امروز در تاریخ؛
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 27 فروردین 1392 خورشیدی برابر با 5 جمادی‌الثانی 1434 هجری و 16 آوریل 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
درگذشت شاعر و عارف شهیر «جلال‌الدین محمد بلخی» معروف به «مولوی» (672 ق)
جلال‌الدین
رومی در سال 604 قدر بلخ متولد شد. شهرتش به روم به سبب طول اقامت او در
قونیه واقع در ترکیهٔ امروزی است که در آن زمان جزو قلمرو امپراتوری روم
بوده است هرچند مولوی، خود را از مردم خراسان می‌شمرد. پدرش بهاءالدین ولد،
مدرس و واعظی خوش بیان و عرفان‌گرا بوده است. زندگانی مولانا بعد از
سفرهای مختلف، با آشنایی با شمس تبریزی صورتی دیگر گرفت. او پس از 16 سال
همدمی با شمس، از او جدا شد و در آتش فراغ او سوخت. مولانا پس از آگاهی از
اقامت شمس در دمشق فرزند خود را با جمعی از یاران در جست‌وجوی شمس فرستاد.
عاقبت شمس دعوت وی را اجابت کرد و به قونیه آمد؛ اما نوبت اقامت شمس در این
دفعه کوتاه بود و پس از مدتی با رنجش خاطر از فتنه‌انگیزی حسودان، از
قونیه برفت.
از این رو مولانا غزلیات سوزناک‌تری سرود. مولوی سرانجام
در 68 سالگی در قونیه بدرود حیات گفت و همهٔ مردم و اهالی قونیه، حتی
مسیحیان و یهودیان نیز در سوگ مولانا نشستند و زاری کردند. بارگاه او در
قونیه به عنوان مزار یک روحانی و عابد و عالم ربانی، مورد نذر و نیاز است و
مردم آن سامان و دوستداران وی، از این دیدگاه، از خاک پاکش همت و مدد
می‌جویند. در میان بزرگان ادب فارسی، مولوی پرکارترین شاعر است و آثار
فراوانی دارد از جمله: مثنوی معنوی، غزلیات شمس تبریزی، رباعیات، فیه
مافیه، مکاتیب و محاسن شیعه. وی در نظر ایرانیان و بیشتر صاحب نظران جهان
به نام عارفی بزرگ، شاعری نامدار، فیلسوفی تیزبین و انسانی کامل شناخته شده
است.
درگذشت خطیب شهیر و خدمتگزار، حجت الاسلام «عباسعلی اسلامی سبزواری» (1364 ش)
حجت الاسلام و المسلمین شیخ عباسعلی اسلامی در سال 1281 ش (1320 ق) در سبزوار به دنیا آمد. وی پس از تحصیل در سبزوار راهی مشهد و عتبات عالیات شد و از محضر حضرات آیات: آقا بزرگ تهرانی، حاج آقا حسین طباطبایی قمی و سید ابوالحسن اصفهانی استفاده‌های فراوانی بُرد. سپس به تهران بازگشت و به ترویج دین پرداخت. این روحانی مبارز، در جریان کشف حجاب و پس از آن به دلیل اعتراض به این اعمال رژیم، بارها توسط مزدوران پهلوی دستگیر و به زندان افتاد و ممنوع الم نبر شد. وی پس از انقلاب اسلامی نیز با این که بیش از هشتاد سال داشت. بارها به جبهه رفت و به رزمندگان روحیه می‌داد. رساله حجاب، عدم تشابه و تساوی حقوق زن و مرد و نیز خاطرات در 8 جلد از جمله آثار اوست. این شخصیت برجسته سرانجام در 27 فروردین سال 1364 ش در 83 سالگی درگذشت و در حرم مطهر حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد.
