به گزارش خبرنگارباشگاه خبرنگاران ارومیه دکتر نیکخواه که در سمینار "حقوق بشر در آیبنه دموکراسی نوین" که به همت معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی استان و با همکاری و مشارکت دانشگاه ارومیه و انجمن حقوق دانشگاه برگزار شد گفت: حوزه اي که در حقوق بین الملل بسیار مورد توجه است مباحث حقوق بشر است و اما بحث رویکرد عملی این مهم از سوی کشورها قابل بحث است.
دکتر نیکخواه با اشاره به اینکه حقوق بشر به عنوان یک محور اساسی که تحت تاثير رويكرد هاي سياسي اجرا می شود اظهار کرد: موضوع حقوق بشر و دموکراسی ارتباط تنگاتنگ باهم دارند.
وی ادامه داد: برای اولین بار در حقوق بين الملل ایده ای مطرح شد به نام مربع تفكيك ناپذير تا در آن مفاهيم پراکنده صلح و امنیت حقوق بشر محیط زیست و دموکراسی در مفهوم واحد و در ارتباط با يكديگر مطرح شد.
وی ادامه داد:دموکراسی دو مفهوم درونی و بیرونی دارد که با هم ارتباط دارند و یکدیگر را پوشش می دهند. ما هم در حوزه ملی و هم بین المللی نیازمند شهروندان متعهد به دموكراسي و هم دولت های معتقد به دموكراسي هستيم تا در جامعه بین امللی امنيت واقعي بشري و عدالت مستقر گردد.
این دکتری حقوق بین الملل تصریح کرد:هرچند دموکراسی قدمت بیشتری نسبت به واژه حقوق بشر دارد به گونه ای که مساله حقوق بشر بطور رسمي از قرن 17 به بعد مطرح شده و دموکراسی یک واژه کلاسیک و قدیمی تر است ولی این دو ارتباط مستقیمی با یکدیگر دارند و قابل تفكيك نيستند.
عضو هیئت علمی دانشگاه ارومیه تصریح کرد: حقوق بشر در يك نظام مردمي بهتر تامين مي شود و در نتیجه حقوق بشر زاییده فضای دموکراتیک است به گونه ای که همه دولت هاي مدرن در جهان معتقد به منشور بین المللی حقوق بشر هستند.
وی تاکید کرد:حقوق بشر نوین زمانی می تواند به لحظ عملی اثر گذار باشد که قدرت هاي سیاسی ماهیت مردمي و مشروع داشته باشند.
دکتر نیکخواه اضافه کرد:هرچند در عمل ممکن است موردی پیدا شود که به ظاهر دموکراتیک نیست ولی حقوق بشر به خوبی رعایت شده است ولی این امر یک قاعده نیست.
وی اذعان کرد:اصول جهاني حقوق بشر و دموکراسی در همه کشورها یکسان است ولی کشورها در مورد نحوه اجراي آن داراي آزادي عمل هستند مانند حق تعیین سرنوشت که تعين نوع نظام سياسي بستگی به اراده ملي و نوع برداشت از حاكميت دارد.اما اصول اساسی آن مانند اصل آزادی،اصل برابری،اصل مشارکت همگانی و اصل تکثر سیاسی واحد و جهاني هستند.
عضو هیات علمی گروه حقوق در پاسخ به اینکه قوانین جدید انتخاباتی چقدر می تواند در رابطه با اجرای دموکراسی مفید باشد؟ گفت: بعد از اصول قانون اساسی قوانین انتخاباتی قرار دارند که از مهم ترین نوع قوانین ارگانیک محسوب مي شوند و بايد يك سازگاري بين اصول دموكراسي و حاكميت شايسته و مطلوب در جامعه برقرار نمايند.
عضو هیئت علمی دانشگاه ارومیه ادامه داد:قوانین انتخاباتی بسیار مهم هستند و در قید دو محدودیت هستند، قید اول خود قانون اساسی است به طوری که قوانین انتخاباتی همسو با قانون اساسی باشد و دوم اینکه قوانین انتخاباتی نمی تواند به گونه ای باشد که نافی اصول دموکراسی باشد.
وی اظهار کرد:معمولا مجالس یک محدودیت دیگری دارند که قوانین انتخاباتی هدفی را مورد اشاره قرار میدهند به نام حکومت خوب که بین دو متغیر قرارداریم به نام حکومت مردم بر مردم که بیان می کند هیچ گونه محدودیتی برای انتخاب مردم نباشد و هر فرد با هر ویژگی از این قانون به عنون حقوق سیاسی خود برخوردار باشد.
وی در پاسخ به اینکه دولت آینده چگونه می تواند مسائل مربوط به حقوق بشر را پیش ببرد،خاطر نشان کرد: اول آنکه کسانی که مدیریت حقوق بشر در کشور را دارا هستند ،افرادی لایق باشند دوم اینکه مباحث حقوق بشر در فضای متشنج مطرح نشود.
وی در خاتمه تاکید کرد: نباید دموکراسی طوری طراحی و دستکاری شود که با بهانه های مختلف حقوق بشر را خدشه دار کند.
در ادامه این سمینار امین رستم زاده کارشناس ارشد حقوق بین‌الملل گفت: یکی از 5 اصل حاکم در روابط بین الملل حق تعیین سرنوشت ملتهاست که نمود شخصیت و جلوه یک کشور در جهان است و نشان از اهمیت و جایگاه اراده و خواست بشر در فضای بین المللی مابین کشورها می باشد و این مهم با تدبر و تامل در ادوار مختلف تاریخی اسلام و نقشی که بیعت مردم و خواست مردم و نقش آنها در حکومت بوده به وضوح مشخص است.
