به گزارش
باشگاه خبرنگاران به نقل از روابط عمومي مجموعه مستند تركيبي "از
درآمد تا فرود"؛ اين برنامه در قسمت اول با دکلمه خوانی استاد نادر گلچین
که بخشی از درآمد مناجات نامه خواجه عبدالله انصاری را خواند بررسی وضعیت
موسیقی کشور را آغاز کرد.
"کپی رایت" و مشکلات ناشی از تکثیر غیرمجاز آثار موسیقی در جامعه در این برنامه ازدیدگاه بزرگان عرصه موسیقی کشور بررسی و تحلیل شد.
قانون "كپي رايت" كشور بايد متناسب با شرايط كنوني تغيير كند در
ابتدای برنامه رامین صادقی، تهیه کننده و ناشر موسیقی با اشاره به قانونی
کپی و باز انتشار که با نام "کپی رایت" شناخته می شود، گفت: "کپی رایت"
زیرمجموعه ای از قانون مالکیت فکری است که بحث مالکیت فکری معطوف می شود به
اعمال قانون برای محافظت از یک اثر خلق شده که ابداعی ومنحصر است، همچنین
حمایت از پدید آورنده آن. بحث "کپی رایت" زمانی که در کنار قوانین دیگر
زیرمجموعه‌ی مالکیت فکری قرار می گیرد به این صورت تعریف می شود که باید
ابداعی و منحصر بفرد بودن اثر و پدید آورنده آن مشخص شود تا معلوم شود از
چه کاری و چه کسی باید حمایت کرد.
صادقی با بیان اینکه در اواخر
سال 1348 قانون "کپي رایت" تصویب و بعد از آن هم 2 بار اصلاح شده است
،اظهارداشت که اما لازم الاجرا شدن این قانون همیشه با مسائلی روبرو بوده
و بخصوص در حال حاضر که پیشرفت تکنولوژی شرایطی ایجاد می کند که قوانین
باید با این شرایط جدید و عرف روز تطبیق پیدا کند.
وی در ادامه
گفت: بسیاری فکر می کنند که "کپی رایت" یک قانون قهری است در صورتیکه به
صورت نسبی بیش از 80 درصد این قانون برای تعریف مناسبات است و حدود 20 درصد
آن مربوطه به مواردی است که قانون نقض می شود و به طبع وجه قهری خواهد
داشت و در واقع بخش عمده قانون "کپی رایت" مربوطه به مناسبات بین خالق اثر،
واسطه ها و مصرف کننده ها است که مشخص می کنند روابط بین ایشان به چه صورت
باشد.
افراد جامعه نمي دانند "كپي رايت" غيرمجاز سرقت هنري است محمدرضا
چاووشی، تهیه کننده و مدیر استودیو نیز با اشاره به اینکه تفکر ملی مبنی
بر نبود قانون "کپی رایت" در کشور است؛ گفت: قانون "کپی رایت" نداشتن یعنی
عضو مجمع جهانی "کپی رایت" نبودن و کشور ما در این مجموعه عضویت ندارد اما
قانون "کپی رایت" ملی داریم با این حال باید عضویت در مجمع جهانی "کپی
رایت" و سود و ضرر آن بررسی شود.
وی معتقد است که مشکل فعلی در
حوزه کپی رایت تعداد اندک افرادی که غیرقانونی به تکثیر آثار موسیقی می
پردازند نیست بلکه این امر به صورت یک فرهنگ غالب در اکثریت افراد عرف شده
است و اکثریت افراد جامعه نمی دانند که این عمل سرقت اثر هنری است نه کپی
آن!
پیروز ارجمند، مدیر واحد موسیقی حوزه هنری و آهنگساز، با
بیان اینکه قوانین حقوق مولفه ومصنفه مربوط به سال 1354 است، تصریح کرد که
در سال 1389 قویه قضاییه با تشکیل یک سمینار این قوانین را بررسی کرد و به
وزارت ارشاد ماموریت داد تا قوانین مدون مطابق با شرایط امروزی (در گذشته
ارائه آثار فقط به صورت کاست بوده است امام امروزه اینترنت و ... رشد روز
افزون دارد.) وبه صورت یک لایحه برای تصویب به مجلس شورای اسلامی ارائه
کند.
