امروز در تاریخ؛
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 25 فروردین 1392 خورشیدی برابر با 3 جمادیالثانی 1434 هجری و 14 آوریل 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
شهادت حضرت زهرا (س) به روایت 95 روز و آغاز ایام فاطمیهٔ دوم (11 ق)
حضرت زهرا (س) از کودکی تحت راهنماییهای پدرش، پیامبر اکرم (ص) با معارف عالی الهی آشنا شد. ایشان از جمله خواص درگاهِ خداوند بود که از سرچشمهٔ علوم الهی بهرهٔ فراوانی داشت. حضرت زهرا (س) دختر رسالت، همسر ولایت و مادر امامت میباشد و او حلقهٔ اتصال نبوَّت و امامت است. فاطمهٔ زهرا (س) در سراسر زندگی خود، سخاوت، ایثار، گذشت، صبر، قناعت، عبادت پروردگار و کمک به زیردستان را به زیباترین شکل ممکن جلوه گر ساخت و انسانهای بزرگ و تاریخسازی همچون امام حسن (ع) و امام حسین (ع) در دامانِ او پرورش یافتند.
سوم جمادیالثانی به روایتی سالروز شهادت حضرت صدیقهٔ طاهره، فاطمهٔ زهرا (س) میباشد. آن بانو، پس از پدر بزرگوار خویش، اولین شخص از خاندان بنیهاشم است که به آن حضرت ملحق شده است. حضرت زهرا (س) در هنگام شهادت هجده سال سن و چهار فرزند به نامهای امام حسن (ع)، امام حسین (ع) و حضرت زینب (س) و ام کلثوم (س) داشت.
مرگ «امیراسداللَّه علم» نخستوزیر و وزیر دربار پهلوی (1357 ش)
امیراسداللَّه عَلَم در سال 1298 ش در بیرجند متولد شد. پدرش که از خوان ین شهر قائن بود، از دوستان رضاخان به شمار میرفت. در سالهای بعد با حمایت سازمان جاسوسی انگلستان، رهبری عدهای از روزنامهنگاران و دانشجویان و فعالان سیاسی جوان را به عهده داشت. عَلَم بعدها در کودتای 28 مرداد 32 نقشی جدی ایفا کرد و پس از کودتا با دریافت مشاغل حساس، پاداشی در خور گرفت. پس از کودتا نیز، عَلَم به رابط مطمئن شاه با دولتهای آمریکا و انگلیس تبدیل شد.
علم، طراح و مجری اصلی انقلاب سفید در سالهای 1342 - 1341 به درخواست آمریکا و از آغاز دهه 1340، بزرگترین بازیگر دربار پهلوی بود. سمتهای نخستوزیری و مهمتر از آن، وزارت دربار شاهنشاهی، از عَلَم چهرهای مقتدر در نظام رهبری ایران ساخت. او از 1333 تا پایان عمر به مدت حدود 24 سال وزیر دربار شاه و تصمیمگیرنده اصلی در نظام حکومتی کشور پس از شاه بود. سرانجام، اسداللَّه عَلَم، این مهره سرسپرده طاغوت، در 59 سالگی به بیماری سرطان در نیویورک درگذشت. از وی دفترچه خاطراتی به جای مانده که حاوی اطلاعات ذیقیمتی از دربار فاسد شاه است که پس از مرگش منتشر گردید.
اعتراف صریح بغداد به استفاده از سلاحهای شیمیایی در طول جنگ (1367 ش)
در حالی که در طول جنگ هشت ساله، جمهوری اسلامی ایران بارها نسبت به استفاده عراق از سلاحهای شیمیایی علیه رزمندگان اسلام به مجامع بینالمللی شکایت برده و گروههایی برای بررسی و تحقیق اعزام شده بودند، با این حال، عراق از تأیید و یا تکذیب استفاده از این سلاحها خودداری میکرد. تا این که در این روز، در حالی که جنگ به شدت بین دو طرف ادامه داشت، عراق رسماً به استفاده از سلاحهای شیمیایی شامل گازهای سمی و خطرناک خردَل و اعصاب علیه اهداف نظامی و غیرنظامی اعتراف نمود.
