به گزارش خبرنگار دفاعی - امنیتی باشگاه خبرنگاران،
موشک، پرتابه‌ای
است که با نیروی عکس‌العمل ناشی از خروج گاز (معمولاً ناشی از سوختن سوخت)
حرکت میکند. در موشک ماده اکسیدکننده نیز به همراه سوخت حمل می‌شود و
سوختن سوخت در آن نیاز به اکسیژن هوا ندارد. از این نظر موشک با راکت و
فشفشه فرق دارد.
انواع موشک: موشک‌ها از نظر سوخت به دو دسته موشک با سوخت مایع و موشک با سوخت جامد تقسیم می‌شوند.
موشک‌هایی با سوخت پیشران جامد
سوخت‌های
پیشران از یک نوع سوخت و یک اکسنده تشکیل شده‌اند. برای روشن شدن موشک،
کافی است یک جرقه کوچک سوخت پیشران آنرا آتش بزند. سوخت آتش گرفته تا آخرین
قطره می‌سوزد. گازهای حاصل از سوخت پیشران را از طریق دماغه انتهایی موشک
خارج می‌شوند. اولین موشک‌ها را احتمالا در قرن یازدهم میلادی در کشور چین
ساخته‌اند. آنها موشک‌هایی بودند که از سوخت پیشران جامد استفاده می‌کردند.
سوخت موشک یک نوع باروت بود که از مخلوطی از نیترات پتاسیم، زغال چوب و
سولفور تشکیل شده بود.
موشک‌هایی
که از سوخت پیشران جامد استفاده میکنند، اغلب به عنوان موشک‌های
تقویت‌کننده‌ای استفاده می‌شوند که نیروی اولیه موشک‌های بزرگ‌تر را تأمین
میکنند. موشک‌های بزرگ‌تر خود از سوخت پیشران مایع استفاده میکنند.
بزرگترین موشک‌های مصرف‌کننده سوخت جامد با 45 متر ارتفاع جزء موشک‌های
تقویت‌کننده شاتل فضایی ایالات متحده محسوب می‌شوند. آنها حاوی 586500
کیلوگرم (2/1 میلیون پوند) سوخت پیشران هستند که به‌طور متوسط 13 میلیون تن
(5/3 میلیون پوند نیرو) نیروی پیشران را تولید میکنند.
این
موشک‌ها را طوری طراحی کرده‌اند که بعد از اتمام سوخت و افتادن در دریا، از
دریا بیرون کشیده شده، دوباره برای مأموریت‌های بعدی سوختگیری می‌شوند.
ساخت موشک‌هایی که از سوخت جامد استفاده میکنند چندان دشوار نیست. آنها
مقدار زیادی نیروی پیشران را در یک مدت زمان کم تولید میکنند. تنها ایراد
این نوع موشک‌ها این است که بعد از روشن شدن به راحتی خاموش نمی‌شوند. به
عبارت دیگر ، نمی‌توان آن را به آسانی تحت کنترل درآورد.
اکثر
موشک‌هایی که از آنها در پروازهای فضایی استفاده می‌شود، از سوخت پیشران
مایع بهره می‌برند. سوخت و اکسنده که در مخزن‌های جداگانه‌ای نگهداری
می‌شوند، هر دو مایع هستند. پمپ‌های قدرتمندی آنها را به محفظه احتراق
می‌برند؛ در آن‌جا آنها باهم ترکیب شده، شروع به تولید گازهای خروجی
میکنند. گازهای مذکور نیز به نوبه خود از دماغه انتهایی موشک خارج
می‌شوند. بعضی از موشک‌ها از یک ماده قابل اشتعال سریع برای شروع احتراق
استفاده میکنند. سوخت پیشران سایر موشک‌ها هنگام ترکیب سوخت و اکسنده شروع
به احتراق میکند.
اما روش احتراق در این موشک‌ها اکسنده و سوخت
باهم ترکیب می‌شوند و در محفظه احتراق شروع به سوختن میکنند. سپس گازهای
خروجی حاصل از فرآیند احتراق از دماغه خارج و به عنوان نیروی پیشران ، موشک
را به طرف جلو حرکت می‌دهند.
توجه كنید كمتر از سوخت مایع در
موشک‌های بالستیک استفاده می‌شود مگر در انواع قاره‌پیما كه نیاز به رانش
بیشتری دارند و گرنه بیشترین مورد استفاده در موشک‌های فضایی است.
همچنین آنها از لحاظ کاربرد به دسته‌های زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:
موشک‌های بالستیک
موشک‌های اتمی
موشک‌های فضایی
موشک‌های ضد ماهواره
موشک‌های لیزری
موشک‌های شیمیایی، میکروبی، صوتی،...
موشک‌های جنگ شهری
موشک‌های ضدتانک
موشک‌های ضدزره
موشک‌های ضدهوایی
موشک باستیک
یكی
از پشتوانه‌ها و تكیه‌گاه‌های نظامی كشورها در عرصه بین‌المللی، قدرت
موشكی آنهاست. در جهان امروزی به رغم امضای پیمان نامه‌های متعدد كشورها و
قراردادهای بین‌المللی كه برای كنترل تكنولوژی موشكی در سازمان ملل به
امضاء می‌رسد، در نهایت كشوری حرف اول را می‌زند كه به لحاظ موشكی مجهزتر
باشد.
تا قبل از جنگ جهانی دوم (بنا به مقتضیات جنگ) فقط چندین
كشور كه در حال جنگ بودند ابرقدرت موشكی محسوب می‌شدند (مانند روسیه و
آلمان). در واقع جنگ برای اینها مانند كاتالیزوری در جهت پیشرفت صنایع
موشكی بود؛ همچنان قدرتمند و قدرتمندتر می‌شدند و این امر موجب رعب و وحشت
كشورهای دیگر شد، چرا كه از همان ابتدا هم پیش‌بینی میشد اگر فقط چند
ابرقدرت خاص، این تكنولوژی را به دست می‌گرفتند، دیگر پاسخ ندادن به
درخواست‌های آنها كار مشكلی بود.
پس
از فروكش كردن التهابات جنگ جهانی دوم، بسیاری از كشورها دست به كار شدند و
شروع به ساخت یا حداقل خرید موشك كردند زیرا می دانستند اگر سیستم موشكی
قوی داشته باشند، پشتوانه خوبی برای حفظ امنیت دارند. هرروزه انواع موشك
ساخته و آماده میشد و در این میان یك فناوری، توجه همگان را بیش از دیگر
شاخه‌ها به خود جلب كرد و آن، تكنولوژی ساخت موشك‌های بالستیك بود.
برد
بسیار بالا و توانایی حمل مقدار زیاد مهمات، آنها را از سایر موشك‌ها
متمایز می‌سازد و همین موضوع، موجب رعب و وحشت و نگرانی می‌شود. با اینكه
یك موشك بالستیك به خودی خود یك سلاح كشتار جمعی (WMD) محسوب نمی شود، ولی
می تواند مقدار زیادی از انواع سلاح‌های كشتار جمعی را حمل كند و به عنوان
یك منبع نگرانی برای كشورها به حساب آید.
تكنولوژی موشك‌های بالستیك
هم پس از جنگ جهانی دوم نمو پیدا كرد و از دهه 1950 ابرقدرت‌هایی موشكی به
وجود آمدند كه تهدیدی برای كشورهای دیگر محسوب می‌شدند. در این عرصه، اتحاد
جماهیر شوروی یك سر و گردن از رقبای خود بالاتر بود. با گذشت زمان، قدرتش
بیشتر و بیشتر میشد و همواره حرف اول را در این زمینه می‌زد. این مسئله،
كشورهای دیگر- مخصوصاً رقیب سرسختش یعنی ایالات متحده آمریكا- را آزار می‌داد.
موشک بالستیک چیست؟ یك
موشك بالستیک در حقیقت یك ماشین تحویل موشك- مولد، شامل سیستم رهیابی و
محفظه حمل مهمات است كه اساساً علیه اهداف زمینی و سطحی مورد استفاده قرار
می‌گیرد. انواع گوناگون موشك‌های بالستیک بر حسب برد، طبقه‌بندی می‌شوند.
نوع خاصی از موشك‌های بالستیك وجود دارد كه از زیردریایی‌ها شلیك می‌شود و
SBLM نام دارد.
در ساخت موشك‌های بالستیك، مبحث «پیشران» كه مشخص‌كننده برد موشك است مهمترین مسئله محسوب می‌شود و پس از آن میزان توانایی
حمل مهمات كه قدرت تخریب آن را افزایش می‌دهد.
موشك‌های بالستیك به
موشك‌هایی می گویند كه تا ارتفاع بسیار بالایی اوج می‌گیرند(كه این قسمت
راه با موتور روشن انجام می‌شود) و مابقی راه را با استفاده از نیروی جاذبه
زمین به سمت هدف می‌روند كه مانند یك سقوط آزاد البته با هدایت صحیح است.
برخی
از موشك‌های بالستیك حتی از جو زمین نیز خارج می‌شوند و با استفاده از یك
ماشین ورود مجدد (RV) به جو باز می‌گردند كه برد بسیار بالایی دارند.
موشك‌های بالستیك از لحاظ برد به5 گروه زیر تقسیم می‌شوند:
1-موشك جنگی كوتاه برد با میزان برد 150 كیلومتر
2- موشك بالستیك كوتاه برد با میزان برد 150 تا 799 كیلومتر
3- موشك بالستیك میان برد با میزان برد 800 تا 2399كیلومتر
4- موشك بالستیك دوربرد با میزان برد 2400 تا 5499 كیلومتر
5- موشك بالستیك قاره پیما با میزان برد 5500 كیلومتر به بالا
تفاوت میان موشک بالستیک و کروز:
تفاوت
میان این دو موشک در چگونگی عملکرد در مراحل نهایی است. موشک بالستیک به
هنگام پرواز در جو زمین با سیستم‌های کنترل پرواز همچون بال‌های منحنی برای
جریان هوای آیرودینامیکی و سکان و پره‌های بالابرنده که موشک را به صورت
افقی و عمودی تراز میکنند مسیر خود را تصحیح میکند. که در صورت پرتاب
سیستم‌های هشدار دهنده می‌توانند مسیر آنها را کشف و به مقابله بپردازند.
در صورتی که موشک کروز می‌تواند با سقف پرواز کم و مجهز به رادار کوچک و
پرتوی مادون قرمز با استفاده از یک اشتباه در سپر پدافند دشمن از آن عبور
کرده و هدف خود را نابود کند.
اضافه رو اشتباه نوشتی
تشکر از اطلاعات خوبتون