رحلت عالم بزرگوار آیت اللَّه «شیخ علی جواهری» (1374 ش)
آیت‌اللَّه حاج شیخ علی جواهری از علمای بزرگ بروجرد، در سال 1283 ش در بیت صاحب کتاب عظیم جواهرالکلام به دنیا آمد. وی پس از فراگیری مقدمات علوم اسلامی از پدر و دیگر اساتید، به درس حضرات آیات: میرزای نایی نی، آقا ضیاءالدین عراقی و سید ابوالحسن اصفهانی شتافت و همزمان علاوه بر تدریس، به تبلیغ و ترویج شعائر دینی در شهرهای خوزستان پرداخت. آیت‌اللَّه جواهری پس از سفری که به ایران داشت به دعوت آیت‌اللَّه‌بروجردی که در آن زمان ساکن بروجرد بود، به آن شهر رفته و سالیان متمادی در آن جا اقامت گزید.
از تألیفات ایشان می‌توان از دیوان اشعار، تقریرات درس فقه آیت‌اللَّه بروجردی و جواهرالعلوم در چهار جلد نام برد. او همچنین از حضرات آیات سید حسین بروجردی، میرزای نایی نی، سید ابوالحسن اصفهانی، سید عبدالهادی شیرازی، سید ابوالقاسم خویی و سید محسن حکیم دارای اجازه اجتهاد بود. آیت‌اللَّه علی جواهری سرانجام در 27 فروردین 1374 ش برابر با 16 ذی‌قعده 1415 قدر 91 سالگی در بروجرد به دیار باقی شتافت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
ارتحال فقیه جلیل آیت اللَّه «بیوک خلیل زاده مروّج» امام جمعه اردبیل (1380 ش)
آیت‌اللَّه حاج شیخ بیوک خلیل زاده مروج در سال 1309 ش (1349 ق) در اردبیل زاده شد و پس از پشت سر گذاشتن علوم ابتدایی، برای تحصیل سطوح عالیه، در 17 سالگی به حوزه علمیه قم رفت. ایشان در درس خارج حضرات آیات سید حسین بروجردی، سید محمد محقق داماد و اندکی هم درس امام خمینی (ره) در قم و آیت‌اللَّه یونس اردبیلی در مشهد شرکت کرد و مبانی علمی‌اش را استوار نمود. آیت‌اللَّه مروج از آن پس به زادگاهش بازگشت و به خدمات دینی و علمی و رسیدگی به امور مردم همت گماشت. ایشان همچنین در جریان نهضت اسلامی مردم از هیچ کوششی دریغ نورزید و بر اثر این فعالیت‌ها، در سال‌های دهه 1350 ش، ممنوع الم نبر شد.
وی به رغم همه مشکلات، در آستانه پیروزی انقلاب، از فرو افتادن جوانان در گرداب گروهک‌های منحرف جلوگیری می‌کرد و اقدامات آگاهی بخش فراوانی به انجام رساند. آیت‌اللَّه مروج پس از پیروزی انقلاب، از سوی امام خمینی (ره) به عنوان امام جمعه اردبیل و از سوی مردم آن دیار به نمایندگی مجلس خبرگان رهبری در چند دوره انتخاب شد. وی در جریان جنگ تحمیلی بارها به جبهه‌های نبرد شتافت و با کمک‌ها و سخنرانی‌های خود، شور فراوانی در رزمندگان اسلام ایجاد کرد. سرانجام آن عالم خدمتگزار در 27 فروردین 1380 ش برابر با 21 محرم 1422 قدر 71 سالگی چشم از جهان فروبست و پس از تشییع باشکوه، در گلزار شهدای اردبیل به خاک سپرده شد.
رحلت «ابوالحسن مهیار بن مرزویه دیلمی» شاعر و کاتب مشهور قرن پنجم (428 ق)
مهیار دیلمی، توسط سید رضی از آیین زرتشت به دین مقدس اسلام روی آورد و مدتی نیز نزد سید رضی به تحصیل علم و ادب مشغول بود. وی اشعار بسیاری دربارهٔ مناقب اهل بیت سروده و گفته می‌شود که از تمامی شعرای عصر خود مقدم بوده است. دیوان اشعار مهیار دیلمی چهار جلد می‌باشد.
