امروز در تاریخ؛
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 30 فروردین 1392 خورشیدی برابر با 8 جمادی‌الثانی 1434 هجری و 19 آوریل 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است: قتل «گریبایدوف» سفیر کبیر روسیه تزاری در ایران به دست مردم معترض تهران (1207 ش)
پس از امضا معاهده ترکمانچای گریبایدوف به عنوان سفیر کبیر روسیه، برای نظارت بر اجرای مفاد آن به ایران آمد. یکی از مواد قرارداد ترکمانچای، بازگشت مردم سرزمین‌های جدا شده از ایران، به آن مناطق بود. در همین حال، شماری از زنان گرجی که در ایران مسلمان شده و ازدواج کرده بودند، حاضر به رها کردن خانواده‌های خود و بازگشت به گرجستان نبودند. گریبایدوف نیز قصد داشت به زور، آنان را به سفارت روسیه برده و به گرجستان منتقل نماید؛ اما میرزا مسیح مجتهد از روحانیون برجسته تهران، مردم را به اجتماع، مقاومت و دفاع از نوامیس مسلمانان فرا خواند. مردم مسلمان تهران نیز با تظاهراتی اعتراض‌آمیز به نزدیکی سفارت روسیه رفتند.
با تیراندازی مأموران سفارت و کشته شدن سه نفر از مردم بی‌دفاع، خشم و انزجار عمومی برانگیخته شد و مردم به سفارت روسیه حمله کردند. در این حمله، گریبایدوف و شماری از همراهان او به قتل رسیدند. این حادثه، واکنش طبیعی مردم مسلمان ایران، در برابر ستمگری، تجاوزگری و افزون‌خواهی دولت روسیه تزاری و بی‌کفایتی حکومت فتحعلی شاه قاجار بود؛ اما فتحعلی شاه از این حادثه بسیار ترسید و برای جلوگیری از بروز جنگی دیگر، هیئتی را برای عذرخواهی به روسیه فرستاد. در آن زمان چون روسیه در حال جنگ با عثمانی بود، عذر فتحعلی شاه را پذیرفت و دولت ایران هم میرزا مسیح مجتهد را به عتبات عالیات در عراق تبعید نمود.
درگذشت دکتر «خواجه نوری» محقق علم آمار (1372 ش)
دکتر عباسقلی خواجه نوری در سال 1294 ش در تهران متولد شد و پس از اتمام تحصیلات مقدماتی و دانشگاهی، در سال 1335 ش از دانشکده علوم دانشگاه پاریس به اخذ درجه دکترا در رشته آمار نائل گشت. وی در مشاغل پژوهشی، آموزشی و مشاوره در امور اجرایی وزارتخانه‌های مختلف، فعالیت گسترده‌ای داشت و در سال 1345، مؤسسه آموزش عالی آمار را در تهران تأسیس کرد. دکتر خواجه نوری بنیان گذار روش نمونه‌گیری مبتنی بر نظریه احتمال و استنباط آماری در ایران و یکی از محققان برجسته علم آمار در کشور بود. از استاد خواجه نوری تألیفات متعددی برجای مانده که روش‌های مقدماتی آمار، روش تحقیق و آمار پیشرفته از آن جمله است. این استاد و پژوهشگر علم آمار سرانجام در 30 فروردین 1372 در هفتاد و هشت سالگی در تهران درگذشت.
تولد «ابوالقاسم شاطبی» ادیب، فقیه و قاری معروف (538 ق)
ابوالقاسم قاسم بن فیرة بن ابی‌القاسم شاطبی شافعی، معروف به امام القرّاء (پیشوای قاریان) و از اساتید ادب و علوم قرآنی در قرن ششم هجری بود. او علاوه بر اصول قرائت و تجوید، در تفسیر، حدیث، نحو، لغت و علوم عربی یگانهٔ روزگار و استاد زمانِ خود به شمار می‌رفت. شاطبی علی‌رغم این که از نعمت بینایی محروم بود ولی از کثرت ذکاوت و زیرکی، تمامی حرکات، سخنان و افعال و رفتار خود را طوری می‌نمود که حاضرین مجلس، اصلاً متوجهٔ نابینایی او نمی‌شدند. از آثار مهم او علاوه بر حِرزُالامانی، دو قصیدهٔ لامیّه و رائیّه در علم قرائت است که شهرت دارد و در قرون بعد، شرح‌هایی بر آنها نوشته شده است. ابوالقاسم شاطبی در 28 جمادی‌الثانی سال 590 قدر 52 سالگی درگذشت و در قاهره مدفون گردید.
