بحران آب اساسی ترین دغدغه کشاورزی استان همدان

به گزارش باشگاه خبرنگاران همدان کارشناس هواشناسی استان همدان اخیرا در آماری به میزان بارش های سال زراعی جدید اشاره کرده و می گوید : میزان بارش در استان همدان در مقایسه با پارسال 30 درصد و در بلند مدت 25 درصد کاهش داشته است و این آمار در شهر همدان با بارش 159 میلی متری کاهش 34 درصدی را در مقایسه با پارسال و کاهش 32 درصدی را در مقایسه با مدت زمان 20 ساله نشان می دهد.
آقای پیرتاج همچنین از مشاهده برخی خشکسالی ها در برخی نقاط استان از جمله کبودرآهنگ و در قسمتی از همدان خبر داده است.
مرتضی عزالدین مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان همدان هم از کاهش بارندگی امسال نسبت به سال گذشته در استان خبر می دهد و می گوید : با توجه به میزان بارش در سطح استان وضعیت آب نگران کننده است.
استان همدان از نظر آب های زیرزمینی در بعضی از مناطق مثل دشت های نهاوند ، رزن ، فامنین ، کبودرآهنگ و همدان ، بهار در گذشته وضعیت مطلوبی داشته ولی در سال های اخیر به علت بهره برداری بی رویه سطح آب های زیرزمینی در این دشت ها با کاهش شدید مواجه شده و وضعیت بحرانی پیدا کرده است.
بیشترین استفاده از منابع آب استان در بخش کشاورزی است و پس از آن ، مصارف شهری و روستایی و سپس بخش صنعت و معدن قرار دارند.
مطالعه مجدد و دقیق منابع آب استان ، بازنگری شیوه های استفاده از این منابع و اقدام به ذخیره سازی آب ممکن است مشکلات کمبود آب و توزیع نا برابر آن را در فصول مختلف سال حل کند.
این استان با وجود داشتن قابلیت های فراوان اقتصادی به ویژه در زمینه کشاورزی از کمبود آب در مقیاس راهبردی رنج می‌برد و موضوع منابع آب به چالش مهمی در عرصه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی این استان تبدیل شده است.
کارشناسان می‌گویند کاهش شدید آب دهی منابع زیرزمینی ناشی از برداشت های بی رویه در سال های اخیر ، وجود تعداد قابل توجهی چاه غیر مجاز در دشت های استان همدان ، متکی بودن اکثر فعالیتهای کشاورزی و آب آشامیدنی و صنعت به منابع آب زیرزمینی ، توسعه پایدار این استان را به چالش کشیده است.
تاکنون بسیاری از مقامات استان در زمینه کمبود منابع آب استان لب به شکایت گشوده اند .
آخرین گله را در این زمینه نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه همدان داشته است.
امام جمعه همدان کم آبی همدان را یکی از مصیبت های این استان دانسته و می گوید : بارها به مسئولان گفته‌ام که ما در استان صنعت نداریم اگر نتوانیم اصل کشاورزی را احیا کنیم جامعه به کارهای سطحی و شغل‌های کاذب روی خواهد آورد.
آیت الله محمدی با اشاره به اهمیت کشاورزی در آیات و روایات اسلامی می گوید : کشوری که آب و خاک داشته باشد و باز هم فقیر باشد ، باید جستجو کرد که چه ضعفی دارد .
رئیس سازمان جهاد کشاورزی همدان می گوید : بحران آب اساسی ترین دغدغه کشاورزی استان است که بیش از همه شهرهای قهاوند و فامنین را تهدید می کند.
آقای رنجبر ضرابی می افزاید : حفظ کاربری اراضی و استفاده صحیح از منابع آب استان یک امر ضروری است.
وی یکی از مشکلات کشاورزی استان را عدم سرمایه گذاری مناسب در پوشش انهار ، کانال انتقال آب و بهینه سازی قنوات می داند.