تولد عالم بزرگوار شیعه «تقی الدین حسن بن علی بن داود حلی» (647 ق)
ابن داود حلی از بزرگان علمای شیعه، فقیه، ادیب، رجالی و معاصر خواجه نصیرالدین طوسی و علامهٔ حَلّی بود. ابن داود در فقه و اصول دین، منطق، نحو، عروض، رجال و علوم عرب، تالیفات و آثار قلمیِ نثری و نظمی دارد. او اولین کسی است که برای هر یک از کتبِ رجالیه و ائمهٔ معصومین، رمز مخصوصِ رجالی وضع کرده و نیز اسامی خودِ رِجال و آباء و اجداد ایشان را به ترتیب حروف هجا مرتب نموده است. احکامُ القضیَّه، تَحصیل الم نافع و کتابِ رجال از جمله آثارِ اوست.
یورش صهیونیست‌ها به فلسطینیان در آستانه تشکیل رژیم صهیونیستی (1948 م)
در روز شانزدهم آوریل 1948 م، صهیونیست‌های مسلح در حمله به اردوگاه سابق ارتش انگلستان در تل لیتفنسکی در فلسطین، نود فلسطینی را کشته و تعدادی را مجروح کردند. این فاجعه زمانی روی داد که از یک طرف نیروهای انگلیسی در حال ترک پادگان‌ها و اردوگاه‌های خود و بازگشت به میهنشان بودند و از طرف دیگر صهیونیست‌ها عملیات کشتار فلسطینی‌های بی‌گناه را با هدف تشکیل دولت نامشروع صهیونیستی تشدید کرده بودند. نتیجه این اقدامات هماهنگ انگلیسی‌ها و صهیونیست‌ها علیه مسلمانان فلسطینی، قتل عام و آوارگی تعداد زیادی از آنان و اعلام موجودیت رژیم اشغال گر قدس در یک ماه بعد بود.
روز ملی «دانمارک»
کشور دانمارک در شمال اروپا بین دریای بالتیک و دریای شمال قرار گرفته است. مساحت دانمارک 43/094 کیلومتر مربع و جمعیت آن 5/300/000 نفر می‌باشد. پیش‌بینی جمعیت دانمارک تا سال 2025 در حدود 5/2 میلیون نفر است. میزان جمعیت این کشور اروپایی تقریباً ثابت است. پایتخت دانمارک کپنهاک و واحد پول آن کرون است. حدود 90 درصد مردم دانمارک پیرو مذهب پروتستان بوده و اکثریت آنها ملیت دانمارکی دارند و از نژاد سفید اروپایی هستند. زبان رسمی مردم، دانمارکی است. از نظر اقتصادی، دانمارک یکی از کشورهای ثروتمند اروپایی به شمار می‌آید. اورهوس، اودنسه و اولبورگ از شهرهای مهم این کشور هستند. حکومت دانمارک مشروطه سلطنتی با یک مجلس قانون گزاری می‌باشد. این کشور دارای دو روز ملی می‌باشد که یکی پنجم ژوئن و دیگری شانزدهم آوریل است.
وفات «بنابی الحدید» متکلم و فقیه بزرگ مسلمان و شارح نهج‌البلاغه (656 ق)
عزالدین
ابو حامد عبدالحمید بن هبةُ اللَّه معروف به ابن ابی الحدید، ادیب، متکلم،
فقیه، شاعر و نویسندهٔ بزرگ مسلمان در سال 586 قدر مدائن به دنیا آمد و از
حدود پانزده سالگی در محضر عالمان مشهور بغداد حضور یافت. عزّالدین در
بغداد به قرائت کتب و اندوختن دانش پرداخت و در محافل ادبی و علمی شرکت جست
به طوری که در زمرهٔ عالمان روزگار درآمد. ابن ابی الحدید در شعر طبعی رسا
داشت و در انواع مضامین، شعر می‌گفت ولی مناجات و اشعار او در عرفان
مشهورتر است. در حملهٔ مغولان به بغداد اسیر شد اما با وساطت برخی از
بزرگان این شهر آزاد گردید و از مرگ نجات یافت. مهمترین اثر ابن ابی
الحدید، شرح نهج‌البلاغه است که مجموعه‌ای گردآوری شده از سخنان امام علی
(ع) است.