اولین سفر «ناصرالدین شاه قاجار» به اروپا (1252 ش)
میرزا
حسین‌خان مشیرالدوله، صدراعظم ناصرالدین شاه قاجار، در نخستین سال صدارتش
کوشید برای آشنایی شاه با مظاهر تمدن اروپا و ایجاد زمینه‌های مناسب برای
اجرای برنامه‌های مورد نظر خود در ایران زمینه‌های سفرِ شاه قاجار را به
اروپا فراهم سازد. پس از انجام مذاکرات با رؤسای کشورهای اروپایی، امپراتور
اتریش و دولت‌های آلمان، فرانسه، بلژیک، سوئیس و ایتالیا آمادگی خود را
برای پذیرایی از شاه ایران اعلام کردند. تا اینکه در این روز موکب شاهانه
از تهران به طرف گیلان حرکت کرد و به سمت مسکو پایتخت روسیه به راه افتاد.
این
سفر چندین ماهه، گر چه به امید مشاهده ترقیات دولت‌های اروپایی و رغبت
یافتن به اجرای اصول تمدن و نظام جدید زندگی در ایران بود، عملاً نتیجه
خوبی نداد؛ زیرا شاه را مأیوس ساخت و فاصله میان تمدن شرق و غرب را آن قدر
زیاد یافت که نه تنها امید به رسیدن به پای دولت‌های بزرگ را از او سلب
کرد، بلکه او را آماده جلوگیری از تأسی به اروپاییان و حتی مسافرت به اروپا
گرداند.
درگذشت «ابنی مین فریومدی» شاعر معروف خراسانی (769 ق)
امیر محمود بن امیر یمین الدین طغرایی فریومدی خراسانی معروف به ابن یمین، ادیبی فاضل، شاعری قانع و زاهدی عارف بود که در سال 685 قدر فریومد در خراسان به دنیا آمد. او همراه با قیام سربداران بر ظلم و جور زمانه شورید و در این اثنا، دیوان شعرش گم شد. ابن یمین شاعری قصیده سرا و مداح بود ولی هنر وی بیشتر در سرودن قطعات اجتماعی و اخلاقیِ سودمندِ وی است که شهرت بسیار دارد، چنان‌که باید او را بعد از انوری، بزرگ‌ترین شاعر قطعه سرای پارسی دانست. اشعار وی مشتمل بر اخلاق و نصایح، عزت نفس، دوری و مذمت چاپلوسی و مدح ناکسان بوده است. ابنی مین به هنگام مرگ 84 سال داشت.
ارتحال عالم جلیل‌القدر «شرف‌الدین عاملی» (1377 ق)
سید عبدالحسین شرف‌الدین عاملی در سال 1290 قدر کاظمین دیده به جهان گشود. آیات عظام شیخ الشریعهٔ اصفهانی، آخوند خراسانی، سید محمدکاظم یزدی از جمله اساتید ایشان بودند و مورد تایید آنها قرار گرفت. شرف‌الدین در سال 1322 ق راهی جبل عامل لبنان گردید و به ارشاد مردم و تدریس همت گماشت. وی در سال 1330 ق علما و رهبران جبل عامل را به قیام علیه فرانسویان فراخواند و فتوای جهاد صادر کرد. سرانجام روح قدسی سید عبدالحسین شرف‌الدین در در 88 سالگی از حجاب تن رهایی یافت و به ملکوت اعلی پرواز کرد. بدن پاک ایشان با تجلیل فراوان در کنار استادش، سید محمدکاظم یزدی، در صحن مطهر امیرالمؤمنین (ع) دفن گردید. مهمترین کتاب شرف‌الدین «المُراجعات» در کلام و عقاید نام دارد.
عقب نشینی سربازان متجاوز انگلیسی از بندر اسکندریه مصر (1807 م)
دولت انگلیس که برای به دست آوردن منافع بیشتر، در صدد گسترش مستعمرات خود در نقاط مختلف جهان بود، در اوایل قرن نوزدهم میلادی تصمیم گرفت سرزمین مصر را که جزو امپراتوری عثمانی بود به تصرف خود درآورد. به همین دلیل ناوگان انگلیس به مصر حمله کرد و بندر اسکندریه را اشغال نمود؛ اما محمدعلی پاشا، والی مصر با کمک مردم و علمای این کشور که فتوای جهاد علیه مهاجمین را داده بودند، به دفاع از مصر پرداخت. در این نبرد، مردم مسلمان مصر با شجاعت و خود گذشتگی بسیار مبارزه کردند و دشمن را که به پیشرفته‌ترین سلاح‌های آن دوران مجهز بود، شکست دادند. در پی این شکست، نیروهای مهاجم انگلیسی نیز در 19 آوریل 1807 م از بندر اسکندریه مصر عقب‌نشینی کردند.