این مدرس دانشگاه اظهار کرد: اعلامیه جهانی حقوق بشر که درسال1947 تصویب شده به حقوق بنیادی پرداخته است که شامل 30 ماده بوده و به حقوق بنیادی مدنی،فرهنگی سیاسی اجتماعی پرداخته و این حقوق بنیادی از اصول و قواعد آمره حقوق بین الملل است که نمی توان قانونی بر خلاف آن تصویب کرد.
وی تصریح کرد:از نظر حقوقي، حقوق بشر با حقوق بين الملل که در ميثاق ها، حقوق بين الملل عرفي، مجموعه هايي از اصول و ساير منابع حقوقي تبلور يافته، تضمين شده و از آن طريق حقوق اساسي و آزادي هاي عمومي و کرامت انساني افراد و گروه ها مورد حمايت قرار گرفته است و در این راستا حقوق بشر از يک سو ، دولت ها را ملزم مي سازد که به شيوه خاصي عمل کنند و از سوي ديگر آنها را از انجام بعضي اعمال منع مي کند.
معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی اظهار کرد:حقوق بشر جهان شمول بوده و تمام مردم جهان مستحق اين حقوق هستند، يعني حقوق بشر از يک جامعه و يک بخشي از جهان نشأت نگرفته و يا براي يک جامعه و محدوده جغرافيايي معين نيست بلکه اين حقوق ريشه در جوامع سراسر گيتي و طول تاريخ بشريت دارد و حتي از رسالت انبيا مايه گرفته و سر رشته در اعصار متمادي داشته و عصاره دسترنج بزرگان دینی ارزشی و انقلابی و آزادي خواهان و محصول آزاد انديشی آنان در تاريخ و جامعه بشري است.
رستم زاده گفت: نباید ذره‌بین بین‌المللی حقوق بشر از منظر حقوقی به سیاسی مبدل شود چراکه در آنصورت نوع مطالعه و بررسی ما از شیوه مطالعه حقوقی به اصولی تبدیل خواهد شد و این شیوه با عدالت واقعی بسیار متفاوت و دور است.
وی ادامه داد: در اینصورت عدالتی که حاصل از دموکراسی برای رعایت جنبه مدنظر حقوق اولیه بشری و یا برعکس است تخطئه شده و تبعیض مفهومی و تفسیر آن براساس سلیقه اشخاص و کشورها رقم خواهد خورد چنانکه که در حقوق بین الملل امروز این نقصان بوضوح قابل مشاهده است.
این مدرس حقوق دانشگاه با اشاره به اینکه دموکراسی ظرفی است که با مظروف خود یعنی حقوق بشر معنی پیدا می کند و در واقع روح دموکراسی حقوق بشر است افزود: دموکراسی روش و شیوه حکومت است و حقوق بشر در واقع یک ارزش است که مبانی اسلامی و قرآنی ما در جای جای قوانین خود بر تکریم این حقوق تاکید می کنند بطوریکه این حقوق یکی از اصول مسلم و مورد تاکید آموزه های قرآنی و دینی است
وی ادامه داد: در بحث دموکراسی نیز که یک واژه یونانی به معنای حکومت و مردم بوده و معادل فارسی آن مردم سالاری است و از ابعاد مختلف تعاریفی برای ان ارایه شده است جوهره مطلب در اغلب تعاریف این است که مردم برای تعیین سرنوشت خود نقش آفرینی نمایند
کارشناس ارشد حقوق بین‌الملل گفت: یقیناً یکی از اساس ها و مایه قوام دموکراسی واقعی مشارکت مردم در انتخابات است بطوریکه امام خمینی «ره» فرمودند : میزان رای ملت است و معارف قرآنی و اسلامی نیز بارها بر این مهم تاکید دارند بطوریکه آیه شریفه (و امرهم شوری بینهم ) تاکید می کند که امور حکومت اسلامی با فکر و اراده جمعی اداره می شود و طبیعتاً این فکر و اراده جمعی از طریق انتخابات حاصل شده و نمایندگان مردم در آن برای مردم با بهترین شیوه حکومت در راستای سعادت جامعه گام بر می دارند
وی گفت: خداوند در قرآن از انسان بعنوان خلیفه‌الله یاد می کند این بیانگر ارزشی است که برای شخصیت انسان ها قایل است
این مدرس دانشگاه ادامه داد: قرآن این ظرفیت را برای بشر و شخصیت انسان تا حد متعالی متجلی ساخته که رسیدن او به مقام خلیفه الهی را در نهادش گذارده است و این توجه اساسی به حقوق اصیل بشری و کرامت انسانی بسیار قابل توجه و حایز اهمیت می باشد.
کارشناس ارشد حقوق بین‌الملل گفت: حقوق بشر در اسلام بر مبنای اندیشه توحیدی است و مردم سالاری دینی نشات گرفته از آن از منظر اسلام محدود به یک جایگاه و جوهره و تفکر صرف مادی و انسانی نیست بلکه از یک اندیشه متعالی ارزشی ریشه و جان می گیرد.
رستم زاده گفت: دموکراسی را نباید با شبه دموکراسی رنگین استعماری نوین یکسان تلقی کرد چرا که در مورد اخیر هدف قربانی ابزار می شود و هر از گاهی دموکراسی نوین مخملی امروز بصورت کاملا حرفه‌ای و سیاسی در خارج از کشور بصورت غیرمردمی کلید خورده و شبه مردمی نشان داده شده و برای خود نیز چشم اندازی کاملا استثماری و بلند مدت ترسیم شده و راهبردی دارند و هدفی جز نقض اصیل حقوق بشر ابتدایی ندارد و بلوغ و بصیرت ژرف مردمی و نخبگان بهترین پادزهر برای آن است.
در خاتمه مراسم بصورت پرسش و پاسخ دانشجویی خاتمه یافت./س