به گزارش خبرنگار اقتصادي باشگاه خبرنگاران بعد از جنگ جهانی
دوم در اروپا ، اعتراض معماران جوان گروه ده و تئوری سیستم برتالنفی طرح های جامع را
منسوخ شده اعلام کردند و مدل طرح ساختاری را جایگزین آن نمودند.
انتقادات وارد بر طرح های جامع از بعد نظري شامل ناکارآمدی منطقه بندی و تقسیم بندی شهر در طرح های جامع و نيز اينکه در طرحهای جامع به مسائل شهری عمدتا با نگاه فیزیکی و کالبدی توجه می شود ، همچنين مشخص نبودن جايگاه نظارت بر کيفيت در طرح هاي جامع مي باشد.
همچنين از بعد روش شناسی : مطالعات غیر منسجم است ( هر بخش برای خود کار میکند و ارتباط خوبی بین مطالعات گوناگون وجود ندارد.) ، انعطاف ناپذیری است ( ناشی از پیچیدگی مقوله توسعه شهری ) و از نظر اجرایی - مدیریتی : توان شهرداریها ، دولت و مشارکت مردمی ، جایگاهی در تهیه و اجرای طرحهای جامع ندارند.
لازم به ذکر است طرح های ساختاری - راهبردی بیشتر از طرحهای جامع اقدامات اجرایی دارد و عوامل اجرایی و تصمیم ساز خیلی بیشتر باهمدیگر در ارتباط هستند.
همچنین می دانیم که ارتباط بین سیاستها و طرحهای کالبدی دو طرفه است. در طرح ساختاری هم بر طرح کالبدی و هم بر سیاستگذاری جهت رسیدن به اهداف عملیاتی تاکید می شود.این طرح ها دارای سطوح سه گانه تهیه طرحهای راهبردی – ساختاری ، تهیه طرحهای تفضیلی و نظارت ، پیگیری و بازنگری ميباشد.
اين گزارش مي افزايد طرح های ساختاری در حالت کلی بر دو قسمت تفکیک می شوند : طرح ساختاری شهرستان و طرح ساختاری شهر .طرح ساختاری شهرستان در سطح ناحیه است و مربوط به اسکان ، فعالیت ، ارتباطات و زیرساختهای توسعه پایدار می باشد و کلیات ساختاری شهرهای بزرگ و هادی شهر ، هادی روستا مجموعه های روستایی ، محوطه های صنعتی و توریستی و... را مشخص و خط مشی توسعه آنها را تدوین می کند.
قابل ذکر است در ایران این طرحها از سال 1377 ه.ش در وزارت مسکن دنبال شده است.
ارکان طرح های ساختاری عبارتند از : تبیین و تعیین اهداف کلان ( دیدگاه های عمومی و دراز مدت ) ، تبیین سیاستها و راهکارها و تعریف ابزار حصول به اهداف ، تدوین ، ترسیم یا ارایه تصویری از نقشه استخوانبندی شهر ، تعریف نظام فعال مدیریتی ( مشارکت ، نظارت ، پیگیری ، ارزیابی و اصلاح مستمر )
همچنين ابعاد اجرایی طرحهای ساختاری عبارتند از : پیوستگی بین برنامه ریزی و مدیریت اجرایی ، برنامه ریزی محلی ، فرآیند پویا ( تاکید بر اصل انعطاف پذیری شهر ) ، شهرسازی اجرایی بجای شهر سازی ضابطه ای ، نقش مشارکت شهروندان در ابعاد مختلف علمی ، اقتصادی ، اجتماعی و... ، تحول در ابزارهای قانونی اجرایی شهری است.