امكان ثبت آثار هنرمندان در "كپي رايت" جهاني فراهم شده است مدیر
عامل خانه موسیقی با اشاره به اینکه در فرهنگ اسلامی ایرانی به کودکان خود
آموزش می دهیم که اگر بر روی زمین پولی را دید دست نزد و رد شود، بدون
اجازه دست در جیب دیگران نکند و به طور کل به حقوق مادی و معنوی دیگران
تجاوز و دزدی نکند، تاکید کرد: ای کاش به کودکان خود این آموزش را هم
بدهیم که کپی کردن یک اثر هم تجاوز به حقوق دیگران و به همان اندازه قبیح و
به نوعی دزدی است.
وی "کپی رایت" غیرمجاز را یک عمل قبیح و رایج
و مسئولیت فرهنگسازی و تبلیغ را برعهده رسانه ملی دانسته و تاکید کرد که
جامعه ما جامعه اخلاق مداری است و اگر عموم جامعه آگاه شود که کپی و
دانلود رایگان یک اثر موسیقی یک عمل غیراخلاقی است قطعا واکنش نشان خواهد
داد.
وی خاطر نشان کرد: خانه موسیقی با همکاری موزه موسیقی ایران،
برای حمایت از هنرمندان، امکانی فراهم کرده است تا آثار هنرمندان داخلی را
درمجمع جهانی "کپی رایت" جهانی ثبت شود.
اصحاب رسانه و مديا مسئول فرهنگسازي "كپي رايت" در جامعه محمد
حسین توتون چیان با اشاره به وجود معضل "کپی رایت"غیرقانونی در تمام دنیا
می گوید که متاسفانه در فرهنگ موسیقایی شنیداری مردم کشورمان این امر
بیشتر به چشم می خورد.
وی با اشاره به حرکت فرهنگی مهران مدیری
که بر پشب CD آلبوم خود نوشت " خواهمش می کنم کپی نکنید" اظهار کرد که در
حقیقت این درخواست تمام هنرمندان است و اتفاق خوبی که در سالهای گذشته در
حوزه فیلم و سینما رخ داد این بود که تمامی فروشگاه هایی که آثار کپی ارائه
می دادند را پلمپ و CD های آنها هم ضبط شد، این اعمال قانون و جبر کمک
کننده بود و این اعمال قانون و جبر اداره اماکن نیروی انتظامی که در مقوله
سینما این کار را انجام داد بسیار تاثیرگدار بوده است زیرا عموم متوجه
شدند که این کار غیرقانونی است و به این ترتیب این حمایت منجر به آگاهی
مردم و استفاده آنان از نسخه های اورجینال فیلم های سینمایی شد.
توتون
چیان گفت: اصحاب رسانه و مدیاها اصلی ترین وظیفه آگاهی بخشی و فرهنگسازی
عمومی را برعهده دارند که به مردم این آگاهی را بدهند که دانلود کردن چه
تاثیرات سویی بر موسیقی و اهالی آن دارد.
نقض "كپي رايت" هنرمندان را متضرر مي‌كند رضا
یزدانی با اشاره به اینکه 250هزار نسخه، حداکثر تیراژ انتشار یک آلبوم است
تصریح کرد که با وجود این تیراژ پایین انتشار آلبومها دانلود همان
آلبومها حداقل 2 میلیون نسخه است و سرمایه مجموعه ای که آلبوم راتهیه کرده
اند و باید در گردش ارائه آثار به مخاطب و بازگشت هزینه ها، این سرمایه
برای فعالیتهای بعدی به صاحب اثر و همکارانش باز گردد، متاسفانه با این حجم
بالای دانلود رایگان از بین می رود، برای مثال آخرین آلبومم را به نام
"خاطرات مبهم" در ساعت 8 صبح با ماشین های توزیع روانه بازار موسیقی
کردیم ولی در ساعت 8 و 40 دقیقه رایگان آلبومم در اینترنت بود، پس بازگشت
سرمایه ای که برای تهیه آلبوم شده است چه می شود؟
وی در ادامه گفت
: با این شرایط هنرمند دائماً دغدغه هزینه های صرف شده و هزینه هایی که
برای فعالیت های بعدی خود باید صرف کند را دارد و دیگر نمی تواند آنطور که
باید وقت و تمرکزش را بر روی موسیقی و هنر خود قرار دهد.
یزدانی
با اشاره به اینکه قیمت یک CD ، 2500 تومان و هم قیمت با یک بسته آدامس،
تصریح کرد که افرادی هستند که برای خرید یک آلبوم این مبلغ را هزینه نمی
کنند و حس مسئولیت و تجاوز به حقوق صاحب اثر را ندارند و به راحتی با یک
دانلود رایگان به آلبوم مورد نظر خود دسترسی دارد اما باید این فرهنگ ایجاد
شود که کپی یک اثر موسیقایی برابر با دزدی آن است وبه نظر می رسد افرادی
که برای 2 هزار تومان دزدی اثر هنری را انجام می دهند بهتر است موسیقی گوش
ندهند.
وی ابراز امیدواری کرد که آگاهی بخشی و فرهنگسازی برای
عموم بخصوص جوانان صورت گیرد تا بدانند که کپی و یا دانلود رایگان یک اثر
به نوعی دزدی اثر هنری است.
در ادامه برنامه غلامرضا رضایی با
بیان اینکه گاهی حتی کپی به وسیله دوستداران موسیقی نیز صورت می گیرد، گفت:
سرمایه های میلیونی که برای تهیه اثر هزینه شده با کپی آثار و اینکه کمتر
کسی شوق خرید آثار را دارد و اکثریت ترجیه می دهند کپی کنند به تولید
کنندگان بر نمی گردد و تولید کننده متضرر می شوند و باعث رکود تهیه کنندگی
موسیقی در کشور می شود که این امر ناگوار است.
با دانلودهاي رايگان آلبومها بايد برخورد شود رحیم
شهریاری با اشاره به اینکه در گذشته اینترنت در بین خانواده ها نفوذ
امروزی را نداشت و مراکز CDفروشی یک CD را کپی و بدون هولوگرام اوریجینال
با قیمت کمتر می فروختند گفت: این امر باعث می شد که شرکتهای تولد کننده
که مبالغ هنگف برای تولید آلبومها هزینه می کردند متضرر شوند اما امروزه
علاوه بر مراکز متخلف فروش CD، اینترنت نیز مزید بر علت شده زیرا در
مواردی می بینیم که در کمتر از 3 یا 4 ساعت از عرضه یک آلبوم به بازار
دانلود رایگان آن بر روی اینترنت قرار گرفته است.
وی گفت: فکر می
کنم پلیس فناوری نیروی انتظامی ایران باید روندی را در نظر بگیرد که با
سایتهایی که دانلود رایگان آلبومهای خوانندگان را قرار می دهند برخورد کند.
همچنين در ادامه برنامه سینا پناهی، نوازنده معضل کپی رایت را
لاینحل دانست و گفت که امروزه فقط افراد حرفه ای به دلیل کیفیت بهتر اثر
تمایل به گوش دادن نسخه اورجینال آثار موسیقی را دارند.
آموزش بر فرهنگ رعايت "كپي رايت" تاثيرگذار است شهرام
شکوهی در ادامه برنامه با اشاره به اینکه در گذشته تکثیر کار راحتی نبود و
زمانی که ضبط دو کاسته شروع شد این فرهنگ جاافتاد که "کپی رایت" بدون مجوز
از صاحب اثر از نظر حقوقی مشکل ندارد، بیان کرد: از حدود 5 سال پیش وزارت
ارشاد با ساخت چند انیمیشن سعی کرد با آموزش عمومی این فرهنگ را در جامعه
غالب کند که کپی و تکثیر یک اثر سینمایی (فیلم) که گروه تولید و تهیه کننده
آن سرمایه هنگفتی را برایش هزینه کرده است غیرقانونی است و تاثیر این
آموزش را در جامعه شاهد هستیم اما متاسفانه این اتفاق در مورد آثار موسیقی
رخ نداده است.
در بخش دیگر برنامه ستار اورکی تصریح کرد: در کشور
ما سالهایت که بحث اعمال قانون "کپی رایت" مطرح است اما اتفاقی نیفتاده
است، برای مثال موریس ژار آهنگسازی فیلم محمد رسول الله (ص) را برعهده
داشت، ویک اثر موسیقایی تولید کرد این موسیقی هرجایی پخش و اجرا شد جریانات
مالی برای صاحب اثر بوجود آورده و اینطور نیست که اثری ساخته شود که به
کرات در موارد مختلف پخش و اجرا شود بدون اجازه از صاحب اثر یا اینکه
جریانات مالی به او بازگشت داده شود.
