قد به زور بلند نمی‌شود

به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک ،اولین مرحله رشد انسان دوران شیرخوارگی است که دو سال اول زندگی را شامل می‌شود، در بدو تولد قد متوسط نوزاد 50 سانتی‌متر است در دو سال اول زندگی 30 تا 35 متر افزایش قد دیده می‌شود که این میزان در سال اول بیشتر یعنی حدود 25 سانتی‌متر است این رشد سریع، ادامه رشد جنینی است و سرعت آن با افزایش سن کاهش می‌یابد.

دومین مرحله رشد دوران کودکی: از دو سالگی تا شروع بلوغ را در برمی‌گیرد. در این دوران کودک هر سال پنج تا هفت سانتی‌متر قد می‌کشد که این رشد در نزدیکی رسیدن به سن بلوغ کاهش می‌یابد.

سومین مرحله رشد: دوران بلوغ است که طی این دوران یک جهش رشدی وجود دارد. در این مرحله پسران به‌طور متوسط 25 تا 30 و دختران 20 تا 25 سانتی‌متر قد می‌کشند . طی دوران بلوغ سرعت رشد قدی 8 تا 14 سانتی‌متر در سال است. حداکثر جهش رشد در دختران پیش از شروع عادت ماهیانه است و پس از آن دختران به طور متوسط 7 سانتی‌متر قد می‌کشند. در پسران نیز حداکثر جهش رشد در مراحل انتهایی‌تر بلوغ دیده می‌شود. با پیشرفت بلوغ به علت تولید و ترشح هورمون‌های جنسی، تدریجا صفحات رشد استخوان بسته می‌شود و امکان افزایش قد پس از آن وجود نخواهد داشت. بنابراین این باور که تا 25 سالگی قد می‌کشیم، به‌طور کامل غلط است. قد متوسط آقایان در جوامع مختلف بین 170 تا 178 سانتی‌متر است

در جامعه‌ای که قد 178 سانتی‌متر، متوسط قد آقایان است، میزان قد بین 161 سانتی‌متر تا 195 سانتی‌متر در محدوده طبیعی قرار می‌گیرد ، مفهوم محدوده طبیعی این است که 95 درصد افراد سالم جامعه، قدی در این حدود یعنی 161 تا 195 دارند، به این ترتیب ما پسربچه چهارده ساله‌ای را که بر اساس بررسی‌هایمان به قد 165 سانتی‌متر خواهد رسید، غیرطبیعی نمی‌دانیم و قد او را درمان نمی‌کنیم. وقتی شخصی دچار کمبود هورمون رشد نیست و ما به او مقادیر زیاد این هورمون را می‌دهیم، عوارض آن شامل دیابت، فشار خون، چربی خون و نیز رشد تومورها ممکن است بروز کند.

با تجویز هورمون رشد درمان کنیم؟توضیح این است که وقتی شخصی دچار کمبود هورمون رشد نیست و ما به او مقادیر زیاد این هورمون را می‌دهیم، عوارض آن شامل دیابت، فشار خون، چربی خون و نیز رشد تومورها ممکن است بروز کند. دوم این‌که وقتی هورمون رشد در بدن کافی است تزریق این هورمون خیلی تاثیر نخواهد داشت و در نهایت هورمون رشد را می‌بایست هر شب و به مدت چند سال تزریق کرد و قیمت بالایی دارد. البته با همه این اشکالات در مورد کودکانی که برایشان پیش‌بینی قدی کوتاه‌تر از حداقل طبیعی می‌کنیم، هورمون رشد را تجویز می‌کنیم. در ضمن هورمون رشد فقط زمانی موثر است که صفحه رشد استخوان‌ها بسته نشده باشد

:علل کوتاهی قد

دو علت شایع برای کوتاهی قد وجود دارد

مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده قد، وراثت و ژنتیک است. دخترها به‌طور متوسط قدی معادل هفت سانتی‌متر کمتر از میانگین قد پدر و مادر خود و پسرها هفت سانتی‌متر بالاتر از این میانگین خواهند داشت . به این ترتیب دختر خانواده‌ای که مادر 155 سانتی‌متر و پدر 165 سانتی‌متر است، باید منتظر قدی معادل 153 سانتی‌متر باشد البته یادمان باشد که این فقط عدد تخمینی است. در این حالت اگر پدرو مادر کوتاه قد باشند، کودک نیز دارای قد کوتاهی خواهد شد در این کودکان رشد طبیعی است و سن استخوانی کودک نسبت به سن تقویمی عقب نیست. سن استخوانی در واقع نشان‌دهنده سن بیولوژیک واقعی کودک است. به‌عنوان مثال اگر کودکی 10 ساله، سن استخوانی هفت تا هشت ساله داشته باشد نشان‌دهنده یک اختلال یا بیماری در کودک است. کم‌کاری تیرویید، کمبود هورمون رشد، سوءتغذیه و بیماری‌های دستگاه گوارش می‌تواند عامل عقب افتادن سن استخوانی نسبت به سن تقویمی کودک باشد. پزشکان متخصص غدد کوتاهی قد را مورد بررسی قرار می‌دهند، اگر بیماری خاصی باعث این مشکل شده باشد آن را درمان می کنند، در غیر این صورت فقط بیمارانی را که دچار کمبود هورمون رشد هستند، درمان می‌کنند.دومین علت شایع کوتاهی قد، تاخیر سرشتی در رشد است. در این کودکان از سن دو سالگی کوتاهی قد دیده می‌شود و این در حالی است که پدر و مادر کوتاه قد نیستند. سرعت رشد کودک در سال تقریبا طبیعی است، ولی سن استخوانی عقب است. در واقع قد کودک برای همان سن استخوانی مناسب است، ولی نسبت به سن تقویمی، کوتاه است. بلوغ در این کودکان با تاخیر همراه است. علاوه براین دو علت شایع، علل دیگری مانند بیماری عمومی مانند سوءتغذیه، کمبود ویتامین دی و کلسیم که موجب نرمی استخوان می‌شوند، بیماری سلیاک (حساسیت به پروتئین گندم)، بیماری‌های مزمن مانند کم‌خونی، بیماری‌های التهابی و... نیز می‌توانند موجب کوتاهی قد شوند.

: درمان کوتاهی قد