امروز در تاریخ؛
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 3 فروردین 1392 خورشیدی برابر با 11 جمادی الاول 1434 هجری و 23 مارس 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
صدور اعلاميه امام خميني(ره)در واكنش به تهاجم مزدوران پهلوي به مدرسه فيضيه (1342 ش)
عصر روز سوم فروردين 1342 و پس از حمله مزدوران رژيم پهلوي به مدرسه فيضيه قم، منزل امام خميني، مركز اجتماع مردم و روحانيان مبارز شد. امام پس از اطلاع از جريان تهاجم به مدرسه فيضيه با انتشار اعلاميه اي، رژيم را رسوا كرده و فتواي مهم خود را صادر نمودند.
ايشان با شجاعت خاص خود به افرادي كه مردم را با سلاح تقيه به سكوت فرا ميخواندند به فرياد و حضور در صحنه دعوت كرده و عنوان داشتند: "تقيه حرام است و اظهار حقايق واجب است ولو بَلَغ ما بَلَغ" (تا هركجا كه مشكل باشد يا هرچه بشود مهم نيست) در اين اعلاميه، شاه دوستي برابر با غارتگري، ضربه زدن به پيكر قرآن و اسلام و تجاوز به مراكز علم و دانش و... معرفي شده است.
تأسيس حوزه علميه قم توسط آيت اللَّه "حاج شيخ عبدالكريم حائري يزدي" (1301ش)
انديشه تأسيس حوزه علميه قم ريشه در روايات امامان معصوم به ويژه امام صادق(ع) داشت و در طول قرنها، اين نويدِ امامان بزرگوار شيعه بود كه همواره زبان به زبان نقل ميشد و در ذهن شيعيان جاي ميگرفت. تا اينكه در فروردين 1301 ش در جلسهاي كه علماي قم و آيت اللَّه حائري يزدي، در آن شركت داشتند، گفتگو پيرامون تأسيس اين حوزه شكلي جدي به خود گرفت. پس از تفأل به قرآن، سرانجام با حمايت علما، كسبه و مردم، حوزه علميه قم به دست تواناي مرجع بزرگوار تقليد، حضرت آيتاللَّه العظمي حاج شيخ عبدالكريم حائري يزدي در سوم فروردين 1301 ش تأسيس شد.
شكوه و عظمت حوزه علميه قم از آغاز تا به امروز، هر سال چشمگيرتر از گذشته در عرصههاي مختلف نمود داشته است و پرتو آثار وجودش، افقهاي جديدي از دورترين نقاط اين عالم را در نورديده است. اين حوزه باشكوه، گذشته از اين كه بزرگترين دانشگاه علوم اسلامي است، در رشتههاي فقه، اصول، حقوق، عرفان، فلسفه، اقتصاد، تفسير، كلام و... پاسخگوي نيازهاي اجتماعي، فرهنگي و فكري جامعه نيز بوده و هست. حوزه علميه قم در طول عمر با بركت خود، صدها عالم، فقيه، مفسّر، اصولي و محقق و مؤلف را در خود پرورش داده و همچون چشمهاي روحاني، تشنگان علم و حقيقت را سيراب ميسازد.
درگذشت استاد "عبدالعظيم قريب گُركاني" اديب، شاعر و نويسنده برجسته معاصر(1344 ش)
استاد عبدالعظيم خان قريب گُركاني در سال 1258 ش در روستاي گركان تفرش از توابع اراك بدنيا آمد. وي مقدمات زبان فارسي و عربي را نزد پدر فراگرفت و براي ادامه تحصيل عازم تهران گرديد. استاد قريب پس از فراگيري هيئت، نجوم، اصول، منطق، حكمت و زبان فرانسه، در مدرسه علميه كه تنها آموزشگاه وقت به شيوه نوين بود، به تدريس پرداخت و شاگردان فراواني پرورش داد. وي بعدها در دارالفنون، دانشسراي عالي و دانشكده ادبيات دانشگاه تهران به تدريس همت گماشت. ايشان نزديك به هفتاد سال به تدريس و تعليم و خدمت به فرهنگ ايران زمين اشتغال داشت.