براي حمايت از تهيه كنندگان موسيقي علیرضا
وکیلی منش با اشاره به معضل "کپی رایت" غیرمجاز آثار موسیقی در کشور گفت:
وزارت ارشاد، صدا و سیما و کمیسیون فرهنگی مجلس قوانینی همانند قوانین
راهنمایی و رانندگی را وضع کنند تا با اعمال سختگیرانه آن از هنرمندان عرصه
موسیقی حمایت شود و هنرمند و تهیه کننده مطمئن شوند که هزینه هایی که برای
تهیه آلبوم صرف کرده اند بازگشت دارد و متضرر نمی شوند.
حمیدرضا دبیازر آهنگساز و مدرس دانشگاه حمیدرضا
دیبازر، آهنگساز و مدرس دانشگاه معتقد است که هر پدیده ای که به دست فرد
یا گروهی تولید می شود دارای حقوق مادی و معنوی خواهد بود که ممکن است برخی
دارای قوانین تدوین شده باشند و برخی هم خیر، اما اصل موضوع پابرجاست و
این موضوع دارای بار انسانی است و بعد بار قانونی، هر کسی از آن محصول بدون
اجازه از تولید کننده و یا صاحب آن استفاده کند مرتکب عمل دزدی شده است.
دیبازر
با اشاره به شرافت انسانی گفت که در ارتباط با موسیقی، ابتدا کپی و
دانلود در دسترس عموم قرار گفت و بعد با یک روند بسیار کند فرهنگسازی رعایت
قانون"کپی رایت" صورت گرفت، پس با این شرایط در دسترس بودن و بی توجهی به
آگاهی بخشی و فرهنگسازی؛ این فرهنگ در بین عامه جا افتاده که چون در دسترس
است می توانیم از آن استفاده کنیم اما باید این آموزش و فرهنگسازی باشد که
هر فرد بداند از نظربحث شرافت بابت هر چیزی که پولی برای خرید آن پرداخت
نکرده حق استفاده از آن را ندارد مثل خرید نان ، همچون یک نانوا هیچ
موزیسینی هم ازدیگران دعوت نمی کند که اثرش را گوش دهند پس اگر برافراد
اساس نیاز خود به اثر گوش می دهند باید مانند نانی که بر اساس نیاز خریداری
می شود آثار موسیقی را هم خریداری کنند.
حجت اشرف زاده، خواننده حجت
اشرف زاده با اشاره به بیت معروف سعدی که می گوید "تو که از محنت دیگران
بی غمی نشاید که نامت نهند آدمی" اظهار کرد: آیا افراد زمانی که یک اثر
موسیقی را کپی و یا دانلود می کنند و آن را گوش می دهند و از گوش دادن آن
لذت می برند به این امر فکر می کنند که کسانی که این موسیقی را تهیه کرده
اند زمان، پول و زندگیشان را وقف این اثر کرده اند و آیا آنان راضی هستند
که بی توجه به زحمات و حقوق مادی و معنوی شان با یک کپی یا دانلود
دسترنجشان شنیده شود؟
بهنام خدارحمی، آهنگساز بهنام
خدارحمی معتقد است که اگر بحث تولید آلبومها برای عموم اطلاع رسانی شود و
عموم بدانند که تنها نام افرادی که برروی سی دی اورجینال نوشته شده است
تزئینی نیست و این افراد با فکر و پشتکار برای تهیه این آلبوم زحمت کشیده
اند می مانع از کپی ویا دانلود رایگان آثار موسیقی شود.
استاد نادر مشایخی آهنگساز و رهبر ارکستر
در
پایان نیز استادنادر مشایخی ضعف و کسری قانون "کپی رایت" در موسیقی
کشورمان را محسوس دانست و گفت که موسیقی شی نیست و بحث گسترده ای دارد،
هزینه ای که برای خرید CD یک آلبوم پرداخت می شود شاید برای برخی از افراد
جامعه زیاد باشد اما هزینه ای است که برای فکرها و استعدادهای جدید و ورود
به یک دنیای نو پرداخت می شود./ص