن دلال 33 ساله ارز مي گويد وي به اردوغان اعتماد دارد و اطمينان دارد که وي مي تواند بحران کنوني را مهار کند.
ارن به ناراضي بودن کسبه سراسر خيابان منتهي به پارک گزي اشاره مي کند، جايي که تظاهرکنندگان جوان همچنان چادرهاي خود را برپا کرده اند.
ارن مي گويد من چند روز اول از آنها حمايت مي کردم اما ديگر نه، اگر اين وضع ادامه يابد مشکلات زيادي ايجاد خواهد شد. وي گفت اگر قرار باشد کار خود را از دست بدهم از اقدام پليس برضد اين افراد حمايت خواهم کرد زيرا آينده ام به خطر افتاده است.