درگذشت استاد دکتر «محمد جواد مشکور» مورخ، ادیب و زبان شناس معاصر (1374 ش)
دکتر محمد جواد مشکور، در سال 1297 ش در تهران به دنیا آمد. پس از طی دروس مقدماتی، وارد دانشگاه تهران شد و پس از اخذ لیسانس ادبیات فارسی از تهران، در سال 1332 راهی فرانسه شد. وی در سال 1335 به اخذ درجه دکترا در تاریخ اسلام از دانشگاه سوربُن نائل گشت و پس از مراجعت به ایران، به تدریس در دانشگاه تبریز و سپس، دانشگاه تهران پرداخت. دکتر مشکور همچنین در سال 1353 به عنوان رایزن فرهنگی ایران به دمشق اعزام شد و ضمن تدریس در دانشگاه دمشق، دو کرسی زبان و ادبیات فارسی را در دانشگاه دمشق و حَلَب تأسیس کرد.
وی با تسلط به زبانهای عربی، فرانسه و انگلیسی و نیز آشنایی با زبانهای ترکی اسلام بولی، لاتین و آلمانی و زبانهای باستانی، کتب معتبری در زمینه فِرَق و مذاهب، ادیان و عرفان، زبانهای آریایی و سامی به نگارش در آورده است. استاد مشکور دارای 47 عنوان کتاب و بیش از یک صد مقاله میباشد که تاریخ ایران زمین، تاریخ اسلام و ایران و... از آن جملهاند. وی نامی جاوید در دفتر فرهنگ و ادب ایران زمین و تمدن اسلامی از خود یادگار گذاشت تا اینکه در 77 سالگی به علت عارضه مغزی به رحمت ایزدی پیوست.
روز بزرگداشت عطار نیشابوری
فریدالدین
ابو حامد محمد بن ابوبکر ابراهیم بن اسحق عطار کدکنی نیشابوری، شاعر و
عارف نامآور ایران در قرن ششم و آغاز قرن هفتم است. ولادتش به سال 537
قمری در کدکن از توابع نیشابور اتفاق افتاده است. از ابتدای کار او اطلاعی
در دست نیست. آثار بسیاری را به او نسبت دادهاند که بعضی از آنها به سبب
رکاکت الفاظ و سستی فکر و اندیشه، مسلما از عطار نیشابوری نیست و از شاعر
دیگری است که به عطار نسبت یافته است. با این حال باید متوجه بود که نفی
انتساب بعضی از منظومههای منسوب به عطار نیشابوری، دلیل آن نمیشود که
آثار منظوم او را اندک بدانیم زیرا شاعر خود کثرت اشتغال خویش را به شعر و
به نظم منظومههای گوناگون یاد کرده است.
اثر منثور عطار، کتاب
تذکرهالاولیاء او است که از کتب مشهور پارسی و ازجمله مآخذ معتبر در شرح
احوال و گفتارهای مشایخ صوفیه است. نثر آن ساده و دور از تکلف و مقرون به
فصاحت طبیعی کلام پارسی است و تألیف آن باید در پایان قرن ششم یا اوایل قرن
هفتم صورت گرفته باشد. عطار در قتلعام نیشابور به سال 618 قمری به دست
سپاهیان مغول به شهادت رسید و مزار او در جوار آن شهر است.
درگذشت عالم فاضل «میرسید حسن مدرس اصفهانی» فقیه اصولی (1273 ق)
سید حسن بن علی بن امیر اسماعیل واعظ حسینی اصفهانی، معروف به مدرس، از بزرگان علمای امامیهٔ قرن سیزدهم هجری، در سال 1210 قدر اصفهان به دنیا آمد. پس از آموختن مقدمات علوم دینی و فقه و اصول فقه، از محضر اساتید برجستهٔ عصر خویش از قبیل شریف العلمای مازندرانی و شیخ محمدحسن نجفی صاحب جواهر در نجف اشرف بهره برد. میرحسن مدرس، پس از فراغت از تحصیل، تدریس را در زادگاه خود آغاز کرد و به درجهای از مقام علمی رسید که علما و پژو هان علوم دینی، برای شرکت در کلاس درس او، به اصفهان میآمدند. ایشان حاوی فروع و اصول و جامع منقول و معقول بود. کُتب اِصالَةُ البَرائه، جَوامعُ الکَلِم و قاعدهٔ لا ضرر از آثار اوست. ایشان در جوار مسجدی که خود در اصفهان بنا کرده بود، مدفون میباشد.
