کشورهای در حال توسعه از فقدان دانش تخصصی واطلاعات فنی و نبود زیرساختارهای فرهنگی در تحقق اهداف توليد ملي خود رنج می برند. اغلب کشورهای در حال توسعه با مشکل هزینه های بالای تولید و خدمات و در مواردي درجه پايين كيفي محصولات و خدمات خود مواجه هستند.
چراكه در اين گروه از كشور ها معمولا بي ثباتي اقتصاد و بالا بودن نرخ تورم، بهره وري پايين و بالا بودن هزينه هاي بنگاه داري، ضعف قدرت رقابت پذیری صنایع، ضعف دانش مديريتي مديران بنگاه هاي توليدي و خدماتي، مشكلات فني و تكنولوژيكي و مواردي از اين نوع مشاهده مي گردد كه سياست هاي توسعه اي توليد ملي اين كشور ها را تحت الشعاع خود قرار مي دهند.
در بخش ديگر اين پديده ، مردم و مصرف كنندگاني قرار دارند كه رفاه اقتصادي و اجتماعي بيشتري را طلب كرده و در عصري كه شعار جلب رضايت و خشنودي مشتري و مصرف كننده رونق بسياري دارد بدنبال كسب رفاه و اسايش بيشتري هستند.
ديدن تناقضاتي در اين زمينه مانند عدم دسترسي به محصولات كيفي، گسترش قاچاق و مانند ان باعث مي گردد كه فشار فراوانی بر دوش اقشار و آحاد گوناگون جامعه و همچنین دولت ها وارد شده و نارضايتي افزايش يابد. در اين راستا ضروري است سياست هايي اتخاذ گردند كه حتي اگر منجر به افزايش رضايت نمي شوند حتي المقدور به كاهش نارضايتي منجر گردند. در اين راستا توجه به نكات ذيل الزامي است :
1.توليد ملي يك پروسه است يا يك پروژه ؟ : كم توجهي به سطح بلوغ اقتصادي ،توليدي و تجاري در كشور و فراهم نبودن زمينه هاي مناسب براي توليد كيفي محصولات در سطح بين المللي و بصورتي رقابتي باعث مي گردد برخورد با سياست هاي حمايتي و هدايتي، برخورد هايي مقطعي و موردي بوده و در بلند مدت ارزش پايداري براي منافع ملي كشور ايجاد نكند.
2. پاسخ گويي به نياز مشتري ايا شعار است ؟ فراهم نبودن شرايطي كه مصرف كننده در يك فضاي رقابتي حق انتخاب محصول كيفي با قيمت مناسب داشته باشد در عصري كه به مشتري مداري معروف است پشت كردن به ارزش هاي انساني است.
(در همين ايام اغازين نيز دسترسي بسياري از مردم به كالاهاي كيفيتر خارجي در مقايسه با كالاهاي كمتر كيفي داخلي محدود شده است، مردم عادات و الگوهاي مصرفي خود را به سرعت نمي توانند تغيير دهند و لذا براي تامين نيازهايشان از كانال هاي غير رسمي هزينه هاي بيشتري متحمل مي شوند.)
3.مرز حمايت از توليد داخلي و كنترل قاچاق چيست ؟ چنانچه حمايت از توليد، بدون قيد و شرط توليد كيفي و رقابتي مطرح باشد، گسترش پديده قاچاق مشكل ديگري خواهد بود كه بايد براي ان هم چاره اي انديشيد.
4. توليد به چه شكل و قيمتي با فرض اينكه با افزايش سهم بازار قابل كسب براي توليد كنندگان داخلي مواجه شويم ( به دليل محدود شدن حضور توليدات خارجي در بازار ) بايد تلاش گردد توليد كننده داخلي از اين فرصت براي توسعه و توانمند سازي كسب و كار خود استفاده كرده و اين فرصت زمينه اي براي سودجويي و رانت خواري نگردد.
5. معيار موفقيت چيست ؟ در نهايت تلاش كنيم مبنايي براي سنجش ميزان موفقيت سياست هاي هدايتي و حمايتي خود داشته باشيم، اينكه مطمئن شويم توليد كننده توانمند شده است و مصرف كننده هم راضي است ، قاچاق توسعه نيافته ، قيمت ها رقابتي است و تنها محدود به مرزهاي جغرافيايي خود نيستيم نيازمند معيار هايي براي سنجش و پايش مستمر است.
يادداشت از : دكتر مهدي فتح اله، رييس موسسه مطالعات و پژوهش هاي بازرگاني
انتهاي پيام/