استاد قريب نخستين كسي بود كه دستور زباني مدوّن و ساده براي زبان فارسي تنظيم كرد و در طي نيم قرن، دانش آموزان، قواعد و دستور زبان فارسي را از آن فراگرفتهاند. وي منتخباتي نيز به عنوان فوائدالأدب گرد آورد كه مدتها در دبيرستانها تدريس ميشد. استاد قريب تأليفات درسي بسياري نيز دارد و چندين متن از متقدمان مانند كليله و دمنه و گلستان و بوستان و غيره را تصحيح و تحشيه كرده است. اين اديب برجسته و استاد تواناي ادب فارسي سرانجام در سوم فروردين 1344 ش در 86 سالگي در تهران درگذشت و به سراي جاويد شتافت.
تاجگذاري "آغا محمد خان قاجار" در تهران و آغاز پايتختي اين شهر (1175 ش)
پس از لشكركشي آغامحمدخان قاجار به قفقاز و تسلط بر آن نواحي، مخالفان وي همگي يا به اطاعت از خان قاجار گردن نهادند يا سركوب شدند. در اين موقع، وي زمينه را براي اعلام مقصود اصلياش مناسب ديد و در نوروز سال 1175 ش برابر با دوازدهم رمضان 1210 ق، در تهران، به نام پادشاه ايران و سرسلسله پادشاهي قاجار تاجگذاري كرد. از همان روز، شهر نوپاي تهران، كه در حدود 25 الي سي هزار نفر جمعيت داشت و بيش از نيمي از آنان سربازان آغامحمدخان قاجار بودند، به عنوان مركز كشور و پايتخت رسمي دودمان قاجار اعلام شد.
آغامحمدخان، با آرزوهاي دور و دراز خود و جويندگي مقام خلافت اسلامي، تهران را دارالخلافه ناميد. نزديك بودن به محل ايل قاجار در استرآباد مازندران، موقعيت جغرافيايي شهر به لحاظ قرار گرفتن در مركز ايران و محدود شدن كوه در سه طرف، از جمله دلايل اصلي انتخاب تهران براي پايتختي قاجار بود. آغامحمدخان در طول ساليان فرمانروايي خود، قبل و بعد از تاجگذاري، جنايات متعددي مرتكب شد و انسانهاي بيشماري را به كام مرگ فرستاد. تا اين كه دو سال بعد در يكي از لشكركشيهايش به گرجستان توسط دو تن از خدمتكارانش كشته شد.
درگذشت دكتر "احمد ناظرزاده كرماني" نويسنده، اديب و استاد دانشگاه(1355ش)
دكتر احمد ناظرزاده كرماني در سال 1292 ش در كرمان به دنيا آمد و پس از اتمام تحصيلات ابتدايي، دروس متوسطه را در دارالفنون و تحت نظر استاداني همچون احمد بهمنيار كرماني، بديعالزمان فروزانفر و جلال الدين همايي به پايان بُرد. وي به موازات اخذ ليسانس علوم سياسي و نيز علوم تربيتي، فقه و عربي و فلسفه را آموخت و در سال 1331، دكتراي زبان و ادبيات فارسي را از دانشگاه تهران گرفت. سپس از طرف دانشگاه تهران راهي پاريس شد و پس از اخذ دكتراي جامعهشناسي اديان از دانشگاه سوربُن فرانسه، از سال 1335، به تدريس در دانشگاه تهران پرداخت. دكتر ناظرزاده علاوه بر آن به كارهاي سياسي و اداري همانند شهردار تهران، بازرسي استانداري كرمان، كفيل استانداري تهران، نمايندگي دورههاي 15 و 16 مجلس شوراي ملي از سيرجان و شهردار كرمان بود كه پس از كودتاي 28 مرداد 32 از وكالت عزل و تبعيد گرديد.
وي همچنين مقالات سياسي متعددي را تأليف كرد و در كنار آن سلسله مقالاتي در ادبيات، عرفان و مسائل تحقيقي - تاريخي نگاشت. سبك و انشاء روان و ذوق ادبي و تاريخي به نوشتههاي او شيريني خاصي ميداد. همچنين گاهي آثار او با طنز و مطايبه نيز همراه بود. ناظرزاده كرماني كه كتبي همچون آوازهاي جواني، اختر، آفات قرن و ديوان اشعار مذهبي از خود به يادگار گذاشته است در اواخر عمر نابينا شد و سرانجام در سوم فروردين 1355 ش در 62 سالگي در تهران درگذشت و در مقبره ابنبابويه در شهر ري به خاك سپرده شد.
توافق دو ابرقدرت براي جلوگيري از شكست عراق در جنگ تحميلي (1364 ش)
تلاش عراق به منظور گسترش درگيري و جنگ در خليج فارس و مقابله به مثل ايران، موجبات افزايش نگراني كشورهاي منطقه و قدرتهاي بزرگ را فراهم ساخت. پيدايش موقعيت جديد سبب گرديد تشديد فشار به ايران و تلاش براي ممانعت از پيروزي ايران بر عراق، با افزايش حمايتهاي سياسي، اقتصادي و نظامي از عراق، به عنوان منطق حاكم بر رفتار و عملكرد كشورهاي منطقه و قدرتهاي بزرگ، بيش از گذشته خودنمايي كند، به طوري كه هر دو ابرقدرت، در برابر خطر بزرگي قرار گرفتند. در اين حال، موضع مشترك آمريكا و شوروي در حمايت از عراق و تأكيد بر پايان بخشيدن به جنگ سبب گرديد دو ابرقدرت براي نخستين بار، احتمال دستيابي به تفاهم را مورد تأكيد قرار دهند. به دنبال همين وضعيت، آمريكائيان يك هيئت بلندپايه را براي ارائه پيشنهاد به مسكو فرستادند و مذاكراتي صورت گرفت. بنابر گزارشهاي منتشره، روسها ضمن موافقت با متوقف شدن جنگ و تعيين مجازات براي طرف مخالف اجراي آتش بس، اِعمال تحريم را در گرو حصول توافق بين تمامي اعضاي شوراي امنيت سازمان ملل دانستند.
فتح شهر بغداد توسط معزالدوله آل بويه(334 ق)
در زمان آل بويه، بغداد، در دست غلامان ترك بود و آشفتگي اوضاع آن شهر به آل بويه فرصت داد كه به بغداد حمله كند. بنابراين معزالدوله در سال 334 ق بغداد را محاصره كرد و به زودي بر آن شهر دست يافت و المستكفي باللَّه خليفهي عباسي را بر كنار كرد و پس از كور كردن وي، المطيع للَّه را به خلافت نشاند. از اين پس احمد معزالدوله از طرف خليفه به لقب اميرالامراء ملقب گرديد.
درگذشت "علي بن عيسي رُماني" از علماي معتزله(382 ق)
ابوالحسن عليبن عيسيبن علي رماني، فقيه، اديب، نحوي، معتزلي، در اصل از سامراء و متولد بغداد، نزد ابن اخشيد، زجاج، ابوبكربن دريد و ابوبكر بن سراج تلمّذ نمود. ابوالقاسم تنوخي و ابومحمد جوهري از شاگردان وي به حساب ميآيند. حدود صد تأليف براي او شمردهاند. ميتوان وي را در رديف ابوسعيد سيرافي و ابوعلي فارسي دانست. از آثار اوست: اكوان المعلوم و المجهول، شرح سيبويه، الاشتقاق الصغير.
شكلگيري نهضت فاشيسم در ايتاليا به رهبري "بنيتو موسوليني" (1919م)
بنيتو
موسوليني در آغاز قرن بيستم تفكراتي سوسياليستي داشت كه بر تقدم جامعه بر
فرد و مالكيت عمومي مبتني بود. اما در اواخر جنگ جهاني اول با يك چرخش
يكصد و هشتاد درجهاي در عقايد سابق خود، به تبليغ افكار تند
ناسيوناليستي، نژادپرستي و مليگرايى پرداخت. وي در راستاي اهداف
قدرتطلبانه خود، در 23 مارس 1919م حزب فاشيست ايتاليا را تأسيس كرد. اعضاي
اين حزب به تجديد قدرت امپراتوري روم قديم معتقد بودند و چون لباسهاي
سياه برتن ميكردند به پيراهن سياهان، معروف شدند. تفكر فاشيستي بر استقرار
يك رژيم ديكتاتوري غيرپارلماني و دشمني با هر نوع آزادي استوار بود و در
سياست خارجي نيز مشيِ تجاوزكارانه را تبليغ ميكرد. فاشيسم، بيش از آن كه
يك فلسفه يا ايدهئولوژي سياسي باشد، يك روش حكومت است كه بر سه اصل حكومت
فردي، قدرت و حاكميت دولت و ناسيوناليسم افراطي بنا شده است. در حكومت
فاشيستي، فردي كه در رأس حكومت قرار ميگيرد مافوق قانون و واجبالاطاعه
است.
در
اين حكومتها سازمان دولت با تكيه بر قدرت نظامي و گروههاي فشار سياسي و
وسايل تبليغاتي كه در اختيار دولت است آزاديهاي فردي را محدود ميسازد و
هرگونه حركت مخالفي را سركوب ميكند. همچنين فاشيسم به طور عام به
رژيمهاي استبدادي متمركزي اطلاق ميشود كه با ايدئولوژي تبعيض نژادي و
ناسيوناليسم افراطي حكومت ميكنند و با سركوب مخالفين، ايجاد اختناق و
سانسور عقايد و افكار مردم، حكومت خود را تداوم ميبخشند. موسوليني به كمك
اعضاي اين حزب در اكتبر 1922م، با شعار قدرت، اطاعت و عدالت، شهر رُم،
پايتخت ايتاليا را تسخير كرد و به مقام نخستوزيري رسيد. موسوليني به همراه
هيتلر رهبر فاشيست آلمان، جنگ جهاني دوم را آغاز كرد اما سرانجام در اواخر
جنگ، توسط ميهنپرستان ايتاليايي دستگير و در بيست و هشت آوريل 1945م
تيرباران شد.
تولد عالم شهير و دانشمند بزرگ ايراني خواجه نصيرالدين طوسي(597 ق)
محمد ابوجعفر مشهور به خواجه نصيرالدين طوسي معروف به محقق طوسي و استاد البشر در طوس زاده شد. پس از آن كه عطش علمي وي در زادگاهش برطرف نگرديد راهي نيشابور گرديد و از اساتيد آن سامان بهره گرفت. بعدها به ري، اصفهان و قم و سرانجام به عراق عزيمت نمود و خوشه چين معارف آنان گرديد. محقق طوسي پس از حملهي وحشيانهي مغول به ايران، به دعوت يكي از حكام فرقهي اسماعيليه راهي قُهِستان شد و در مدت 26 سالي كه در اين قلعهها به سر برد، كتابهاي متعددي را به رشتهي تحرير درآورد. پس از حملهي مغول، هلاكوخان وي را در شمار بزرگان خود قرار داد و خواجه با استفاده از اين موقعيت از قتل عام مردم، علما و نيز ويران ساختن اماكن علمي و فرهنگي جلوگيري مينمود. خدمات گستردهي خواجه بسيار وسيع و در سطوح مختلف انجام گرفته است. سرانجام اين عالم نستوه در 18 ذي قعده 673 ق در بغداد وفات يافت و در جوار مرقد مطهر حضرت امام موسي كاظم(ع) در خاك آرميد.
شهادت فقيه شيعه "حسن بن محمد سكاكيني" به جرم شيعه بودن(744 ق)
حسن بن محمد بن ابوبكر بن ابوالقاسم دمشقي همداني معروف به سكاكيني، از اكابر علماي اماميه در قرن هشتم هجري ميباشد. سكاكيني در چندين علم متبحّر و استاد بود. موافق آنچه از رياض العلماء نقل شده است. به واسطه تهمت و مفتريات مشهودي كه به وي نسبت دادند، قاضي شرفالدين مالكي، به واجب القتل بودن او حكم داد. سرانجام وي را در سوق الخيل دمشق به شهادت رساندند.
