به گزارش باشگاه خبرنگاران کرمانشاه
علیرضا مرادی بیستونی گفت: سنگ نوشته مردوک آپال ایدین در سال ۱۳۴۵ در شمال شهرستان سرپل ذهاب کشف شده است. این اثر به خط میخی بابلی می باشد و دارای ارزش تاریخی بسیار زیادی است.وی افزود: کشف این سنگ نگاره در سرپل ذهاب که در هزاره دوم قبل از میلاد، تحت تسلط پادشاهان کاسی بابل قرار داشته است از این نظر که ارتباط بابل را با این ناحیه تا حدی روشن می سازد، اهمیت ویژه ای دارد.
مرادی بیستونی اظهار داشت: شکل ظاهری این سنگ نبشته نامنظو و چهارپهلو است و قسمت بالای آن از پایین اش باریکتر است، جنس آن آهـکی و از سنگهای رودخانه یی یا آب شست می باشد. اندازه ی آن 60در 36 سانتی متر است که ناهـمواریهای آن را تا حدی صاف کرده و بر رویش کنده کاری کرده اند.
این باستان شناس، گفت: این سنگ همانند دیگر کتیبه های نظیر خود که در شوش و بین النهرین بدست آمده است به اصطلاح «کودورو» خوانده می شود که از سه قسمت متمایز تشکیل شده است.
وی ادامه داد: بخش اول آن شامل چندین تصویر می باشد که در چهار طرف سنگ حجاری شده است که هـریک از این تصاویر، نشان یکی از خدایان بابلی است، بدین ترتیب این کتیبه غالب خدایان مورد پرستش اقوام آن زمان را معرفی می کند.
مرادی بیستونی اظهار داشت: این اشکال عـبارتند از؛
۱- ستاره ی چارپر با چار اشعه مواج محاط در دایره که مظهر خدای آفـتاب یا «شمس» می باشد
۲- هـلال ماه خدای ماه یا «سین»
۳- ستاره ی ۸ پر محاط در دایره یا خدای «ایشتار»
۴- ساغـری مانند کـفـش دهان باریک نشانه ی خدای آتش یا «نسکو»
۵- سرقـوچ برسکویی که داخل طاق ذوزنقه یی است که نشانه ی خدای آب و دریاها یا « اِآ یا آنکی» ۶- پرنده یی شبیه کلاغ نشسته بر چوبدست نشان خدای عالم پایین یا «ببسوگال» یا نشان خدای جنگ «اورورو»
۷- حیوان نشسته مانند سگ نشان خدای عالم بالا یا «گوله»
۸- نقـش نیزه ی ایستاده یا آتشدان نشان خدای بابل «مردوک»
۹- دوشاخ منحنی برپشت گوسفند نشان خدای رعد و برق یا «اداد»
۱۰- دوسکوی مربع شکل که معلوم نیست رمز چه خدایی است
۱۱- سربزکوهی با گردن بلند که بر سکویی قرار دارد و معلوم نیست مظهر چه رب النوعی است
۱۲- نیم تنه ی دوشیر که پشت بهـم برسکویی نشسته اند و تاکنون مشخص نشده مظهر چه خدایی است
۱۳- غـرالی که نیمی از بدنش ماهی گون است نشان خدای آبهای زیر زمینی «آپ سو»
۱۴-شکل حیوان نشسته ای با دو شاخ بلند شبیه «مشخسو» خدای حکمت و علم
۱۵- حیوانی با سرشیر و بدن مرغ نشان خدای عالم پایین یا «نرگال»
۱۶- زیر نقوش مزبور شکل مار طویلی حک شده است که سر خود را به طور قائم نگه داشته است که این مار رمز عالم سفلی یا بالا «سییرو» می باشد.
این باستان شناس در ادامه معرفی سنگ نوشته مردوک آپال ایدین، گفت: در بخش دوم و در قسمت پایین نقوش مزبور کتیبه ای به خط میخی بابل است که در اصل از شش ستون تشکیل می شود که دو ستون آن به دلایل نامعلومی محو شده اند و در حال حاضر چهار ستون دیگر آن باقی مانده است که شامل 64 سطر می باشد که از بین رفتن دو ستون مزبور باعث از هم گسیختگی مطالب و عدم ارتباط آنها شده است.
مرادی بیستونی تصریح کرد: این سنگها که به «کودورو» معروف می باشند حدود املاک زراعی و مراتع و دیگر قسمتهای مربوط به آن را با مشخصات کامل تعیین می کند که معمولا از این نوع سنگها دو نسخه تهیه می شد که یکی از آن در زمین نصب می شد و دیگری را در معبد به امانت می گذاشتند.
وی خاطرنشان کرد: در این سنگ نگاره ی یادشده افـزون بر مشخص کردن حدود زمین های زراعی نام صاحبان آنها نیز ذکر شده است. چر که بعضی از اوقات از این سنگ نبشته ها برای تعیین حدود املاک سلطنتی استفاده می شد و آن را به نام پادشاهن ثبت می کردند.
مرادی بیستونی یادآور شد: در این کتیبه کشف شده سرپل ذهاب از «مردوک آپال ایدین» (۱۱۲۹- ۱۱۱۷پیش از میلاد) پادشاه کاسی بابل در سطح 15 و 16 یاد شده است که خود را چنین معرفی می کند:« برای شاه مردوک آپال ایدین شاه این سرزمین پسر ملی شی خو یا ملی شی یاک ».
وی اظهار داشت: این سنگ نگاره در ناحیه ی لولوبی یافـته شده و به دوران کاسیها که شش سده بر بابل فـرمانروایی کرده اند و به زمان مردوک از آخرین شاهان کاسی، بر می گردد.
این باستان شناس در خصوص قسمت سوم این سنگ نگاره، گفت: بخش سوم این سنگ نگاره بدون هـیچ نوشته ی است چرا که این قسمت در دل خاک قرار داشته است و از نظر مردم پنهان بوده است./س