تولد شیخ «محمدتقی بهلول» از دانشمندان معاصر (1328 ق)
شیخ محمدتقی بهلول، خطیب و واعظ شهیر اهل خراسان، در گناباد به دنیا آمد. پس از تحصیلات مقدماتی نزد پدر دانشمندش، به سبزوار رفت و به ادامهٔ تحصیل پرداخت. همزمان به وعظ و خطابه روی آورد و در اندک زمانی در این فن به مهارت دست یافت. پس از واقعهٔ کشف حجاب توسط رضاخان، در اجتماع عظیم مردم مشهد در مسجد گوهرشاد علیه رژیم پهلوی سخنان تندی بیان کرد که به عکس‌العمل رژیم و کشتار تعداد زیادی از زائران حرم رضوی انجامید.
از آن پس از مشهد متواری گردید و راهی افغانستان شد. از آن جا که سیاست افغانستانِ آن روز، در راستای سیاست ایران بود، حکام افغان برای این که روابط دو طرف به تیرگی نگراید، بهلول را زندانی کرده و بیش از 30 سال در زندان نگاه می‌دارند. بهلول پس از آزادی، به ایران، مصر، عراق و دیگر کشورهای عربی رفته و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، وارد جمهوری اسلامی ایران می‌شود.
انحلال جامعه ملل پس از جنگ جهانی دوم (1946 م)
جامعه ملل نخستین سازمان بین‌المللی است که بعد از پایان جنگ اول جهانی به پیشنهاد وودرو ویلسون، رئیس جمهور وقت امریکا و فرمان پاپ در دهم ژانویه 1920 مشکل گرفت. مقر جامعه ملل در ژنو در کشور سوئیس و نخستین دبیر کل آن یک دیپلمات انگلیسی بود. جامعه ملل با عضویت 49 کشور شروع به کار کرد و سیزده کشور دیگر نیز در طول حیات جامعه به آن پیوستند. با این حال این جامعه ملل در جلوگیری از وقوع جنگ جهانی دوم و دفع تجاوز ایتالیا به اتیوپی، تجاوز آلمان به اتریش، تجاوز ژاپن به چین و تجاوز شوروی به فنلاند به تدریج اعتبار خود را از دست داد و این مسئله سرآغاز نابودی جامعه ملل شد. در جریان جنگ دوم جهانی، جامعه ملل عملاً به حال تعلیق درآمد و در پایان جنگ با واگذاری مسئولیت خود به سازمان ملل، انحلال خود را در نوزدهم آوریل 1946 م پس از حدود بیست و شش سال فعالیت اعلام کرد.
کشتار پیروان فرقه داودیان در امریکا (1993 م)
با حمله پلیس ایالتی امریکا اف.بی.آی به مقر پیروان فرقه داودیان در سال 80 1993 تن از اعضای این فرقه کشته شدند. هواداران این فرقه که مخالفان سیاست‌های امریکا هستند، پس از چند روز محاصره در مقر خود مورد حمله و کشتار قرار گرفتند. کشتار مخالفان حکومت در کشوری چون امریکا که مدعی آزادی بیان و دفاع از حقوق بشر است، باعث حیرت مردم جهان و رسوایی واشینگتن شد.
درگذشت «چارلز داروین» طبیعی‌دان نامی انگلیسی (1882 م)
چارلز
رابرت داروین طبیعی‌دان، فیزیولوژی ست و دانشمند انگلیسی در 12 فوریه 1809
مدر انگلیس به دنیا آمد. داروین در سال 1831 م به عنوان طبیعی‌دان، عضو
هیأتی از محققان شد که قرار بود به امریکای جنوبی و جزایر غربی اقیانوس
آرام سفر کنند. در این سفر پنج ساله، داروین درباره جانداران و سنگواره‌های
روزگاران پیشین مطالعات فراوانی انجام داد و اصل انتخاب طبیعی در مغزش
پرورده شد. داروین در اول ژانویه 1858 م نتایج کارهای علمی خود را مطرح کرد
و آنها را در کتاب «اصل انواع»، منتشر نمود. نظراتی که وی در این کتاب و
در کتب دیگر در باب تغییر انواع داده، موجب تأسیس مکتبی به نام داروینیسم
گردیده است. بنا بر قانون تبدیل انواع، موجودات در آغازِ خلقت، چنان که
امروزه هستند، خلق نشده‌اند. آنها در ابتدا بسیار پَست و ساده بوده، سپس طی
میلیون‌ها سال، طبق قوانین طبیعی به سوی کمال رفته و به دو دسته گیاهان و
جانوران تبدیل شده‌اند. آنها بعدها استخوان دار شده و چهار پایان ظهور
کرده‌اند.