اعلام جمهوري در پاكستان (1956م)
پاكستان در جنوب آسيا ودر جنوب شرقي ايران و شمال غربي هند واقع گرديده است. اين كشور داراي 796/095 كيلومتر مربع مساحت است و حكومت آن، جمهوري اسلامي ميباشد. پايتخت كشور پاكستان شهر اسلامآباد و بزرگترين شهر آن كراچي و از ديگر شهرهاي مهم آن لاهور و راولپندي است. واحد پول اين كشور مسلمان نشين روپيه پاكستان و زبان رسمي آنها اردو ميباشد. 95% مردم پاكستان مسلمان و بقيه هندو، بودايى و مسيحي هستند. ايجاد پاكستان به عنوان كشوري كه بر اساس اسلامْ موجوديت و هويت مستقل يافته، بر پايه نظريه "دو ملت" صورت پذيرفت. آرمان وطن اسلامي در منطقه هندوستان از ديرباز در نظر انديشمندان و مصلحان اسلامي بود و برترين انديشمند اين منطقه كه در اين موضوع صحبت كرده علامه اقبال لاهوري است. پس از آن محمدعلي جناح كه در راه استقلال هندوستان به همراه مهاتما گاندي زحمات فراواني متقبل گرديد در سال 1938م تقاضاي رسمي براي ايجاد وطن مستقل اسلامي را مطرح نمود و كمتر از ده سال بعد در 14 اوت 1947م اين درخواست عملي گرديد. در 23 مارس 1956، قانون اساسي جديد كشور پاكستان وضع شد و به موجب آن، حكومت اين كشور از فرمانداري كل به جمهوري اسلامي با دو مجلس قانونگزاري تغيير يافت. پاكستان داراي دو روز ملي است: يكي 23 مارس كه قانون اساسي جديد كشور وضع گشت و ديگري 14 اوت كه دولت جديد پاكستان تأسيس شد.
روز جهاني هواشناسي
سازمان جهاني هواشناسي، همه ساله 23 مارس مصادف با سوم فروردين را بعنوان روز جهانی هواشناسي تعيين کرده است.
برخي از رخدادهاي امروز
1169: «شير کوه» ژنرال و وزير «کرد» دولت مصر و عموي صلاح الدين ايوبي درگذشت که بعدا صلاح الدين جاي اورا گرفت و با صليبيون وارد جنگ شد.
1868: دانشگاه کاليفرنيا در «برکلي ـ در آن زمان شهر اوکلند» آغاز بکار کرد که اينک داراي شعب متعدد است. برکلي، شهر روشنفکري آمريکا ديوار به ديوار شهر اوکلند است.
1919: حزب کمونيست Perserikatan هند ( PKI) تاسيس شد.
1934: کنگره آمريکا پذيرفت که از سال 1945 (11 سال بعد) به فيليپين استقلال داده شود. آمريکا در آستانه قرن 20 ، و در جريان جنگ با اسپانيا و پيروزي در اين جنگ، فيليپين را تصرف کرده بود و اداره مي کرد.
1940: جنبش مسلمانان همه هند خواهان ايجاد يک کشور مستقل براي مسلمانان اين شبه قاره شد. اين کشور هفت سال بعد، و تنها بر پايه تفاوت دين به نام پاکستان و در دو طرف هند به وجود آمد که در سال 1971، قسمت شرقي درپي يک جنگ خونين و با کمک دولت هند به نام بنگلادش استقلال يافت و جمهوري پاکستان منحصر به بخش غربي آن شد.
1945: جزيره اوکيناواي ژاپن زير آتش 1500 ناو آمريکايي قرار گرفت که چنين آتشي در طول جنگ جهاني دوم بيسابقه بود.
1956: سودان که مستعمره انگلستان بود از اين روز استقلال يافت.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید