به گزارش خبرنگارباشگاه خبرنگاران ارومیه قلعه ماکو، گره در تاریخ و طبیعت آن دارد و همواره یکی از دغدغه‌های حکومت‌ها در سیر تاریخ جهان بوده است.
از اورارتورها تا مادها و از مادها تا سلسله‌های حاکم بر ایران و جهان و نهایتاً تا سلسله صفوی که مرگ جغرافیایی آن را رقم زد، قلعه ماکو میراث دار و امانت دار تاریخ بوده است.
هر کسی که وارد شهر ماکو می‌شود بدون شک اولین چیزی که او را مجذوب خود می‌کند و با نگاه به آن بر قدرت خالق مهر تایید می‌زند کلاهک سنگی ماکوست که در اصطلاح محلی قـَیه نامیده می‌شود.
تاریخ بنای اولیه آن مانند خود قلعه مرموز است و در پیچ و خم‌های تاریخ پنهان مانده است اما طبق شواهد و به گفته کارشناسان از دوره مادها تا قاجاریه در آن آثاری دیده می‌شود، اما آنچه به یقین می‌توان گفت این است که در دوره تیموریان این قلعه مسکونی بوده و در آن زندگی می‌کردند. ساختمان قلعه که از شمال به جنوب است به گونه‌ای شکل یافته است که هم می‌توانست محل سکونت مردم عادی باشد و همزمان به عنوان یک قلعه نظامی نیز از آن استفاده کرد.
دیوارهای استقرار یافته روی صخره‌ها که از محل دیواره سنگی کوه آغاز و تا پایین دامنه کشیده شده است که این امر سبب تأمین امنیت ساکنان آن می‌شده و کمتر مهاجمی می‌توانست از دیوار، صخره‌ها و نهایتاً نگهبانان قلعه عبور کند و ضلع شمالی قلعه نیز به عظیم‌ترین کلاهک سنگی دنیا ختم می‌شود که در بالادست آن بر روی قلعه چتری از سنگ گسترانده و هیچ بشری نمی‌توانست از ارتفاع چند صد متری بالای آن خود را به داخل قلعه برساند.
ظاهر قلعه بیش از 60 درصد از بین رفته و عدم توجه به آن در سال‌های گذشته سبب تخریب بخشی از دیوارهای داخلی قلعه نیز شده است و در صورت عدم توجه جدی مسئولان امر، شاید سال‌های نه چندان دور کلاً این قلعه را از دست بدهیم.
برای دسترسی به قسمت فوقانی که در ارتفاع بیش از 40 متری خود قلعه واقع است باید نترس بود و از ارتفاع نترسید.
با وجود اینکه در افکار عمومی منطقه، بخش بالایی قلعه ماکو را زندان قلعه می‌نامند اما با نگاهی به وضعیت آن پی می‌بریم که این بخش، بیشتر به عنوان انبار استفاده می‌شده است که وجود ارزن در یکی از اتاق‌های آن که یادگار سال‌های دور است بر این امر تاکید دارد.
این بخش قلعه به علت اینکه کاملاً از دسترسی آب و هوای بیرون مصون بوده است کاملاً سالم باقی مانده و آب‌هایی که از بالای کوه در دل آن نفوذ می‌کنند از شیارهای ریز چکه کرده و زمین را نمناک نگه می‌دارند.
خود قلعه ماکو در مساحتی حدود 250 هکتار ساخته شده است که بخشی از این قلعه امروز با تخریب کامل مواجه بوده و اثری از آن وجود ندارد و بافت قدیمی شهر ماکو روی آن بنا شده است. قلعه ماکو با دیوارها، باروها، بخش‌های شاه نشین، انبارها و تونل‌های زیر زمینی به مکانی شگفت انگیز و مرموز تبدیل شده است.
همان قدر که روی زمین قلعه دچار تخریب شده است زیرزمین آن نیز دارای خرابی‌هایی است که البته قابل ترمیم است.
تونل‌های زیرزمینی مخوفی در این قلعه وجود دارد که به صورت شبکه‌ای عمل کرده و کار انتقال آب، آذوقه، راه‌های ارتباطی را بر عهده داشته و یقیناً برای نا آشنایان و غریبه‌ها خطرناک است.
در بازدیدی که از تونل‌های زیرزمینی داشتیم کاملاً مشخص بود که گذر زمان روی ساختار آن تأثیر گذاشته است، اما شکل کلی آن به هم نریخته و با کار روی آن می‌توان دوباره احیا کرد.
مجموعه قلعه ماکو یک موقعیت و یک پتانسیل است که بتوان در منطقه آزاد تجاری صنعتی ماکو یک قطب گردشگری را فعال کرد و ظرفیت این راه‌اندازی نیز مهیاست و فقط جذب سرمایه‌گذار در این بخش را می‌طلبد.
طبیعت و تاریخ دست در دست هم داده‌اند و گره‌هایی از تار طبیعت و پود تاریخ را به هم تنیده‌اند اما استفاده از این موقعیت چیزی است که مدیریت می‌خواهد./ب