تولد «کریستین هویْگِنْسْ» فیزیکدان و ریاضیدان بزرگ هلندی (1629 م)
کریستین هویْگِنْسْ فیزیکدان و ستاره شناس هلندی در 14 آوریل 1629 مدر لاهه پایتخت هلند به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات متوسطه وارد دانشگاه شد و در ریاضیات به تحصیل پرداخت. هویگنس پس از چندی به اخترشناسی روی آورد و چون وسایل و ابزار او کهنه و غیرقابل استفاده بودند، تصمیم گرفت که عدسیهای دوربین خود را به تنهایی بسازد. او اخترشناس برجستهای بود و اسبابها و دستگاههای نوری زیادی را اختراع کرد که اختراع میکرومتر یا ریزسنج برای اندازهگیری قطر ظاهری سیارات از آن جمله است. وی همچنین ماشین فشار هوا و میزان الهوا را نیز تکمیل کرد و برای اولین بار، با هواسنج، ارتفاعات را اندازهگیری نمود. کریستین هویگنس سرانجام در سال 1695 مدر 66 سالگی درگذشت.
تأسیس شهر «سن پترزبورگ» به فرمان پترکبیر در روسیه (1703 م)
این شهر در سال ۱۷۰۳ به دستور و با نظارت پترکبیر ساخته شد و از آن زمان تا ۱۹۱۸ پایتخت روسیه بود. مدتی پتروگراد نام داشت. پس از واژگونی فرمانروایی تزارها به نام لنین، لنینگراد خوانده شد و با فروپاشی شوروی در این کشور به نام پیشینش بازخوانده شد. این شهر به عنوان صحنه وقوع انقلاب ۱۹۱۷ روسیه و پایگاه دفاع سرسختانه در برابر آلمان نازی در زمان جنگ جهانی دوم، از جایگاهی مهم و نقشی حیاتی در تاریخ روسها برخوردار است و به مرکز فرهنگی روسیه نیز شهرت دارد. این شهر که به مدت دو سده پایتخت روسیه بودهاست، بین سال های ۱۹۱۴ تا ۱۹۲۴ میلادی پتروگراد نام داشته و در زمان حکومت اتحاد جماهیر شوروی به مدت ۶۷ سال (از سال ۱۹۲۴ تا ۱۹۹۱) لنینگراد خوانده میشدهاست.
ترور «آبراهام لینکُلْن» شانزدهمین رئیسجمهور امریکا در واشینگتن (1865 م)
آبراهام لینْکُلْنْ شانزدهمین رئیس جمهور امریکا در 12 فوریه سال 1809 مدر ایالت ایلی نویز در خانوادهای فقیر به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات مقدماتی، در رشته حقوق به تحصیل پرداخت و از آن پس به وکالت روی آورد. مدت زمان زیادی طول نکشید که لینکُلْنْ به یکی از بزرگترین وکلای ایالت خود تبدیل شد و از آن به بعد وارد فعالیتهای سیاسی گردید. او در سال 1847 م به نمایندگی کنگره امریکا انتخاب شد و طی ده سال بعد به دلیل صراحت لهجه و خطابههای سیاسی مهم، در سراسر امریکا به شهرت رسید. او همچنین علاوه بر طرح ایجاد راه آهن سراسری امریکا، نزدیک به 240 میلیون هکتار زمینهای خالصه را نیز به کشاورزان واگذار نمود. آبراهام لینکلن سرانجام تنها چند روز پس از پایان جنگهای انفصال، در 14 آوریل 1865 مو در حالی که دور دوم از دوران ریاست جمهوری خود را میگذراند، توسط یکی از طرفداران بردگی در 56 سالگی به قتل رسید.
درگذشت دکتر «لودویک زامِنْهوف» مخترع زبان بینالمللی اسپِرانْتو (1917 م)
دکتر
لودویک زامِنهوف، مبتکر لهستانی در 15 سپتامبر 1859 مدر لهستان به دنیا
آمد. وی پس از طی تحصیلات خود در دبیرستان، وارد دانشگاه شد و در رشته چشم
پزشکی فارغالتحصیل گردید. با این حال وی به علم لغت علاقهمند بود و در
این رشته به مطالعه پرداخت. زامنهوف از آن پس به تحقیق پرداخت و در 26
سپتامبر 1887 مبرای پایان دادن به اختلافات زبانهای گوناگون، زبان مخصوصی
را با توجه به ریشه لغات همه زبانهای اروپایی به وجود آورد و آن را
اسپِرانْتو به معنی امید نامید. این زبان، دارای 16 قاعده بسیار آسان و
زبان تفاهم بینالمللی است. اسپرانتو طبق آخرین روشهای کدگذاری علمی،
ساخته شده است تا همه مردم جهان، حتی افراد کم هوش یا نابینایان و
ناشنوایان نیز بتوانند آن را به آسانی فراگیرند و با هم تفاهم برقرار کنند.