سرانجام، حیوان دو پا که حُکما، حیوان ناطق خوانده و آن را
اشرف مخلوقات می‌دانند، بالاتر از همه قرار گرفته است. داروین عقیده قدما
درباره نژاد انسان که بنا بر حکایات تورات، همه از نسل آدم بودند را مورد
انتقاد قرار داد و نظریه تطوّر یا تکامل را عرضه داشت که بر عکس نظر قدما،
به جای هبوط، در حقیقت، صعود آدمی را از مرحله بسیار ابتدایی به مرحله
پیچیده حیات و تکامل او را از راه تطابق و سازگاری با محیط به پیش می‌کشید.
وی مخالف انتقاد جزمی دین به داستان غیر علمی آفرینش بود. چارلز داروین
سرانجام در نوزدهم آوریل 1882 مدر 73 سالگی درگذشت و در کنار اسحاق نیوتن
در کلیسای و ست مینْسْتِر به خاک سپرده شد.
درگذشت «پیر کوری» دانشمند فرانسوی و مکتشف رادیوم و پولونیوم (1906 م)
پیِر کوری فیزیک‌دان شهیر فرانسوی در 24 اوت 1859 مدر پاریس به دنیا آمد. پیِر کوری در طی سال‌های تدریس و تحقیق درصدد بود تا همسری نابغه بیابد تا اینکه در 35 سالگی با ما نیا سلکودوسکا معروف به مادام کوری ازدواج کرد. آنها دریافتند که عنصر توری وم همانند اورانیوم، اشعه‌ای نامرئی از خود ساطع می‌کند. آنان نام این اشعه را رادیو اکتیویته گذاشتند. پس از رنج‌های فراوان، این زن و شوهر به این کشف رسیدند که دو ماده پلونیوم و رادیوم نیز از رادیو اکتیوتیه برخوردار می‌باشند. چهار سال طول کشید تا توانستند یک دهم گرم رادیوم تهیه کنند و کشف خود را به جهان دانش عرضه دارند.
این کشف‌ها، سرآغاز تولد فیزیک مدرن هسته‌ای بود که به آفرینش رشته علمی جدید منجر گشت که به رادیوتراپی یا پرتو درمانی شهرت دارد. پیر کوری سرانجام در 19 آوریل 1906 مدر حال مراجعت به منزل بر اثر تصادف با درشکه و اتومبیل در 47 سالگی درگذشت. هرچند این حادثه تأثیر بسیار بدی بر روی خانواده کوری نهاد ولی همسرش مادام کوری به کارهای علمی خود ادامه داد و منشا کشفیات مهم دیگری در صحنه علم فیزیک گردید.
عملیات کربلای 9، در قصر شیرین، توسط ارتشِ جمهوری اسلامی ایران (1366 ش)
یگان های ارتش جهوری اسلامی ایران در سی ام فروردین 66 در منطقه عملیاتی سرپل ذهاب – قصر شیرین به منظور تصرف ارتفاعات 542 و 400 و آهنگران و پاسگاه مرزی باباها دی و انهدام نیروهای دشمن در منطقه عملیاتی عملیات کربلای 9 به مرحله اجرا گذاشته شد.
نتایج عملیات 1-مناطق آزاد شده: ارتفاعات 542 و 400 و پاسگاه مرزی باباها دی 2-یگان های منهدم شده دشمن: گر دانه‌ای 1 و 3 و 4 از تیپ کماندویی سپاه دوم و گردان 4 نیروی مخصوص از تیپ 3 – تعداد کشته و زخمی‌های دشمن 1800 نفر تعداد اسراء 55 نفر 3-تجهیزات منهدم شده دشمن: تعداد زیادی خمپاره انداز-تیربار- جنگ افزار و مقدار زیادی مهمات.
برخی از رخدادهای امروز
1171: حکومت فاطمیون بر مصر پایان یافت و این کشور به دست ایوبیان افتاد.
1899: جزایر فیلیپین که قرن‌ها متعلق به اسپانیا بود در پی شکست این کشور در جنگ دریایی مانیل از آمریکا از این روز به آمریکا تعلق گرفت و تا سال 1946 این وضعیت ادامه داشت.
1923: قانون انتخابات مصر زنان و نظامیان را از دادن رای محروم کرد.
1941: ارتش بلغارستان از فرصتی که جنگ جهانی دوم فراهم آورده بود استفاده کرد و به مقدونیه حمله برد.
1945: ناو هواپیمابر آمریکایی فرانکلین براثر حمله ژاپنی‌ها آسیب دید.
1971: نخستین ایستگاه فضایی به نام سالی وت 1 از سوی دانشمندان شوروی در مدار زمین قرار گرفت.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید