به گزارش سرويس بين الملل باشگاه خبرنگاران، در این نمایشگاه 176 شرکت روسی حضور داشته اند که از جمله مهمترین آنها گازپروم؛روسنفت؛لوکوموتیو روسیه؛تراکتور سازی ؛واگن سازی ؛تولید کننده تانک ؛روس نانو ؛تکنولوژیهای روسی ؛اسکولکوو و نظایر آن می باشند و نمایندگان صنایع مناطق تولا و نووسیبریک روسیه نیزدر آن شرکت کردند. از بحثهای مطرح در این نمایشگاه می توان به بحث ورود به مرحله چهار صنعتی و صرفه جوئی در مصرف انرژی اشاره کرد.
ضمنا در سالهای قبل شریک اصلی این نمایشگاه چین؛ایتالیا؛ترکیه و فرانسه بودند و سابقه تشکیل آن به سال1947 میلادی بازمیگردد. حضور روسیه در این نمایشگاه در شرایطی است که صادرات محصولات صنعتی آلمان به روسیه در حال افزایش است و شامل ماشین آلات ؛وسایل نقلیه؛مواد شیمیائی؛کامپیوتر و ابزار الکترونیک و خدمات پشتیبانی می شود و حجم روابط تجاری دو کشور 5/80میلیارد بورو(9/6درصد بیشتر از سال گذشته) است . روسیه هشت میلیارد و آلمان 28 میلیارد یورو در بازارهای یکدیگر سرمایه گذاری کرده اند.
** کنفرانس خبری مشترک پوتین و مرکل و بررسی موضوعات مختلف:
در جریان دیدار پوتین از نمایشگاه مذکور یک کنفرانس خبری هم ترتیب داده شد فضای این کنفرانس آنطور که رسانه های آلمانی بیان میکنند بیشتر تحت تاثیر محدودیتهای دولت روسیه برای سازمانهای غیردولتی خارجی موجود در فدراسیون روسیه قرار گرفته بود. انجلا مرکل صدراعظم آلمان در سخنرانی خود به هنگام افتتاح نمايشگاه هانوفر به همراه ولاديمير پوتين، رئيس جمهور روسيه، مسألة برخورد اخير روسيه با مؤسسات غير دولتي را پيش کشيد و بر اهميت يک جامعة باز تأکيد کرد.
مرکل در سخنراني خود تأکيد کرد: ما بايد به اين بحث شدت بخشيم، ايده‌ها و تصورات خود را توسعه دهيم و در روسيه به سازمانهاي غير دولتي و انجمن‌هاي زيادي که در آلمان به عنوان نيروي محرکة خلاقيت و نوآوري مي‌شناسيم، شانس خوبي بدهيم. اما پوتين، خود در هانوفر به اين مسأله نپرداخت و در سخنراني خود، فقط مسائل مربوط به نمايشگاه را مطرح کرد. پوتين وعده داد که از توسعة روابط تجاري آلمان و روسيه حمايت خواهد کرد. وي گفت: متأسفانه اقتصاد جهان و اروپا بسيار شکننده است. از آن مهم‌تر، شدت بخشيدن به تبادل نظر دو کشور است. پوتين با اشاره به نمايشگاه هانوفر گفت: من اميدوارم که روسيه انگيزة قوي‌اي براي همکاري به وجود آورد.
** دلیل ایجاد محدودیت بر سازمانهای غیردولتی در روسیه:
در خصوص محدودیتهایی که بر سازمانهای غیردولتی در روسیه وضع شده پوتین توضیحات جالب توجهی بیان کرد وی گفت : تمام اقدامات ما متوجه کنترل جريانات مالي وارد شونده به سازمانهاي غير انتفاعي مشغول فعاليت سياسي داخلي در روسيه ميباشد و نه تعطيل يا ممنوع کردن سازمانهاي مذکور. اين امکانات از خارج دريافت ميشودو فقط طي 4 ماه گذشته از آغاز کار قانون مربوط به سازمانهاي غير انتفاعي بيش از 28 ميليارد روبل به اين سازمانها واگذار شده و اين امر نميتواند سئوال برانگيز نباشد.
جامعه ما حق دارد بداند اين پولها از کجا و براي چه اهدافي دريافت ميشود وي تأکيد نمود آزادي فعاليت اين سازمانها به هيچ وجه محدود نميشود. به گفته وي، قوانين مشابهي در ديگر کشورهاي جهان چون ايالات متحده در کار است. پوتين تأکيد نمود اين مبالغ کلان – قريب به يک ميليارد دلار– را ميشد براي کمک به کشورهاي مشکل دار چون قبرس هزينه کرد و براي اين کار لازم نميشد به جيب دارندگان پس اندازهاي بخت برگشته دست درازي کرد.پوتین اشاره کرد که قصد کشورش محدود نمودن این سازمانها نیست بلکه منابع مالی آنها باید تحت کنترل باشد.
با توجه به سخنان پوتین به نظر می رسد بحث ایجاد محدودیتها برای برخی شرکتهای خارجی و از جمله دو شرکت آلمانی بیشتر ابزاری در دست برخی مطبوعات آلمانی برای مانور آمریکایی علیه روسیه باشد.
** طرح مشکل قبرس:
پوتین در خصوص بحران قبرس که از جمله مشکلات روابط روسیه و آلمان است به غارت سپرده های موجود در بانکهای قبرس اعتراض و اظهار امیدواری کرد که این سرمایه ها به بانکهای روسی بازگردد. ولادیمیر پوتین در پایان مذاکراتش خطاب به مرکل گفت : روسیه نسبت به سیاست اتحادیه اروپا در حوزه یورو اعتماد میکند و در خصوص حل معضلات اقتصادی با مرکل هم عقیده است.
در خصوص بحران قبرس که بر روابط روسیه و آلمان نیز موثر واقع شده گفته میشود تحلیلهای دولت مرکل در خصوص وجود پول کثیف روسی در بانکهای قبرسی مقرون به حقیقت نیست و حتی اگر حقیقت داشته باشد ابزاری که به کار گرفته شده و مصادره پول سپردگذاران روسی نشان از یک طراحی حساب شده علیه مسکو دارد..
** پرداختن به اوضاع کره شمالی:
در جریان این سفر دو طرف همچنین در خصوص بحران سوریه و کره شمالی نیز با هم گفتگو کردند. مرکل اعلام نمود ما درگيري سوريه و مسئله اقدامات تحريک آميز – من آن را چنين مينامم – از طرف کره شمالي را بررسي کرديم. ما در اين مورد متفق بوديم که جامعه جهاني بايد اثر آرامبخش گذاشته و از اقدامات تحريک آميز آينده کره شمالي جلوگيري کند.
پوتين به نوبه خود گفت: پنهان نکنم که تشديد تشنج در شبه جزيره کره مايه نگراني ميباشد زيرا ما همسايه هستيم و اگر خداي نکرده مشکلي بروز کند آن وقت چرنوبيل (نيروگاه اتمي شوروي در اوکراين که سانحه آن باعث آلودگي مناطق وسيع اوکراين، بلاروس و روسيه شد) يک داستان بچه گانه بنظر خواهد رسيد. وي پرسيد ((اما چنين خطري وجود دارد؟ من معتقدم که موجود است)). وي تأکيد نمود روسيه خواهان غير اتمي شدن شبه جزيره کره مي باشد.
** تداوم اختلاف نظرات پوتین و مرکل در خصوص سوریه:
در عين حال سران روسيه و آلمان در مورد اوضاع سوريه با هم کنار نيامدند. صدراعظم آلمان اعلام نمود «در مورد سوريه نظر ما – روسيه و اتحاديه اروپا - هميشه متفاوت بود. ولي ما اطمينان داريم بايد هر کاري براي حل سياسي اين مسئله کرده، از ادامه خونريزي و بروز تلفات هولناک انساني جلوگيري شود». وي قول داد «ما در آينده هم گفتگو در اين امور را ادامه خواهيم داد تا گفتگوي سياسي را در نهايت راه اندازي کنيم».
رئيس جمهور روسيه از طرف خود پيشنهاد کرد به عنوان قدم اول تحويل اسلحه به تمام طرفين درگير در سوريه متوقف شود. وي گفت «در مورد سوريه ما فعلاً راه حلي نداريم. بنظر من چه بايد کرد؟ بايد به متوقف شدن تحويل اسلحه، ولي به تمام طرفين درگيري، نايل شد». وي در توضيح موضع کرملين گفت: «ما حداقل به يک نظام مشروع اسلحه تحويل ميدهيم و اين امر در هيچ سند بين‌المللي منع نشده است». وي در عين حال تأکيد نمود «ما آمادهايم همراه همه جمع شده و راه خروج از اين کشتارگاه خونين را بررسي کنيم».
** نگاهی به روابط برلین و مسکو:
هانس هنینگ شرودر رئیس بخش روسیه انستیتو آلمانی امور بین المللی و امنیتی معتقد است روابط روسیه و آلمان در وضعیت زمانی سختی به سر می برد و حداقل در 3 یا 4 سال اینده چشم انداز پیشرفت یا تغییر معناداری در عرصه سیاست خارجی دو کشور وجود ندارد. وی مقامات هر دو کشور را به این واسطه سزاوار سرزنش میداند و میگوید دیدار اخیر مرکل و پوتین آنچنان تغییری را باعث نمیشود. ضمن آنکه انتخابات در آلمان پیش روست و دستورالعملهای جدید توسط دولت جدید آلمان تدوین میشود.
عده ای تصور میکنند بحث سختگیریهای دولت روسیه بر بنیادهای غیردولتی و خصوصا دو بنیاد آلمانی باعث وخیم ترشدن اوضاع مناسبات دو کشور میشود و تمایل دولتمردان آلمانی برای دیدار از روسیه در این اواخر کاهش یافته است اما باید توجه کرد روابط برلین و مسکو فقط این موضوعات را شامل نمیشود بلکه مباحث توریسم،همکاریهای علمی و فرهنگی و پروژه های مختلف بین شهرهای آلمانی و روسی و همکاریهای اقتصادی را باید در نظر گرفت. در ارتباط با این مباحث خصوصا مسائل اقتصادی بهبود شرایط سرمایه گذاری در روسیه مدنظر طرف آلمانی میباشد و عضویت روسیه در WTO امری است که برلین از آن استقبال میکند. ضمنا برخی منابع روسی از وجود 6400 شرکت آلمانی در روسیه اطلاع می دهند که نشان می‌دهد آلمانیها به سرمایه گذاری در اقتصاد روسیه کماکان علاقمند هستند .
** منابع تنش در روابط دو کشور:
به طور خلاصه میتوان کانونهای چالش در روابط مسکو و برلین را به این ترتیب نام برد ابتدا بحث حقوق بشر که مسائلی از قبیل قوانین محدود کننده سازمانهای غیردولتی در روسیه؛ قانون ضدجاسوسی روسیه؛ مجازات برای تظاهرات غیرقانونی در روسیه؛قانون افترا زدن به مقامات؛بحث همجنس بازی و قوانین مرتبط با فضای وب را شامل میشود. دومین موضوع بحث گسترش اتحادیه اروپاست که مسکو با آن مخالف می باشد و روسیه اتحادیه مذکور را به شکل مهمترین شریک تجاری و نه سیاسی میپسندد لیکن اتحادیه اروپا بحث مشارکت شرقی ،تجارت آزاد با ارمنستان و آذربایجان و اوکراین و نظایر آنرا پیگیری میکند که مسکو را نگران کرده است . همچنین بحث توسعه ناتو؛گسترش سپر دفاع موشکی؛موضوع قبرس که جدیدا اضافه شده ،موضوع سوریه و بحث لغو روادید روسیه با اتحادیه اروپا و نقش رهبری آلمان و روسیه برای کاهش یا افزایش تنشها را نیز باید به آن اضافه کرد.
راجع به روابط مرکل با پوتین گفته میشود هرچند آنگلا مرکل متولد شرق آلمان است و روسی را به خوبی میداند ولی همانند شرودر صدراعظم سابق آلمان نتوانسته روابط گرمی با روسها برقرار کند. تعدادی از شخصیتهای آلمانی مخالف فشارهای مرکل بر مسکو هستند که متاثر از دیدگاههای اقتصادی آنهاست . برخی رسانه های غربی میگویند مرکل شخصیتا اقتدارگرا بوده و اینکه آلمان همیشه رهبری اروپا را داشته وی را دچار اشتباه کرده و پرداختن وی به مباحث حقوق بشری خصوصا در روسیه از این جهت که آلمان را به عنوان سمبل برتر دموکراسی در اروپا معرفی کند مورد استفاده مرکل قرار گرفته است.
نتيجه‌گيری :
هرچند فضای ظاهری نمایشگاه صنعتی هانوفر آلمان آنطور که رسانه های آلمانی گزارش کردند تحت تاثیر اقدامات روسیه در قبال سازمانهای غیردولتی قرار گرفته و اتفاقا مورد انتقاد شخص مرکل هم قرار گرفت اما این ظاهر موضوع است و در لایه زیرین این بحث، روابط اقتصادی ؛تجاری و صنعتی برلین و مسکو جدیت بیشتری دارد.آلمانها در نگاه به منافع اقتصادی واقعی خود ناچارند روابط خود با روسیه را مدنظر قرار دهند 40 درصد گاز طبیعی آلمان توسط روسیه تامین میشود و بدون انرژی روسی اقتصاد آلمان با مشکل مواجه میشود هزاران شرکت آلمانی در روسیه سرمایه گذاری کرده اند و در همان زمان روسیه برای آنکه صادرکننده صرف مواد خام به آلمان نباشد به تکنولوژی و تخصص آلمانی نیاز دارد. البته آلمانها در تنظیم روابط امنیتی خود با مسکو باید ملاحظات درون اتحادیه اروپا و روابطشان با فرانسه و نیز آمریکا را در نظر داشته باشند و در این خصوص حساسیتهای خاصی مطرح میباشد و رمز موفقیت این مناسبات برقراری نوعی تعادل است البته جلوگیری از نارضایتیها در روابط روسیه و آلمان غیرممکن و مدیریت کردن روابط اهمیت خاصی دارد.
نویسنده: سیدعبدالرضا موسوی بفروئی
منابع :
1- کامرسانت-20/1/92
2- ترود-20/1/92
3- http://www.vz.ru/news/2013/4/8/627819.html
4- http://www.vz.ru/news/2013/4/8/627819.html
5- http://www.interfax.ru/world/txt.asp?id=300191
6- زوددویچه تسایتونگ-8آوریل2013