به
خاطر کُدها یا علامات دستوری، قواعد اسپرانتو، جنبه بصری و سمعی بسیار
ساده دارد. لغتنامه بزرگ اسپرانتو، با پانزده هزار کلمه و 142 آوند، دارای
دو میلیون و یکصد و سی هزار واژه است که این مقدار واژه، بیش از چهار
برابر واژههای بزرگترین فرهنگ انگلیسی است که حدود چهارصد و نود هزار
واژه دارد. با این حال و با وجود استقبال ملل دنیا از زبان اسپرانتو، به
علت مخالفت دول مختلف به ویژه دولتهای استعمارگر انگلیسی زبان، زبان
اسپرانتو بینالمللی نشد. دکتر لودویک زامنهوف سرانجام در 14 آوریل 1917
مدر 58 سالگی درگذشت.
تشکیل اتحادیه سیاسی «پان آمریکن» در قاره امریکا (1890 م)
اتحادیه پان آمریکن در چهاردهم آوریل 1890 م به منظور ایجاد همکاریهای چند جانبه کشورهای قاره امریکا شکل گرفت. این اتحادیه، بعدها به سازمان کشورهای امریکایی تغییر نام داد و منشور آن پس از جنگ جهانی دوم، در سال 1948 م به تصویب رسید. آن چه در این سازمان، موجب نگرانی کشورهای عضو است، نفوذ فراوان امریکا در این سازمان و استفاده واشینگتن از آن، در جهت مقاصد سیاسی امریکا است. امریکا همچنین از سازمان کشورهای امریکایی به عنوان بستری مناسب برای بسط سلطه اقتصادی بر کشورهای امریکای جنوبی و مرکزی استفاده میکند. به همین دلیل اعضای این سازمان تلاش میکنند تا حد ممکن از نفوذ واشینگتن بر این سازمان و کار گیری آن در جهت اهداف و منافع امریکا بکاهند.
با این حال، سازمان کشورهای امریکایی، عملاً تحت نفوذ ایالات متحده امریکا قرار دارد و مجری طرحهای سیاسی و اقتصادی امریکا است. هدف ایجاد این سازمان، ایجاد دوستی و همکاریهای متقابل بین کشورهای امریکای شمالی، مرکزی و جنوبی است. سازمان کشورهای امریکایی هر سال کنفرانسی با شرکت سران کشورهای عضو تشکیل میدهد و در موارد اضطراری نیز، کنفرانسهایی با شرکت وزیران خارجه کشورها تشکیل میشود. کلیه کشورهای امریکایی به جز کوبا در این سازمان عضویت دارند و مقر آن در واشینگتن واقع است.
درگذشت «چارلز پیرس» فیلسوف امریکایی و مؤسس مکتب اصالت عمل (1914 م)
چارْلْزْ ساندِرْزْ پیرِس، فیلسوف و متفکر امریکایی در نیمه سپتامبر 1839 مدر ایالت ماساچوسِت امریکا به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات خود، در فلسفه صاحب نظر شد، ولی چون مردی گمنام بود، او را برای تدریس فلسفه در دانشگاهها شایسته نمیدانستند. پیرس پس از چندی مکتب فلسفیِ اصالت عمل را ایجاد کرد که بر اساس آن جنبه ما بعد طبیعیِ فکر، از اعتبار میافتد. ساندرزْ فیلسوف شکاکی بود که خویشتن را جایزالخطا میخواند، زیرا معتقد بود که ممکن است بسیاری از افکار وی در معرض خطا و لغزش باشد. فلسفه اصالت عملِ پیرس، پس از چندی مورد توجه فلاسفه و اندیشمندان بسیاری قرار گرفت و در سالیان بعد، افراد زیادی از این فلسفه، تأثیر پذیرفتند و آن را به اوج رساندند. چارلزْ ساندرْزْ پیرس سرانجام در 14 آوریل 1914 مدر 75 سالگی درگذشت.
توافق ارتش سرخ شوروی برای خروج از خاک کشور افغانستان (1988 م)
از زمانی که نظامیان شوروی در دسامبر سال 1979، برای روی کار آوردن دولت کمونیستی، افغانستان را اشغال کردند، با مقاومت سرسختانه مجاهدان افغانی روبرو شدند. همچنین امریکا که منافع خود را در خطر میدید از اهرمهای نظامی، سیاسی و اقتصادی علیه مسکو برای وادار کردن این دولت به عقبنشینی از افغانستان استفاده کرد. به این ترتیب در نیمه دوم دهه 1980، هنگامی که دولتمردان شوروی به رهبری میخائیل گورباچف، پارهای تغییرات را در این کشور آغاز کردند، اشغال افغانستان را به عنوان معضل بزرگی در برابر خود دیدند و مجبور به عقبنشینی از این کشور شدند. سرانجام دولت شوروی در 14 آوریل 1988 م با امضای توافقنامهای در ژنو سوئیس پذیرفت تا ارتش خود را از افغانستان خارج کند. اگر چه ارتش سرخ شوروی از 15 فوریه 1989 م تخلیه افغانستان را آغاز کرد، اما مبارزه میان مجاهدان این کشور و نیروهای دولت دست نشانده شوروی تا سال 1992 مکه مجاهدان به پیروزی دست یافتند، ادامه داشت.
شکست کودتای امریکا در ونزوئلا پس از 48 ساعت (2002 م)
کمتر از 48 ساعت پس از آن که نظامیان ناراضی ونزوئلا با برخورداری از حمایت آمریکا علیه «هوگو چاوز» رئیس جمهور این کشور کودتا کرده و حکومت قانونی وی را برانداختند، قیام مردم ونزوئلا زمینه شکست کودتا و بازگشت چاوز را فراهم آورد. این حادثه درس بزرگی برای همه سیاستمداران، دولتها و ملت های جهان در بردارد و آن اینکه پرونده یکه تازی و سلطه گری کاخ سفید، در بسیاری از نقاط جهان بسته شده و آن زمان که متولیان سیاست خارجی آمریکا به مدد جاسوسان حرفه ای «سیا» با فراهم آوردن زمینه کودتاهای نظامی، اقدام به ساقط کردن حکومت های مردمی میکردند، سپری شده است. آمریکائیها تلاش داشتند تا نسخ نه کودتای ژنرال پینوشه در شیلی در سال 1352 را دقیقا در ونزوئلا پیاده کنند.
همه اعتصاباتی را که علیه دولت آلنده وضع کرده بودند، در ونزوئلا علیه دولت «چاوز» نیر به راه انداختند، همان تحریمها را علیه دولت قانونی وی وضع کردند. همان برچسبها، اتهامها و فشارهای سیاسی را برای به زانو درآوردن حکومت چاوز اعمال کردند و از همان نظامیان بریده از مردم و ژنرال های سرسپرده لائیک که در درس هایی از کودتای آمریکا در ونزوئلا شیلی در اختیار داشتند، در ونزوئلا نیز برخوردار بودند. همان نقشهها و برنامه ریزیها زمان بندی شده ای را که در تدوین کودتای شیلی تدارک دیده بودند در ونزوئلا نیز دقیقا طرح کرده بودند.
عملیات نامنظم فتح 5 در شمال سلیمانیه توسط سپاه پاسداران (1366 ش)
عملیات
نامنظم فتح 5 با رمز مبارک یا صاحبالزمان (عج) در منطقه ماووت در استان
سلیمانیه عراق با هدف انهدام مراکز نظامی دشمن صورت گرفت. رزمندگان تحت
فرمانده قرارگاه رمضان، متشکل از سپاه پاسداران و معارضین کُرد عراقی، با
عبور از کوهستانهای صعبالعبور، خود را به اهداف از پیش تعیین شده رساندند
و بعثیان را مورد تهاجم قرار دادند.
در این عملیات علاوه بر آزادی سازی
چندین ارتفاع مهم منطقه و انهدام پایگاههای دشمن، حدود 1200 نفر از
مزدوران بعث کشته و زخمی شدند و 300 تن دیگر به اسارت رزمندگان اسلام در
آمدند.
25 فروردین در هشت سال دفاع مقدس
اعلام 29 فروردین به عنوان روز ارتش 58
عملیات فتح پنج در منطقه چوارته و ماووت واقع در استان سلی مایه عراق
عملیات نصر یک در منطقه غرب بانه
عملیات شوش هم در همین روز در محورش وش آغاز گردید. 66
برخی از رویدادهای امروز
1792: فرانسه انقلابی به اتریش اعلان جنگ داد و جنگهای انقلاب فرانسه با دول دیگر آغاز گردید.
1847: میان ایران و عثمانی قرار داد دوم ارز روم امضاء شد.
1889: «ارنولد تو ین بی» مورخ و مو لف «مطالعه تاریخ» به دنیا آمد.
1912: اتحادیه پان امری کن رسمیت یافت.
1945: بمب افکن های آمریکایی کاخ سلطنتی ژاپن در توکیو را بمباران کردند.
1971: دولت آمریکا به تحریم اقتصادی چین پایان داد.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید