به گزارش دريچه فناوري اطلاعات باشگاه خبرنگاران؛ واقعیت مجازی فناوری است که به کاربر امکان می‌دهد تا با یک محیط شبیه‌سازی رایانه‌ای درکنش باشد.

دنیاهای مجازی با استفاده از زبان مدل سازی واقعیت مجازی یا VRML ایجاد می شوند. این تعریف واقعیت مجازی که ترجمه virtual reality در زبان فارسی می باشد واقع یک تعریف پارادوکس برانگیز می باشد واقعیت در مقابل مجاز که غیر واقعی است یا شبیه ساز واقعیت است اما در هر صورت واقعی نیست اما در فرهنگ اکسفورد برای این محیط یا این واقعیت عبارت تصاویر ساخته شده بوسیله کامپیوتر که واقعی به نظر می رسند جایگزین شده است . این واقعیت یک سرزمین تخیلی دیجیتالیست که تلاش می کند از هر لحاظ زندگی واقعی را شبیه سازی کند . ساکنان این سرزمین می تواند سرکار بروند امرار معاش کنند و حتی ازدواج کنند!! و در مواردی حتی روابط مجازی بر روابط واقعی حاکمیت دارد و گاهی نیز ارجحیت دارد.

تاریخچه:

منشا عبارت واقعیت مجازی خیلی دقیق مشخص نیست اما در سال 1910 بود که واقعیت مجازی برای حرکت هواپیما و آموزش خلبانان به کار برده شد که ارزان و ایمن بود و در دهه 50 نیز در صنعت سینما به کار گرفته شد وبا فیلم هایی چونbrain storm وthe lawnmower man شهرت یافت که شرایطی را در سینما ایجاد کرد و این حس را بوجود آورد که شخص واقعا در صحنه حضور دارد در اواخر دهه 60 طرح دنیای مجازی با استفاده از کامپیوتر مطرح شد . لفظ واقعیت مجازی را برای اولین بار لانیر در سال 1989 به کار برد و در 19884 گیبسون فضای سایبر را معرفی کرد و در 1990 واژه دنیای مجازی کاربرد بیشتری پیدا کرد . زبان واقعیت مجازی یاvirtual reality modeling language زبان مدلسازی واقعیت مجازی است این زبان که توسعه واقعیت مجازی و فناوری مدل سازی سه بعدی است در سال 1994 ایجاد شد .

در سال های اخیر وسایل واقعیت مجازی در اثر پیشرفت های گوناگون فناوری رشد چشمگیری داشته اند .امروزه کامپیوترها بسیار قوی می باشند و حجم حافظه بالاتری دارند و همچنین کوچکتر بوده و ارزانتر از گذشته اند .واقعیت مجازی در حال حاضر برای کاوش و بررسی اطلاعات تجربی که در گذشته امکانپذیر نبوده به کار می رود . جراحان نیز در آینده می توانند از واقعیت مجازی برای تمرین و برنامه ریزی کردن عمل جراحی بر روی یک بیمار مجازی به جای بیمار واقعی استفاده کنند.

ویژگی های واقعیت مجازی:

1-شبیه سازی : که به معنای حل کردن و تقلید می باشد و در واقع برگردان و بازسازی دنیای واقعی است مثلا شبیه سازی پرواز یک هواپیما برای کسانی که از ارتفاع می ترسند.

2-تجسم : مجسم کردن در ذهن که در دنیای مجازی قابل مشاهده می شود . مانند قرار گرفتن در شکل ها و نقشهای مختلف به این صورت که شما به هر شکلی که بخواهید در می ایید مثل شکل حیوان یا گیاه . همچنین می توانید از دیوارها رد شوید!

3- واقع گریزی : که به معنای ایجاد واقعیت بوسیله تخیل می باشد یا تمایل به خلاصی از واقعیت دنیاهای مجازی که با تخیل خلق می شوند . مانند بازی های کامپیوتری

4- ویژگی دیگر این واقعیت حس حضور واقعی در مکان شبیه سازی شده و از همه مهم تر کنترل روی آن محیط شبیه سازی شده است که تنها در این واقعیت امکانپذیر است.

5- از دیگر ویژگی های این محیط این است که در این محیط کاربر احساس امنیت بیشتری می کند هزینه ها کمتر است و انعطاف پذیر است یعنی می توان شرایط را به اسانی تغییر داد.

کاربردهای واقعیت مجازی:

1- آموزش مانند دانشگاه های مجازی

2- تجارت الکترونیک – بانکداری الکترونیک

3- پژوهش و تحقیق تجربی و آزمایشگاهی

4- فروشگاه های مجازی

5- شبیه سازی حرکت وسایل نقلیه و آموزش رانندگی و خلبانی

6- کتابخانه های مجازی و بازیهای کامپیوتری

سفر در زمان با واقعيت مجازي:

محیط شبیه سازی شده می تواند به دنیای واقعی شبیه باشد ؛ تصور کنید بتوانیم یک گام به عقب در زمان برداریم و ساعت ها در خیابان های شهر باستانی «پامپی» قبل از فوران آتشفشان وزوو قدم بزنیم. محققان اروپایی نشان دادند قدم زدن در محیط های مجازی به واقعیت می پیوندد.

مارک ارنست هماهنگ کننده پروژه سایبرواک (cyber walk) می گوید: در یک محیط مجازی شما شبیه ساز پرواز یا شبیه ساز اتومبیل را دارید، اما طبیعی ترین راه برای جابه جایی بشر قدم زدن است که این کار عملا امکان پذیر نیست. برای تبدیل شدن پیاده روی در محیط مجازی و تبدیل آن به واقعیت محققان باید 5 شرط را فراهم کنند:

1 - ایجاد یک سطح برای پیاده روی (قدم زدن)

2 - کنترل این سطح به گونه ای که کمترین فشار به فرد کاربر وارد شود.

3 - توسعه یک سیستم ردیابیnon - intrusive 4 - ایجاد شرایط مجسم سازی با کیفیت بالا

5 - متقاعد کردن ادراک طبیعی انسان از محیط مجازی

بتازگی در یک آزمایشگاه تخصصی در آلمان محققان نشان دادند با نوارگردان (تردمیل) اجازه پیاده روی بدون قید و شرط در همه جهات، در محیط های مجازی با وسعت زیاد فراهم می شود. مارک ارنست یکی از محققان موسسه ماکس بلانگ در این رابطه می گوید: پیش از این، پیاده روی در داخل یک شهر مجازی غیرممکن بود و ما اولین گروه هستیم که نشان می دهیم شما می توانید در یک شهر مجازی یا هر نوع محیط دیگر قدم بزنید.

تجسم محیط مجازی از طریق یک نمایشگر که روی سر نصب می شود انجام می گیرد.کاربردهای زندگی واقعی به واسطه واقعیت مجازی امکان راه رفتن در یک محیط مجازی بزرگ، پیش از این توجه محققان زیادی را به خود جلب کرده بود، حتی باعث جلب توجه عمومی نیز شده بود.یکی از شرکای این پروژه انستیتو فناوری ethz است که city engine و بسته های نرم افزاری به منظور ایجاد محیط های مجازی در مقیاس بزرگ با جزییات مختلف و متفاوت را تولید می کند.ترکیب city engine و cyber walk به افراد اجازه خواهد داد در خیابان های پامپی یا رم باستان قدم بزنند.

از دیگر کاربردهای این روش در آینده این است که طراحان ساختمان می توانند مشتریانشان را به آینده ببرند و به آنها اجازه دهند که در داخل ساختمان هایی که هنوز بنا نشده اند قدم بزنند.

کارشناسان این انستیتو در نظر دارند از این سیستم به عنوان وسیله ای در صنعت بازی سازی استفاده کنند و تاکنون با چند کارگاه تولید بازی مذاکراتی انجام داده اند.گذشته از کاربردهای آشکار پروژه سایبرواک در سرگرمی، می توان آن را به آموزش آتش نشان ها در شرایط خاص تعمیم داد و آنها را در شرایط خاص به دور از آسیب و در مکان امنی قرار داد. همچنین می تواند به توانبخشی پزشکی افراد پس از سکته یا افرادی که دچار بیماری پارکینسون هستند یا غلبه افراد بر ترس و تشویش کمک کند.