بر اساس اطلاعات و آمار موجود علت عمده مهاجرت روستانشینان استان همدان به مناطق شهری در حداقل 40 سال گذشته همین کمبود آب برای زراعت مطمئن بوده است ‌به طوریکه اکنون تنها هزار و 80 روستای دارای سکنه در این استان وجود دارد.
مشکل کمبود آب حتی برای شرب روستاییان استان همدان به همین جا ختم نمی شود ، چون هم اکنون نه تنها منابع آبی برای کشاورزی در بسیاری از روستاهای استان محدود است بلکه آب آشامیدنی مورد نیاز بیش از 100روستا به ویژه در فصل های کم آب با تانکر از مناطق دیگر حمل می شود .
به این مشکلات باید فرسوده بودن شبکه های موجود آب را هم اضافه کرد که در جای خود قابل تامل است.
مرتضی عزالدین مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان همدان می گوید ه: حدود 35 درصد از شبکه‌های آب استان فرسوده است.
وی می افزاید : طول شبکه آب‌رسانی استان همدان دو هزار و 400 کیلومتر بوده که حدود بیش از 700 کیلومتر آن فرسوده است.
 نماینده مردم همدان و فامنین در خانه ملت هم با بیان اینکه مشکل آب در همدان جدی است می گوید : تامین آب همدان از سد تالوار زنجان 70کیلومتر لوله گذاری شده و 40کیلومتر باقی مانده و با تامین و تخصیص 150 میلیارد تومان اعتبار انجام و بحران آب حل می شود.
آقای کارخانه ای با بیان اینکه 90میلیارد تومان از این اعتبارات تخصیص یافته است و تخصیص 30 میلیارد تومان دیگر در حال پیگیری و اقدام است می افزاید : با تزریق اعتبارات به این طرح بزرگ می توان به بهره برداری از طرح آب رسانی از سدتالوار زنجان به همدان در سال آینده امیدوار بود.
وی با بیان اینکه هم اکنون سالانه آب تنها سد همدان یعنی سد اکباتان 36میلیون متر مکعب و مصرف مردم 34میلیون مترمکعب است می افزاید : با توجه به اینکه سالانه 40 هزار مصرف کننده به مصرف کنندگان اضافه می شود اگر همدان به اجرای طرح آبرسانی اقدام نکند تا دوسال آینده با بحران کم آبی مواجه خواهد شد.
نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس به مشکلات آب کشاورزی فامنین اشاره کرده و می گوید : در 4 مرحله طرح تغییر سیستم خنک کننده از تر به خشک نیروگاه شهید مفتح اجرا خواهد شد که برای راه اندازی این طرح و اجرای همه مراحل 300 میلیارد تومان اعتبار نیز است .
نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی می گوید : اگر مرحله اول طرح اجرا شود 8چاه از 24 چاه از مدار خارج می شود و به تدریج مشکلات تامین آب کشاورزی این منطقه حل می شود.
به نظر می رسد که باید برخی اقدامات توسط مسئولان به طور جدی مورد توجه قرار گیرد اقداماتی که باید در سه سطح کوتاه مدت ، میان مدت و بلند مدت برنامه ریزی کرد و پیش از اینکه استان به مرحله بی بازگشت و خیلی بحرانی برسد اقدامات انجام شده بتواند مانع از بحران جدی شود.
بازنگری دقیق در طرح و اجرای برخی برنامه های عمرانی مرتبط با منابع آب ، هماهنگی دقیق بین سازمانها و ادارات مرتبط در این موضوع ، فرهنگ سازی در زمینه اصلاح ساختار مصرف در بخش مختلف ، قانونمند کردن و نظارت دقیق بر استفاده از مصارف آب در بخش های مختلف ، بهینه کردن استفاده از آب در مصارف کشاورزی ( روی آوردن به کشت های صنعتی و جدیدتری مانند آبیاری قطره ای و مکانیزه و بارانی ) و صنعتی و محدودیت فعالیت و حذف صنایع و کارخانجات و نیروگاههای تولید برق می تواند بخشی از اقدامات در این زمینه باشد./س