قانون و مجازات‌هاي جايگزين حبس

به گزارش خبرنگار حقوقي قضايي باشگاه خبرنگاران، "عبدالصمد خرمشاهي" با بيان اينکه امروزه کاهش جمعيت کيفري و آسيب‌هاي اجتماعي زندان يکي از مسائلي است که مسئولان را به اين فکر وا داشته تا به اين هدف مهم دست يابند، طي يادداشتي به توضيح اين امر پرداخت.

 اصولا کیفر و مجازات در لغت به معنای عقوبتی براي کسی است که خلاف قانون یا اخلاق یا عرف و عادت رفتار کرده و مرتکب عمل بد شده باشد.

همچنین می‌توانیم مجازات را اين‌گونه تعریف کنیم به عکس‌العمل جامعه به صورت رنج و تعبی که به بزهکار اعمال می‌شود . اصولا زمانی مجازات واقع می‌شود که جرمی صورت گرفته باشد و ماده 2 قانون مجازات اسلامی نیز جرم را چنین تعریف می کند: "هر فعل یا ترک فعلی که در قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد جرم محسوب می شود".

 وقتی به تاریخ نگاه می‌کنیم متوجه می‌شویم که حتی جوامع ابتدایی زمان‌های بسیار قبل هم نسبت به جرايم تعریف شده خودشان مجازات خاصی را در نظر می‌گرفتند . در حال حاضر نیز مجازات‌ها نقش بسیار مهمی را مخصوصا در کشورهای جهان سوم بازی می‌کند.

وقتی صحبت از مجازات می‌شود عده بسیار زیادی از افراد جامعه و حتی حقوق‌دانان در ابتدا حبس را به یاد می‌آورند که یکی از دلایل آن این است که از بدو اسلام تا به امروز به شکل‌های مختلفی اجرا می‌شده است.

در همين زمينه قانون مجازات اسلامی، پس از چند سال، طی فرآیندهای تدوین و تصویب بالاخره در مورخ ۲۸ /۱۰/  ۱۳۹۰به تصویب نهایی شورای نگهبان رسید و بدین ترتیب کشور، صاحب قانون جدید ماهوی در حیطه حقوق کیفری شد .در فصل نهم، طی مواد ۶۳ الی ۸۶ با عنوان مجازات‌های جایگزین حبس، به طور مفصل مباحث مربوط به این موضوع ارائه شده است.

در ماده ۶۳ مقرر شده مجازات‌های جایگزین حبس، عبارت است از دوره مراقبت، خدمات عمومی رایگان، جزای نقدی روزانه و محرومیت از حقوق اجتماعی که در صورت گذشت شاکی و وجود جهات تخفیف با ملاحظه نوع جرم و کیفیت ارتکاب آن، آثار ناشی از جرم، سن، مهارت، وضعیت، شخصیت و سابقه مجرم، وضعیت بزه دیده و سایر اوضاع و احوال تعیین و اجرا می‌شود.

در تبصره این ماده مقرر شده که دادگاه نمی‌تواند به بیش از ۲ نوع از مجازات‌های جایگزین حکم دهد. همچنين ماده ۶۴ تأکید شده که مرتکبان جرائم عمدی که حداکثر مجازات قانونی آن‌ها ۳ ماه حبس است به جای حبس به مجازات جایگزین حبس محکوم می‌شوند.

اصولاً فلسفۀ مجازات اصلاح بزهکار است ولی با نگاهی به زندان‌ها متوجه می‌شویم که نه تنها اصلاحی صورت نمی‌گیرد بلکه انواع راهکارهای جدید برای جرايم آینده و جرايم جنسی و معتاد شدن در زندان‌ها و... بر روابط زندانیان حاکم است که این موارد باعث می‌شود شخصی که برای بار اول وارد زندان می‌شود به تدریج با محیط و اشخاص و نوع رابطه خو گرفته و همانند یک مجرم حرفه‌ای که برای جرايم آینده برنامه‌ریزی و حرفه‌ای‌گری بیشتری دارد از زندان بیرون می‌رود.

انتهاي پيام/