در آرزوی سنجاب

کارگردان:پاتریس لوکونت

فیلمنامه نویس: پاتریس لوکونت

صداپیشگان: برنارد آلن، ایزابل اسپید، کیسی موتت کلین

محصول: فرانسه، کانادا، بلژیک، 2012

مدت: 79 دقیقه

شهری را تصور کنید که ابر سیاهی بر آن سایه انداخته، نور خورشید مدت هاست بر آسمان خراش های متعدد آن نتابیده و همه چیز رنگی از تاریکی و تیرگی به خود گرفته. مردم شهر آدم های افسرده و  دل مرده هستند که دیر یا زود کارشان به خودکشی می کشد. آنقدر آمار خودکشی زیاد شده که دولت خودکشی در ملا عام را جرم اعلام کرده است. مردم که مجازند در خانه ی خود به زندگی شان خاتمه بدهند به یک فروشگاه بامزه و عجیب می روند و بسته به شیوه دلخواهشان ابزاری برای خودکشی می خرند. اما وقتی سر و کله یک کودک شاد و با مزه در این فروشگاه پیدا می شود نظم یاس آور آنجا به هم می ریزد. فروشگاه خود کشی با انتخاب چنین ایده ای برای پیرنگ خود باید قید مخاطب خرد سال را می زد و به راضی کردن علاقه مندان بزرگسال اکتفا می کرد. علاوه بر این ایده برخی از سکانس های فیلم اساسا برای مخاطب بزرگ سال نوشته شده اند و تماشای آنها ممکن است کودکان را گرفتار ترس و واهمه کند. اما پاتریس لوکونت نتوانسته تکلیف فیلم را از این جهت روشن کند و به همین سبب روایت و قصه ی فروشگاه خود کشی دچار نوسان و عدم تعادل است. برخی از سکانس ها کاملا باب میل مخاطب بزرگ سال هستند و برخی دیگر کاملا کودکانه. موزیکال بودن برخی از سکانس ها مزید بر علت شده تا کودکانه بودن آنها کاملا به چشم بیاید. به همین دلیل لحن فیلم به یک دستی نمی رسد و نمی تواند مخاطب مشخصی را برای خود تعریف کند. فروشگاه خود کشی در انتخاب ایده جسور است و در پرداخت آن محافظه کار. ایده اش درخشان است و انتظارمان را در شروع فیلم بالا می برد. بعد از تماشای نماهای اولیه تصور می کنیم قرار است با انمیشنی نا متعارف مواجه باشیم درباره ی مرگ که قصه اش در فضایی کابوس بار تعریف می شود و شخصیت هایش به دنیای دیگری تعلق دارند. اما در ادامه ایده هایش ته می کشد و در پایان به دام شعار زندگی می افتد. با این حال ایده ی کلی فیلم و برخی شوخی هایش آنقدر جذاب و با مزه هست که بعد از تماشای فیلم احساس سر خوردگی نکنیم. فقط با خودمان می گویم ای کاش این ایده ی اولیه با چند ایده ی جذاب دیگر تلفیق می شد تا درام در میانه و پایان کم مایه نمی شد و همچنان تاثیر گذار باقی می ماند.

چنین قصه ای به یک ذهنیت منسجم تیم برتوین نیاز داشته تا از چنین آسیبی در امان بماند؛ ذهنیتی که از قرار معلوم پاتریس لوکونت فاقد آن بوده است./ي2

يحيي نطنزي