ابن ابی الحدید در این کتاب، عظمت نهج‌البلاغه را به لحاظ
ادبی، تاریخی و کلامی آشکار و عرضه کرده است. با این که گرایش به تشیع در
شرح نهج‌البلاغه زیاد است، مطالبی نیز در آن یافت می‌شود که با عقاید عمومی
شیعه دربارهٔ مسایل امامت و مسایل تاریخی مربوط به آن، سازگار نیست. هر
چند ابن ابی الحدید در حملهٔ هلاکوخان مغول به بغداد به واسطهٔ شفاعت خواجه
نصیرالدین طوسی و علمای بغداد از مرگ رهایی یافت ولی روزگاری نپایید و
اندکی بعد در هفتاد سالگی در همان شهر درگذشت.
وقوع آتش‌سوزی مهیب در سرزمین منای عربستان (1997 م)
در 16 آوریل 1997 مو در جریان مراسم معنوی حج، انفجار یک کپسول گاز پیک نیک باعث ایجاد آتش سوزی مهیبی در محل وقوف حجاج خانه خدا در سرزمین مِنا در 10 کیلومتری مکه شد. در اثر این آتش‌سوزی، 343 تن از حجاج کشته و 1290 تن دیگر مجروح شدند و هفتاد هزار چادر در آتش سوخت. این حادثه دومین آتش‌سوزی بزرگ در منا پس از آتش‌سوزی دسامبر 1975 مبود که باعث مرگ هزار نفر و جراحت چندین هزار حاجی شد. وقوع چنین حوادث مرگبار باعث شد تا دولت عربستان در سرزمین منا، چادرهای نسوز نصب کند.
آغاز تهاجم ترک‌های عثمانی علیه امپراتوری روم شرقی (1453 م)
امپراتوری روم شرقی یا بیزانس با تقسیم امپراتوری روم باستان در اواخر قرن چهارم میلادی شکل گرفت. حدود جغرافیایی این امپراتوری متغیر بوده اما می‌توان شبه جزیره بالکان و آسیای صغیر را قسمت عمده آن دانست. این امپراتوری در مدت عمر هزار ساله‌اش با مهاجمین خارجی مانند بلغارها، اسلاوها، ترک‌ها، اعراب و ایرانیان مواجه بوده است. اولین امپراتور بیزانس در سال 395 م به سلطنت رسید و پس از وی حدود 80 نفر در این مسند قرار گرفتند. در قرون پایانی، این امپراتوری با تهاجم ترک‌های عثمانی مواجه بود اما همچنان به مقاومت خود ادامه می‌داد و اگرچه از دولت‌های اروپایی کمک طلبید اما این درخواست کمک، بی‌پاسخ ماند. سرانجام در دوره کُنسْتانْتین یازدهم، شهر قسطنطنیه توسط سلطان محمد فاتح پادشاه عثمانی و ارتش وی تصرف گردید. سلطانِ عثمانی که دو سال قبل از آن به حکومت رسیده بود با تدارک لشکری عظیم و نیز تهیه تجهیزات جنگی و از جمله توپ‌هایی با گلوله نیم تنی، در 16 آوریل 1453 م حمله خود را آغاز نمود و در روز 29 مه آن سال تهاجم نهایی را عملی نمود. در جریان این حمله امپراتور روم کشته شد و شهر به تصرف ترک‌ها درآمد و امپراتوری روم شرقی سقوط نمود. تاریخ نگاران این مقطع را آغاز «عصر جدید» می‌دانند.
مصطلح شدن عبارت «جنگ سرد» بین بلوک شرق و غرب (1947 م)
پس از جنگ جهانی دوم، بر سر مسائلی چون سرنوشت آلمان، اروپای خاوری و حکومت این کشورها و... اختلافاتی بین امریکا و هم‌پیمانانش با شوروی پدید آمد که باعث جنگ تبلیغاتی وسیعی علیه یک دیگر گردید. این جنگ رسانه‌ای و تبلیغاتی در نهایت توسط برنارد باروک، سیاست‌مدار امریکایی به عنوان جنگ سرد مطرح شد و این واژه از این زمان برای توصیف روابط شرق و غرب وارد فرهنگ سیاسی جهان گردید. به بیان دیگر جنگ سرد اصطلاحی است که نخستین بار در مورد جنگ روانی و تبلیغاتی بین شوروی و کشورهای کمونیست از یک طرف و کشورهای بلوک غرب از سوی دیگر به کار برده شد.
در این جنگ، کشورهای متخاصم به جای توسل به زور و اقدام به جنگ، به تبلیغات و عملیات ایذایی علیه یک دیگر اکتفا می‌کنند. در جنگ سرد همچنین حالت کشمکش دو کشور که هر یک می‌کوشد خود را قوی و کشور مقابل را ضعیف نشان دهد به وفور یافت می‌شود. به طور کلی ویژگی‌های جنگ سرد عبارتند از: آماده سازی نیروهای نظامی دو طرف و مسلح شدن به سلاح‌های هسته‌ای، مبارزه تبلیغاتی بسیار فشرده در دو طرف، عدم انجام هیچ گفت‌وگوی موفقیت‌آمیز بین طرفین و سرایت کشاکش کمونیسم و سرمایه‌داری به جهان سوم.
تولد «چارلی چاپلین» کمدین معروف سینما (1889 م)
چارلْزْ
اسپِنسِر چاپْلین معروف به چارلی چاپلین کم دین و بازیگر شهیر جهان در 16
آوریل 1889 مدر لندن به دنیا آمد. یکی از ویژگی‌های خارق‌العاده چاپلین،
وسعت جاذبه او بود به صورتی که حتی منتقدین بدبینِ او نیز، به موفقیت و
اعتبار چاپلین به عنوان «محبوب عام» اذعان داشتند. او در جوانی به آمریکا
رفت و از سال 1945 م به کارگردانی و فیلم‌نامه‌نویسی روی آورد. به دلیل
ساختن فیلم‌های انتقادی و همدردی با فقرا و محرومین جامعه در سال 1952 محکم
تبعید وی از امریکا صادر شد. او که خود را «شهروند جهان» می‌دانست و
تابعیت امریکا را نپذیرفته بود، در دوره حاکمیت نظریه ضد کمونیستی «مک
کارتی سم» به عنوان یک شهروند متمایل به اندیشه‌های کمونیستی در معرض اتهام
قرار گرفت.
چاپلین که ادامه کار در امریکا را دشوار می‌دید، همراه
همسرش به سوئیس رفت. او هیچ گاه به بی‌بند و باری‌های عالم سینما آلوده نشد
و با وجود آن که در حرفه خود از نوابغ به شمار می‌رفت، همواره از پلیدی‌ها
و فساد حاکم بر جامعه سینمای غرب دوری می‌جست. او در نامه معروف خود به
دخترش، برهنگی را بیماری هنر معاصر می‌داند. کلام آخر چارلی به دخترش این
است که «تا آن جا که در توان من بود تلاش کردم آدمی باشم، تو نیز تلاش کن».
جویندگان طلا، دیکتاتور بزرگ و عصر ماشین از کارهای معروف اوست. چارلی
چاپلین سرانجام در دسامبر در بیست و پنجم سال 1977 مدر هشتاد و هشت سالگی
در سوئیس درگذشت.
برخی از رخدادهای امروز
1205: یک سال پس از غارت قسطنطنیه (استانبول امروز) توسط صلیبیون، بلغارها هم در منطقه آدریانوپل نیروهای بیزانتیوم (روم شرقی به پایتختی قسطنطنیه) را شکست دادند.
1541: حکمران وقت مراکش پرتغالی‌ها را از «اقادیر» بیرون راند.
1894: نخستین فیلم (تصویر متحرک) در نیویورک به نمایش گذارده شد و 62 سال بعد در همین روز (سال 1956) ویدیو تیپ در شیکاگو ساخته شد.
1902: دولت لندن که کنترل سودان (مستعمره وقت آن دولت) را به دست داشت مرزهای آن با اتیوپی و نیز مرزهای جنوبی‌اش را تعیین کرد که مسئله دارفور ریشه از همان زمان دارد.
1927: نخستین خودرو «ولوو» در سوئد ساخته شد.
1941: لوفت وافه (نیروی هوایی آلمان) شهر بلفاست در ایرلند شمالی را بمباران کرد.
1992: قانون اساسی ویتنام به تصویب رسید که نظام این کشور را سوسیالیستی و نام آن را جمهوری سوسیالیستی ویتنام گذارده است.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید