بشرويه
در ارتفاع 880 متري از سطح دريا قرار گرفته و با توجه به مجاورت با كوير
آب و هواي آن گرم و خشك است كه بافت تاريخي، ساختمان‌ها و منازل بشرويه نيز
متأثر از شرايط اقليمي كويري شكل گرفته است.
é وجه تسميه بشرويه
در
ارتباط با وجه تسميه و علت نامگذاري شهرستان بشرويه روايات مختلفي وجود
دارد كه از آن جمله مي‌توان به رويش گياهي به نام «بُش» كه در اين محل
مي‌روييده و نام بُشرويه از اين گياه گرفته شده است، اشاره كرد.
روايت
ديگر اين است كه بش به معناي خنده‌رويي و بشاش است و در قديم اهالي بشرويه
مردمي بشاش و خنده‌رو بوده‌اند كه اين شهر «بشرويه» نامگذاري شده است
é قدمت شهرستان بشرويه
بر
اساس شواهد و آثار باستاني به جا مانده در شهرستان بشرويه همچون پل آب‌بر
كه شامل دو سازه معماري سنگي قديمي متعلق به دوره ساساني و سلجوقي است،
قدمت بشرويه به قبل از اسلام مي‌رسد.
كشف قطعه سفالينه‌هايي در تپه
كرند واقع در شمال غرب بشرويه كه قدمت آن به 2 هزار سال قبل از ميلاد يا
دوران قبل از تاريخ مي‌رسد، حاكي از قدمت باستاني و تاريخي اين شهرستان
است.
رقه از روستاهاي بشرويه از قدمت بيشتري برخوردار است و وجود مسجد
جامع رقه كه در اواخر قرن ششم و اوايل قرن هفتم بنا شده و با انتقال مركزيت
رقه به بشرويه رونق گذشته خود را از دست داده است نمونه ديگري از قدمت
بالاي شهرستان بشرويه است.
توصيف شهر بشرويه در نوشتارها يا كتب برخي
سفرنامه‌نويسان همچون ناصر خسرو كه در قرن پنجم هنگام عبور به بيان توصيف
رقه در نزديكي بشرويه پرداخته و در كتاب منم تيمور جهانگشا نيز از آداب و
رسوم و شيوه زندگي و آثار بشرويه سخن گفته شده است، نشان از سابقه تاريخي و
فرهنگي اين شهر دارد.
é ثبت بافت تاريخي بشرويه در فهرست آثار ملي ايران
بشرويه
قديم متشكل از چهار محله اصلي به نام محله ميانده، پايين محله، مقري و
سرپل بوده كه بافت شهري آن در دوره صفوي شكل گرفته است.
بافت تاريخي و
سنتي بشرويه با قدمتي بيش از 600 سال كه داراي آثار معماري دوره تيموري و
صفوي و خانه‌هاي خشت و گلي است، موزه‌اي از آثار تاريخي خراسان جنوبي به
شمار مي‌رود كه در مساحت 22 هكتار در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده
است.
كوچه‌هاي پر پيچ و خم، خانه‌هاي خشت و گلي با بادگيرهاي زيبا،
نماهاي كاهگلي، سقف‌هاي گنبدي، تزيينات داخلي و گچبري‌ها، مراكز مذهبي
مانند مساجد، تكايا و آب انبارها از خصوصيات عمده بافت تاريخي بشرويه است.
é ميانده پررونق‌ترين محله بشرويه
مهم‌ترين
و پر رونق‌ترين محله بشرويه، محله ميانده است كه بناهاي تاريخي مهم مربوط
به دوره صفوي مانند مسجد ميانده، مدرسه علميه، آب انبار ميانده، حسينيه
حاج علي اشرف، خانه ملا عبدالله بشروي(موزه خصوصي) و خانه مستوفي در آن
قرار دارد.
é مسجد ميانده
اين بنا در مركز محله ميانده واقع شده
كه با استفاده از مصالح گل و آجر سقف ايوان‌ها و شبستان مسجد بنا شده است و
از بناهاي دوره صفويه بوده كه زير سردر ورودي اين مسجد روي سنگي بزرگ نام
حاج حسين نامي به عنوان بنا كننده مسجد حك شده است.
é مدرسه علميه
اين
بنا از بناهاي دوره افشاريه است كه روبه‌روي مسجد ميانده و حسينيه حاج
علي اشرف قرار دارد كه با دو ايوان بزرگ در سمت شمال و جنوب به عنوان مدرسه
طلاب علوم ديني است.
é آب انبار ميانده
حوض آب انبار يا آب انبار ميانده نخستين حوض ساخته شده در بشرويه است كه از جمله بناهاي دوره صفوي در ميانده به شمار مي‌رود.
é حسينيه حاج علي اشرف
از
بناهاي تاريخي و اماكن مقدس دوره افشاريه حسينيه‌اي است كه در محله
ميانده توسط شخصي به نام حاج علي اشرف براي برگزاري مراسم عزاداري وقف شده
است.
اين ساختمان در دو طبقه و به شكل مدور ساخته شده و داراي دو
ايوان تابستاني و زمستاني به سبك هندي است و دور تا دور اين عمارت
ايوان‌هاي كوچكي قرار دارد.
é منزل مستوفي
اين بنا از بناهاي دوره
قاجاريه است كه در غرب محله ميانده قرار دارد و داراي ايوان‌هاي مجلل و
ستون‌دار و سه بادگير مرتفع و متوالي است.
é خانه ملاعبدالله بشروي
از
بناهاي دوره صفويه خانه ملا عبدالله بشروي از مفاخر و عالمان بزرگ ايران
است كه در انتهاي كوچه جنب حسينيه حاج علي اشرف واقع شده و از خانه‌هاي
چهار صفه دوره صفويه است كه داراي مطبخ، اتاق زمستاني و اتاق بادگير است.
هم‌اكنون اين خانه به عنوان موزه خصوصي مجموعه‌اي از ظروف سفالي و چيني،
لوازم ريسندگي و بافندگي، خمره‌هاي سفالي، ظروف مختلف استحمام، انواع
ترازوها، لوازم روشنايي و وسايل كتابت و صحافي، انواع قفل و كليد، ادوات
جنگي، زيورآلات، ظروف نقش‌دار و انواع سكه‌هاي مختلف متعلق به دوره‌هاي
صفويه و قاجاريه نگهداري و به نمايش گذاشته شده است./س